Σκοπιμότητες, με προφανείς στόχους, κρύβει ο διαχωρισμός των συστημάτων Κοινωνικής Ασφάλισης σε «διανεμητικά» και «κεφαλαιοποιητικά» αντί του Δημοσίου ή Ιδιωτικού, που είναι το ορθό!! Οι ισχυρισμοί της κυβέρνησης Κ. Μητσοτάκη (συνεπικουρουμένη από βραβευμένους οικονομολόγους και καθηγητές πανεπιστήμιου!!) ότι τάχα, οι συντάξεις (ως «διανεμητικό σύστημα») ισοδυναμούν με τις τρέχουσες εισφορές (!) είναι ψευδείς, ανυπόστατοι και κακόβουλοι!!
Με τον ισχυρισμό αυτόν ενοχοποιούν και κατασυκοφαντούν τους σημερινούς συνταξιούχους! Αποκρύπτουν την λεηλασία των αποθεματικών των ταμείων και τις (θεσμοθετημένες) υποχρεώσεις του κράτους απέναντι σε αυτά!! Αλλά και το γεγονός ότι το ύψος των αποθεματικών θα ξεπερνούσε τα 300 δις ευρώ!!! Δηλαδή, αποκρύπτουν, ένα από τα βασικά έσοδα των ταμείων (τους τόκους) περί τα 6 δις ευρώ ετησίως!!
Ποιο αναλυτικά:
Κοινωνική Ασφάλιση
Παρά το γεγονός ότι τα συστήματα Κοινωνικής Ασφάλισης, αποτελούν γέννημα και θρέμμα των καπιταλιστικών οικονομιών, δεν μπορεί να είναι παρά μόνο ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ και ο λόγος είναι απλός:
Με την παραδοχή ότι, η ανάπτυξη των οικονομιών απαιτεί πόρους δηλαδή ΧΡΗΜΑ, ενώ η κατανάλωση των παραγόμενων προϊόντων ΑΓΟΡΑΣΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ, μπορούμε να πούμε ότι η κοινωνική ασφάλιση παρέχει και τα δύο. Πρώτον οι ασφαλιστικές εισφορές (κατά το αρχικό στάδιο) σωρεύονται γίνονται αποθεματικά όπου τροφοδοτούν την ανάπτυξη και δεύτερον, οι συντάξεις (κατά το τελικό στάδιο) αποτελούν την βασική αγοραστική δύναμη για την κατανάλωση των παραγομένων προϊόντων!!
Τα κράτη, πέραν της ευθύνης για την αξιοποίηση και την διασφάλιση των αποθεματικών, υποχρεούνται να συμμετέχουν και με ασφαλιστικές εισφορές καθόσον: κατά τον ασφαλιστικό βίο προκύπτουν ασφαλιστικοί κίνδυνοι (κοινωνικές ανάγκες) όπως η ανεργία, ατυχήματα, θάνατοι, δηλαδή συντάξεις οι οποίες δεν αντιστοιχούν σε ασφαλιστικές εισφορές.
Επομένως το συνολικό κόστος των συντάξεων ισοδυναμεί: με τις καταβαλλόμενες εισφορές, τους ετήσιους τόκους, καθώς και τις θεσμοθετημένες εισφορές του κράτους. Το ύψος των συντάξεων (γήρατος) εξαρτάται από τις καταβαλλόμενες εισφορές (συν τους τόκους) και την ηλικία συνταξιοδότησης (προσδόκιμο ζωής) δηλαδή το χρονικό διάστημα που αυτές καταβάλλονται.
Παράδειγμα: Έστω με 35 έτη ασφάλιση, συνταξιοδότηση 67 ετών, και μηνιαίες εισφορές (μισθός 1500 ευρώ) 300 ευρώ. Εφόσον λοιπόν οι συνολικές εισφορές (με τους τόκους) ανέρχονται στα 188.000 ευρώ και το προσδόκιμο είναι 13 έτη, δικαιούται σύνταξη (188.000:13:12) 1.205 ευρώ!! Δηλαδή 80% του μισθού!!
Η κοινωνική ασφάλιση στην Ελλάδα
Η κοινωνική ασφάλιση στην Ελλάδα (ΔΗΜΟΣΙΑ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ) χρονολογείται, βασικά, από τη δεκαετία του 1920. Αρχικά ιδρύθηκαν τα ταμεία των ελευθέρων επαγγελματιών και στην συνέχεια (δεκαετία του 1930) το ΙΚΑ (μισθωτών) όπου αποτέλεσε και τον μεγαλύτερο ασφαλιστικό οργανισμό της χώρας.
Το 1961, ιδρύθηκε ο Ο.Γ.Α. (κρατικός φορέας) ό οποίος παρείχε (δωρεάν) συντάξεις στο σύνολο του αγροτικού πληθυσμού της χώρας, ενώ το 1998 μετατράπηκε σε «Ταμείο Κύριας Ασφάλισης Αγροτών» με εισφορές 7% των αγροτών και 14% + 10% του κράτους. Για τους δημοσίους υπαλλήλους, παρά το ότι (έως το 2016) ήταν εκτός ασφαλιστικού ταμείου, ωστόσο είχαν παρακράτηση ασφαλιστικών εισφορών, ενώ τις συντάξεις τους, τις κατέβαλε (το κράτος) το Γενικό λογιστήριο του κράτους.
Έτσι, όπως όλα τα ασφαλιστικά συστήματα έτσι και το Ελληνικό (όπως φαίνεται και από τον πίνακα) κατά το αρχικό στάδιο, τα ταμεία δεν είχαν συντάξεις παρά μόνο ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ. Τα χρήματα αυτά (μοναδικό “ζεστό” χρήμα την περίοδο αυτή) ναι μεν χρησιμοποιήθηκαν για λογαριασμό της ελληνικής οικονομίας όπου (1961 – 1980) γνώρισε και την μεγαλύτερη ανάπτυξη! Μάλιστα, πραγματικό ετήσιο ρυθμό που ξεπερνούσε το 6,5% (!!) όταν, μετέπειτα (1981 – 2019) ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης στην Ελλάδα ήταν 0,9%!!! Ωστόσο (με ευθύνη του κράτους) τα χρήματα αυτά δεν επιστράφηκαν στα ταμεία!!!
Στον ΠΙΝΑΚΑ 1, παραθέτουμε την εξέλιξη ασφαλιστικών μεγεθών του ΙΚΑ ( 1940 – 2010). Όπως φαίνεται και στον πίνακα, οι πρώτες (ελάχιστες) συντάξεις γήρατος, αρχίζουν μετά το 1950, ενώ τα (ώριμα) ασφαλιστικά δικαιώματα μετά το 1990 (!) όπου σε σύνολο 2.174.400 ασφαλισμένων χορηγούσε 624.866 συντάξεις!!
Θεσμοθετημένες υποχρεώσεις του κράτους
Το κράτος, έχει την υποχρέωση, εκτός από την διασφάλιση της περιουσίας των ταμείων (αποφυγή & καταβολή των αντίστοιχων ασφαλιστικών εισφορών και την διασφάλιση των αποθεματικών) να καταβάλει και το ίδιο εισφορές, ποσά, όπου κατά την κείμενη νομοθεσία αναλογούν στο 50% των συνολικών εισφορών.
Η ανάγκη αυτή, απαιτείται, καθώς το 70% των συνάξεων δεν συμβαδίζουν με τις καταβαλλόμενες εισφορές! Σε σύνολο (εκτός του ΟΓΑ) 2.251.471 συντάξεων, μόνο οι 1.488.845 είναι συντάξεις γήρατος και εκ των οποίων το 40% από αυτές, δεν υπολογίζονται βάση των εισφορών αλλά με τα κατώτατα όρια! Ενώ οι υπόλοιπες, οι 533.828 (23,7%) είναι συντάξεις θανάτου και οι 215.384 ( 9,5%) αναπηρίας!
Παραβάσεις – Αρπαγή των αποθεματικών
Έχουμε ένα κράτος μπαταξή. Όλες οι κυβερνήσεις (διαχρονικά) ουδέποτε ανταποκρίθηκαν στις παραπάνω υποχρεώσεις:
Α) Τα αποθεματικά (περί τα 150 δις ευρώ) παρά του ότι χρησιμοποιήθηκαν στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, δεν επεστράφησαν στα ταμεία!! (Β) Το κράτος, ουδέποτε κατέβαλε (κανονικά) του 50% των εισφορών (!) καθόσον, τα πρώτα 60 χρόνια απείχε από κάθε συμμετοχή, ενώ μετά 1990 που άρχισε να ανταποκρίνεται, καταβάλει ελάχιστα, πολύ λιγότερα (ακόμα και σήμερα) από αυτά που αναλογούν!!
(Γ) Η εισφοροκλοπή έχει γίνει νόμος (με χαριστικές ρυθμίσεις) δεκάδες δισ. ευρώ, κατέληξαν και καταλήγουν: δωρεές σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, στο χρηματιστήριο, αλλά και στο κράτος (20δις) μέσο PSI!! Ακόμα και σήμερα, οι οφειλές στα ταμεία αγγίζουν τα 40 δις ευρώ!! (Δ) Πάρτι, γίνεται και με την εισφοροδιαφυγή, πάνω από τα 3 δις ευρώ, χάνονται (χαρίζονται) κάθε χρόνο, μέσω της αδήλωτης & της υποδηλωμένης εργασίας!!
Στον ΠΙΝΑΚΑ 2, παραθέτουμε τις χρηματοδοτήσεις του κράτους (στο ΙΚΑ- ΕΤΑΜ) έως το 2010.
Επομένως, το ύψος των αποθεματικών (μαζί με τις κρατικές οφειλές & χαριστικές ρυθμίσεις) ξεπερνά τα 300 δις ευρώ! Ποσά που μεταφράζονται σε επιπλέον κρατικές οφειλές, περί τα 6 δις ευρώ ετησίως, από τόκους που θα είχαν τα αποθεματικά αυτά!!
Αναγνώριση – Δεσμεύσεις
Το κράτος (επισήμως) έχει αναγνωρίσει την αρπαγή των αποθεματικών. Πέραν από τις κατά καιρούς δημόσιες τοποθετήσεις υπουργών εργασίας, με το άρθρο 4 του Ν. 3029/2002, δεσμεύεται ότι: Αν εξελιχτούν δυσμενώς οι προβλέψεις του συνόλου των οικονομικών μεγεθών, το κράτος θα εξασφαλίζει τους απαιτούμενους επιπλέον χρηματοδοτικούς πόρους, για την πλεονασματική λειτουργία του ασφαλιστικού συστήματος!!
Λεηλασία των συντάξεων – Νέα βάρη στα ταμεία
Ωστόσο, αντί της εξασφάλισης των απαιτούμενων χρηματοδοτικών πόρων, (δεκαετία 2010) με πρόσχημα τα μνημόνια και με ΨΕΥΔΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ότι τάχα τα ταμεία είναι ελλειμματικά, αποκεφάλισαν όλες τις συντάξεις, αρπάζουν για δεύτερη φορά (6 δις ευρώ ετησίως) πόρους από τα ταμεία, όπως:
- Μεσοσταθμικά, οι συντάξεις μειώθηκαν κατά 25%, ενώ οι μεγαλύτερες, είχαν μειώσεις έως και 50%!! Αύξησαν και τα όρια συνταξιοδότησης και με το τρόπο αυτό, η διάρκεια των συντάξεων, στο εξής περιορίζεται (μ.ο.) στα 13 έτη!!
- Με το τρικ των συγχωνεύσεων (το 2016) ενοποίησαν 1.700.000 συντάξεις των ασφαλιστικών ταμείων, με τις (200.000) συντάξεις (650.000 του ΟΓΑ – 480.000 του δημοσίου – 70.000 του ΝΑΤ) για τις οποίες βαρύνεται αποκλειστικά το κράτος. Έως το 2016, το κράτος, πέραν των εργοδοτικών εισφορών & της τριμερούς χρηματοδότησης κατέβαλε επιπλέον ποσά: 2δις ευρώ για τις συντάξεις του ΟΓΑ, 3δις ευρώ για του δημοσίου και 1δις ευρώ για του ΝΑΤ, σύνολο 6 δις ευρώ ετησίως, τα οποία (με την ενοποίηση) φορτώθηκαν στον ΕΦΚΑ!!
Επιπτώσεις και στην οικονομία
Οι μειώσεις των συντάξεων (25%) πυροδότησαν, με αλυσιδωτές εκρήξεις και την οικονομία!! Έπεσε η ΑΓΟΡΑΣΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ, μειώθηκε η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ, οι επιχειρήσεις ΚΑΤΕΡΡΕΥΣΑΝ, ενώ η ΑΝΕΡΓΙΑ εκτινάχτηκε στο 30%!! Σημειωτέων (βάση των δηλωθέντων εισοδημάτων) η ΑΓΟΡΑΣΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ από 100 δις ευρώ που ήταν το 2009 έπεσε (και έμεινε) στα 75 δις ευρώ!!!
Αρπαγές 8,5δις ευρώ ετησίως
Συνοψίζοντας, οι υποχρεώσεις του κράτους στα ασφαλιστικά ταμεία (για τον κλάδο σύνταξης) αθροίζονται: α) κατά 50% επί των συνολικών εισφορών (λόγο τριμερούς χρηματοδότησης) δηλαδή 7,5 δις ευρώ αφού οι ασφαλιστικές εισφορές ανέρχονται στα 15 δις ευρώ (β) 6 δις ευρώ για τους τόκους που θα είχαν τα ταμεία και (γ) άλλα 6 δις ευρώ για τα ελλείμματα των συντάξεων (ΟΓΑ- Δημόσιου – ΝΑΤ), σύνολο 19,5 δις ευρώ. Έτσι, τα έσοδα θα ήταν (15 εισφορές + 1 αξιοποίηση περιούσιας + 19,5 κράτους) 35,5 δις ευρώ και αν προσθέσουμε (3δις) της αδήλωτης & υποδηλωμένης εργασίας, άγγιζαν τα 38 δις ευρώ (!) Ενώ οι συντάξεις, θα αντιπροσώπευαν το 80% των συνταξίμων αποδοχών!!
Αντ΄ αυτού, το κράτος καταβάλει (για συντάξεις) μόνο 11δις ευρώ (8,5 δις λιγότερα) ενώ τα έσοδα των ταμείων μειωθήκαν στα (15+1+11) 27 δις ευρώ, με τις συντάξεις επίσης να μειώνονται, στα 26,5 δις ευρώ!!
Νέες συντάξεις
Οι συντάξεις, ουσιαστικά μετατράπηκαν σε επιδόματα. Οι ασφαλιστικές εισφορές επίσης, λειτουργούν ως επιπρόσθετοι φόροι καθώς, όσο μεγαλύτερες είναι οι εισφορές τόσο (αναλογικά) χαμηλότερη σύνταξη χορηγείται! Ενώ το σύνολο των ποσών που εισπράττεται, υπολείπονται κατά πολύ των καταβαλλομένων!!
Παράδειγμα:
Στον ΠΙΝΑΚΑ 3: από τη μια, παραθέτουμε το σύνολο των καταβαλλόμενων (με τους τόκους) εισφορών και (διαιρώντας δια 13 και δια 12) τη σύνταξη που αναλογεί. Ενώ από την άλλη, τη σύνταξη που χορηγείται (37,31% + 384) καθώς και τα συνολικά ποσά (Χ12Χ13) που θα εισπράξουν.
Αυτά κρύβει, ο ψευδεπίγραφος διαχωρισμός, αυτά προσπαθεί να κρύψει η κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη μαζί με τους «οικονομολόγους» καθηγητές πανεπιστήμιου, που έχουν επιστρατευτεί για το θέμα αυτό!!
Κώστας Νικολάου – Συνταξιούχος τ. ΙΚΑ ΕΤΑΜ – Μέλος Διοικούσας Επιτροπής ΚΕ.Π.Ε.Α./ΓΣΕΕ