Στην ενημέρωση των διαπιστευμένων συντακτών στις 4 Δεκεμβρίου η καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας, Βάνα Παπαευαγγέλου, ανέφερε ως μια πιθανή εξήγηση του συνεχιζόμενου δεύτερου κύματος «ένα συνεχές, ας το πούμε, πινγκ πονγκ μεταξύ των εργασιακών χώρων και της ενδοοικογενειακής διασποράς». Κι εξηγώντας τι εννοεί πρόσθεσε ότι «εκεί που πάει να ηρεμήσει μια περιοχή, ξεσπά μια συρροή κρουσμάτων σε ένα εργασιακό περιβάλλον, σε μια κλειστή δομή, που λειτουργεί σαν μια πηγή υπερμετάδοσης και έχει αποτέλεσμα τη διασπορά μέσα στα σπίτια όλων αυτών των ανθρώπων, στις οικογένειές τους»,
Λίγες ημέρες αργότερα περιοχές με μεγάλο εργασιακό φορτίο και έντονη βιομηχανική και βιοτεχνική δραστηριότητα εισήλθαν σε έναν σκληρό αποκλεισμό. Κοζάνη, Ασπρόπυργος, Ελευσίνα, Μάνδρα. Δυστυχώς όσοι –σύλλογοι των Επιθεωρητών Εργασίας, τα κόμματα της αντιπολίτευσης και ένα μικρό μέρος των ΜΜΕ– επέμεναν από την αρχή της πανδημίας να αναζητούν από τον υπουργό Εργασίας Γ. Βρούτση και την αρμόδια για το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας γενική γραμματέα απαντήσεις για το εάν και πώς γίνεται ο προληπτικός έλεγχος διασποράς του ιού στους εργασιακούς χώρους, επιβεβαιώθηκαν. Αλλά ακόμη και μετά το σκληρό lockdown στις παραπάνω περιοχές, στις οποίες τα νούμερα των κρουσμάτων παραμένουν υψηλά, το υπουργείο αδιαφόρησε παντελώς να δώσει έστω κάποιες στοιχειώδεις απαντήσεις.
Αναζητήσαμε απαντήσεις από το ίδιο το Σώμα των Επιθεωρητών Εργασίας για να διαπιστώσουμε ότι παρότι έχει διενεργήσει περίπου 7.000 ελέγχους σε επιχειρήσεις για την πρόληψη της διασποράς του κορονοϊού, στην ουσία αποκλείστηκε εντελώς από τον σχεδιασμό, τη σύνταξη εγκυκλίων ή οδηγιών, τη λήψη αποφάσεων και τον συντονισμό με τον ΕΟΔΥ που θα μπορούσε να οδηγήσει σε στοχευμένα rapid tests. Η έστω και στοιχειώδης συμβολή του και η όποια συνεργασία του με τους υπόλοιπους φορείς (ΕΟΔΥ, Πολιτική Προστασία) θα επέτρεπαν τον καλύτερο έλεγχο της κατάστασης, αλλά και μια πιο αποτελεσματική ενημέρωση εργοδοτών, εργαζομένων, σωματείων. «Το ΣΕΠΕ κατέληξε απλώς να παρακολουθεί –παροπλισμένο και με έκπληξη– τις αμέτρητες εγκυκλίους και ΚΥΑ που βγαίνουν καθημερινά από τον Μάρτιο και εντεύθεν, πολλές από τις οποίες συχνά δυσχεραίνουν ή και καμιά φορά παρεμποδίζουν το έργο του. Κατέληξε, επιπλέον, να είναι παρακολούθημα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας και να εντέλλεται να επιβάλει κυρώσεις ακόμα και σε εργαζομένους», επισήμανε στην «Εφ.Συν.» ο Επιθεωρητής Σταύρος Χαλάτσης, πρόεδρος του Συλλόγου Τεχνικών και Υγειονομικών Επιθεωρητών.
Αποκαλύπτει δε ότι ήδη από την έναρξη της πρώτης φάσης της πανδημίας, τον Μάρτιο, ο σύλλογος με έγγραφο προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου εγκαίρως επισήμανε πως πρέπει να ληφθούν πρωτοβουλίες και μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της διασποράς του ιού στους εργασιακούς χώρους αλλά και για την όσο το δυνατόν καλύτερη εκμετάλλευση των υπηρεσιών και των Επιθεωρητών. Στο πλαίσιο αυτό πρότειναν τη δημιουργία ενός συντονιστικού οργάνου που θα απαρτίζεται τόσο από Επιθεωρητές του ΣΕΠΕ όσο και από στελέχη του ΕΟΔΥ, προσδοκώντας με αυτόν τον τρόπο να επιτευχθούν η καλύτερη καταγραφή περιστατικών και περιπτώσεων αλλά και η εξεύρεση του βέλτιστου τρόπου αντιμετώπισης εκμεταλλευόμενοι τις γνώσεις και τις εμπειρίες των στελεχών των δύο φορέων. Επιπλέον, εγγράφως ζητήθηκε η αξιοποίηση του εργαλείου της ανάλυσης κινδύνου που υπάρχει και λειτουργεί στο πλαίσιο του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος για τον εντοπισμό και τη στόχευση συγκεκριμένων κλάδων οικονομικής δραστηριότητας αλλά και επιχειρήσεων που θα εμφάνιζαν τη μεγαλύτερη επικινδυνότητα.
Πώς αντιμετώπισε η κ. Στρατινάκη, που έχει την ευθύνη για το ΣΕΠΕ, αυτές τις προτάσεις; «Εννοείται ότι από όλα αυτά δεν πραγματοποιήθηκε τίποτα και παρ’ όλο που μεσολάβησε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την προετοιμασία αντιμετώπισης της δεύτερης φάσης που όλοι γνώριζαν ότι θα υπάρξει, για ακόμη μία φορά βρεθήκαμε χωρίς συγκεκριμένο πλάνο, στρατηγικό σχέδιο και ξεκάθαρες οδηγίες και εντολές.
Αντ’ αυτών, μόλις διαπιστώθηκαν η επιθετικότητα του δεύτερου κύματος και η μεγάλη διασπορά στην κοινωνία αλλά και σε εργασιακούς χώρους, άρχισαν τις σπασμωδικές κινήσεις, εκδίδοντας τη μία ΚΥΑ πίσω από την άλλη, χωρίς την απαραίτητη τεκμηρίωση και με συνεχείς τροποποιήσεις, προκαλώντας μεγαλύτερη σύγχυση σε όσους καλούνταν να τις επιβάλουν», σημειώνει ο πρόεδρος των Τεχνικών Επιθεωρητών. «Φυσικά συνεχίστηκε το φαινόμενο οι εντολές να είναι προφορικές, εντολές για δήθεν εντατικοποίηση των ελέγχων, χωρίς όμως γραπτό σχέδιο και ξεκάθαρο πλάνο επιλογής επιχειρήσεων και ενεργειών ελέγχου».
Υποκατάσταση του ΣΕΠΕ: Κι ενώ το ΣΕΠΕ συνέχιζε να είναι παροπλισμένο, τον ρόλο του ανέλαβε αυθαίρετα η Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ)! «Μας επιβλήθηκε η υποχρέωση να συμμετέχουμε σε κοινούς ελέγχους με ελεγκτές της ΕΑΔ οι οποίοι, παρότι δεν διέθεταν το γνωστικό αντικείμενο της εργατικής νομοθεσίας, τέθηκαν επικεφαλής. Αποκορύφωμα, να ζητείται από τους Επιθεωρητές Εργασίας να συνυπογράψουν και εν τέλει να επιβάλουν πρόστιμα σε εργαζομένους εντός εργασιακών χώρων καταρρίπτοντας τη βασική αρχή ευθύνης του εργοδότη, ενώ σε μερικές περιπτώσεις τα πρόστιμα ήταν εντελώς αστήρικτα καθώς εισηγητές τους ήταν οι ελεγκτές της ΕΑΔ».
Γιατί δεν μπορούν να παίξουν έναν εξίσου σημαντικό ρόλο και οι ελεγκτές της ΕΑΔ; «Ο ελεγκτής της ΕΑΔ ουδεμία γνώση, εμπειρία ή σχέση έχει με τον έλεγχο στους εργασιακούς χώρους, καθότι όλοι προέρχονται από τη συνένωση ελεγκτικών μηχανισμών με άλλο ελεγκτικό αντικείμενο. Ο δε Επιθεωρητής Εργασίας (σ.σ. οι νεότεροι υπηρεσιακά επιθεωρητές ΑΥΕ υπηρετούν στο Σώμα τουλάχιστον 20 χρόνια) διατίθεται ουσιαστικά στην ΕΑΔ και μάλιστα εντέλλεται “να συμφωνήσει και να συνυπογράψει” οποιαδήποτε πράξη προκύψει κατά τον έλεγχο».
Ηδη από την έναρξη της πρώτης φάσης της πανδημίας, τον Μάρτιο, ο σύλλογος των Επιθεωρητών Εργασίας με έγγραφο προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου εγκαίρως επισήμανε πως πρέπει να ληφθούν πρωτοβουλίες και μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της διασποράς του ιού στους εργασιακούς χώρους αλλά και για την όσο το δυνατόν καλύτερη εκμετάλλευση των υπηρεσιών και των Επιθεωρητών
Τι συνέβη στη Δυτική Αττική:
«Eίναι πολύ δύσκολο να αποδώσεις σε κάποιον ή κάποιους παράγοντες αποκλειστικά την άσχημη κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η περιοχή. Ωστόσο δεν μπορούμε να αγνοήσουμε κάποιες συγκεκριμένες παραμέτρους, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το εργασιακό γίγνεσθαι, χωρίς σε καμία περίπτωση να αποδίδεται σε αυτό η υπερδιασπορά», αναφέρει ο κ. Χαλάτσης και παραθέτει τα εξής:
■ Η ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Αττικής χαρακτηρίζεται από την υπερσυγκέντρωση παραρτημάτων επιχειρήσεων όπου δραστηριοποιούνται οι αποθήκες τους, με την ενασχόληση πολύ μεγάλου αριθμού εργαζομένων, χωρίς τη δυνατότητα περιορισμού της δραστηριότητάς τους γιατί είναι κρίσιμοι για τον ανεφοδιασμό της αγοράς με είδη πρώτης ανάγκης
■ Υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια η συγκέντρωση πάνω από 1.500 μεγάλων επιχειρήσεων με πλήθος εργαζομένων (π.χ. διυλιστήρια) που απασχολούν και μεγάλο αριθμό εργολάβων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στον κεντρικό έλεγχο τήρησης των μέτρων από την επιχείρηση.
■ Ενα από τα βασικά χαρακτηριστικά που εντοπίζεται στην περιοχή αυτή είναι και η άναρχη ανάπτυξη και η λειτουργία επιχειρήσεων με προβλήματα τόσο στην πρόσβαση όσο και στον εντοπισμό.
■ Οι Επιθεωρητές Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία που υπηρετούν στα δύο τμήματα που καλύπτουν τη Δυτική Αττική το Θριάσιο και την περιοχή των Μεγάρων είναι μόλις 11, εκ των οποίων υπάρχουν και άτομα με μακροχρόνια ασθένεια και άλλα προβλήματα που τους οδηγούν να βρίσκονται καθημερινά σε έλεγχο 2-3 κλιμάκια 4-6 ατόμων. Ωστόσο, παρά την τόσο δύσκολη κατάσταση, οι Επιθεωρητές πραγματοποίησαν μεγαλύτερο αριθμό ελέγχων από το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2019 και επιλήφθηκαν όλων των καταγγελιών που έχουν υποβληθεί.
Σε όλα αυτά πρέπει να συνυπολογίσει κάποιος και το γεγονός της μη δημιουργίας του συντονιστικού οργάνου που είχαμε προτείνει ώστε να υπάρξει ανατροφοδότηση πληροφοριών και εμπειριών μεταξύ ΣΕΠΕ και ΕΟΔΥ για τη στόχευση ελέγχων από το ΣΕΠΕ και ενδεχομένως rapid tests από τον ΕΟΔΥ σε κρίσιμες περιοχές και εργασιακούς χώρους ή και lockdown συγκεκριμένα.
■ Τη μη ύπαρξη διακριτού μητρώου αναφοράς κρουσμάτων σε εργασιακούς χώρους (κάτι που θα μπορούσε να ισχύει και σε άλλες επικίνδυνες κοινότητες, π.χ. εκπαιδευτικά ιδρύματα) που θα μπορούσε να πυροδοτήσει μπαράζ ελέγχων από το ΣΕΠΕ σε ομοειδείς κλάδους ή περιοχές ή και σε συγκεκριμένες επιχειρήσεις.
Υπουργείο Εργασίας χωρίς ιατρό… εργασίας
Οταν ο ΣΕΒ ξορκίζει το φάντασμα των επαγγελματικών ασθενειών γενικώς και η χώρα μας είναι η μοναδική στην Ευρώπη που δεν δηλώνει κανέναν θάνατο από επαγγελματικές ασθένειες.
Η διαχείριση του COVID-19 επαφίεται στους «γενικών καθηκόντων» διοικητικούς υπαλλήλους, με αποκορύφωμα η υπεύθυνη διαχείρισης COVID-19 στο υπ. Εργασίας να είναι η διευθύντρια Προσωπικού, ενώ όλα τα κείμενα με τις οδηγίες προς τους εργαζομένους γράφονται από το ΕΛΙΝΥΑΕ
«Η πανδημία ήρθε να επιβεβαιώσει ότι η Υγιεινή και Ασφάλεια Εργασία, εκτός από τους γενικών καθηκόντων (πλην εξαιρετικούς) Επιθεωρητές απαιτεί και εξειδικευμένους επιστήμονες, οι οποίοι μπορεί να έχουν ήδη προσληφθεί στο ελληνικό Δημόσιο, μπορεί πολλοί από αυτούς να έχουν ήδη απομακρυνθεί από την ΥΑΕ, αλλά σε κάθε περίπτωση ΔΕΝ αξιοποιούνται.
Συνεπώς, η διαχείριση του COVID-19 επαφίεται στους “γενικών καθηκόντων” διοικητικούς υπαλλήλους, με αποκορύφωμα η υπεύθυνη διαχείρισης COVID-19 στο υπ. Εργασίας να είναι η διευθύντρια Προσωπικού, ενώ όλα τα κείμενα με τις οδηγίες προς τους εργαζομένους γράφονται από το ΕΛΙΝΥΑΕ! Το υπ. Εργασίας καταφέρνει ακόμα και σήμερα να μην ασχολείται επί της ουσίας με την ΥΑΕ, την ώρα που υπάρχει νεκρός υπάλληλος της Διεύθυνσης ΥΑΕ από COVID-19 και οι παραλείψεις είναι εξόφθαλμες ακόμα και για πρωτοετή φοιτητή της Νομικής.
Ο τρόμος που καταλαμβάνει τους βασικούς παίκτες του χώρου (κυρίως τον ΣΕΒ) για την πιθανότητα να ξεκινήσουν και στην Ελλάδα να αναγνωρίζονται οι επαγγελματικές ασθένειες, έχει μέχρι τώρα τύχει εξαιρετικής λύσης, καθώς η χώρα μας είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη που δεν δηλώνει κανένα θάνατο από επαγγελματικές ασθένειες! Εχει πολύ ενδιαφέρον πώς αυτό είναι ακόμα δυνατό, καθώς πλέον μας εγκαλεί και η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία, αλλά οι μηχανισμοί της χώρας μας είναι τόσο ισχυροί, ώστε δεν κλονίστηκαν ούτε από τον COVID-19, έναν επιβλαβή βιολογικό παράγοντα των χώρων εργασίας.
Οι μηχανισμοί έχουν τη βάση τους στο στενό διοικητικό κομμάτι του υπουργείου (στις αμοιβάδες της δημόσιας διοίκησης), τον βασικό παραβάτη των ζητημάτων ΥΑΕ, με την απόλυτη στήριξη των συνδικαλιστών. Πρόσφατα ο βασικός “εκπρόσωπος” παράταξης στήριξης λαϊκών αιτημάτων προήχθη σε διευθυντή! Ακόμα περιμένουμε την πρόεδρο του συλλόγου, που με μεγάλη σπουδή έστειλε στεφάνι στον τάφο του συναδέλφου, να της υπενθυμίσουμε, για παράδειγμα, ότι το υπουργείο δεν έχει, ως όφειλε, ιατρό εργασίας, ο οποίος και θα έπρεπε να είχε ζητήσει ο συνάδελφος να ΜΗΝ έρχεται στο υπουργείο!
Η αντιμετώπιση του COVID-19 στους χώρους εργασίας εξαρτάται από το ΕΛΙΝΥΑΕ. Ο κρατικοδίαιτος αυτός αλλά “ιδιωτικών συμφερόντων” οργανισμός έχει αναλάβει κάθε ζήτημα ΥΑΕ στην Ελλάδα. Καθώς όμως δρομολογείται και η δημιουργία ιδιωτικού ΣΕΠΕ –έχουν ήδη ξεκινήσει οι διαδικασίες για ιδιώτες επιθεωρητές Μεταλλείων-Λατομείων– φαίνεται ότι η παρτίδα είναι τελειωμένη! Ο ΣΕΒ, ο οποίος επί της ουσίας διοικεί το ΕΛΙΝΥΑΕ, φαίνεται να ξορκίζει για πάντα το φάντασμα των, ανύπαρκτων στην Ελλάδα, επαγγελματικών ασθενειών!»
Απόσπασμα από παρέμβαση Επιθεωρητή Εργασίας που δεν επιθυμεί τη δημοσίευση του ονόματός του.
Στ. Παπαδημητρίου:
«Να αναγνωριστεί ως επαγγελματική νόσος η COVID-19»
Με πρόταση που κατέθεσε εκ μέρους της Ενωτικής Αγωνιστικής Εκκίνησης στο Δημόσιο η κοινωνική επιθεωρήτρια Σταυρούλα Παπαδημητρίου, η Εκτελεστική Επιτροπή της ΑΔΕΔΥ θέτει επί τάπητος το αίτημα για την αναγνώριση της νόσου Covid-19 ως επαγγελματικής ασθένειας ή εργατικού ατυχήματος.
«Η κυβέρνηση της Ν.Δ. αντιμετωπίζει τον Covid-19 μέχρι σήμερα μόνο ως κίνδυνο για τη δημόσια υγεία αλλά όχι ως παράγοντα επαγγελματικού κινδύνου από τον οποίο χάνουν τη ζωή τους εργαζόμενοι και εργαζόμενες, ενώ παράλληλα έχει εργαλειοποιήσει την πανδημία για την καταπάτηση ατομικών και εργατικών δικαιωμάτων» αναφέρει η ΑΔΕΔΥ σε σχετική ανακοίνωσή της. Επισημαίνει ότι ήδη από την αρχή της πανδημίας πολλές χώρες-μέλη της Ε.Ε. αλλά και χώρες εκτός αυτής έχουν λάβει συγκεκριμένα μέτρα και προχώρησαν στην αναγνώριση του Covid-19 ως επαγγελματικής ασθένειας παρέχοντας ένα πλαίσιο ασφάλειας για τους ανθρώπους της πρώτης γραμμής και ζητεί να ακολουθήσει το παράδειγμά τους και η Ελλάδα
Ο Ασπρόπυργος και η Δυτική Αττική δεν γίνονται είδηση για καλούς λόγους
«Στο Θριάσιο και στη βιομηχανική ζώνη της Δυτικής Αττικής είναι συγκεντρωμένο το 47% της βαριάς βιομηχανίας, το 50% της μεσαίας βιομηχανίας και το 70% των logistics. Ισως γι’ αυτό έχουν επιβάλει τόσο σκληρά μέτρα. Φοβούνται ότι αν πληγεί η εφοδιαστική αλυσίδα, θα επηρεάσει όλη τη χώρα», λέει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ελευσίνας και Δυτικής Αττικής Βαγγέλης Λίγγος.
Ο ίδιος προσθέτει ότι «αυτό δεν δικαιολογεί το κλίμα ανθρωποφαγίας που επικρατεί, αφού όταν τα κρούσματα έρχονταν από την Κηφισιά, εμείς δεν στοχοποιούσαμε ανθρώπους και περιοχές». Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εργατικού Κέντρου, οι πλέον ανεξέλεγκτοι εργασιακοί χώροι, όχι μόνο όσον αφορά τη διασπορά του κορονοϊού, είναι οι εκατοντάδες μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που απασχολούν ώς 30 άτομα μάξιμουμ, καθώς «στις μεγάλες βιομηχανικές μονάδες τηρούνται τα υγειονομικά πρωτόκολλα και γίνονται τεστ». Το Εργατικό Κέντρο έχει προτείνει στον ΕΟΔΥ να κάνει στοχευμένα τεστ στις εισόδους της βιομηχανικής ζώνης, την ώρα που σχολάει το προσωπικό, για να έχει πιο σαφή εικόνα.
Οι καταγγελίες που φτάνουν στο Εργατικό Κέντρο Ελευσίνας «συνήθως αφορούν υποψίες κρούσματος σε κάποια μονάδα. Μας λένε κάντε “κάτι”, αλλά δεν λένε ούτε το όνομά τους γιατί φοβούνται. Πολλοί δεν κάνουν ούτε τα δωρεάν τεστ του ΕΟΔΥ γιατί φοβούνται μη βρεθούν θετικοί και μπουν σε καραντίνα, γιατί εξαρτάται η οικογένειά τους από το καθημερινό μεροκάματο». Οσο για τους ελέγχους του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) «ήταν πάντοτε ανεπαρκείς, πόσο μάλλον τώρα. Αν η τοπική Επιθεώρηση Εργασίας πριν από τον κορονοϊό ήταν υποστελεχωμένη, τώρα πλέον είναι αποδεκατισμένη. Το Θριάσιο από πλευράς ελεγκτικών μηχανισμών είναι αφημένο στην τύχη του», καταλήγει.
«Υπάρχουν μονάδες όπου το ΣΕΠΕ δεν πατάει ποτέ για έλεγχο. Ειδικά σε απομονωμένες περιοχές, πάνω από την Εθνική Οδό, ανάμεσα στον Ασπρόπυργο και στη Μάνδρα. Πρόκειται για μια σχεδόν αχαρτογράφητη περιοχή που είναι συγκεντρωμένες πολλές εταιρείες logistics και επιχειρήσεις πλαστικών, οι οποίες λειτουργούν επί το πλείστον με εργολαβικούς, ενοικιαζόμενους εργαζόμενους, με τις κατώτατες απολαβές και χωρίς εργασιακά δικαιώματα», λέει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργαζομένων στη Χημική Βιομηχανία (ΟΕΧΒΕ) Μάκης Θεοχάρης. «Πρέπει να μπει ένα φρένο στη μάστιγα των εργολαβιών», συνεχίζει, εκτιμώντας ότι «από τους 100.000 εργαζόμενους στην περιοχή, ίσως το 50% να είναι εργολαβικοί, αφού έτσι οι εταιρείες ξεφορτώνονται το ασφαλιστικό κόστος και οι εργαζόμενοι δεν αποκτούν ποτέ δικαιώματα μονιμότητας, αφού ανακυκλώνονται από τον ένα εργολάβο στον άλλο».
Ο πρόεδρος της ΟΕΧΒΕ θεωρεί ότι η ανεξέλεγκτη επέκταση των εργολαβιών, εκτός από κέρδος για τους εργοδότες, έχει μεγάλο υγειονομικό κόστος. «Οι εταιρείες δεν κάνουν τεστ στους εργολαβικούς εργαζόμενους. Ο εργολάβος πάλι δεν θα επιλέξει να ξοδέψει χρήματα για τεστ, αφού του είναι πολύ πιο εύκολο και φθηνό απλώς να ξεφορτωθεί τον εργαζόμενο και να πάρει άλλον».
Εκτός από μία κουλτούρα απόκρυψης κρουσμάτων και «ομερτά» για τα τεκταινόμενα σε εργασιακούς χώρους, όπως μας λέει ο Γιάννης Παπαδάς, πρόεδρος στο Σωματείο Ιδιωτικών Υπαλλήλων και Εμποροϋπαλλήλων Δυτικής Αττικής, το Κέντρο Πρόληψης Επαγγελματικού Κινδύνου (ΚΕΠΕΚ) Δυτικής Αττικής διαθέτει 9 επιθεωρητές για να καλύψει εκατοντάδες επιχειρήσεις και αποθήκες. «Θα τους χρειαστούν χρόνια για να τους καλύψουν όλους με το υπάρχον δυναμικό, ενώ η ισχύουσα νομοθεσία πέρα από την τήρηση κάποιων βασικών μέτρων και συστάσεις δεν τους επιτρέπει να παρέμβουν ουσιαστικά. Από το πρώτο λοκντάουν φαινόταν ότι οι μαζικοί χώροι εργασίας θα είναι εστίες μετάδοσης του ιού», συνεχίζει καλώντας το ΣΕΠΕ και τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές να αναλάβουν πιο ενεργό ρόλο στην περιοχή.
Το Σωματείο Ιδιωτικών Υπαλλήλων και Εμποροϋπαλλήλων Δυτικής Αττικής προχώρησε την Κυριακή σε παρέμβαση σε μεγάλο σουπερμάρκετ του Ασπρόπυργου όπου έχουν καταγραφεί 12 κρούσματα κορονοϊού τις τελευταίες 4 εβδομάδες.
«Είναι δυνατόν, σε περίοδο γιορτών που αντικειμενικά η κίνηση σε αυτά τα καταστήματα είναι μεγαλύτερη και σε μια περιοχή που έχει χαρακτηριστεί “κόκκινη”, σε ένα από τα μεγαλύτερα σουπερμάρκετ να υπάρχουν 12 κρούσματα σε εργαζόμενους και να μην υπάρχει καμία επίσημη ενημέρωση στους εργαζόμενους και τους κατοίκους της περιοχής;», αναφέρεται στην ανακοίνωση του σωματείου. Την ίδια ώρα εντείνονται οι αστυνομικοί έλεγχοι επί… δικαίους και αδίκους, καθώς την Παρασκευή 18 Δεκεμβρίου επιβλήθηκε πρόστιμο σε εργολαβικούς εργαζόμενους σε αποθήκη της «ΑΒ Βασιλόπουλος» που είχαν αλλάξει βάρδια και στις βεβαιώσεις τους έγραφε διαφορετικό ωράριο. Παρά τις παρεμβάσεις του σωματείου αλλά και του ΚΚΕ δεν έχει γίνει ακόμη γνωστό εάν διαγράφηκε το παράλογο πρόστιμο.
Την εικόνα έντονης αστυνομοκρατίας που προκαλεί δυσαρέσκεια στην τοπική κοινωνία χωρίς μάλιστα να συνοδεύεται από τα ενδεδειγμένα υγειονομικά μέτρα μετέφερε στην «Εφ.Συν.» και η εκπαιδευτικός Ουρανία Σταυρακάκη, μέλος της ΕΛΜΕ Δυτικής Αττικής. Κάτοικος Ασπροπύργου μάς πληροφορεί ότι από το ξέσπασμα της πανδημίας τον Μάρτιο πραγματοποιήθηκαν ελάχιστα τεστ στον πληθυσμό, ενώ μέχρι την εφαρμογή της τηλεκπαίδευσης είχαν κλείσει τουλάχιστον δύο σχολεία και αρκετά τμήματα στη Δυτική Αττική λόγω κρουσμάτων, ενώ πολλές φορές τα ύποπτα περιστατικά απλώς έμεναν σε καραντίνα και δεν ακολουθούσαν τεστ και ιχνηλάτηση. «Συνήθως ο Ασπρόπυργος και η Δυτική Αττική δεν γίνονται είδηση για καλούς λόγους. Τώρα βλέπουμε να στοχοποιούνται συγκεκριμένες ομάδες όπως οι Ρομά και οι παλινοστούντες, την ώρα που τα μαζικά τεστ πραγματοποιήθηκαν κατόπιν εορτής.
Στην περιοχή επιβλήθηκε ένα αυστηρό λοκντάουν χωρίς να υπάρχει μεγάλο ποσοστό θετικότητας στα τεστ που ακολούθησαν στους μόνιμους κατοίκους. Υπάρχει έντονη δυσφορία και οι μαθητές μού μεταφέρουν τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι οικογένειές τους, τα οποία μόνο χειροτερεύουν με την υπερβολική αυστηρότητα των μέτρων», αναφέρει.
Μετέφεραν τους επιθεωρητές της Κοζάνης… στα Γιάννενα
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Σώμα… χωρίς χέρια! Αποκαρδιωτική είναι η εικόνα που δίνει η συνδικαλιστική ηγεσία της βόρειας Ελλάδας για τη λειτουργία του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, καθώς παραμένει συρρικνωμένο και υποστελεχωμένο. «Στην ουσία δεν αποτελεί μηχανισμό ελέγχου αλλά καταγραφής, αφού, ακόμη κι αν διαπιστωθεί κάτι μεμπτό, το σύστημα Εργάνη επιτρέπει στον εργοδότη να το διορθώσει εκ των υστέρων», καταγγέλλουν έμπειροι συνδικαλιστές.
Οι εκ των υστέρων δηλώσεις προσωπικού στην ΕΡΓΑΝΗ δυσχεραίνουν τους ελέγχους του ΣΕΠΕ
Στην πραγματικότητα, ΣΕΠΕ στη βόρεια Ελλάδα, παρά τα χρόνια αιτήματα του συνδικαλιστικού κινήματος, υπάρχει μόνο στη Θεσσαλονίκη και στην Κομοτηνή με τη μορφή περιφερειακών διευθύνσεων. Αντί για αποκέντρωση των υπηρεσιών, υπάρχει συγκέντρωση και συρρίκνωση. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, Χάρη Κυπριανίδη, ακόμη και ο τρόπος της θεσμοθετημένης λειτουργίας του ΣΕΠΕ δεν εξυπηρετεί τις ανάγκες ενός ουσιαστικού ελέγχου των επιχειρήσεων με επίκεντρο τον εργαζόμενο. «Οι έλεγχοι γίνονται μόνο κατόπιν καταγγελιών. Ακόμη και στη βιομηχανική ζώνη όπου απασχολείται ένα μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού γίνονται με… προγραμματισμό.
Δεν υπάρχει το απαιτούμενο προσωπικό για να κάνει ουσιαστικούς και οργανωμένους ελέγχους στις επιχειρήσεις. Φυσικά, μείον αυτής της περιόδου, της πανδημίας, είναι η υποστελέχωση. Αλλά και ο έλεγχος καθίσταται ιδιαίτερα δύσκολος, αφού, για παράδειγμα, ο εργοδότης δεν είναι εξαναγκασμένος να δηλώνει έγκαιρα το ωράριο εργασίας στο σύστημα Εργάνη. Αν ελεγχθεί, μπορεί να το βάλει και εκ των υστέρων. Καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό. Μπορεί εργαζόμενοι μερικής απασχόλησης να εργάζονται περισσότερες ώρες ή ακόμη κι εκτός ωραρίου».
Έλεγχοι μόνο κατόπιν καταγγελιών στη βόρεια Ελλάδα
Όπως εξηγεί στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος του ΕΚΘ, οι εργαζόμενοι του ΣΕΠΕ καταβάλλουν προσπάθειες, όμως το πλαίσιο λειτουργίας και η υποστελέχωση δημιουργούν τροχοπέδη για πραγματικούς, αποτελεσματικούς ελέγχους. «Δεν μπορεί να μιλάμε για έλεγχο και νομιμότητα όταν οι έλεγχοι γίνονται ένα μήνα μετά την καταγγελία… Δυστυχώς, παρότι το έχουμε καταγγείλει πολλές φορές, δεν βρήκαμε ευήκοα ώτα από τους αρμόδιους κυβερνητικούς αξιωματούχους. Βέβαια, πολλοί εργαζόμενοι, γνωρίζοντας την αναποτελεσματικότητα αυτή, αποφεύγουν ακόμη και να κάνουν καταγγελία. Μένουν στο παράπονο. Αν όσοι έχουν εργασιακό πρόβλημα έκαναν την καταγγελία τους, το ΣΕΠΕ, με τον ελάχιστο αριθμό προσωπικού που διαθέτει, δεν θα μπορούσε κάνει το παραμικρό», καταλήγει ο κ. Κυπριανίδης.
Το ΠΑΜΕ
Με τη δική του συνδικαλιστική δυναμική, πρόσφατα το ΠΑΜΕ στη Θεσσαλονίκη συγκέντρωσε μια σειρά στοιχείων για τη λειτουργία όχι μόνο του ΣΕΠΕ αλλά και της Τεχνικής Επιθεώρησης Εργασίας και της αρμόδιας υπηρεσίας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας που ασχολείται με τον έλεγχο των επιχειρήσεων. Οι διαπιστώσεις, παρόμοιες και… αποκαρδιωτικές.
«Και το ΣΕΠΕ κι όλες αυτές οι σχετιζόμενες υπηρεσίες πράγματι κάνουν κάποιους ελέγχους στους χώρους εργασίας. Μόνο που η προσπάθεια αυτή δεν είναι ούτε επαρκής ούτε αποτελεσματική», αναφέρει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος του Συνδικάτου οικοδόμων, Θανάσης Κουτσουράς, εκ των μελών της επιτροπής του ΠΑΜΕ που ασχολήθηκε με το θέμα.
«Στο δεύτερο κύμα της πανδημίας οι έλεγχοι γίνονται με βάση τα πρωτόκολλα του ΕΟΔΥ. Μας είπαν ότι έκαναν 18 ελέγχους σε μια μέρα στη Θεσσαλονίκη. Αν κάποιος πιστεύει ότι ο αριθμός αυτός δεν είναι μικρός, κάνει λάθος. Εχουμε κάνει συγκεκριμένες καταγγελίες για μια σειρά επιχειρήσεων που γνωρίζουμε ότι υπάρχει πρόβλημα. Αλλες μπορεί να μην τηρούν καν τα προβλεπόμενα μέτρα. Για άλλες το πρωτόκολλο του ΕΟΔΥ δεν επαρκεί διότι πολύ απλά υπάρχουν θέματα και καταστάσεις που δεν έχουν προβλεφθεί. Στο πρώτο κύμα της πανδημίας, για παράδειγμα, η Τεχνική Επιθεώρηση δεν είχε νομοθετικό πλαίσιο ελέγχων», μας λέει ο κ. Κουτσουράς και εξηγεί: «Στην Τεχνική Επιθεώρηση έχουν μόνο 30 ελεγκτές για όλη την Κεντρική Μακεδονία.
Στο ΣΕΠΕ για τη Θεσσαλονίκη περίπου άλλους τόσους. Κάποιοι, μάλιστα, από αυτούς τους ανθρώπους νοσούν. Είναι τόσο αποδυναμωμένες οι υπηρεσίες αυτές και από προσωπικό και από νομοθετικό πλαίσιο, που δεν μπορούν να κάνουν ουσιαστικούς ελέγχους. Φθάσαμε στο σημείο να μην κινούνται αν δεν γίνει καταγγελία. Πάει εργαζόμενος να κάνει καταγγελία για την εργοδοσία και τον ρωτούν αν θα τον ενδιέφερε να μπει σε κάποιο πρόγραμμα για να γίνει ελεύθερος επαγγελματίας…
Ποιος ο ρόλος του ΣΕΠΕ αν ξέρουμε εκ των προτέρων ότι μια εργατική διαφορά θα καταλήξει στα δικαστήρια; Είχαμε πριν μερικούς μήνες θανατηφόρο εργατικό ατύχημα σε εργοτάξιο του Μετρό. Εμείς τους ενημερώσαμε για να έρθουν. Ηρθαν, έκαναν μια διεκπεραιωτική αναφορά και τέλος. Αλλά πότε ήρθαν από μόνοι τους για να κάνουν ελέγχους στα εργοτάξια να δουν ότι τηρούνται τα μέτρα ασφαλείας;»
Τι γίνεται στην Κοζάνη
Επί σειρά ετών πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Κοζάνης και νυν γενικός γραμματέας, ο Σάκης Τολιόπουλος δεν μασάει τα λόγια του. «Στην Κοζάνη είχαμε ΣΕΠΕ και, αντί να το ενισχύσουν, το πήγαν στα Γιάννενα. Ζητούσαμε να γίνει εδώ Επιθεώρηση Μεταλλείων, μια που έχουμε τα ορυχεία και τη ΔΕΗ, κι αντί γι’ αυτό, μας πήραν και το ΣΕΠΕ. Αλλά ακόμη κι έτσι, όπως λειτουργεί το ΣΕΠΕ, στην πραγματικότητα δεν είναι μηχανισμός ελέγχου των εργοδοτών αλλά καταγραφής. Αν, φερ’ ειπείν, γίνει ένα ατύχημα σε εργοτάξιο της ΔΕΗ, ούτε σωστή αυτοψία δεν μπορούν να κάνουν. Θα πάνε επιτόπου μετά από μέρες», υποστηρίζει ο γ.γ. του ΕΚΚ. «Η στελέχωση του ΣΕΠΕ είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα λειτουργίας», διαπιστώνει και ο πρόεδρος του ΕΚΚ, Λευτέρης Αδάμ, για να συμπληρώσει με νόημα ότι «το λοκντάουν δημιουργεί και εργασιακό λόκνταουν…».
Στην Κοζάνη της απολιγνιτοποίησης, της τροχιάς υποβάθμισης και της αυξανόμενης ανεργίας, ο πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων στη ΔΕΗ «Σπάρτακος», Μόσχος Μόσχου, τονίζει στην «Εφ.Συν.»: «Οποιος βλέπει τι γίνεται στη ΔΕΗ και στη δυτική Μακεδονία, ειδικά αυτή την περίοδο, δεν μπορεί να μη διαπιστώσει ότι η δραστηριότητα έχει μειωθεί στο ελάχιστο. Εχουν κλείσει ορυχεία, κλείνουν συνδεόμενες επιχειρήσεις με τη ΔΕΗ… Για το ΣΕΠΕ και την επιθεώρηση μεταλλείων, τι να πούμε;
Η λειτουργία τους και η στελέχωσή τους εδώ αποτελεί διεκδίκηση πολλών ετών. Χρόνια τα ζητάει το εργατικό κίνημα, αλλά ποτέ δεν έγινε τίποτα. Εκτός Θεσσαλονίκης ουσιαστικά δεν υπάρχει τίποτε. Είχαμε ατυχήματα σε χώρους εργασίας και κάναν δυο τρεις μέρες να έρθουν επιθεωρητές. Φυσικά το αίτημα είναι πάγιο και δεν σταματάει, όμως παγίως και η κυβέρνηση δεν ανταποκρίνεται».