Ο Πολιτισμός ως πολιτική παρέμβαση

1796
λόουτς

 
Είναι παράξενο και απογοητευτικό όταν σήμερα, σε σχέση με το όχι πολύ μακρινό παρελθόν, τα αριστερά κόμματα δεν δίνουν πρωτεύουσα σημασία στον Πολιτισμό ως αυταξία, αλλά ούτε καν ως αναγκαία προϋπόθεση για την πολιτική παρέμβασή τους. Και αν όχι οι πολιτικές ηγεσίες, τα απλά όμως μέλη αδυνατούν να κατανοήσουν την αξία του, ώστε την πολιτιστική δράση να την αφήνουν σε δεύτερο επίπεδο.
Είναι χαρακτηριστικός ο διάλογος στο διαδίκτυο προ ημερών, για το αν ήταν σημαντικό ή όχι που τα μέλη της ΛΑΕ, με ευθύνη του πολιτιστικού της τμήματος, αποφάσισαν να καλέσουν σε ξεναγήσεις σε εκθέσεις ζωγραφικής και φωτογραφίας με ιστορικό ενδιαφέρον, αντίστοιχα.
Καταρχήν η ενασχόληση με την Τέχνη και τα πολιτιστικά δημιουργήματα, αρχίζοντας από το ποιοτικό βιβλίο, είναι προωθητική του νου, ανοίγει ορίζοντες, εξανθρωπίζει, ψυχαγωγεί (με την αρχαιοελληνική σημασία του άνω θρώσκω), κάνει τον παραλήπτη της πιο ανεκτικό στο διαφορετικό, ανεξαρτήτως χρώματος, φυλής και φύλου.  Αν προστεθεί και η διαδικασία της επιλογής ως πράξη πολιτική, που αναπτύσσεται μόνο στον καλλιεργημένο άνθρωπο και τον βοηθά να επιλέγει από το πλήθος των πολιτιστικών αγαθών που παράγονται ως μαζική κουλτούρα το επωφελές για τον εξανθρωπισμό του, που είναι συνήθως και το ιδεολογικά πρόσφορο στην πολιτική του δράση, τότε ο ρόλος της Τέχνης γίνεται πιο σπουδαίος.
Δυστυχώς σήμερα με την πληθώρα των τηλεοπτικών κυρίως σκουπιδιών ο κόσμος παρασύρεται, παθητικοποιείται και αποπροσανατολίζεται. Τον ίδιο ρόλο άρχισε να παίζει και το διαδίκτυο, που παρεμβαίνει ακόμη και στις διαπροσωπικές και φιλικές σχέσεις των νέων κυρίως, που το κινητό τους «γίνεται συνέχεια του χεριού τους» και εμποδίζει και την ελάχιστη επικοινωνία. Τελευταία μάλιστα καθοδηγεί συμπεριφορές και στάσεις ζωής. Είναι χαρακτηριστικό πώς οι νέοι κατά μιλιούνια συρρέουν εκεί που μία διαδικτυακή είδηση τους κατευθύνει είτε είναι ένας μαραθώνιος, είτε ποδηλατοδρομία, είτε μαζικός θηλασμός στο Πανελλήνιο, ενώ ποτέ δεν είχε την ίδια αποτελεσματικότητα μία πρόσκληση σε πολιτικό συλλαλητήριο για τις ανάγκες των ίδιων και της κοινωνίας.  Και το χειρότερο βέβαια είναι όταν οι κατευθύνσεις αυτές έχουν αντικοινωνικό χαρακτήρα, όπως η προετοιμαζόμενη και από τα Μ.Μ.Ε. “Black Friday”, που στέλνει πλήθος παιδιά στα καταστήματα ηλεκτρονικών ειδών κυρίως, για αγορά του νέου κινητού, αμφιβόλου συχνά ποιότητος. Έτσι και ο αποπροσανατολισμός επιτυγχάνεται και οι καταναλωτές λειτουργούν εις βάρος των εργαζομένων. Το ίδιο γίνεται και με την Κυριακάτικη αργία, όταν οι οικογένειες, συναινούσης συχνά και της καλοκαιρίας, αντιμετωπίζουν την έξοδο και τον περίπατο στα μαγαζιά (γιατί που λεφτά για αγορές) ως διασκέδαση, χωρίς καμία σκέψη συμπαράστασης για τους πωλητές που χάνουν και την τελευταία μέρα ξεκούρασης.
Όταν λοιπόν η ιδεολογική προπαγάνδα παίρνει τέτοιες διαστάσεις και κατευθύνσεις, στον αντίποδα η Αριστερά έχει ως όπλο της την Παιδεία και τον Πολιτισμό. Το καλό βιβλίο που θα εξανθρωπίζει και θα πολιτικοποιεί, το Θέατρο που θα μεταλαμπαδεύει ιδέες και αξίες, οι εκθέσεις μεγάλων ζωγραφικών έργων, όλα βοηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση. Πολύ μεγάλο ρόλο παίζει σήμερα και ο κινηματογράφος ή με παρακολούθηση στις αίθουσες προβολής ή με downloading και διαδικτυακά, όπως προτιμούν σήμερα οι νέοι. Καταρχήν όμως πρέπει να τονιστεί ότι άλλη αξία έχει η παρακολούθηση μίας ταινίας, ενός θεατρικού έργου, μίας έκθεσης μαζί με άλλους, γιατί το άτομο επικοινωνεί, ανταλλάσσει ιδέες, απολαμβάνει περισσότερο, όταν και οι άλλοι έχουν τις ίδιες ευτυχείς εντυπώσεις.
Έπειτα είναι χρήσιμο να ειπωθεί ότι σήμερα διατρέχει κανείς περισσότερο κίνδυνο από ένα δήθεν έργο Τέχνης που προτείνεται για την νεωτερικότητά του, για την πρωτοτυπία της μορφής του, για το ρηξικέλευθο των εννοιών του, αλλά στην ουσία είναι συντηρητικό, αντιδραστικό, οπισθοδρομικό. Ποτέ οι μεγάλοι συγγραφείς, ζωγράφοι, κινηματογραφιστές δεν αγνοούσαν το ανθρωπιστικό περιεχόμενο, το προοδευτικό μήνυμα που θα οδηγούσε την κοινωνία προς τα εμπρός. Πάντα η έννοια τους για την μαγευτική μορφή του καλλιτεχνήματος δένονταν με την αξία του περιεχομένου. Γι αυτό και θεωρήθηκαν άλλωστε μεγάλοι, γιατί  με το έργο τους άνοιξαν δρόμους στην ανθρωπότητα ή καυτηριάζοντας την δουλεία ή αναδεικνύοντας την υποτέλεια των γυναικών ή προβάλλοντας την διαβρωτική σημασία του χρήματος ή την αποτελεσματική δράση των πολιτικοποιημένων μαζών.
Έτσι έχουν χρέος οι αριστεροί διανοούμενοι, όπως κατά κόρον έκαναν στο παρελθόν, να υποδεικνύουν το καλό και ποιοτικό, να συμβουλεύουν, να καθοδηγούν. Άλλοτε με την συζήτηση, άλλοτε με την διαλεκτική αντιπαράθεση πρέπει να αναλύουν το έργο Τέχνης, αφού προηγουμένως το προβάλλουν. Δεν πρέπει επίσης να υποτιμάται ο ρόλος της Ιδεολογίας και της προπαγάνδας, όταν η αντίπαλη παράταξη κατά κόρον και με πολλά και αποτελεσματικά μέσα το επιχειρεί. Αντιθέτως η πείρα της Αριστερής παράδοσης μας έχει τροφοδοτήσει με όπλα ιδεολογικά και πολιτιστικά, που έχουμε ευθύνη να επαναφέρουμε, να ξαναχρησιμοποιήσουμε και να υποδείξουμε στην νέα γενιά. Και παράλληλα φυσικά να την προσεγγίσουμε με τις δικές της ανάγκες και ενδιαφέροντα. Έχουμε χρέος απέναντι στους νέους ανθρώπους,  που μπορεί «γι αυτούς να είναι το όνειρο», αλλά σήμερα δυστυχώς έχουν πολύ περισσότερα εμπόδια, φανερά και υπόγεια, που τους παρακωλύουν να το πραγματοποιήσουν.

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Παρακαλώ προσθέστε το σχόλιό σας
Παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας