Πρόλογος
- Δυστυχώς, αν και όλες οι κυβερνήσεις, δηλώνουν ενδιαφέρον στα λόγια για την ανάπτυξη της βιομηχανίας του τόπου,, εκ του αποτελέσματος αυτό δεν αποδεικνύεται στην πράξη.
- Ασφαλώς για την πορεία συρρίκνωσης της βιομηχανίας δεν είναι ορθό να εστιάζεται η ευθύνη μόνο στις κυβερνήσεις, όταν οι ίδιοι οι βιομήχανοι και ο φορέας τους, στην πράξη δεν φαίνεται να ανταποκρίνονται στο ρόλο τους, δεν επιδεικνύουν βούληση για την ανάπτυξη του τομέα αυτού, έχουν τη δική τους τεράστια ευθύνη για τον ισχνό βιομηχανικό τομέα.
- Οι βιομήχανοι της χώρας, όπως και γενικότερα η αστική μας τάξη χαρακτηρίζεται από έλλειψη βούλησης για ενίσχυση της βιομηχανίας, για εξάρτηση της δραστηριότητάς τους κύρια από την στήριξη τους από το κράτος. Είναι κατά τη γνώμη μου ορθός ο χαρακτηρισμός της αστικής τάξης μας ως κρατικοδίαιτης
- Δεν είναι άγνωστο πως ενώ ο τομέας αυτός, της βιομηχανίας, είναι τόσο σημαντικός και επιβάλλει ιδιαίτερη ενασχόληση με αυτόν, πρώην πρόεδρος του ΣΕΒ αποφασίζει να ασχοληθεί κυρίως με την αγορά και εμπόριο έργων τέχνης. Αναφέρομαι στον Δημήτρη Δασκαλόπουλο επιχειρηματία που από 1983 ως το 2007 ήταν ο βασικός μέτοχος, διευθύνων σύμβουλος της VIVARTIA Α.Ε., της μεγαλύτερης επιχείρησης τροφίμων στην Ελλάδα, Ο Δασκαλόπουλος αν και πρόεδρος του ΣΕΒ ενδιαφέρθηκε περισσότερο να ασχοληθεί με τη συλλογή έργων σύγχρονης τέχνης, που φιλοδοξεί, όπως αναφέρει «να φέρει τον σύγχρονο πολιτισμό κοντά στον σύγχρονο πολίτη, ως βασικό μοχλό ανάπτυξης και προόδου» Αν, όμως, ένας πρόεδρος ΣΕΒ εστιάζει το ενδιαφέρον του σε άλλα πεδία και όχι σε αυτό καθαυτό που σχετίζεται με την ανάπτυξη της βιομηχανίας, διερωτώμαι τι σόι πρόεδρος ΣΕΒ είναι. Η ενασχόληση αυτή σχολιάζεται από πολλούς σαν τρόπος φοροαποφυγής, αλλά αποφεύγουμε να το υιοθετήσουμε εφόσον δεν είναι αποδεδειγμένο..
- Ας αναφερθούμε όμως ειδικότερα στους στόχους του ΣΕΒ. Ο ΣΕΒ όπως και διάφοροι περιφερειακοί σύνδεσμοι βιομηχάνων με κοινή τους παρέμβαση κοινοποιούν το ενδιαφέρον σχετικά με τη βιομηχανία και προβάλλουν την ανάγκη για ενίσχυση της βιομηχανίας στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής βιομηχανικής στρατηγικής ως προτεραιότητα για την ανάκαμψη της οικονομίας.
- Αναφέρονται ρητά στην ενίσχυση και της βιομηχανίας και της μεταποίησης και συσχετίζουν την ανάπτυξη των μεταποιητικών δραστηριοτήτων με την αύξηση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας, με την αύξηση των εξαγωγών, με την αύξηση της απασχόλησης τόσο της μεταποίησης αλλά ευρύτερα της βιομηχανίας, τη συμβολή στην αύξηση των φορολογικών εσόδων, στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας κλπ
- Προβάλλουν, κοντολογής, την ανάγκη διαμόρφωσης εθνικής βιομηχανικής πολιτικής αλλά δεν θεωρούμε πως οι ίδιοι έχουν συμβάλει στην κατεύθυνση αυτή.
- Θέτουν σαν άμεση προτεραιότητά τη δέσμευση σε έναν εθνικό στόχο για την «αύξηση της συμμετοχής της μεταποίησης στο 12% στο ΑΕΠ έως το 2020 και στο 15% μεσοπρόθεσμα»
- Σαν μέσο για την επίτευξη αυτής της πολιτικής θέτουν τον εξωστρεφή προσανατολισμό με διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα, την ταχύτερη και ουσιαστικότερη ενσωμάτωση της καινοτομίας στην παραγωγή, την επιτάχυνση νέων παραγωγικών επενδύσεων με υψηλή προστιθέμενη αξία και παραγωγή προϊόντων με καινοτομία, τεχνολογία και προστιθέμενη αξία, την βελτίωση επιχειρηματικού περιβάλλοντος και μείωση της γραφειοκρατίας κλπ. Μάλιστα όλα αυτά, την οριστική και βιώσιμη έξοδο από την κρίση, την συνδέουν με ένα νέο παραγωγικό και αναπτυξιακό υπόδειγμα βασισμένο στην ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής και μεταποίησης
- Δεν θα διαφωνήσουμε στις παραπάνω εκτιμήσεις και στόχους αυτούς, διερωτώμαστε όμως, ποια είναι η δική τους συμβολή στην κατεύθυνση αυτή. Αν το κράτος έχει ευθύνη για τη βελτίωση επιχειρηματικού περιβάλλοντος και μείωση της γραφειοκρατίας, ποιος θα υλοποιήσει την ταχύτερη και ουσιαστικότερη ενσωμάτωση της καινοτομίας στην παραγωγή, την επιτάχυνση νέων παραγωγικών επενδύσεων με υψηλή προστιθέμενη αξία και παραγωγή προϊόντων με καινοτομία, τεχνολογία και προστιθέμενη αξία, ποιος θα προωθήσει τις επενδύσεις, αν όχι ο ίδιοι;
- Τι έχει πράξει ο ΣΕΒ και τα μέλη του ως σήμερα, στην κατεύθυνση αυτή; Δυστυχώς ο απολογισμός δράση τους είναι απογοητευτικός και η εξήγηση για μας είναι απλή. Οι βιομήχανοί μας περίμεναν και περιμένουν την στήριξη του κράτους για να δράσουν. Ισχύει απόλυτα, η εκτίμηση, πως πολλοί βιομήχανοί μας είναι κρατικοδίαιτοι και αυτό το γνωρίσαμε ιδιαίτερα, όταν και με την πίεση τους δημιουργήθηκε ο ΟΑΕ (Οργανισμός Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων), που έγινε για να τις στηρίξει και να βοηθήσει στην επιβίωσή τους, για να σωθεί ότι μπορούσε να σωθεί στις τότε συνθήκες.
Η θλιβερή πραγματικότητα.
Τις τελευταίες δεκαετίες, ειδικά τη δεκαετία τω μνημονίων 2010-2020, πολλοί κλάδοι συρρικνώθηκαν και πολλές επιχειρήσεις έβαλαν λουκέτο.
Μία αρκετά αναλυτική εικόνα μας προσφέρει η δημοσιογράφος Ελένη Μπότα (Ε.Μ.) με άρθρα της (13/6/19 και 15/2/21,πηγή: insider.gr) με καταγραφή κλάδων που συρρικνώθηκαν και σημαντικών επιχειρήσεων που έβαλαν λουκέτο
Με βάση τα όσα γνωρίζουμε αλλά και την αρθρογραφία της Ε.Μ. σημαντικοί κλάδοι και δραστηριότητες υπέστησαν μεγάλο πλήγμα, σημαντική συρρίκνωση Για παράδειγμα η οικοδομή υπέστη βαρύ πλήγμα και κατά συνέπεια και συναφείς κλάδοι όπως η τσιμεντοβιομηχανία και η χαλυβουργία.
Άλλοι κλάδοι που υπέστησαν συρρίκνωση ήταν οι σχετικοί με την γαλακτοβιομηχανία, και το παγωτό, με το λιανεμπόριο, με την παραγωγή λαδιού, με μαργαρίνες. με αναψυκτικά. την συρματουργία τη βιομηχανία ξυλείας, που υπέστησαν σημαντική ζημιά. ενώ τον τελευταίο χρόνο μεγάλη ζημιά υπέστη η εστίαση άρα και ο κλάδος τροφίμων.
- Με βάση τα δεδομένα και την αρθρογραφία της Ελένη Μπότα και άλλων, είναι σημαντική η ζημιά η και λουκέτα σε πολλές επιχειρήσεις ακόμη και σε επιχειρήσεις που μέχρι πρότινος διακρίνονταν για τον δυναμισμό τους
- Είδαμε εμβληματικές επιχειρήσεις να υφίστανται μεγάλες ζημιές ή και να βάζουν λουκέτο ( Hellenic Steel) ή άλλες σημαντικές επιχειρήσεις να έχουν οξυμένα προβλήματα.
- Ο Ανέστης Ντόκας σε άρθρο του στην Καθημερινή (23/2/2014 κάνει αναφορά σε κλείσιμο της (βιομηχανίας Pitsos, του εργοστάσιου παγωτού της ΔΕΛΤΑ στον Ταύρο, το εργοστάσιο εμφιάλωσης νερού ΗΒΗ στο Λουτράκι το 2013., Τον Αύγουστο του 2016 η Λεβεντέρης, προχώρησε στο κλείσιμο του εργοστασίου συρματουργίας στην περιοχή του Βόλου., Τον Μάιο του 2015 έντονους τριγμούς στην αγορά προκάλεσε το πολύκροτο λουκέτο της Hellenic Steel, μίας από τις μεγαλύτερες εταιρείες χάλυβα στην Ελλάδα
- Από το 2012, ηΧαλυβουργική της οικογένειας Αγγελοπούλου στην Ελευσίνα προχώρησε στη λήψη μέτρων, και τελικά έβαλε λουκέτο
- Τον Νοέμβριο του 2013 η Αλουμύλ προχώρησε στο κλείσιμο του εργοστασίου της στην Ξάνθη,
- Επίσης σε πτώχευση οδηγήθηκε και η βιομηχανία ξυλείας Σέλμαν.
- Τέλος Neoset αλλά και Κατσέληςοδηγήθηκαν σε λουκέτο, λόγω της μειωμένης καταναλωτικής ζήτησης.
- Ένα «θύμα» της κρίσης ήταν και η Φίλκεραμ Johnson η οποία οδηγήθηκε στην πτώχευση τον Οκτώβρη του 2011.
- Το 2013 μπήκε λουκέτο και στην ιστορική καπνοβιομηχανία Γεωργιάδη, γνωστή για τα τσιγάρα με το σήμα «22».
- Προηγούμενες 10ετίες ζήσαμε σημαντικές πτωχεύσεις με λουκέτα σημαντικών επιχειρήσεων, όμως και τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα τη 10ετία της κρίσης και μνημονίων 2010 2019 και δυστυχώς δεν έχει μπει τέλος στην καταστροφική αυτή πορεία η οποία συνεχίζεται.
- Πρόσφατα επίσης έχουμε και το λουκέτο στο εργοστάσιο της βιομηχανίας PIPELIFE στη Θήβα/ 9 Φεβρουαρίου, 2021
- Ο κατάλογος δεν κλείνει εδώ, αλλά είναι ενδεικτικός της ραγδαίας αποβιομηχάνισης της χώρας ιδιαίτερα τη δεκαετία 2010 -2020
- Πρόσφατο παράδειγμα, αποτελεί το κλείσιμο του Τμήματος Χαρτοποιίας της εισηγμένης ΒΙΣ στον Βόλο,
(Πηγή: insider.gr)
- Σε κλείσιμο του μεγαλύτερου εργοστασίου παγωτού στην Ελλάδα (στον Ταύρο), με 102 εργαζόμενους, προχώρησε πρόσφατα η Froneri Hellas, η οποία ιδρύθηκε με τη συμμετοχή τηςNestlé και της R&R στον τομέα του παγωτού, των κατεψυγμένων τροφίμων και των γαλακτοκομικών ψυγείου.(Δήμητρα Μανιφάβα Καθημερινή-26/9/17).
Ο Νίκος Χρυσικόπουλος 8 Ιουνίου 2019 κάνει επίσης αναφορές σε κρίση και λουκέτα σε βιομηχανίες
- Στον κατάλογο της αποβιομηχάνισης φιγουράρει και η ΕΒΖ με το σταδιακό κλείσιμο όλων των εργοστασίων τους.
- Ο κατάλογος δεν κλείνει εδώ, αλλά θεωρώ είναι αρκετά ενδεικτικός για να φανεί πόσο έχει προχωρήσει η αποβιομηχάνιση στη χώρα μας.
Το πλέον ανησυχητικό είναι ότι μεγάλες πολυεθνικές, είτε συρρικνώνουν, είτε αποχωρούν παραγωγικά από την Ελλάδα και καλύπτουν εμπορικά τη χώρα με εισαγωγές
Ο Ανέστης Ντόκας με άρθρο του- βλέπε link παρακάτω- αναφέρεται με άρθρο του σε αρκετές εταιρίες που χρεοκόπησαν την περίοδο 2000-2014, όπως οι παραγωγικές εταιρείες του ομίλου Πετζετάκη, της σιδηρουργίας Δάριγκ, της εταιρείας Ξιφίας, ενώ έκλεισε και η ιστορική βιομηχανία ξύλου Shelman.
- Τον Οκτώβρη του 2020 έκλεισε η schneider Electrik που παρήγαγε μετασχηματιστές
- Επίσης τα τελευταία χρόνια, αρκετές εγχώριες ενεργοβόρες βιομηχανίες υπέστησαν ζημιές λόγω και του κόστους ενέργειας (πχ ΛΑΡΚΟ και άλλες ) που τις δυσχέραινε να ανταγωνιστούν αντίστοιχες ευρωπαϊκές εταιρίες που πλήρωναν αρκετά χαμηλότερα τη μεγαβατώρα.
- Είναι, όμως, ακόμη πιο τραγικό το γεγονός πως εδώ και αρκετά χρόνια όλο και περισσότερες βιομηχανίες αποφασίζουν ή εξετάζουν την πιθανότητα να μεταφέρουν την έδρα τους στο εξωτερικό κάτι που θα έπρεπε επίσης να χτυπήσει καμπανάκι κινδύνου στα οικονομικά επιτελεία των κυβερνήσεων.
Βιομηχανία και Μεταποίηση με βάση στοιχεία της ΤτΕ.
Σχετικά με τις επιδόσεις της Ελλάδας, όπως φαίνεται στους πίνακες του Παραρτήματος με δεδομένα της Τράπεζας της Ελλάδας, η προστιθέμενη αξία βιομηχανίας και μεταποίησης, μεταξύ 2000 και 2019 μεταβλήθηκε στη βιομηχανία από 17,6% σε 14,5% όταν για την Ευρωζώνη (ΜΟ) η μεταβολή ήταν κατά μ.ο. από 20,6% σε 19,5% , για δε τη μεταποίηση είχαμε στην Ελλάδα μεταβολή από 12,5%σε 10,5% όταν στην Ετρωζώνη η εξέλιξη ήταν κατά μέσο όρο από 17,1 σε 16,8%. Είναι εμφανής η απόκλιση της χώρας από το μές όρο της Ευρωζώνης.
Θετικοί, σημερινοί προβληματισμοί
Είναι παρήγορο που την τελευταία περίοδο αυξάνει η αρθρογραφία οικονομολόγων (πχ καθηγητή Κώστα Μελά /4 Ιουλίου, 2020 ) με προτάσεις για το πως θα αναπτυχθεί ο μεταποιητικός τομέας της οικονομίας
Αφού αναφέρεται και αυτός στο χαμηλό ποσοστό της μεταποίησης στο συνολικό ΑΕΠ. τα τελευταία 25 χρόνια, τονίζει την ανάγκη «η Ελλάδα όπως και στο παρελθόν (κυρίως την περίοδο 1958-1970), οφείλει να επεκτείνει και πάλι τη μεταποιητική παραγωγική της βάση στο μέλλον. Η μεταποιητική βάση είναι ο πυρήνας της μηχανής που μπορεί διαχρονικά να εξασφαλίσει την προσέγγιση του επιπέδου διαβίωσης των ανεπτυγμένων χωρών, καθώς και την ποιοτική απασχόληση
H ελληνική όπως αναφέρει βιομηχανία, παράγει ένα ευρύ φάσμα προϊόντων, από τρόφιμα μέχρι φάρμακα, από βιομηχανικά υλικά μέχρι χημικά προϊόντα, και από συσκευές ήχου υψηλής πιστότητας μέχρι αμυντικά συστήματα υψηλής τεχνολογίας.»
- Τονίζει ιδιαίτερα την ανάγκη για ανασύσταση μιας νέας αμυντικής βιομηχανίας που μπορεί και πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως αιχμή του δόρατος για την ανασυγκρότηση της εθνικής παραγωγής, και μάλιστα σε τομείς υψηλής τεχνολογίας με σαφείς εξαγωγικούς στόχους.
- Θεωρούμε, έχουν αρκετό ενδιαφέρον στο άρθρο του Κ Μελά, ορισμένες χρήσιμες επισημάνσεις του. Όπως αναφέρει, η σημερινή συγκυρία με τις απειλές Τουρκίας και το ειδικό βάρος που δείχνει αυτή στον τομέα των εξοπλισμών, θα έπρεπε και η Ελλάδα να ρίξει ιδιαίτερο βάρος.
- Συμφωνούμε απόλυτα με την προτροπή του: «Ας γίνει συστηματική προσπάθεια για την αύξηση της μεταποιητικής βάσης διότι μια οικονομία στην οποία το εισόδημά της ανακυκλώνεται μεταξύ καταστημάτων ρουχισμού, καφετεριών και σουβλατζίδικων δεν μπορεί να ελπίζει σε ανάπτυξη.»
- Είναι ενδιαφέρον που την τελευταία περίοδο και άλλοι πολιτικοί και οικονομολόγοι (πχ Ν.Χριστοδουλάκης, Μάρδας) αναβαθμίζουν με την αρθρογραφία τους το ρόλο της μεταποίησης και βιομηχανίας και δεν αρέσκονται στην «μονοκαλλιέργεια» του Τουρισμού. Όμως θα σχολιάζαμε εδώ πως αυτή η παρέμβαση γίνεται κατόπιν εορτής, διότι σαν πρώην κυβερνητικά στελέχη δεν είναι ανεύθυνα της σημερινής κατάστασης.
- Η προαναφερθείσα αντίληψη πρέπει παράλληλα να εκφραστεί και στην πράξη, κάτι που επιβάλλει αντίστοιχες πολιτικές προϋποθέσεις, δηλαδή κυβερνήσεις με πολιτική βούληση για ενίσχυση της βιομηχανίας.
Η Ευθύνη και στάση των κυβερνητικών Κομμάτων
- Όσον αφορά τις κυβερνήσεις , τις τελευταίες δεκαετίες, καμία κυβέρνηση, ούτε της ΝΔ ούτε του ΠΑΣΟΚ, ούτε του ΣΥΡΙΖΑ νοιάστηκαν ουσιαστικά για τη βιομηχανία και τη μεταποίηση όπως φαίνεται από τα ίδια τα επίσημα στατιστικά στοιχεία για την εξέλιξη βιομηχανίας και μεταποίησης.
Η ΝΔ βλέπει την ανάπτυξη της χώρας μέσα από ένα διαρκές προσκλητήριο ξένων επενδυτών (Γερμανων, Αμερικανών, Κινέζων και άλλων) να επενδύσουν. Στους εγχώριους επενδυτές αποδίδει δευτερεύουσα σημασία. Όμως με τους ξένους είναι αλλιώς. Πλήρης προθυμία για ικανοποίηση όλων των απαιτήσεών τους για προσέλκυσή τους.
Είναι πρόσφατη η εμπειρία με την ικανοποίηση από την κυβέρνηση της ΝΔ όλων των απαιτήσεων των Καναδών της Eldorado όσον αφορά την επένδυση χρυσού, αργύρου κλπ στη Χαλκιδική, με συμβατική αποδοχή, να δρα η Eldorado όπως επιθυμεί, χωρίς υποχρεώσεις απέναντι στο ελληνικό δημόσιο, χωρίς πχ δέσμευση να παράγει τελικά προϊόντα (χρυσό, άργυρο, χαλκό), σε αντίθεση με ότι πρόβλεπε η αρχική συμφωνία.
- Η ΝΔ και ο Μητσοτάκης που πρόσφατα πραγματοποίησαν φιέστα στο χώρο της ΠΥΡΚΑΛ, στην ιστορική επιχείρηση που ιδρύθηκε το 1874 θα έπρεπε, με δεδομένο τον ιστορικό ρόλο της στην αμυντική βιομηχανία, να μας πουν τι μέλλον επιφυλάσσουν σε αυτήν βιομηχανία.
- Τι θα πράξουν ώστε να την αναπτύξουν και να περιοριστούν οι εισαγωγές. Δεν είναι δυνατό να αγνοείται μια τέτοια αμυντική βιομηχανία, η αμυντική, που πέρα από το γεγονός πως είναι σημαντικό κομμάτι της όλης βιομηχανίας μας, αφορά την ίδια την εθνική μας ασφάλεια. Είναι θλιβερός ο απολογισμός των κομμάτων που μας κυβέρνησαν όσον αφορά την καταστροφική πορεία της ΠΥΡΚΑΛ και συνολικά της αμυντικής μας βιομηχανία.
- Για την ιστορία και επειδή πρέπει να καταγράφεται ο ρόλος των κυβερνήσεων μας στη διαχρονική τους πορεία, ας αναφέρουμε εδώ πως κατά την περίοδο της Κατοχής οι εγκαταστάσεις της ΠΥΡΚΑΛ, πέρασαν στα χέρια των Γερμανών, που τις βρήκαν άθικτες, καθώς τα σχέδια απομάκρυνσης του εξοπλισμού και ανατίναξής τους δεν υλοποιήθηκαν. Οι Γερμανοί ωστόσο δεν απέτυχαν στο ανάλογο δικό τους σχέδιο και φεύγοντας από την Ελλάδα άφησαν το εργοστάσιο της ΠΥΡΚΑΛ σε ερείπια. Ο εξοπλισμός και τα μηχανήματα φυγαδεύτηκαν και η άλλοτε μεγαλύτερη βιομηχανία της Ανατολικής Μεσογείου και Μέσης Ανατολής έπρεπε να ξεκινήσει από το μηδέν…..»
- Σχετικά με τον ΣΥΡΙΖΑ, πέρα από λόγια και προγράμματα, δεν έκανε τίποτε ουσιαστικό στην πράξη. Στον απολογισμό θα μπορούσε να αναφερθεί η προσπάθεια στήριξης της ΕΒΖ βιομηχανίας ζάχαρης (που μάλιστα ξεκίνησε επί Λαφαζάνη), η προσπάθεια λογικών ρυθμίσεων για τα τιμολόγια στη βαριά ενεργοβόρα βιομηχανία , πχ ΛΑΡΚΟ, επιχειρήσεις της ΕΒΙΚΕΝ (Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας), και κατά τα άλλα μόνο σχέδια επί χάρτου(πχ για τη χωροθέτηση επιχειρηματικών πάρκων, ρυθμίσεις στον αναπτυξιακό νόμο κλπ). Αν ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγορεί σήμερα τη ΝΔ για απουσία εθνικής στρατηγικής για τη βιομηχανία, , ίδια κατηγορία μπορεί να αποδοθεί και στον ΣΥΡΙΖΑ με βάση τα πεπραγμένα, όχι γιατί δεν είχε διαμορφώσει εθνική στρατηγική, (πχ το 2014), αλλά γιατί αυτή έμεινε αναξιοποίητη κλεισμένη στα συρτάρια..
Ούτε η ΝΔ ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ λοιπόν, νοιάστηκαν για την αποβιομηχάνιση της χώρας, αφού είτε δεν είχαν σχέδιο(πχ ΝΔ), είτε δεν έδειξαν πρόθεση (ΣΥΡΙΖΑ) για την υλοποίηση βιομηχανικής πολίτικής.
Σχετικό θέμα στο οποίο θα μπορούσαμε να αναφερθούμε συνοπτικά είναι , το Συμβούλιο Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής(ΣΕΕΣ) που διαμόρφωνε την ενεργειακή πολιτική της χώρας, που στη συνέχεια θα συζητιόταν στη Βουλή. Ως γνωστό η ενέργεια αποτελεί βασική συνιστώσα της βιομηχανίας. Το συμβούλιο αυτό(ΣΕΕΣ) καταργήθηκε το 2010 και είναι περίεργο για μένα που αντί αυτού συστάθηκε Επιτροπή για τη χάραξη Εθνικής Στρατηγικής για το υδρογόνο. Το υδρογόνο συνιστά μία επί μέρους πλευρά του ενεργειακού θέματος και είναι απορίας άξιο πως συστήνεται επιτροπή για το ειδικό, το Υδρογόνο και καταργείται για το σύνολο της Ενέργειας. Όμως η αναφορά που γίνεται εδώ στο θέμα του καταργηθέντος ΣΕΕΣ, είναι, για να τονίσουμε πως όχι μόνο δεν έπρεπε να καταργηθεί, αλλά να δημιουργηθεί και ένας αντίστοιχος φορέας για τη βιομηχανία, όπου θα συμμετέχουν όλοι οι βασικοί φορείς που εμπλέκονται με τη βιομηχανία, να διαμορφώνουν σχετικό πόρισμα που θα συζητιέται και θα αποφασίζεται και αυτό στη Βουλή.
Το όψιμο ενδιαφέρον του ΣΥΡΙΖΑ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ με ερώτηση στη Βουλή κατηγορεί τη ΝΔ για ολιγωρία της σχετικά με χάραξη και εφαρμογή εθνικής στρατηγικής για τη βιομηχανία για την απαξίωση ενός κρίσιμου τομέα για την οικονομία”.
Ας μας πει όμως ο ΣΥΡΙΖΑ, τι έκανε μετά την ανάληψη τη διακυβέρνησης της χώρας, σχετικά με εθνική στρατηγική για ενέργεια και θα λέγαμε ευρύτερα για τη βιομηχανία.
- Ουσιαστικά, αμελητέα δράση. Στην ερώτησή του στη Βουλή αυτό που προβάλλει είναι η συμβολή του στην εκπόνηση επιχειρησιακού σχεδίου για την ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων και σε ορισμένες δικές του συγκεκριμένες παρεμβάσεις (πχ Οινόφυτα και παρέμβαση για περιβαλλοντική εξυγίανση της περιοχής Καλοχωρίου Θεσσαλονίκης). Μία δηλαδή μικρή συμβολή. Αμελητέα, με βάση το ίδιο το προγραμματικό του κείμενο του Δεκεμβρίου 2014.
Κατά τη γνώμη μας δεν δικαιολογείται να καυχιέται, αφού ούτε στο ελάχιστο δεν προώθησε τις θέσεις αυτές ενώ θα έπρεπε να προωθήσει βιομηχανική πολιτική δημιουργώντας για τη βιομηχανία φορέα αντίστοιχο του ΣΕΕΣ. δηλαδή Συμβούλιο Βιομηχανικής πολιτικής με πολύπλευρη σύνθεση εμπλεκομένων φορέων που θα διαμόρφωνε τη βιομηχανική πολιτική της χώρας και το πόρισμα θα έφερνε για συζήτηση και ψήφιση στη Βουλή. Όμως πολλά ζητάμε από τον ΣΥΡΙΖΑ αφού δεν θέλησε καν .να επαναφέρει το ΣΕΕΣ που καταργήθηκε το 2010.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε βούληση να ταράξει τα νερά. Απλή διαχείριση έκανε, ενώ υλοποιούσε ότι ζήταγε η Τρόϊκα. Έμμεσα, ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ με τα δεδομένα που αναφέρει στην ερώτησή του παραδέχεται το ισχνό έργο που δεν έχει να κάνει με σχεδιασμούς αλλά με τα πεπραγμένα. Πεπραγμένα πολύ φτωχά.
Ο ρόλος του υποκειμενικού παράγοντα.
Πέρα όμως από τις κυβερνήσεις και τα κυβερνητικά Κόμματα γενικότερα, στην προώθηση ή όχι επενδύσεων παίζει, επίσης, σημαντικό ρόλο και το λαϊκό κίνημα και τα κόμματα της αντιπολίτευσης που οι αντιδράσεις τους δεν είναι πάντα δικαιολογημένες. Ο ρόλος του υποκειμενικού παράγοντα δεν είναι αμελητέος, Σε κάποιες σημαντικές προτάσεις στο παρελθόν για νέες επενδύσεις, όπως πχ του Πετροχημικού, ή τον εκσυγχρονισμό άλλων όπως για παράδειγμα η περίπτωση της βιομηχανίας λιπασμάτων ΑΕΒΑΛ στην Πτολεμαΐδα, για να σταθούμε μόνο σε 2 παραδείγματα, υπήρξαν αρνητικές αντιδράσεις που όχι μόνο δεν συνέβαλλαν στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας, αλλά είχαν και σοβαρές αρνητικές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις για τη χώρα μας. Πιο συγκεκριμένα η ακύρωση του μεγάλου έργου του πετροχημικού στοίχισε πάνω από $ 150 εκατ. (τιμές 1980), ενώ το κλείσιμο της ΑΕΒΑΛ είχε ως αποτέλεσμα να μείνουν άνεργοι 1.200 περίπου εργαζόμενοι, λόγω της πλήρους άρνησης των εργαζομένων να δεχτούν κάποια μείωση του προσωπικού,. Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε πως και σήμερα οι γενικευμένες και όχι συγκεκριμένες αντιδράσεις σε ορισμένα έργα (πχ έρευνα και αξιοποίηση υδρογονανθράκων ή αιολικά πάρκα) δεν βοηθούν στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας. Έχουν μεγάλη σημασία οι μελετημένες και όχι οι αυθόρμητες και αβασάνιστες παρεμβάσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης και των κινημάτων για την πορεία της χώρας. Η υπεύθυνη στάση τους μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη της χώρας.
Επίλογος- Πρόταση
Εύχομαι το ενδιαφέρον, το όψιμο ενδιαφέρον που επιδεικνύεται για τη βιομηχανία να είναι και ειλικρινές και σταθερό Το ενδιαφέρον αυτό για την αποβιομηχάνιση δεν θα φέρει αποτέλεσμα αν δεν έχει συνέχεια και δεν συνοδεύεται από ολοκληρωμένο σχέδιο βιομηχανικής ανάαπτυξης.
Η τελευταία δεκαετία, με τις αρνητικές εξελίξεις , συνέπεια της ουσιαστικής αδράνειας από τους κυβερνώντες μας, αποτυπώνει το πώς αντιλαμβάνονται την ανάπτυξη της βιομηχανίας. Η ΝΔ ικανοποιεί κάθε τι που ζητά η Eldorado, κάνοντας δώρο στους Καναδούς ρυθμίσεις την αφαίρεση της βασικής συμβατικής υποχρέωσης τους για παραγωγή τελικού προϊόντος, καθαρό χρυσάφι, καθαρό ασήμι. Στο Ελληνικό υιοθετούνται οι επιθυμίες Λάτση και ούτω καθεξής.
Σήμερα, σαν συνέπεια και της μεγάλης καθίζησης που έχει υποστεί ο Τουρισμός, έχει αναβαθμιστεί η συζήτηση για νέο παραγωγικό μοντέλο. Να συμφωνήσουμε στην ανάγκη αυτή, για ένα νέο παραγωγικό μοντέλο όμως αυτό σημαίνει να συμφωνήσουμε πως ένα μοντέλο βασισμένο στη μονοκαλλιέργεια του τουρισμού δεν έχει μέλλον, είναι εύθραυστο.
- Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με την ερώτησή τους υποστηρίζουν ότι καθ’ όλη τη διακυβέρνηση της ΝΔ, απουσιάζει πλήρως μια εθνική στρατηγική για την βιομηχανία. Όμως μπορούν να ισχυριστούν πως επί ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε μια τέτοια εθνική στρατηγική;. Ας πει ο ΣΥΡΙΖΑ αν αναπτύχθηκε στις μέρες του η βιομηχανία ή κάποιοι κλάδοι της και ποιοι.
- Στα λόγια αναφέρονται στον κρίσιμο ρόλο της βιομηχανίας στην ελληνική οικονομία, αλλά στην πράξη αυτό δεν αποδεικνύεται με βάση τα απολογιστικά αριθμητικά δεδομένα. Στο ερώτημα αν εφάρμοσε ο ΣΥΡΙΖΑ εθνική στρατηγική για την βιομηχανία την 4ετία διακυβέρνησής της, απαντάμε καθαρά ΟΧΙ
Ο ΣΥΡΙΖΑ χωρίς να αγνοούμε την ανάγκη για την ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων, με την όλη ερώτηση του αποδεικνύει την προγραμματική φτώχεια του αφού αυτό θεωρεί αποκλειστικό θέμα για να προβάλει. Αρκεί να γίνει σύγκριση της πρόσφατης ερώτησης ΣΥΡΙΖΑ με τις προγραμματικές θέσεις για τη βιομηχανία που είχε διαμορφώσει τα τέλη του 2014, για να γίνει κατανοητή η διαπίστωσή μας αυτή. H πραγματικότητα είναι πως και οι δύο δυνάμεις του σημερινού δικομματισμού (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ) έχουν τεράστια ευθύνη για τη συνεχή αποβιομηχάνιση της χώρας.
Αναγκαιότητα ενός άλλου μοντέλου
Αν συμφωνούμε πως η κατάσταση με τη βιομηχανία μας είναι σήμερα σε απαράδεκτο επίπεδο, τότε πρέπει να δοθεί απάντηση στο πως θα μεταβληθεί η κατάσταση αυτή, τι πρέπει να γίνει σήμερα και εφεξής
Αρχικά, πρέπει να γίνει συνείδηση πως το εφαρμοζόμενο μοντέλο με τη «μονοκαλλιέργεια» στον τουρισμό είναι ανορθολογικό και ενέχει κινδύνους όπως αποδείχτηκε στην πράξη
Να γίνει συνείδηση, πως η οικονομική ανάπτυξη συνδέεται στενά με τη βιομηχανία και τη μεταποίηση, ιδιαίτερα με κλάδους και δραστηριότητες που πρώτον έχουμε συγκριτικά πλεονεκτήματα και δεύτερον προσφέρουν μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία. Πρέπει το μοντέλο ανάπτυξής μας πρώτο να έχει ελληνική σφραγίδα και να μην έχει μονομέρεια και συνεπώς επισφάλεια.
Η Ελλάδα χωρίς να διαγράφει τον Τουρισμό, οφείλει να δώσει ιδιαίτερο βάρος σε κλάδους που αξιολογούνται σαν αναγκαίοι
Απαιτείται όμως συστηματικοποίηση των επεξεργασιών για διαμόρφωση ενός πολύπλευρου και συνεκτικού πλαισίου γύρω από το θέμα. Για τη διαμόρφωση μάλιστα αυτής της πρότασης επίμαχα σημεία θεωρούμε τα εξής:
.-Να αποσαφηνιστούν τομείς και κλάδοι στους οποίους πρέπει να δοθεί προτεραιότητα επειδή η χώρα μας διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα
(πχ αγροτικός τομέας, με τη μέγιστη δυνατή επεξεργασία-μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, ναυτιλία, Τουρισμός, μεταποίηση με αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου και γενικότερα εγχώριων πόρων μας, ναυτιλία, ενέργεια με προτεραιότητα στην αξιοποίηση εγχώριων πόρων και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας).
-Να προωθηθεί ο μεγαλύτερος δυνατός βαθμός επεξεργασίας των πρώτων υλών και να προωθηθούν προϊόντα με υψηλή προστιθέμενη αξία.
.-Να υπάρξει ουσιαστικός σχεδιασμός με τη συμβολή όλων των εμπλεκομένων φορέων, στον οποίο να περιλαμβάνεται και η κλαδική αλλά και η περιφερειακή διάσταση, αξιοποιώντας επεξεργασίες από ορισμένες περιοχές(πχ Στερεά Ελλάδα, Κρήτη).
-Να υπάρξει συνειδητοποίηση και ουσιαστική δράση από τους ίδιους τους «βιομήχανους»
.-Βέβαια πρέπει να λάβουμε υπόψη την ανάγκη για τις λιγότερες δυνατές επιπτώσεις από τις αναγκαίες αναδιαρθρώσεις. Αν για παράδειγμα, σημαντικό ρόλο στην οικονομία και απασχόληση παίζουν ως σήμερα οι κατασκευές, το λιανικό εμπόριο και ο τουρισμός, η όποια μετάβαση σε νέο μοντέλο προϋποθέτει μέτρα προστασίας και στήριξης των κλάδων αυτών. Η όποια μετάβαση πρέπει να γίνει με σχέδιο και με προσεκτικά βήματα για αποφυγή αρνητικών εξελίξεων στην ανεργία.
.-Σταθερά βήματα προς την τεχνολογική ανάπτυξη. Για παράδειγμα ο αναπτυσσόμενος σήμερα προσανατολισμός προς την οικονομία του υδρογόνου, είναι μία επιλογή που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη.
Η τεχνολογική ανάπτυξη ισχυροποιεί την οικονομία μας, όμως επειδή ενισχύει την παραγωγικότητα της εργασίας, η τεχνολογία δεν πρέπει να λειτουργήσει ως μέσο για την υποκατάσταση της εργασίας και εκτίναξη της ανεργίας, ούτε ως μέσο αποκλειστικά για την αύξηση της κερδοφορίας του κεφαλαίου.
