Μπορεί οι πλειστηριασμοί να απελευθερώθηκαν για οφειλές μεταξύ ιδιωτών, όμως αυτό δεν θα είναι το μοναδικό πρόβλημα που θα αντιμετωπίσουν όσοι λύγισαν υπό το βάρος της κρίσης, αφήνοντας απλήρωτες οφειλές. Μέσα στο 2018 θα βρεθούν αντιμέτωποι και με γρηγορότερους και πιο αποτελεσματικούς πλειστηριασμούς από την Εφορία για οφειλές προς τη φορολογική διοίκηση.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο στόχος του υπουργείου Οικονομικών είναι να επισπευστούν, δηλαδή να εκδοθεί πρόγραμμα πλειστηριασμών για τουλάχιστον 1.000 ακίνητα οφειλετών εντός του 2018, προκειμένου να βελτιωθεί ακόμα περισσότερο η εισπραξιμότητα των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο αλλά και να βελτιωθούν συνολικά τα φορολογικά έσοδα για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του προγράμματος, δηλαδή την πραγματοποίηση της πρόβλεψης για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος το 2018 και τα επόμενα χρόνια μέχρι και το 2022.
Σύμφωνα με τα έως τώρα πεπραγμένα της φορολογικής διοίκησης, οι πλειστηριασμοί ακινήτων οφειλετών μετριούνται στα δάχτυλα. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον δικτυακό τόπο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων έχουν αναρτηθεί προγράμματα πλειστηριασμού για μόλις δέκα ακίνητα, την ώρα που οι οφειλέτες του Δημοσίου ανέρχονται στον απίστευτο αριθμό των 4 εκατομμυρίων.
Ο λόγος για τον οποίο η φορολογική διοίκηση δεν εκδίδει προγράμματα πλειστηριασμού είναι ότι αυτοί κηρύσσονται κατά κανόνα άγονοι, αφού δεν εμφανίζονται ενδιαφερόμενοι πλειοδότες. Επίσης, μεγάλο πρόβλημα είναι ότι στα ειρηνοδικεία της χώρας, τον φυσικό χώρο όπου πραγματοποιούνται οι πλειστηριασμοί, εμφανίζονται “ομάδες δράσης” των κινημάτων “Δεν πληρώνω”, οι οποίες εμποδίζουν τους συμβολαιογράφους να ολοκληρώσουν τις διαδικασίες.
Στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης της τρίτης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος που συμφωνήθηκε πρόσφατα μεταξύ κυβέρνησης και “θεσμών”, θα γίνουν τρεις σημαντικές παρεμβάσεις που θα απελευθερώσουν τους πλειστηριασμούς. Τόσο αυτούς που επισπεύδουν ιδιώτες εναντίον άλλων ιδιωτών όσο και αυτούς που επισπεύδει το Δημόσιο για οφειλές φορολογουμένων προς αυτό.
Συνολικά για τους πλειστηριασμούς έχει ήδη μετατραπεί σε αυτόφωρο αδίκημα η παρεμπόδισή τους, που σημαίνει ότι άμεσα οι αστυνομικές Αρχές θα προσάγουν και θα παραδίδουν στις δικαστικές Αρχές όποιον επιχειρεί να διακόψει με οποιονδήποτε μη νόμιμο τρόπο την ολοκλήρωσή τους. Με την προηγούμενη κατάσταση, οι πλειστηριασμοί ακυρώνονταν λόγω παρεμπόδισης και για την επέμβαση της Αστυνομίας απαιτούνταν η υποβολή μήνυσης από τον συμβολαιογράφο που ήταν υπάλληλος του πλειστηριασμού ή από άλλον ιδιώτη. Αυτό, ωστόσο, δεν γινόταν και, έτσι, οι πλειστηριασμοί ακυρώνονταν από τις “κινητοποιήσεις”.
Εμπορική αξία
Εν τω μεταξύ, θα εφαρμοστεί και μια αλλαγή που, ενώ έχει θεσπιστεί νομικά από τη δεύτερη αξιολόγηση, δηλαδή τον περασμένο Μάιο, έχει μείνει ανενεργή. Πρόκειται για τη θέσπιση ως τιμής πρώτης προσφοράς της εμπορικής αξίας των ακινήτων, αντί της αντικειμενικής, που είναι κατά κανόνα υψηλότερη. Στο κείμενο της συμφωνίας για την τρίτη αξιολόγηση προβλέπεται ότι εξισώνεται το καθεστώς επίσπευσης πλειστηριασμών από το Δημόσιο με το καθεστώς επίσπευσης πλειστηριασμών από ιδιώτες. Ουσιαστικά, θα εξισωθεί στο θέμα των πλειστηριασμών ακινήτων ο Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων με τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Η ουσιαστική αλλαγή από αυτή την εξίσωση θα είναι η θέσπιση της διαδικασίας υπολογισμού της τιμής εκκίνησης από ειδικό εκτιμητή ακινήτων και η κατάργηση της αντικειμενικής αξίας ως τιμής εκκίνησης.
Ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί
Η τρίτη παρέμβαση που προβλέπεται στο κείμενο συμφωνίας της τρίτης αξιολόγησης είναι η ένταξη και των πλειστηριασμών που επισπεύδει το Δημόσιο στο σύστημα των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών. Επί της ουσίας, ένας σημαντικός αριθμός των πλειστηριασμών που θα επισπεύσει η φορολογική διοίκηση θα γίνουν μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας των πλειστηριασμών. Στην ηλεκτρονική πλατφόρμα οι ενδιαφερόμενοι πλειοδότες θα μπορούν να υποβάλλουν από απόσταση τις προσφορές πλειοδοσίας, χωρίς να πιέζονται ψυχολογικά από παρουσία τρίτων ή από τις ομάδες “πίεσης” για την ακύρωση της σχετικής διαδικασίας.
Πρώτη κατοικία
Από τις παραπάνω αλλαγές, εκτιμούν στη φορολογική διοίκηση ότι θα υπάρξει αύξηση των φορολογικών εσόδων. Στο μείζον θέμα της προστασίας της πρώτης κατοικίας, αυτό που σημειώνουν έμπειρα υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου Οικονομικών είναι ότι τυπικά δεν προβλέπεται προστασία της έναντι οφειλών προς το Δημόσιο. Το μόνο δίχτυ προστασίας της κύριας κατοικίας είναι αυτό του νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, ο γνωστός νόμος “Κατσέλη”. Ωστόσο, τονίζουν ότι, πέρα από το τυπικό, ο προϊστάμενος κάθε φορολογικής υπηρεσίας που είναι αρμόδιος για την επίσπευση πλειστηριασμών ακολουθεί ένα εθιμικό δίκαιο που προβλέπει ότι η κύρια κατοικία του οφειλέτη δεν θα βγει ποτέ “στο σφυρί” ή θα είναι το τελευταίο ακίνητο που θα εκπλειστηριάσει η Εφορία.
Κατασχέσεις για άλλους 1,7 εκατ. οφειλέτες
Η Εφορία έχει ήδη προχωρήσει σε κατασχέσεις εναντίον 1 εκατομμυρίου οφειλετών του Δημοσίου και προγραμματίζει την επιβολή κατασχέσεων σε άλλους 1,7 εκατ. φορολογουμένους με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο. Ειδικότερα, στο “κόκκινο” βρίσκονται πλέον στη σχέση τους με την Εφορία περισσότεροι από 4 εκατομμύρια φορολογούμενοι. Πρόκειται για όσους έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη φορολογική διοίκηση και οι οποίοι αντικρίζουν το πιο σκληρό της πρόσωπο, με μέτρα αναγκαστικής είσπραξης εναντίον τους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων που αφορούν τον Οκτώβριο, ο συνολικός αριθμός των φορολογουμένων με οφειλές προς το Δημόσιο ανήλθε σε 4,17 εκατομμύρια, καταγράφοντας, ωστόσο, οριακή μείωση σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, λόγω ρύθμισης οφειλών από αρκετούς. Ωστόσο, ο αριθμός των φορολογουμένων στους οποίους έχουν επιβληθεί κατασχέσεις ξεπέρασε το 1 εκατομμύριο και διαμορφώθηκε τον Οκτώβριο στους 1.014.295 οφειλέτες, 22.903 περισσότεροι σε σχέση με τον Σεπτέμβριο. Με αυτά τα δεδομένα, προκύπτει ότι η φορολογική διοίκηση επιβάλλει κάθε εργάσιμη ημέρα του μήνα κατασχέσεις σε 1.000 οφειλέτες κατά μέσο όρο.
Το κυριότερο μέτρο αναγκαστικής είσπραξης είναι η έκδοση κατασχετηρίου για τραπεζικούς λογαριασμούς των οφειλετών. Σημειώνεται ότι μέτρα αναγκαστικής είσπραξης έρχονται τους επόμενους μήνες και για άλλους 1,7 εκατομμύρια οφειλέτες.
Από τα στοιχεία προκύπτει, επίσης, ότι οι κατασχέσεις αλλά και οι ρυθμίσεις οφειλών φέρνουν “ζεστό” χρήμα στα κρατικά ταμεία. Από τις αρχές του 2017 έως και τον Οκτώβριο εισπράχθηκαν οφειλές προηγούμενων ετών άνω των 4 δισ. ευρώ. Ωστόσο, μόνο τον Οκτώβριο οι νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές αυξήθηκαν κατά 1,2 δισ. ευρώ, καθώς, από 9,2 δισ. ευρώ που ήταν τον Σεπτέμβριο, διαμορφώθηκαν στα 10,4 δισ. ευρώ. Πλέον, οι συνολικές οφειλές των φορολογουμένων προς τη φορολογική διοίκηση προσεγγίζουν τα 100 δισ. ευρώ, αλλά από αυτά θεωρούνται εισπράξιμα μόνο τα 10 έως 15 δισ. ευρώ, καθώς τα υπόλοιπα αφορούν πτωχευμένους οφειλέτες, φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις.
Βασική πηγή: capital.gr- Σπύρος Δημητρέλης