Όταν πήρε την επιλογή της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες, την οποία έως τότε απέκλειε, η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέ προέβαλε ως λόγο την ανάγκη να διαπραγματευτεί με τους “27” για το Brexit από τη θέση ισχύος που θα έδινε μια νωπή λαϊκή εντολή. Σε όλη, δε, τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, η “ισχυρή και σταθερή ηγεσία” της ήταν το διαρκώς επαναλαμβανόμενο σύνθημα με το οποίο καλυπτόταν η απροθυμία για σαφή πολιτική τοποθέτηση σε οποιοδήποτε ζήτημα. Και όμως: αντί για τον εκλογικό περίπατο που ανέμενε προκηρύσσοντας τις εκλογές σε χρόνο της επιλογής της, η Μέι είδε τους Συντηρητικούς να χάνουν την αυτοδυναμία και τις φωνές για απομάκρυνση της ιδίας από την ηγεσία να πολλαπλασιάζονται. Η σοφία των αναλυτών που προεξοφλούσαν σαρωτική νίκη και η ολόψυχη στήριξη των περισσότερων μέσων ενημέρωσης πήγαν περίπατο.
Από καλοκαίρι σε καλοκαίρι
Αλλά αυτά έχει το… έθιμο του κατ’ έτος εκλογικού αιφνιδιασμού. Τον Ιούνιο 2014 οι ευρωεκλογές ανέδειξαν το ευρωσκεπτικιστικό UKIP τρίτη δύναμη υποχρεώνοντας τον Κάμερον να υποσχεθεί τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για τις σχέσεις με την Ε.Ε. Η υπόσχεση αυτή έντεκα μήνες μετά απέδωσε τόσο που ο Βρετανός πρωθυπουργός κατέκτησε απρόσμενη αυτοδυναμία και η υπαναχώρηση ήταν πια αδύνατη. Τον Ιούνιο 2016 επήλθε ο σεισμός της επικράτησης του Brexit – και φέτος το απρόβλεπτο τσαλάκωμα της πρωθυπουργού η οποία αναδείχθηκε από τις περσινές ανατροπές.
Δέκα μέρες πριν από την προγραμματισμένη έναρξη των διαπραγματεύσεων των “27” για το Brexit, η διαδικασία μπαίνει σε αχαρτογράφητα νερά. Βερολίνο και Βρυξέλλες στέλνουν στο Λονδίνο το μήνυμα ότι είναι προς το δικό του συμφέρον να μην καθυστερήσει, ενώ στις αγορές, όπου η στερλίνα υποχώρησε κατά 1,5%, επικρατεί προς το παρόν νευρικότητα.
Προβληματικοί εταίροι
Πράγματι με τις 10 έδρες του το DUP υπερκαλύπτει όσες υπολείπονται στους Συντηρητικούς για την απόλυτη πλειοψηφία – αν και ως εξωτερικός κυβερνητικός εταίρος ένας φορέας της προτεσταντικής δεξιάς με παραστρατiωτικές ρίζες, ο οποίος ομνύει στο γενναιόδωρο κοινωνικό κράτος αλλά και στο “μαλακό Brexit“, ώστε να μην υψωθούν και πάλι συνοριακοί φραγμοί στη Ιρλανδία, θα αποτελεί πρόβλημα,
Η ώρα των “μεγάλων”
Στο επίπεδο της λαϊκής ψήφου έλαβαν οι Συντηρητικοί 42,4% (από 37% το 2015), οι Εργατικοί 40% (από 30,4%), οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες 7,4% (από 7,9%), και το SNP 3% (από 4,7%). Εντυπωσιάζει η ανάκαμψη του δικομματισμού, το άθροισμα του οποίου ξεπερνά το 82% (έναντι 67,3% προ διετίας) καθώς ενισχύθηκαν τόσο οι Συντηρητικοί (που όμως έχασαν την αυτοδυναμία!) όσο και οι Εργατικοί (που όμως κατέλαβαν τη δεύτερη θέση!). Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες μοιάζουν να μην ανακάμπτουν από το πλήγμα που τους επέφερε το 2015 η ως τότε συγκυβέρνηση με τους Συντηρητικούς, ενώ το UKIP συρρικνώνεται από το 12% στο 2% (με Συντηρητικούς και Εργατικούς να μοιράζονται τα ιμάτιά του σχεδόν ισότιμα).
Έτερο σημαντικό στοιχείο είναι η ενίσχυση της ενότητας του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς
το SNP καταγράφει μεγάλες απώλειες (κυρίως προς Συντηρητικούς), από ψηφοφόρους που δεν ενθουσιάζονται με την ιδέα νέου δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Σκωτίας.
Παρακάμφθηκε το Brexit
Το θέμα του Brexit, το σημαντικότερο που θα έχει να χειριστεί η επόμενη κυβέρνηση, δεν απασχόλησε πραγματικά τη δημόσια συζήτηση και δεν καθόρισε τις επιλογές των ψηφοφόρων. Οι Εργατικοί επικέντρωσαν την καμπάνια τους στην καταγγελία της λιτότητας (υπεράσπιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, κατάργηση πανεπιστημιακών διδάκτρων, ανακούφιση της στεγαστικής αγοράς), Φιλελεύθεροι Δημοκράτες και SNP δεν ανταμείφθηκαν για τον ευρωπαϊσμό τους, ενώ, από την άλλη, το UKIP οδεύει προς εξαφάνιση και ο αρχηγός του μόλις παραιτήθηκε.
Στην κοινωνιολογία της ψήφου, αξιοπαρατήρητη είναι η αύξηση της συμμετοχής, οφειλόμενη κυρίως στην αφύπνιση των νεότερων ηλικιών, που στήριξαν με μεγάλη πλειοψηφία τους Εργατικούς. Επιπλέον, συνέπεσαν στην στήριξη των Εργατικών τόσο τα λαϊκά στρώματα της αποβιομηχανοποιημένης βόρειας Αγγλίας που επέλεξαν το Brexit, όσο και τα πιο κοσμοπολίτικα στρώματα του Λονδίνου που ψήφισαν Bremain.
“Σολομώντειο” αποτέλεσμα;
Παρά τους φόβους (π.χ., του Economist) ότι και τα δύο μεγάλα κόμματα κινούνταν σε αντιφιλελεύθερη κατεύθυνση, το αποτέλεσμα είναι τρόπον τινά “σολομώντειο”, αφού αποτρέπει τόσο το “σκληρό Brexit” ή άλλες ακρότητες των Συντηρητικών όσο και τις σοσιαλιστικής εμπνεύσεως πολιτικές των Εργατικών του Κόρμπιν. Είναι, όμως, αλήθεια ότι οι μεν Τόρις δεν μπορούν να εξαντλήσουν την πενταετία με κυβέρνηση μειοψηφίας, και άρα να επωφεληθούν της επόμενης μέρας του κραδασμού του Brexit, οι δε Εργατικοί δεν έχουν πλέον λόγους να εγκαταλείψουν μια αριστερή στροφή που έδωσε πρωτοφανή για οποιοδήποτε κόμμα μετά το 1945 κέρδη δέκα μονάδων και ένα τελικό ποσοστό ανώτερο του 35%, με το οποίο ο Τόνι Μπλερ σχημάτισε το 2005 την τελευταία του κυβέρνηση. Σε κάθε περίπτωση η διαίρεση “αριστεράς-δεξιάς” ξαναγίνεται του συρμού.
*Πηγή: Capital.gr
