1948 Νοέμβριος-Δεκέμβριος: Kυβερνητική κρίση στην Αθήνα- Σχέδια για δικτατορία

Ο ΔΣΕ στην Καρδίτσα-Επιχείρηση «Περιστερά» του κυβερνητικού στρατού στην Πελοπόννησο

 

NOEMΒΡΙΟΣ

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 

ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ 

 12 Tμήματα του ΔΣΕ μπαίνουν στη Σιάτιστα.

18 Η κυβερνητική κρίση που προκάλεσαν  τα εκτός της κυβέρνησης κόμματα αλλά και βουλευτές των Λαϊκών  και των Φιλελευθέρων στρεφόμενοι  κατά της κυβέρνησης Σοφούλη- Τσαλδάρη τελειώνει με την ορκωμοσία νέας κυβέρνησης Φιλελευθέρων και Λαϊκού Κόμματος .

19 Διάσπαση του Κόμματος των Φιλελευθέρων.

21  Η νέα κυβέρνηση Σοφούλη διασώζεται στη Βουλή με τις ψήφους του Νέου Κόμματος του Σπύρου Μαρκεζίνη (168 υπέρ έναντι 167 κατά). Στη διάρκεια των συζητήσεων για το ξεπέρασμα της κρίσης ο Παύλος , η Φρειδερίκη, ο στρατηγός Παπάγος και ο Σπύρος Μαρκεζίνης συζητούν σχέδιο για διάλυση της Βουλής για ένα εξάμηνο «κατά το αρχαίο ρωμαϊκό πρότυπο» και σχηματισμό κυβέρνησης  με πρωθυπουργό τον Παπάγο.

ΔΙΕΘΝΗ

1 Με την βοήθεια του αμερικανικού παράγοντα εκλέγεται Οικουμενικός Πατριάρχης ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής Αθηναγόρας.

2 O Χάρυ Τρούμαν επανεκλέγεται Πρόεδρος των ΗΠΑ.

29-30 Ο κινεζικός λαϊκός στρατός προελαύνει ακάθεκτος έχοντας περάσει το Σινικό Τείχος. Ο Τσιανγκ Κάι Σεκ σπεύδει στις ΗΠΑ για βοήθεια.

 Ο Ζαχαριάδης για τον Παύλο και την «παπαδοσύνη»

Απόσπασμα άρθρου του Νίκου Ζαχαριάδη με τίτλο «Τα αποσυνθετικά φαινόμενα μέσα στο μοναρχοφασισμό και το δικό μας καθήκον» στο περιοδικό «Δημοκρατικός Στρατός» το Νοέμβριο του 1948:

«… Ο μοναρχοφασισμός θέλησε όχι μόνο με την απάτη και την ψευτιά της προπαγάνδας του μα κυρίως με την τρομοκρατία και τις εχτελέσεις ν’ αποφύγει την ηθική κρίση στο στρατό του που πάντα την εφοβότανε. Φυλάκισε, εξαφάνισε, εξόντωσε εκατοντάδες και χιλιάδες φαντάρους, εθνοφρουρίτες, αξιωματικούς. Ίδρυσε τα μεσαιωνικά κάτεργα στο Μακρονήσι, όπου ο αγριανθρωπισμός του ξεπέρασε κάθε προηγούμενό του και έφτασε τα πιο τραγικά διεθνή πρότυπα. Τίποτα δεν τον ωφέλησε. Την ομολογία μας δίνει ο ίδιος ο Παύλος Γλύξμπουργκ με την αδέσποτη και βασανιστική για τους αυλικούς του αθυροστομία του. Μίλησε προχτές, στις 26 του Οχτώβρη στη Θεσσαλονίκη και είπε τα παρακάτω αμίμητα:

«Ενθυμούμαι την στιγμήν ταύτην τον αείμνηστον πατέρα μου  και τον αείμνηστον αδελφόν μου  όταν εισήρχοντο εις την πόλιν της Θεσ/κης. Πού να εφαντάζοντο ότι ο  πόλεμος θα διαρκέσει μέχρι σήμερα. Αλλά ο σημερινός πόλεμος είναι πολύ οδυνηρός και δυσάρεστος από πάσης απόψεως, διότι ο εχθρός δεν ευρίσκεται μόνον εις το μέτωπον αλλά υπάρχει παντού.

Εις τοιαύτας στιγμάς χρειάζεται να έχει κανείς ακλόνητον θάρρος δια να μην πέσει το ηθικόν του. Βλέπω εδώ αρκετούς ιεράρχας και με την ευκαιρία αυτήν δύναμαι να τονίσω ότι η οικογένειά μου συνεδέετο με την εκκλησία και ήτο, είναι και θα είναι πάντοτε θρησκευτική(!!).

Οι Ιεράρχαι έχουν το καθήκον όπως κρατήσουν υψηλά το ηθικόν και όλοι μας πρέπει να πράξωμεν ότι μπορούμε προς αυτήν την κατεύθυνσιν αλλά η εκκλησία πρέπει να έχει τα πρωτεία» (Υπογραμμίσεις του Ν. Ζ.).

Εμάς δε μας μένει παρά να συμφωνήσουμε με τον κλήρο και να σημειώσουμε μόνον τούτο: Πολύ απελπιστική πρέπει να βλέπει την δουλειά του για να αναθέτει «τας πάσας ελπίδας του» στην παπαδοσύνη!…».

«Δημοκρατικός Στρατός» , φωτογραφική αναπαραγωγή από τα πρωτότυπα τεύχη του περιοδικού «Δημοκρατικός Στρατός», τ. Α΄ Γενάρης- Δεκέμβρης 1948, αρ. φύλλου 11, Νοέμβρης 1948, σ. 431-439, Ριζοσπάστης, Αθήνα 1996.

«Χρειαζόμαστε στην Πελοπόννησο πολύ γερό στρατό μέχρι 8 χιλιάδες»

Οδηγίες με ραδιοτηλεγράφημα του Νίκου Ζαχαριάδη προς τον διοικητή της 3^ης Μεραρχίας Πελοποννήσου του ΔΣΕ Στέφανο Γκιουζέλη:

« Στέφανον,

Όλα τα στοιχεία που διαθέτουμε δείχνουν ότι ο εχθρός και παραπέρα θα συγκεντρώσει κύριες προσπάθειες στη Δυτική Μακεδονία. Αυτό σημαίνει ότι για την ώρα δεν θα κάνει αποφασιστική ενέργεια στην Πελοπόννησο. Έτσι για σας παραμένουν ευνοϊκές οι συνθήκες. Είναι γενικότερη επιτακτική ανάγκη να καταφέρετε συγκεντρωτικά αποφασιστικά χτυπήματα. Φροντίζουμε για τον ανεφοδιασμό σας και περιμένουμε γιάφκα. Παράλληλα εσείς πρέπει να βρείτε αποθήκες εχθρού και να ευρύνετε τον ανεφοδιασμό σας επιτόπου και να προχωρήσετε στην πιο μαζική στρατολογία. Χρειαζόμαστε στην Πελοπόννησο πολύ γερό στρατό μέχρι 8 χιλιάδες και πάνω οπότε ανατρέπουμε σοβαρά τον συσχετισμό δυνάμεων και κατάσταση σε ολόκληρη τη χώρα.

Ζητάμε από σένα αποφασιστικότητα και ταχύτητα με αδιάκοπα γερά χτυπήματα. Πρέπει, λοιπόν, να συγκεντρώσεις σου σύμφωνα με διαταγή Γ.Α. και να δρας ακατάπαυστα κρατώντας και μας ενήμερους. Θα ‘ταν σοβαρό λάθος αν αφήναμε ανεκμετάλλευτες τις μεγάλες δυνατότητες που μας προσφέρονται σήμερα στην Πελοπόννησο. Περιμένουμε συγκεκριμένες αποφάσεις σου για όλα τα παραπάνω.

12.11

Για Π.Γ.

Ν. Ζαχαριάδης».

Από την έκδοση της Επιτροπής Περιοχής Πελοποννήσου του ΚΚΕ «Θα βγούμε νικητές κι ας είναι οι θυσίες μας βαριές», σ. 168, 2017.

«Μεταμφιεσμένη δικτατορία»

 « Αμερικανική έκθεση της εποχής προς το Στέητ Ντιπάρτμεντ αναφέρεται στη συνομιλία, που είχε στις 20 Νοεμβρίου 1948, ο Αμερικανός πρέσβης Γκρέιντι με τον βασιλέα Παύλο, μετά την επιβίωση της Κυβερνήσεως Σοφούλη με μία ψήφο. Κατά την έκθεση, το καθεστώς που ανεμένετο προεβλέπετο περισσότερο απολυταρχικό (more authoritarian) με «πρωταγωνιστάς τον Α. Παπάγο και τον Σπύρο Μαρκεζίνη». Την Έκθεση συνόδευαν σύντομες εκτιμήσεις του Βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών και της Ιντέλλιτζενς Σέρβις, που συνετάχθησαν κατόπιν αιτήσεως των Αμερικανών, όπως επίσης και οδηγίες διαφόρων υπηρεσιών, με βιογραφικά σημειώματα για τον Α. Παπάγο και τον Σπ. Μαρκεζίνη, προς χρήσιν των Αμερικανικών Υπηρεσιών Πληροφοριών «εάν και όταν» (« if and when»).  Ο συντάκτης της αμερικανικής ενημερωτικής εκθέσεως προσέθετε ότι συμφωνούσε με την εισήγηση του Γκρείντι, ότι δηλαδή θα έπρεπε «να υποστηρίξουμε την πρόταση του Βασιλέως». Και παρατηρούσε: «Βεβαίως δεν θα έπρεπε να έχουμε αυταπάτες ως προς την υπόσχεση του Βασιλέως ότι θα εμπόδιζε μίαν τοιαύτην κυβέρνησιν να εξελιχθεί σε μεταμφιεσμένη δικτατορία ( disguised dictatorship)».

Σπ. Β. Μαρκεζίνη « Σύγχρονη Πολιτική Ιστορία της Ελλάδος (1936-1975)», τόμος δεύτερος (1944-1951), σ. 318, εκδοτικός οργανισμός Πάπυρος, Αθήνα  1994.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ 

 1-8 Τμήματα του ΔΣΕ στην Καλαμάτα.

10 Aρχίζει στην Πελοπόννησο η μεγάλη επιχείρηση του Στρατού με την κωδική ονομασία «Περιστερά». Εκείνη την εποχή η 3^η Μεραρχία του ΔΣΕ, μετά από επιστράτευση, έφθανε τις 4.890 μαχητές εκ των οποίων οι 3.400 αποτελούσαν την παρατακτή δύναμη. Ο Στρατός, η Χωροφυλακή και τα τμήματα ΜΑΥ και μελών παρακρατικών συμμοριών έφθαναν τις 50.000.

11-12 Μεγάλη επιχείρηση του ΔΣΕ στην Καρδίτσα.

17 Επιστολή του Ν. Ζαχαριάδη στο Στάλιν για την κατάσταση στην Ελλάδα, την ανάγκη ενίσχυσης του ΔΣΕ και το ζήτημα του Μάρκου Βαφειάδη.

21 Eπιθέσεις τμημάτων  του ΔΣΕ στη Νάουσα και τη Έδεσσα.

24-25  Συλλήψεις 4.400 πολιτών στην Πελοπόννησο. Οι περισσότεροι εκτοπίστηκαν στη Μακρόνησο.

25 Το Πυροβολικό του ΔΣΕ χτυπά τη Θεσσαλονίκη.

ΔΙΕΘΝΗ

10 Ψηφίζεται στον ΟΗΕ η Χάρτα των Δικαιωμάτων του ανθρώπου.

15 Οι ολλανδικές δυνάμεις καταλαμβάνουν την πρωτεύουσα της Ινδονησίας Τζακάρτα.

21 Αμερικανοί, βρετανοί και γάλλοι συγκροτούν ξεχωριστή διοίκηση στους τομείς του Βερολίνου που ελέγχουν.

26 Ο καθολικός πριμάτος της Ουγγαρίας Γιόζεφ Μιντζέντυ συλλαμβάνεται με την κατηγορία της συνωμοσίας κατά της κυβέρνησης της χώρας.

29 Ο Τσιανγκ Κάι Σεκ ζητά συμβιβασμό με τους κομμουνιστές.

Η διατίμηση της εργασίας

«… Οι Αμερικανοί της αποστολής μας διατίμησαν με εξευτελιστικό τρόπο την εργασία μας (ημερομίσθιο 11.000) ενώ στη χώρα τους το κατώτατο όριο ημερομισθίου είναι 5 δολλάρια, δηλαδή 65 χιλιάδες δραχμές και δεν δέχονται καμιά αύξηση των μισθών μας γιατί προσπαθούν να «συμπιέσουν» τις τιμές (λάδι 20 χιλιάδες). Τέλος οι ξένοι και ντόπιοι οικονομολόγοι καταστρώνουν σχέδια που μένουν ανεφάρμοστα, κάνουνε υπολογισμούς και πέφτουν έξω και κανένα από τα μέτρα που προτείνανε και εφαρμόστηκαν δεν έδωσε τ’αποτελέσματα που περιμένανε…».

«Γκαζιέρης» (μονόφυλλη εφημεριδούλα του Συλλόγου Υπαλλήλων του Φωταερίου Αθηνών που πρωτοεκδόθηκε τον Οκτώβριο του 1947) 15.12.1948. Από το βιβλίο του Ορέστη Χατζηβασιλείου « Συνδικαλισμός και Κοινωνική Αντίδραση (1947-1987)» σ. 22-23, εκδόσεις Οδυσσέας.

«Η εποποιία της Καρδίτσης- Οι συμμορίται επεδίωκον δημιουργίαν «Ελευθέρας» περιοχής εις την Δυτικήν Θεσσαλίαν»

«Αι πρώται πληροφορίαι περί των σκοπών της συμμοριακής κατά της Καρδίτσης επιθέσεως επιβεβαιούνται. Οι συμμορίται επεδίωκον να γίνουν πλήρως κύριοι της Καρδίτσης και της περιοχής αυτής και ακολούθως να επεκτείνουν την ενέργειάν των επί της λοιπής Δυτικής Θεσσαλίας, ώστε να επιτύχουν την δημιουργίαν «ελευθέρας» περιοχής εις το σημείον αυτό της Θεσσαλίας.

Προς τον σκοπόν τούτον το συγκρότημα Στέφου, το οποίον επί 28ήμερον σχεδόν είχεν απομακρυνθή εκ Θεσσαλίας και είχον απωλεσθή τα ίχνη του, μετέβη κατόπιν διαταγής του συμμοριακού στρατηγείου Θεσσαλίας εις την περιοχήν Πρέσπας όπου εφωδιάσθη εκ Γιουγκοσλαβίας με πληθώραν ελαφρών και βαρέων όπλων (μυδραλίων, πίατ κλπ.) και ακολούθως επανήλθεν εις Θεσσαλίαν κατευθυνθέν προ εξαημέρου εις Άγραφα. Εκεί εφωδίασε τα συμμοριακά συγκροτήματα με νέον οπλισμόν και ακολούθως επεχειρήθη το κατά της Καρδίτσης εγχείρημα.

Κατά τας νεωτέρας πληροφορίας. Αι λαβούσαι μέρος εις την κατά της Καρδίτσης και της περιοχής της επίθεσιν συμμοριακαί δυνάμεις ανήρχοντο εις 3.500 άνδρας. Ο διοικών τας συμμοριακάς αυτάς δυνάμεις Καραγιώργης μετά του Γιώτη, μόλις εισήλθον εις Καρδίτσαν εγκατεστάθησαν εις το Δημοτικόν Νοσοκομείον, εκείθεν δε διηύθυνον τον όλον αγώνα των συμμοριτών…».

«Ελευθερία» της Λάρισας, 15.12.1948.

«Προς την Κυρά Βασίλισσα Φρειδερίκη»

Ανοιχτό γράμμα μαχητών και μαχητριών των τμημάτων του ΔΣΕ που μπήκαν στην Καρδίτσα που μεταδόθηκε από τον ραδιοφωνικό σταθμό «Ελεύθερη Ελλάδα»

«Προς την Κυρά Βασίλισσα Φρειδερίκη

Σεβαστή Κερά βασίλισσα. Μόλις γυρίσαμε από τη μάχη της Καρδίτσας. Αλλάξαμε τα τρύπια παπούτσια μας με τις ολοκαίνουργιες αγγλικές αρβύλες, τα χιτώνια μας , τις χλαίνες μας με τα καινούργια που πήραμε και σου γράφουμε τώρα αυτό το ανοιχτό γράμμα. Μη μας παρεξηγήσετε αν έχει και μερικές ανορθογραφίες και ασυνταξίες. Είμαστε βλέπετε αγράμματοι, εργατόπαιδα και χωριατόπαιδα και δεν τα ξέρουμε τόσο καλά τα ελληνικά, όσο εσείς. Είμαστε οι μαχητές, άνδρες και γυναίκες του ΔΣ που πήραμε  τις προάλλες για τρεις μέρες την Καρδίτσα. Είμαστε εμείς που μας λέτε συμμορίτες, είτε βούλγαρους, είτε προδότες, είμαστε τέλος πάντων οι κατσαπλιάδες. Καταλαβαίνουμε πόσο ενοχληθήκατε μ’ αυτό που κάναμε να μπούμε μέσα στο βιλαέτι σας! Αλλά εμείς οι κατσαπλιάδες έτσι είμαστε κακομαθημένοι παππού προς πάππου να πατάμε τα ξένα βιλαέτι».

ΑΣΚΙ, Αρχείο Ραδιοφωνικού Σταθμού, κ. 257, Αρ. Δ. 1532,20.12.48. Από το βιβλίο της Βάσως Ψιμούλη « ‘‘ Ελεύθερη Ελλάδα’’ ‘‘ Η Φωνή της Αλήθειας’’» – Ο παράνομος ραδιοσταθμός του ΚΚΕ 1947-1968», σ.21-22, Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας- Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 2006.

 « Αποχωρών εντεύθεν συναποκομίζω εις την ψυχήν μου την Αμερικήν»

 Στις 16 Δεκεμβρίου 1948 ο νέος Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας  (και μέχρι εκείνη τη στιγμή αρχιεπίσκοπος Αμερικής) αποχαιρετά τον πρόεδρο Χάρι Τρουμαν στον Λευκό Οίκο. Ο μεταξύ τους διάλογος ήταν  αποκαλυπτικός για το ρόλο που καλείτο να παίξει ο νέος Πατριάρχης στην αντιπαράθεση με τον κομμουνισμό. Το διάλογο αυτό κατέγραψε ο Κωστής Μπαστιάς ανταποκριτής της «Βραδυνής»  στην Ουάσινγκτον:

«Ο Πρόεδρος Τρούμαν ετόνισεν εις τον Πατριάρχην ότι η αναχώρησίς του εξ Αμερικής πληροί την καρδίαν του αναμίκτου αισθήματος χαράς και λύπης. Χαράς μεν διότι το πηδάλιον της ανατολικής Εκκλησίας περιέρχεται εις τόσον στιβαράς χείρας εις μίαν κρίσιμον περίοδον του κόσμου, λύπης δε διότι απομακρύνεται εξ Αμερικής ιεράρχης τοσαύτας  προσενεγκών υπηρεσίας εις την υπόθεσιν του Χριστιανισμού και γενικότερον της ειρήνης.

-όσον μακράν και αν πηγαίνετε, ετόνισεν ο Αμερικανός πρόεδρος, είμαι βέβαιος ότι εις την καρδίαν σας αποκομίζετε την Αμερικήν. Εγώ προσωπικώς δεν θα παύσω να παρακολουθώ με το στοργικότερον ενδιαφέρον το έργον Σας δια την στερέωσιν του Χριστιανισμού και της ειρήνης.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης δακρύων εκ συγκινήσεως απήντησεν εις τον Πρόεδρο  ότι και εκείνος κατέχεται υπό αναλόγων αναμίκτων αισθημάτων.

Ορθώς διεγνώσατε, Εξοχώτατε, συνέχισε ο Πατριάρχης, ότι αποχωρών εντεύθεν συναποκομίζω εις την ψυχήν μου την Αμερικήν. Μαζί με τον ασπασμόν του αποχωρισμού, ήλθα να σας ευχαριστήσω δι’ όσα πράττετε διά την ανακούφισιν των λαών από τας πληγάς του πολέμου και δια την βοήθειαν την οποίαν τόσον χριστιανικώς παρέχετε εις αυτούς όπως επουλώσουν τας πληγάς αυτών.

Εντελώς όμως ιδιαιτέρως, εξηκολούθησεν ο Πατριάρχης, θέλω να σας ευχαριστήσω δια την βοήθειαν την οποίαν προσφέρετε εις την Ελλάδα και την Τουρκίαν και να σας τονίσω την ανάγκην της αποτελεσματικής συνεχίσεώς της μέχρι της πλήρους ολοκληρώσεως.

Εις το σημείον αυτό ο πρόεδρος Τρούμαν ηγέρθη με έκδηλον συγκίνησιν, έσφιξε την χείρα του Πατριάρχου και ετόνισε:

-Μην έχετε ουδεμίαν αμφιβολίαν ότι την βοήθεια αυτήν θα την συνεχίσωμεν μέχρι τέλους, δηλαδή μέχρις ότου ολοκληρώσωμεν το έργον, το οποίον έχομεν αναλάβει. Σήμερον μάλιστα, είμαι ιδιαιτέρως ικανοποιημένος, διότι εκ της λεπτομερούς και αντικειμενικής εκθέσεως, την οποίαν μόλις προ ολίγης ώρας μου έκαμεν ο κ. Γκραίηντυ διαπίστωσα ότι δικαιολογείται κάθε αισιοδοξία δια το μέλλον της Ελλάδος και ότι εντός χρονικού διαστήματος μικροτέρου του ενός έτους, θα έχωμεν μόνιμα και ευχάριστα αποτελέσματα, τόσον εις τον τομέα αποκαταστάσεως της τάξεως όσον και εις το πεδίον της οικονομικής ανασυγκροτήσεως (…).

-Ακολούθως ο Αμερικανός Πρόεδρος ωδήγησεν τον Πατριάρχην προ του μεγάλου χάρτου των δύο ημισφαιρίων, ο οποίος ευρίσκεται πάντοτε αναρτημένος εις το γραφείον του από της εποχής του Προέδρου Ρούζβελτ και υποδεικνύων εν προς εν τα νευραλγικά σημεία του κόσμου όπου παρατηρείται αστάθεια και ανωμαλία, ετόνισε:

-Πιστεύω ότι όλαι αυταί αι πληγαί θα επουλωθούν συντόμως και ο πόθος της ειρηνικής διαβιώσεως των λαών θα γίνει πραγματικότης, ώστε να μη χρειάζονται πλέον σιδηρά παραπετάσματα. Πιστεύω ότι η ορθοφροσύνη και η καλή θέλησις θα επικρατήσουν πανταχόθεν και θα εξασφαλίσουν την ειρήνην.

-Αμήν, προσέθεσεν ο Πατριάρχης και ενηγκαλίσθη και κατησπάσθη του Προέδρου…».

«Βραδυνή» 17.12.1948.

« Ένα συντριπτικό πλήγμα στο Δημοκρατικό Στρατό Λέσβου»

« Κι έρχεται η τελευταία μέρα του χρόνου ( παραμονή Πρωτοχρονιάς του 1949) που επιφυλάσσει ένα συντριπτικό πλήγμα στο ΔΣΛ, την είδηση του οποίου συγκλονίζεται ολόκληρο το νησί. Δεκατρείς αντάρτες, εξουθενωμένοι από τη βασανιστική πείνα, πηγαίνουν για τροφοδοσία σ’ ένα εξοχικό σπίτι στη θέση «Μ’λέλια» στον κάμπο του Ίππειους, καλεσμένοι από την ιδιοκτήτριά του, Ζουλιφέ Χανούμ ή Ελένη Ιορδάνογλου, γνωστή σ’ όλους σαν Τσερκέζα. Η Τσερκέζα που παρίστανε τόσον καιρό το φίλο και τροφοδότη τους, τους είχε στήσει σατανική παγίδα. Σε συνεννόηση με το Διοικητή Χωροφυλακής Μυτιλήνης Σκούρτη, είχε υπονομεύσει ολόκληρο το σπίτι της με δυναμίτη και λίγο πριν τα μεσάνυχτα βρίσκει την ευκαιρία, βγαίνει από το δωμάτιο που δειπνούσαν, πάει στο μέρος όπου είχε κρυμμένο το φυτίλι και το ανάβει με το τσιγάρο της. Σε λίγες στιγμές ολόκληρο το σπίτι τινάζεται στον αέρα μέσα σ’ ένα τρομερό μπουμπουνητό που σκίζει τη σιγαλιά της νύχτας και σκορπά το θάνατο…».

Βασίλη Καλογερά- Παναγιώτη Κουτσκούδη « Δημοκρατικός Στρατός Λέσβου» σ. 45-46, έκδοση της Λεσβιακής εφημερίδας «Νέο Εμπρός», τυπώθηκε από τις εκδόσεις «ΕΝΤΟΣ» τον Ιούλιο του 2002.

Αύριο: Τμήματα της 10^ης Μεραρχίας του ΔΣΕ μπαίνουν στη Νάουσα- O ΔΣΕ καταλαμβάνει το Καρπενήσι-5^η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ. Απόφαση για σλαβομακεδόνες-Aρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός: « Εθνική κολυμβήθρα η Μακρόνησος»-Αποτυχημένη επίθεση του ΔΣΕ για την κατάληψη της Φλώρινας-Ο νέος ρόλος του Τίτο.

*Οι απόψεις του κειμένου δεν εκφράζουν κατ’ ανάγκη τις θέσεις της Iskra