Η ρωσική αεροπορία διαθέτει τον τρίτο μεγαλύτερο στόλο βομβαρδιστικών στον κόσμο μετά την κινεζική και την αμερικανική.
Πολλά από τα 137 βομβαρδιστικά Tu-22M3 Backfire, Tu-95 Bear και Tu-160 Blackjack που διαθέτει η Ρωσία αναμένεται να παίξουν σημαντικό ρόλο στην περίπτωση που ο Βλαντίμιρ Πούτιν δώσει εντολή στις στρατιωτικές δυνάμεις του να επιτεθούν κατά της Ουκρανίας.
Μην περιμένετε ότι ο ουκρανικός στρατός θα μπορέσει να αντιδράσει. Μετά τις αναβαθμίσεις των τελευταίων ετών, τα ρωσικά βομβαρδιστικά μπορούν πλέον να κάνουν ό,τι μπορούσαν τα αμερικανικά από καιρό: να πλήξουν στόχους στην ξηρά με ακρίβεια από εκατοντάδες ή χιλιάδες μίλια μακριά – παραμένοντας σε απόσταση ασφαλείας από την εμβέλεια της αντίπαλης αεράμυνας.
Τις δεκαετίες του 1960 και 1970, η ανάπτυξη συστημάτων καθοδήγησης υψηλής ακρίβειας καθώς και μικρών αποδοτικών κινητήρων είχε ως αποτέλεσμα τον ριζικό εκσυγχρονισμό της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ (USAF), η οποία απέκτησε την επιχειρησιακή δυνατότητα να καταφέρει μη πυρηνικά πλήγματα μεγάλου βεληνεκούς εξ αποστάσεως.
Τη δεκαετία του ’60, η USAF απέκτησε αναγνωριστικά drones –μεγάλης πτητικής εμβέλειας– με αδρανειακό σύστημα καθοδήγησης. Αντικατέστησε την κάμερα του μη επανδρωμένου αεροσκάφους με εκρηκτικές κεφαλές και ιδού: ο “πρωτόγονος” πύραυλος Κρουζ.
Το 1986 η αμερικανική Πολεμική Αεροπορία άρχισε να εξοπλίζει τα βομβαρδιστικά B-52 με μια μη πυρηνική έκδοση του αδρανειακά καθοδηγούμενου πυραύλου Κρουζ AGM-86, εμβέλειας 1.500 μιλίων. Επί 33 χρόνια, μέχρι να τεθούν προς χρήση νέα οπλικά συστήματα, ο AGM-86 ήταν ο πύραυλος που χρησιμοποιούσε κατ’ εξοχήν η USAF – και ο λόγος που τα αμερικανικά βομβαρδιστικά δεν χρειάζονταν να πλησιάσουν τον εχθρό για να τον πλήξουν.
Εδώ και γενιές η ρωσική Πολεμική Αεροπορία επικεντρώθηκε στην ανανέωση των αντιπλοϊκών της πυραύλων· αντιθέτως, κινήθηκε υποτονικά όσον αφορά την αναβάθμιση των χερσαίων επιχειρησιακών της δυνατοτήτων εξ αποστάσεως. Οι Ρώσοι άρχισαν να εξοπλίζουν τα βομβαρδιστικά τους με μη πυρηνικούς πυραύλους Κρουζ στα μέσα της δεκαετίας του 2000. Ήταν το 2015 που τα ρωσικά Tu-160 εκτόξευσαν για πρώτη φορά Κρουζ Kh-101 (κατά των ανταρτικών δυνάμεων στη Συρία).
Ο Kh-101 –μήκους περίπου 7,5 μέτρων, βάρους 2,5 τόνων και με κεφαλή 400 κιλών– μπορεί να διανύσει περίπου 3.000 μίλια, συνδυάζοντας αδρανειακή, εδαφική και δορυφορική καθοδήγηση για να χτυπήσει με την ακρίβεια των πρώτης γενιάς αμερικανικών Κρουζ. Πολλοί πύραυλοι θα πέσουν σε απόσταση λίγων δεκάδων μέτρων από τους στόχους τους.
Σήμερα τα Blackjacks και τα ελικοφόρα Bears φέρουν πυραύλους Kh-101 και τους έχουν εκτοξεύσει εναντίον ανταρτών στη Συρία.
Τα Backfires έχουν εξοπλιστεί με βόμβες βαρύτητας μόλις μία φορά κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων πάνω από ξηρά. Τα τελευταία χρόνια, οι επικεφαλής της ρωσικής Πολεμικής Αεροπορίας έχουν προτείνει να εξοπλιστούν τα Backfires με τον νέο υπερηχητικό πύραυλο κρούσης Kinzhal, τον οποίο σήμερα φέρουν μόνο μερικές μοίρες μαχητικών MiG-31.
Η Πολεμική Αεροπορία της Ρωσίας θα πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον 76 βομβαρδιστικά Bear και Blackjack που μπορούν να εκτοξεύσουν πυραύλους Kh-101 στο έδαφος της Ουκρανίας χωρίς καν να πλησιάσουν τα σύνορα με τη γείτονα χώρα. “Ακόμη και με τον Kh-101, ένα Blackjack θα μπορούσε να παραμείνει βαθιά μέσα στον ρωσικό εναέριο χώρο και να πλήξει οποιονδήποτε στόχο στην Ευρώπη”, εξηγεί ο Douglas Barrie, αναλυτής του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών στο Λονδίνο.
“Ένα αεροσκάφος σε μοτίβο “αγωνιστικής πτήσης” πάνω από την αεροπορική βάση Ένγκελς στην κεντρική Ρωσία, όπου βρίσκονται τα Tu-160 ως μέρος της 121ης Σμηναρχίας Βαρέων Βομβαρδιστικών, θέτει το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης –εκτός από τη νοτιοδυτική Ισπανία– εντός εμβέλειας”, προσθέτει ο Barrie.
“Εκτός από το ότι περιορίζονται οι κίνδυνοι όταν η επιχείρηση πραγματοποιείται μέσα από τον εθνικό εναέριο χώρο, η παραμονή των μαχητικών κοντά σε μια βάση δίνει τη δυνατότητα γρήγορου ανεφοδιασμού και εκ νέου επίθεσης”, καταλήγει ο Barrie.
Φανταστείτε δεκάδες βομβαρδιστικά να απογειώνονται από τα αεροδρόμιά τους στη ρωσική ενδοχώρα, να ανεβαίνουν στο κατάλληλο ύψος, να εκτοξεύουν τους Kh-101 και να προσγειώνονται αμέσως, να ανεφοδιάζονται και να ξαναχτυπάνε. Οι μόνοι περιορισμοί στην ικανότητά τους να πλήξουν την Ουκρανία θα ήταν η πληροφόρηση –δηλαδή, να εντοπίσουν τους πραγματικούς στόχους– και ο αριθμός των πυραύλων στο οπλοστάσιό τους.
Η Ουκρανία δεν μπορεί να κάνει και πολλά για να ανακόψει τα ρωσικά βομβαρδιστικά. Η ρωσική αεράμυνα εκδίωξε την ουκρανική Πολεμική Αεροπορία από το –ελεγχόμενο από τους Ρώσους αυτονομιστές– Ντονμπάς το 2015. Εάν η Ρωσία εφαρμόσει έναν λογικό σχεδιασμό, οι πιθανότητες τα ουκρανικά μαχητικά να αναχαιτίσουν τα Bears και Blackjacks πριν εκτοξεύσουν τους πυραύλους τους είναι σχεδόν μηδενικές.
Ναι, θεωρητικά είναι δυνατόν να καταρριφθούν οι υποηχητικοί πύραυλοι Κρουζ, καθώς κινούνται προς τον στόχο τους. Αλλά είναι δύσκολο. Στους βομβαρδισμούς με Κρουζ που έχουν εξαπολύσει κατά καιρούς οι Αμερικανοί, οι περισσότεροι πύραυλοι “περνούσαν”.
Αυτό σημαίνει ότι η μόνη βιώσιμη αντίδραση είναι η παθητική άμυνα. Για να επιβιώσουν από μια πυραυλική επίθεση, οι Ουκρανοί θα πρέπει να μετακινούνται όταν μπορούν – και όταν δεν μπορούν, να οχυρώνονται.