Πίσω από την ειδυλλιακή εικόνα μιας ευημερούσας Ευρώπης των αρχών του 20ού αιώνα, κρύβονταν οι μεγάλες και αξεπέραστες αντιθέσεις μεταξύ των μεγάλων κρατών για την επικράτηση στον αδυσώπητο καπιταλιστικό ανταγωνισμό. Ετσι, το ξέσπασμα του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Σημαντικότερα από τα αίτια που οδήγησαν σε αυτόν ήταν:
α) Η ρεβανσιστική πολιτική της Γαλλίας να αποκαταστήσει το χαμένο της γόητρο και να επανακτήσει τις χαμένες από τον πόλεμο του 1870 περιοχές της Αλσατίας και της Λωραίνης.
β) Οι επεκτατικές τάσεις της τσαρικής Ρωσίας σε βάρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που εμποδίζονταν, όμως, από τη Γερμανία και την Αυστρία.
γ) Η προσπάθεια της Σερβίας να απελευθερώσει τις υπό αυστριακή κατοχή σλαβικές περιοχές.
δ) Η όξυνση του οικονομικού ανταγωνισμού μεταξύ της Αγγλίας και της Γερμανίας, που προέκυψε από την ταχύτατη ανάπτυξη της γερμανικής βιομηχανίας και από την κοινή επιθυμία των δύο χωρών να μονοπωλήσουν τις διεθνείς αγορές.
Αφορμή για την έκρηξη του πολέμου υπήρξε το γεγονός της δολοφονίας του αρχιδούκα της Αυστροουγγαρίας Φραγκίσκου – Φερδινάνδου και της γυναίκας του από έναν Σέρβο εθνικιστή στις 28 Ιούνη 1914. Στη Σερβία στάλθηκε αυστριακό τελεσίγραφο, σύμφωνα με το οποίο η Αυστρία θεωρούσε απολύτως υπεύθυνη τη Σερβία και έθετε εντελώς απαράδεκτους όρους. Στη συνέχεια και χωρίς να λάβει υπόψη της την απάντηση της Σερβίας, κήρυξε πόλεμο εναντίον της, στις 28 Ιούλη 1914.
Την 1η Αυγούστου 1914, έχουμε την έναρξη του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου, ο οποίος σε πολύ λίγο χρόνο γενικεύτηκε. Η Ρωσία επιστράτευσε τις δυνάμεις της και η Γερμανία προχώρησε σε πόλεμο εναντίον της Ρωσίας και της Γαλλίας, μετά δε την εισβολή της Γερμανίας στο Βέλγιο, στη σύρραξη πήρε μέρος και η Αγγλία.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου, σχηματίστηκαν οι εξής συνασπισμοί: Ο συνασπισμός της «Τριπλής Συμμαχίας», στον οποίο ανήκαν η Γερμανία, η Αυστροουγγαρία, η Βουλγαρία και η Τουρκία και ο συνασπισμός της «Αντάντ», στον οποίον ανήκαν η Γαλλία, η Αγγλία, η Ρωσία, η Σερβία, το Μαυροβούνιο, η Ιαπωνία, το Βέλγιο, η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Ελλάδα, η Κίνα και οι ΗΠΑ. Κατά τον πρώτο χρόνο του πολέμου, στο Δυτικό Μέτωπο μάχονταν Γάλλοι και Αγγλοι εναντίον των Γερμανών. Οι Γερμανοί προχωρούσαν ακάθεκτοι και έφτασαν μέχρι το Παρίσι. Η προέλασή τους, όμως, ανακόπηκε στις 4 Σεπτέμβρη από το γαλλικό στρατό υπό τις διαταγές του στρατάρχη Ζοφρ στη Μάχη του Μάρνη. Στη συνέχεια, οι Γερμανοί ανασυγκροτούνται και επιχειρούν νέα επίθεση. Βρίσκουν, όμως, συμπαγές αγγλογαλλικό μέτωπο και υποχρεώνονται σε πόλεμο χαρακωμάτων. Ταυτοχρόνως, εξελίσσονταν οι πολεμικές επιχειρήσεις στο Ανατολικό Μέτωπο, στο Βαλκανικό Μέτωπο και στη θάλασσα.
Στο τέλος του 19ου και στην αρχή του 20ού αιώνα οι μεγαλύτερες μέχρι τότε δυνάμεις είχαν μοιράσει εξ ολοκλήρου τον κόσμο ανάμεσα τους, αφήνοντας έξω από τη μοιρασιά τα κράτη που μπήκαν αργότερα στο δρόμο της καπιταλιστικής ανάπτυξης (Γερμανία, ΗΠΑ, Ιαπωνία) οι οποίες με τη σειρά τους εκτόπιζαν τις παλιές καπιταλιστικές χώρες και κύρια τη Μεγάλη Βρετανία και την Γαλλία, από τις διεθνείς αγορές. Η Γερμανία προσπαθώντας να θέσει υπό τον έλεγχό της την Τουρκία είχε διεισδύσει δυναμικά στην οικονομία της, βάζοντας σε κίνδυνο τα συμφέροντα των Ρώσων και των Βρετανών ιμπεριαλιστών στην περιοχή. Η κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Κωνσταντινούπολη – Βαγδάτη από τους Γερμανούς άνοιγε το δρόμο στη Γερμανία προς τον Περσικό Κόλπο απειλώντας την από ξηρά και θάλασσα συγκοινωνία των Βρετανών με την Ινδία, ενώ βάθαιναν οι διαφορές με τη Γαλλία, πέρα από το ζήτημα της κατοχής της Αλσατίας και της Λωραίνης, τα συμφέροντά τους συγκρούονταν και στην αξίωσή τους να προσαρτήσουν ο καθένας για λογαριασμό του το Μαρόκο. Το Δεκέμβρη του 1913 η αποστολή γερμανικής στρατιωτικής δύναμης με επικεφαλής τον στρατηγό Φον Σάντερς, για την αναδιοργάνωση του τουρκικού στρατού προκαλεί διεθνή αναταραχή.
Οι ενδο-ιμπεριαλιστικές διαφορές ανάμεσα στην Αγγλία, τη Γαλλία τη Ρωσία και την Ιταλία υποχώρησαν μπροστά στην κύρια απειλή που συνιστούσε η Γερμανία και οι σύμμαχοί της. Η όξυνση αυτών των αντιθέσεων έβαζε σε πρώτη γραμμή το ζήτημα του ξαναμοιράσματος του κόσμου κι αυτό το ξαναμοίρασμα δεν μπορούσε να γίνει παρά μόνο με έναν παγκόσμιο πόλεμο. Εναν πόλεμο που μαζί με τον υπόλοιπο κόσμο, επέφερε αλλαγές και στη μεγάλη περιοχή της Μέσης Ανατολής.