Αφού κουτσούρεψαν τον ήδη διάκριτο ν. Κατσέλη και αφού οι αποφάσεις των ειρηνοδικείων είναι κατά σύστημα αρνητικές για τους δανειολήπτες που προσφεύγουν στην βάση του ν. Κατσέλη, τρόικα και κυβέρνηση καταργούν οριστικά το ν. Κατσέλη από 1.1.2019, αφήνοντας τους ανήμπορους δανειολήπτες στο έλεος των τραπεζών και των ανάλγητων πλειστηριασμών τους.
Αρνητικοί στο αίτημα της κυβέρνησης για παράταση του ισχύοντος προστατευτικού πλαισίου οι δανειστές, που αποδέχονται να ακυρωθεί η μείωση των συντάξεων, αλλά κουρεύουν τα αντίμετρα και εμμένουν στην κατάργηση του μειωμένου ΦΠΑ στα νησιά.
Βέτο στο αίτημα της κυβέρνησης να παραταθεί η ισχύς του νόμου Κατσέλη για άλλο ένα έτος, δηλαδή έως το τέλος του 2019, βάζουν οι δανειστές μετά το σφυροκόπημα που δέχτηκαν την περασμένη Τετάρτη οι ελληνικές τράπεζες από τις αγορές. Σύμφωνα με πληροφορίες του «ΘΕΜΑτος», μετά την τραπεζική κρίση της περασμένης εβδομάδας η επιφυλακτικότητα με την οποία αντιμετώπιζαν το ενδεχόμενο να συνεχιστεί η προστασία της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς πέραν της 31ης Δεκεμβρίου 2018 μετατράπηκε σε κατηγορηματική άρνηση. Επιπλέον, η ομπρέλα προστασίας από τους πλειστηριασμούς θα κλείσει για όσους διαθέτουν ακίνητη περιουσία πολύ χαμηλότερης αξίας από τις οφειλές τους.
Παράλληλα, οι Ευρωπαίοι πιστωτές βάζουν νερό στο κρασί τους για τη μείωση των συντάξεων, αλλά θέτουν τρεις αυστηρούς όρους προκειμένου να ακυρωθεί το μέτρο:
1. Συνέχιση της λιτότητας με δέσμευση για υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα τουλάχιστον 3,5% του ΑΕΠ. Η πρόβλεψη του προσχεδίου του Προϋπολογισμού του 2019 για πρωτογενές πλεόνασμα 3,56% του ΑΕΠ χωρίς τη μείωση των συντάξεων είναι οριακά μεγαλύτερη από τον στόχο και οι Ευρωπαίοι πιέζουν για μεγαλύτερο περιθώριο ασφαλείας, θυσιάζοντας ακόμα και ορισμένα από τα αντίμετρα που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στη Θεσσαλονίκη.
2. Οριστική κατάργηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου από την 1η Ιανουαρίου του 2019.
3. Επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων, με έμφαση στο «βαλτωμένο» -όπως το χαρακτηρίζουν- project της Εγνατίας Οδού.
Εφόσον διασφαλιστούν όλα τα παραπάνω και αποφευχθεί ο σκόπελος της περικοπής των συντάξεων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα φροντίσει να σταλεί το μήνυμα ότι η ακύρωση του μέτρου αποτελεί «επιβράβευση για τις θυσίες των συνταξιούχων και των Ελλήνων πολιτών γενικότερα» και όχι διαπραγματευτική επιτυχία της κυβέρνησης.
Το ντόμινο της τραπεζικής κρίσης
Ηδη από τον περασμένο μήνα, κατά την επίσκεψή τους στην Αθήνα, οι απεσταλμένοι των δανειστών είχαν εκφράσει την ανησυχία τους για τη χαμηλή κερδοφορία των τραπεζών και τον βραδύ ρυθμό μείωσης των κόκκινων δανείων. Αντίστοιχες ανησυχίες έδειξαν και οι αγορές. Οι ισχυρές αναταράξεις των τελευταίων ημερών στον εγχώριο τραπεζικό τομέα είχαν ως αποτέλεσμα να σημάνει συναγερμός σε Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη και να ξεκινήσουν αμέσως διαβουλεύσεις ώστε να αποτραπούν τα χειρότερα. Η ανησυχία των αγορών πηγάζει από τα νούμερα, που τρομάζουν:
■ Τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, που περιλαμβάνουν εκτός από τα κόκκινα δάνεια και εκείνα που θεωρούνται αβέβαιης είσπραξης, ανέρχονταν στο τέλος του περασμένου Ιουνίου στα 88,6 δισ. ευρώ ή στο 47,7% του συνόλου των ανοιγμάτων, ενώ στόχος είναι να περιοριστούν στο 20% στο τέλος του 2021.
■ Τα δάνεια που έχουν ήδη «κοκκινίσει» έφταναν τα 60,9 δισ. ευρώ ή 32,8% του συνόλου του δανειακού χαρτοφυλακίου.
Με τα δεδομένα αυτά, η κυβέρνηση, στην προσπάθειά της να φανεί ότι αναλαμβάνει δράση για να ανακόψει τη ζημιά στις τράπεζες, επεξεργάζεται παρεμβάσεις που θα διευρύνουν το πεδίο εφαρμογής των πλειστηριασμών. Σύμφωνα με πληροφορίες, σε συσκέψεις του οικονομικού επιτελείου τις τελευταίες ημέρες κέρδισε έδαφος η εισήγηση να αφεθούν στο έλεος των funds και των πλειστηριασμών και όσοι δανειολήπτες διαθέτουν μεν ακίνητη περιουσία, αλλά αδυνατούν να καλύψουν τις οφειλές τους με αυτή επειδή η αξία των ακινήτων τους είναι 5, 6 ή 7 φορές μικρότερη του χρέους (π.χ. ακίνητα συνολικής αξίας 80.000 ευρώ για χρέη 350.000 ευρώ).
Τσακαλώτος – Τόμσεν στο Μπαλί
Με ενδιαφέρον αναμένονται επίσης και τα κρίσιμα τετ α τετ (δημόσια και παρασκηνιακά) που θα έχει ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος από την ερχόμενη Παρασκευή έως την Κυριακή στο Μπαλί της Ινδονησίας, όπου διεξάγεται η Φθινοπωρινή Σύνοδος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Στο πλαίσιο της συνόδου, ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΔΝΤ Πολ Τόμσεν ετοιμάζεται να κάνει πάλι αισθητή την παρουσία του. Αναμένεται να επαναλάβει και δημοσίως τις σκληρές θέσεις του Ταμείου ότι η περικοπή της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις είναι αναγκαία επειδή αποτελεί «διαρθρωτικό μέτρο». Θα βρεθεί ενδεχομένως έτσι σε αντίθεση με το Eurogroup και τον πρόεδρό του Μάριο Σεντένο (που χαρακτήρισε «δημοσιονομικό» το μέτρο), θυμίζοντας όμως προς όλους ότι το Ταμείο δεν δεσμεύεται από την όποια συμφωνία της Αθήνας με τους Ευρωπαίους πιστωτές και μπορεί ανεξέλεγκτο να στέλνει τα δικά του μηνύματα, προκαλώντας αναστάτωση στις διεθνείς αγορές.