Ο Κώστας Κρυστάλλης από το Συρράκο της Ηπείρου, γεννημένος το 1868, όταν η Ήπειρος βρισκόταν κάτω από τον ζυγό της Τουρκοκρατίας, παρ’ ό,τι ”έφυγε” πρόωρα, μόλις στα 26 του χρόνια, άφησε πίσω του ένα πολύτομο έργο, από το οποίο μερικά ποιήματα και ορισμένα πεζά του αποτελούν αριστουργήματα ποίησης, λόγου, γλώσσας, εικόνων, ηθογραφίας, πατριωτισμού, αγάπης στο λαό μας και την βουνίσια ζωή και ανάδειξης ενός χαμένου πια αλλά περήφανου και ηρωικού πολιτισμού των τσελιγκάτων.
Τσελιγκάτων στα οποία δούλεψε από μικρός ο Κρυστάλλης και τα οποία διαφύλαξαν στην καρδιά τους και στα ψηλά βουνά μια άφθαστη δημοτική γλώσσα και ένα αθάνατο δημοτικό τραγούδι, μαζί με την φλόγα της Λευτεριάς, την ώρα που στους κάμπους κυριαρχούσαν αιώνες σκλαβιάς.
Ο Κώστας Κρυστάλλης, αν ζούσε και δεν ”έφευγε” γρήγορα από τη ζωή με χαλασμένα πλεμόνια, είναι βέβαιον ότι, με το ταλέντο και το πάθος που τον χαρακτήριζε, θα μας άφηνε πίσω όχι μόνο ψήγματα αλλά μια ατέλειωτη και ίσως ασυναγώνιστη χρυσοφόρο λογοτεχνική φλέβα.
Η Iskra, τιμώντας τον Κώστα Κρυστάλλη, τους κοινωνικούς και πατριωτικούς αγώνες του και το έργο του, δημοσιεύει ένα μικρό του ποίημα, το “τραγούδι κλέφτικο” από την συλλογή “Αγροτικά“, που περιέχει συμβολικά και μεταφορικά ένα μήνυμα, ένα πόθο και μια ανάγκη ζωής.
Μήνυμα, πόθο και ανάγκη επίκαιρα όσο ποτέ για την πατρίδα μας στην αυγή του 2019, που συμπυκνώνονται στο μέγα αίτημα της εθνικής και κοινωνικής απελευθέρωσης.
Ν.Ζ.
Ιδού το μικρό αλλά αριστούργημα μεταφοράς, εικόνας, γλώσσας και περιεχομένου, ποίημα του Κώστα Κρυστάλλη, το οποίο έχει τις ρίζες του στην αθάνατη και άφθαστη παγκοσμίως δημοτική μας ποίηση:
Κώστας Κρυστάλλης: ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΚΛΕΦΤΙΚΟ
Πότε θαρθή μιαν άνοιξι, θαρθή ένα καλοκαίρι,
που λουλουδιάζουν τα κλαριά, που λυόνουνε τα χιόνια,
για ζωθούμε τάρματα και τα χρυσά τσαπράζια,
να βγούμε κλέφτες, βρε παιδιά, κλέφτες στα κορφοβούνια;
Μεσ’ στην ψηλότερη κορφή να στήσουμε λημέρι,
ναχουμε τάστρα τ’ ουρανού τ’ αποβραδύς κουβέντα,
κ’ εμάς το γλυκοχάραμα να πρωτοχαιρετίζη,
εμάς ο ήλιος την αυγή σαν κρούη να πρωτοβλέπη.
Να μας ζηλεύουν οι αετοί, να μας ξυπνούν τ’ αηδόνια,
και μεσ’ τα γάργαρα νερά και μεσ’ στες κρύες βρύσες
νεράιδες να μας νίβουνε, φιλιά να μας χορταίνουν.
Αράδ’ αράδα τάρματα στα πεύκα θα κρεμάμε,
και θε να σταίνουμε χορό. Και κάθε μας τραγούδι
θάναι βροντή από σύγνεφο, φωτιά από αστροπελέκι.
Θα μας τρομάζουν τα θηριά, θα προσκυνούν οι κάμποι.
Πότε θαρθή μιαν άνοιξι, θαρθή ένα καλοκαίρι,
να βγούμε κλέφτες, βρε παιδιά, κλέφτες στο κορφοβούνια;