Είχα επισημάνει ήδη από το προηγούμενο έτος, όταν ακόμη ο Γιάννης Μπουτάρης, είχε πάρει το «χρίσμα» εξ Αθηνών για μια νέα υποψηφιότητα, τόσο από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα όσο και από την πρόεδρο του ΚΙΝΑΛ Φώφη Γεννηματά, πως ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης δε θα είναι πάλι υποψήφιος για το δημαρχικό θώκο της πόλη. Όχι πως δε θα ήθελε, αλλά επειδή δε θα «μπορούσε». Η επισήμανση αυτή τελικώς συνέπεσε με τις εξελίξεις των πολιτικών πραγμάτων και ο νυν δήμαρχος δε θα διεκδικήσει για τρίτη συνεχή φορά τη δημαρχία της Θεσσαλονίκης. Δεν είναι πρόθεσή μου να παραθέσω με αυτό το άρθρο τα θετικά και αρνητικά των δύο περιόδων της διοίκησης του Γιάννη Μπουτάρη. Οι Θεσσαλονικείς και, κυρίως, εμείς που εμπλεκόμαστε για χρόνια με το δήμο Θεσσαλονίκης, γνωρίζουμε τι παρέλαβε ο απερχόμενος δήμαρχος και τι θα παραδώσει.
Εκείνο ωστόσο που θα στιγματίσει τον Γιάννη Μπουτάρη ες αεί είναι η προσπάθειά του να εμφανιστεί στο τέλος της σταδιοδρομίας του ως πάτρωνας της πόλης και του μέλλοντός της. Με άκομψο τρόπο προσπάθησε και προσπαθεί έως την τελευταία στιγμή να περισώσει κάτι, όχι τόσο από την διαλυόμενη παράταξή του, αλλά από εκείνη την μικροκάστα παραγόντων που θεωρούν ότι η Θεσσαλονίκη, σε συνεργασία με τις αθηναϊκές ελίτ εξουσίας, ανήκει στην απόλυτη δικαιοδοσία τους.
Ο απερχόμενος δήμαρχος προσπάθησε στην αρχή να πατρονάρει μια «τεχνητή» κατάσταση ενότητας του ευρύτερου δημοκρατικού προοδευτικού χώρου και να εμφανιστεί ως υπέρμαχος εκείνης της προεκλογικής πρακτικής που θα διασφάλιζε την απομάκρυνση του κινδύνου της επιστροφής της «Δεξιάς» στο δήμο Θεσσαλονίκης. Και αυτό το στιγμή που η «Δεξιά» βιώνει τη μεγαλύτερη πολυδιάσπαση των δυνάμεων της στις αυτοδιοικητικές εκλογές από την πρώτη εκλογική αναμέτρηση για το δήμο Θεσσαλονίκης στη δεκαετία του 1920. Ποτέ δεν υπήρξε τέτοιος κατακερματισμός των πολιτικών δυνάμεων του συντηρητικού στρατοπέδου. Ο Γιάννης Μπουτάρης και οι σύμβουλοί του ωστόσο «είδαν» κινδύνους επιστροφής των φαντασμάτων του παρελθόντος και σενάρια καταστροφής της Θεσσαλονίκης. Αυτά ήσαν οι προφάσεις.
Στον ευρύτερο χώρο των λεγόμενων προοδευτικών δυνάμεων – κατά πόσο οι εκπρόσωποι του παλαιοκομματισμού είναι προοδευτικοί είναι ένα άλλο ζήτημα – υπάρχει εδώ και μήνες μεγάλη κινητικότητα. Από τη στιγμή που γνωστοποιήθηκε και η μη συμμετοχή του Γιάννη Μπουτάρη στις επικείμενες δημοτικές εκλογές, οι τροχιές κάποιων πραγμάτων επιταχύνθηκαν και οι ανησυχίες της μικροκάστας των καφέ του κέντρου της Θεσσαλονίκης εντάθηκαν. Και ήταν τότε που ο δήμαρχος προσπάθησε να εμφανιστεί ως εγγυητής της ενότητας και της συνέχειας του χώρου. Και άρχισε να «εκλογομαγειρεύει» προσθέτοντας νέα προβλήματα στο χώρο και στους ανθρώπους του. Το αποτέλεσμα ήταν να φυλλοροεί καθημερινά η παράταξή του και οι δημοτικοί σύμβουλοί της να λοξοκοιτούν προς άλλες κατευθύνσεις. Και στον ορίζοντα δεν φαινόταν εκείνο το πρόσωπο που θα μπορούσε να συνενώσει και να οδηγήσει ένα ενιαίο σχήμα στην αναμέτρηση για το δήμο Θεσσαλονίκης. Στο μεταξύ εμφανίστηκαν νέοι «παίκτες» στο προσκήνιο που άρχισαν να προκαλούν όχι μόνο την μικροκάστα των παραγόντων του κέντρου της Θεσσαλονίκης, αλλά και τους κομματικούς πάτρωνές τους στην Αθήνα. Και άρχισαν οι πιέσεις για να επισπευστούν οι διαδικασίες της κοινής υποψηφιότητας. Κηρύχτηκε πόλεμος σε κάθε ουσιαστική συζήτηση για προγραμματικές συγκλίσεις και συνεννοήσεις στη βάση κοινών αρχών.
Και όσο η επιτροπή που συγκρότησε ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης για να πατρονάρει την κατάσταση στην κατεύθυνση που ήθελε ο ίδιος δεν έφερνε αποτέλεσμα, τόσο διογκώνονταν οι φόβοι από τους νέους «παίκτες» οι οποίοι εισέρχονταν με αξιώσεις στο προεκλογικό παιχνίδι. Η υποψηφιότητα της Δημοτικής Κίνησης Θεσσαλονίκης «Υψίπολις», δηλαδή η υποψηφιότητα ενός νέου άφθαρτου προσώπου όπως είναι ο κοσμήτορας της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών Γρηγόρης Ζαρωτιάδης, ερέθισε αμέσως τα αμυντικά αντανακλαστικά των παλαιοκομματικών και έκρουσαν αμέσως τον κώδωνα του κινδύνου σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα. Εδώ εμφανιζόταν στο προσκήνιο ένα πολιτικό πρόσωπο που μπορούσε όχι μόνο να κάνει την ανατροπή στον λεγόμενο δημοκρατικό χώρο, αλλά και να οδηγήσει με μεγάλη βεβαιότητα σε εκλογική νίκη ένα σχήμα εναντίον της υποψηφιότητας της Νέας Δημοκρατίας, εναντίον του Νίκου Ταχιάου. Όσο περνούσε ο καιρός τόσο οι πιέσεις για να λυθεί με παραγοντίστικο παλαιοκομματικό τρόπο το ζήτημα της κοινής υποψηφιότητας εντεινόταν. Συγχρόνως όμως άρχιζε και η νέα υποψηφιότητα να γίνεται διακριτή στη δημοσιότητα και τους πολίτες της Θεσσαλονίκης. Ο Γρηγόρης Ζαρωτιάδης αποδεικνυόταν ότι δεν ήταν ένας συνηθισμένος άνθρωπος των πανεπιστημιακών εδράνων. Επιστήμονας με διεθνείς διασυνδέσεις, σύμβουλος συνδικαλιστικών φορέων του μικρομεσαίου επιχειρείν στη χώρα μας, ο ίδιος με θητεία και εμπειρία στο ιδιωτικό επιχειρείν, πολιτικός ακτιβιστής με δημοκρατικό και κοινωνικό πρόσημο, πλαισιωμένος από μια διαρκώς ενισχυόμενη ομάδα συμβούλων και φίλων που έφερναν έναν νέο αέρα στους προγραμματισμούς για τη Θεσσαλονίκη. Αυτό και αν ήταν πολιτικός κίνδυνος. Κίνδυνος par excellence για το παλαιοκομματικό κατεστημένο.
Και επιστρατεύτηκε και πάλι ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης και το όποιο κύρος του. Έτσι ο Γιάννης Μπουτάρης αντί να κρατήσει ίσες αποστάσεις από τις συνεχιζόμενες «συζητήσεις», «αντιπαραθέσεις» για το ενδεχόμενο κοινής υποψηφιότητας λειτούργησε στο πνεύμα της μικροκάστας των καφέ του κέντρου της Θεσσαλονίκης και αποφάσισε να βγάλει ο ίδιος από τον φούρνο μικροκυμάτων το ξαναζεσταμένο φαγί που λέγεται Σπύρος Βούγιας και να τον πριμοδοτήσει. Ο Γιάννης Μπουτάρης αφού απέτυχε να προωθήσει ως υποψήφιο/α άτομο από το πιο στενό του περιβάλλον εξαργύρωσε παλαιοκομματικά του γραμμάτια «βουγιάζοντας» στην ανυποληψία κάθε σοβαρό ενδεχόμενο κοινής υποψηφιότητας ευρύτερων δυνάμεων για το δήμο Θεσσαλονίκης.
Ο έμπειρος οινοποιός Γιάννης Μπουτάρης προφανώς και γνωρίζει τι σημαίνει η έκφραση «περσινά ξινά σταφύλια»…
*Ο Όμηρος Ταχμαζίδης είναι μέλος του Ε.Γ. της «Σοσιαλιστικής Προοπτικής» και της ΔΚΘ «Υψίπολις»
