Τα όσα εξήγγειλε (με την άδεια, όπως σημείωσε, του πρωθυπουργού και διαδόχου του) ο Νίκος Κοτζιάς κατά την τελετή παράδοσης-παραλαβής του Υπουργείου Εξωτερικών σχετικά με την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στο Ιόνιο, δημιουργούν πολλές απορίες.
Όχι μόνο διότι είναι ασύνηθες να προβαίνει σε εξαγγελίες ο απελθών υπουργός, αλλά και γιατί το αντικείμενό τους αφορά μία πρωτοβουλία η οποία μέχρι τώρα είχε παγώσει για πολιτικούς λόγους, μολονότι, σύμφωνα με πληροφορίες, τα σχετικά προεδρικά διατάγματα ήταν έτοιμα από καιρό.
Υπάρχει άλλωστε και ένα επιπλέον σημειολογικό πρόβλημα, καθώς, όπως επισημαίνει μιλώντας στο Capital.gr, ο πρώην πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου, ειδικός στο διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, καθηγητής Γρηγόρης Τσάλτας, θα ήταν πολύ προτιμότερο η ορθή κίνηση της επέκτασης των χωρικών υδάτων να έχει εξαγγελθεί ως εθνική θέση μετά από συνεννόηση με τα κόμματα.
Ο καθηγητής Τσάλτας υπενθυμίζει ότι το Ιόνιο πέλαγος αποτελεί έναν χώρο για τον οποίο η επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια αποτελεί προ πολλού ώριμη κίνηση, με βάση την αρχή της αμοιβαιότητας στο Διεθνές Δίκαιο, εφόσον τόσο Ιταλία όσο και η Αλβανία (στο τμήμα που αντικρίζει τους Οθωνούς) έχουν ήδη επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη τους στα 12 μίλια.
Επιπλέον η Ελλάδα και η Ιταλία έχουν συνυπογράψει από το 1977, (ήτοι πριν και από τη Διεθνή Σύμβαση του Μontego Bay για το Δίκαιο της Θάλασσας το 1982) συμφωνία οριοθέτησης των υφαλοκρηπίδων τους με βάση την αρχή της μέσης γραμμής και με αναγνώριση πλήρους επήρειας στα ελληνικά νησιά.
Αντίστοιχα, στις εμπιστευτικές ελληνοαλβανικές συνομιλίες για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, το θέμα των χωρικών υδάτων δεν φαίνεται να προκαλεί τριβές: οι ενστάσεις της Αλβανίας, που απέτρεψαν και την επικύρωση της σχετικής συμφωνίας το 2009, αφορούν πρωτίστως το θέμα της υφαλοκρηπίδας, που άπτεται των δικαιωμάτων εξόρυξης υποθαλάσσιων υδρογονανθράκων.
Οι ελληνικές πολιτικές ηγεσίες εμφανίζονταν μέχρι τώρα επιφυλακτικές στην επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο πέλαγος, καθώς αυτή κινδύνευε σε βάθος χρόνου να δημιουργήσει προηγούμενο, στον βαθμό που δεν συνοδεύεται (για τους «προφανείς» λόγους αποφυγής εντάσεων με την Τουρκία) από αντίστοιχη επέκταση και στο Αιγαίο.
Ιδιαίτερη προσοχή απαιτεί επίσης το θέμα των Αντικυθήρων, εφόσον η επέκταση των χωρικών υδάτων σε αυτό το σημείο επηρεάζει θαλάσσια στενά διεθνούς ενδιαφέροντος, που μέχρι τώρα επέτρεπαν τη ναυσιπλοΐα από ανοιχτή θάλασσα σε ανοιχτή θάλασσα (δηλ. από τη Μεσόγειο προς το κεντρικό Αιγαίο). Θα είναι μάλιστα κάπως παράδοξο η αιγιαλίτιδα ζώνη να εκτείνεται στα 12 μίλια από την πλευρά των Αντικυθήρων και στα έξι μίλια από την πλευρά της Κρήτης.
Σε κάθε περίπτωση, κρίνεται θετική η εξαγγελία του “κλεισίματος” των κόλπων και επομένως ο υπολογισμός των 12 μιλίων με βάση όχι τη φυσική γραμμή βάσης (δηλ. την ακτογραμμή), αλλά τη μέθοδο των ευθειών γραμμών βάσης, όπου αυτό επιτρέπεται. Το Διεθνές Δίκαιο δίνει αυτό το δικαίωμα προκειμένου περί κόλπων με άνοιγμα ίσο ή μικρότερο των 24 ναυτικών μιλίων, προσφέροντας έτσι ουσιαστικά ένα μπόνους στα παράκτια κράτη με δαντελωτή γεωμορφολογία.
*Πηγή: Capital.gr
