Η σαρωτική εκλογική επιτυχία του κεντροαριστερού Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ, με ένα ποσοστό της τάξης του 54% που δεν έχει προηγούμενο στο Μεξικό πιθανότατα δεν θα σημάνει πολλά πράγματα για την Αριστερά.
Η μέριμνα που επέδειξε ο 64χρονος πολιτικός πλάι στις υποσχέσεις για αύξηση των συντάξεων και χορήγηση υποτροφιών σε φοιτητές να δεσμευθεί ότι θα σεβαστεί την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας κι ότι δεν πρόκειται να δημιουργήσει δημοσιονομικά ελλείμματα προσγειώνουν τις προσδοκίες που δημιούργησε η εκλογή του. Το φαινόμενο Τσάβες ή Μοράλες δεν πρόκειται να επαναληφθεί…
Η εκλογική επιτυχία του Ομπραδόρ ωστόσο σημαίνει πολλά περισσότερα πράγματα για το ίδιο το Μεξικό καθώς η άλλη όψη της είναι το οριστικό τέλος της «τέλειας δικτατορίας», όπως την είχε αποκαλέσει ο συγγραφέας Μάριος Βάργκας Λιόσα, του Θεσμικού Επαναστατικού Κόμματος που κυριάρχησε στην πολιτική ζωή του Μεξικού σχεδόν έναν αιώνα. Το Θεσμικό Επαναστατικό Κόμμα (PRI) που κυβερνούσε αδιάλειπτα από το 1929 ως το 2000 και ξανά από το 2012 ως σήμερα, αποτέλεσε ένα κόμμα – υπόδειγμα προσαρμογής και μεταμορφώσεων. Ήταν το κόμμα που έφερε σε πέρας και τις κρατικοποιήσεις αλλά και τις ιδιωτικοποιήσεις, υλοποίησε και εκτεταμένα προγράμματα κοινωνικής πολιτικής αλλά και τη σφαγή του 1968 στο Τλατελόλκο. Και το πιο εντυπωσιακό –με κριτήριο την δική μας πολιτική εμπειρία – είναι πώς το Θεσμικό Επαναστατικό Κόμμα ήταν στην εξουσία και κατά την χρεοκοπία του Μεξικού το 1982 που τερμάτισε οριστικά και ανεπίστρεπτα το «μεξικανικό θαύμα» της ραγδαίας ανάπτυξης της μεταπολεμικής περιόδου, εισάγοντας δρακόντεια μέτρα φτωχοποίησης κατ΄ εντολήν του ΔΝΤ, είναι και το κόμμα που κυριάρχησε στη δική τους «μεταμνημονιακή» περίοδο.
Δεν είναι ωστόσο η πρώτη φορά που το PRI έχασε την εξουσία σε αυτή την 90χρονη πορεία. Είναι όμως η πρώτη φορά που συγκέντρωσε ένα τόσο χαμηλό ποσοστό της τάξης του 16%, ενώ τερμάτισε και στην τρίτη θέση, ώστε να τίθεται άμεσα θέμα πλήρους και ριζικής ανασυγκρότησής του. Σε αυτό το φόντο η επιτυχία του Ομπραδόρ (που το 2006 έχασε την εξουσία λόγω εκτεταμένης νοθείας, όπως κατήγγειλε) σηματοδοτεί μια αλλαγή σελίδας για την δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Λατινικής Αμερικής. Πολύ περισσότερο αν φέρει σε πέρας την τέταρτη επανάσταση στην ιστορία της χώρας που υποσχέθηκε στους ψηφοφόρους του (με πρώτη την εθνικοαπελευθερωτική που απάλλαξε το Μεξικό από τα δεσμά της Ισπανίας, δεύτερη τη φιλελεύθερη και τρίτη την Μεξικανική Επανάσταση στις αρχές του 20ου αιώνα), με στόχο τώρα την αντιμετώπιση της διαφθοράς και την εμπέδωση της δημοκρατίας, μέσω δημοψηφισμάτων.
Το μεταπολιτευτικό κύμα που σαρώνει το Μεξικό επιβεβαιώνεται επίσης από την εκλογή στη δημαρχία της πόλης του Μεξικού, με πληθυσμό 9 εκ. κατοίκων, της μηχανικού Κλαούντια Σάινμπαουμ, που προέρχεται από το νεοπαγές Κίνημα Εθνικής Αναγέννησης (MORENA) του Ομπραδόρ κι είναι η πρώτη γυναίκα δήμαρχος της πολυπληθούς πόλης.
Τα ίχνη του εκλογικού θριάμβου του Ομπραδόρ πρέπει να αναζητηθούν εντός κι εκτός της χώρας.
Εκτός Μεξικού είναι ο Τραμπ! Στον αμερικανό πρόεδρο, που έφερε το τέλος της φιλελεύθερης τάξης και εγκαινιάζει μια περίοδο απρόβλεπτων συγκρούσεων στην διεθνή πολιτική και οικονομία, οφείλει ο Ομπραδόρ μεγάλο μέρος της επιτυχίας του. Πολύ πριν εγκατασταθεί στον Λευκό Οίκο ο Τραμπ υποδείκνυε τους Μεξικανούς μετανάστες ως αιτία των δεινών στις ΗΠΑ, με την υπόσχεσή του για ανέγερση τείχους στα σύνορα των δύο χωρών να οδηγεί σε σοβαρότατες πολιτικές αντιδράσεις εντός του Μεξικού. Οι επιθέσεις της Ουάσινγκτον συνεχίστηκαν με την αμφισβήτηση της NAFTA, που δημιουργεί χιλιάδες θέσεις εργασίας στο Μεξικό και κορυφώθηκαν με τα στρατόπεδα συγκέντρωσης που θέλει να κατασκευάσει στα νότια σύνορα των ΗΠΑ για να διαχωρίζει τα παιδιά των μεταναστών από τους γονείς τους. Οι Μεξικάνοι δικαίως μέρος της ευθύνης για τις αλλεπάλληλες ταπεινώσεις τους απέδωσαν στον προηγούμενο πρόεδρο Ενρίκε Πένια Νιέτο κι έτσι καταψήφισαν το Θεσμικό Κόμμα και τον διάδοχό του.
Κι εντός του Μεξικού ωστόσο η κατάσταση έχει οδηγηθεί στο απροχώρητο. Το Μεξικό κάλλιστα μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα ακόμη αποτυχημένο κράτος, με το οργανωμένο έγκλημα και τις ναρκοσυμμορίες να σκοτώνουν χιλιάδες αθώους πολίτες κάθε μήνα, αποτελώντας φυσικά την άλλη όψη της γενικευμένης φτώχειας και εξαθλίωσης, που έφεραν τα βάρβαρα νεοφιλελεύθερα προγράμματα διαρθρωτικής προσαρμογής του ΔΝΤ.
Πηγή: Εφημερίδα Νέα Σελίδα
