Είδος προς εξαφάνιση είναι οι ειδικευόμενοι στα δημόσια νοσοκομεία της χώρας, με αποτέλεσμα τη δυσλειτουργία των κλινικών. Οι νέοι γιατροί, μετά την αποφοίτησή τους από τις ιατρικές σχολές της χώρας, ανοίγουν τον παγκόσμιο χάρτη επιλέγοντας μια ξένη χώρα που θα τους προσφέρει επαγγελματική ασφάλεια και προοπτική καθώς διαπιστώνουν ότι το ΕΣΥ μαραζώνει.
Αποκαλυπτικά στοιχεία
Τα δεδομένα είναι αποκαλυπτικά, με την περίπτωση της Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας να αποτελεί το «παγόβουνο». Σήμερα, σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας εκπαιδεύονται στη συγκεκριμένη ειδικότητα μόλις πέντε νέοι γιατροί, με τις υπόλοιπες 45 θέσεις να παραμένουν κενές!
«Πρόκειται για μία ειδικότητα χωρίς ειδικευόμενους» διαπιστώνει ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας, κ. Γιώργος Πισσάκας, με τον ίδιο να αναφέρει ενδεικτικά ότι σε μεγάλα ογκολογικά νοσοκομεία της χώρας όπως είναι ο «Αγιος Σάββας» και το «Μεταξά» δεν υπηρετεί ούτε ένας ειδικευόμενος.
Σημειωτέον δε ότι η Ακτινοθεραπευτική Ογκολογία είναι μια ειδικότητα με «μέλλον» (και) στον ιδιωτικό τομέα καθώς τις μεγαλύτερες απώλειες τις μετρούν οι «καθαρόαιμες» νοσοκομειακές ειδικότητες όπως είναι για παράδειγμα η Αναισθησιολογία και η Βιοπαθολογία.
Αρκεί κανείς να αναλογισθεί ότι σε ένα από τα νοσοκομεία-πυλώνα της χώρας, τον «Ευαγγελισμό», προβλέπονται 38 θέσεις για την ειδικότητα της Βιοπαθολογίας (αιμοδοσία, κυτταρολογία, ανοσολογία κ.τ.λ.), όμως μετά βίας υπηρετούν 18. Από αυτούς δε, οι περισσότεροι έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο της εκπαίδευσής τους και εργάζονται με παράταση δύο ετών.
Μηδενική είναι στο ίδιο νοσοκομείο και η λίστα αναμονής στην Αναισθησιολογία, εικόνα που αντιμετωπίζει κανείς σε όλα τα νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας.
Λίγο καλύτερη είναι η εικόνα σε ό,τι αφορά την Ουρολογία: συνολικά προβλέπονται πανελλαδικά περίπου 230 θέσεις ειδικευομένων, οι νέοι γιατροί που εκπαιδεύονται σε αντίστοιχες κλινικές δεν ξεπερνούν τους 130.
Εντύπωση δε προκαλεί το γεγονός ότι ακόμη και στην Καρδιολογία η λίστα αναμονής δεν είναι τόσο μακριά όσο στο παρελθόν, παρότι που όπως σημειώνει ο καρδιολόγος και αντιπρόεδρος της Ενωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αθήνας και Πειραιά (ΕΙΝΑΠ), Ηλίας Σιώρας, «ο καρδιολόγος μπορεί να βιοποριστεί και ως ελεύθερος επαγγελματίας».
Αρρυθμίες στις κλινικές
Η «μαύρη τρύπα» σε ειδικευόμενους ωστόσο προκαλεί αρρυθμίες στη λειτουργία των κλινικών. «Υπολογίζεται ότι 6.500 ειδικευμένοι γιατροί λείπουν από το ΕΣΥ, με τα κενά να καλύπτονται από 1.000 επικουρικούς. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα κενά αυτά και τις επιτακτικές ανάγκες των δημοσίων νοσοκομείων, μπορεί να συμπεράνει κανείς τον βαθμό δυσλειτουργίας που προκαλεί η κατάσταση αυτή» προσθέτει ο κ. Σιώρας.
Στη Θωρακοχειρουργική Κλινική του «Ευαγγελισμού» – εκεί όπου πριν από 13 χρόνια η λίστα αναμονής ξεπερνούσε ακόμη και τα τέσσερα έτη – σήμερα υπηρετεί μόνο ένας ειδικευόμενος. «Στην Αθήνα και στον Πειραιά, οι προβλεπόμενες θέσεις είναι 48, εκ των οποίων οι 32 είναι ακάλυπτες. Υπό τις συνθήκες αυτές, η Ελληνική Εταιρεία Χειρουργικής Θώρακος και Αγγείων (ΕΕΧΘΑ) έχει κάνει πρόταση ώστε να μετατραπούν οι θέσεις αυτές – έστω οι μισές – σε θέσεις επικουρικών γιατρών, προσφέροντας ανακούφιση στις αντίστοιχες κλινικές. Παρά ταύτα, δεν έχει υπάρξει σχετική μέριμνα» δηλώνει στο «Βήμα» ο κ. Μιχάλης Αργυρίου, διευθυντής της Καρδιοχειρουργικής Κλινικής του «Ευαγγελισμού».
Αλλωστε, όπως ο ίδιος διαπιστώνει, οι ειδικευμένοι νέοι γιατροί δεν εκδηλώνουν πια ενδιαφέρον για θέσεις που δεν προσφέρουν μονιμότητα (σημειώνεται ότι οι θέσεις των επικουρικών είναι διετείς), αντιθέτως δείχνουν σταθερή προτίμηση τα τελευταία χρόνια στην εργασιακή ασφάλεια που προσφέρουν τα νοσοκομεία του εξωτερικού.
Η Πολιτεία «γυρίζει την πλάτη»
Κάθε χρόνο αποφοιτούν από τις ιατρικές σχολές της χώρας 1.200 νέοι επιστήμονες. Αλλοι περίπου 300 επιστρέφουν στην Ελλάδα έπειτα από σπουδές σε πανεπιστήμια του εξωτερικού. Η κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί στα ελληνικά νοσοκομεία είναι αποτρεπτική, με τους ίδιους τους αποφοίτους να επισημαίνουν ότι μπορεί στα νοσοκομεία της χώρας οι γιατροί-εκπαιδευτές να είναι εξαιρετικοί, όμως οι ειδικευόμενοι είναι «όμηροι» των προβλημάτων που ταλανίζουν το ΕΣΥ με αποτέλεσμα να υπονομεύεται η εκπαίδευσή τους.
Παράλληλα όλο και περισσότεροι εκπαιδευόμενοι φαίνεται να απορρίπτουν το αποκεντρωμένο ΕΣΥ αφού η λειτουργία των δημοσίων νοσοκομείων στην περιφέρεια λαμβάνει κατά κανόνα χαμηλότερο βαθμό σε σχέση με τα νοσοκομεία των μεγάλων αστικών κέντρων.
Είναι ενδεικτικό ότι στο Παναρκαδικό Νοσοκομείο Τρίπολης υπηρετεί μόνο ένας ειδικευόμενος στην Καρδιολογική Κλινική.
Αντίστοιχα, όπως σημειώνει στο «Βήμα» ο συντονιστής – διευθυντής στη μαιευτική κλινική του νοσοκομείου Φλώρινας, κ. Ιωάννης Κοσκοσάς, από τις 26 θέσεις ειδικευομένων σε διάφορες ειδικότητες είναι καλυμμένες μόνο οι έξι.
«Και ενώ η μετανάστευση των νέων γιατρών αυξάνεται, η Πολιτεία όχι μόνο αδιαφορεί αλλά λαμβάνει μέτρα που θα διώξουν ακόμη περισσότερους νέους επιστήμονες» σημειώνει ο νευροχειρουργός στο Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας και γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας (ΟΕΝΓΕ) κ. Παναγιώτης Παπανικολάου.
Ειδικότερα, η προωθούμενη πρόταση του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας (ΚΕΣΥ) για αλλαγές στον τρόπο απόκτησης ειδικότητας – που προβλέπει μεταξύ άλλων πανελλαδικές εξετάσεις για την ιατρική ειδικότητα τρεις φορές τον χρόνο και ετήσια αξιολόγηση – βρίσκει αντίθετους τους νέους γιατρούς. Ειδικότερα, στην πλειονότητά τους επιμένουν ότι πρέπει να τους αναγνωρίζεται το γεγονός ότι στηρίζουν ένα σύστημα υπό κατάρρευση.
«Είχαμε προειδοποιήσει την ηγεσία του υπουργείου Υγείας – κατά τη συνάντησή μας τον περασμένο Απρίλιο – πως πρόκειται για καταστροφικό σχέδιο. Και ενώ υπήρξε πολιτική δέσμευση ότι όταν ολοκληρωθεί το πόρισμα του Συμβουλίου θα τεθεί σε διάλογο με την ιατρική κοινότητα, η υπόσχεση αθετήθηκε. Τρεις μήνες μετά και χωρίς να έχει προηγηθεί σχετική ενημέρωση, διαπιστώνουμε ότι έχει ξεκινήσει ήδη η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών κέντρων» καταλήγει ο κ. Παπανικολάου.
Το μέλλον εκτός συνόρων: 18.000 έλληνες γιατροί μετανάστευσαν
Σύμφωνα με έρευνα της London School of Economics (LSE), ο αριθμός των πτυχιούχων Ελλήνων που έβγαλαν αεροπορικό εισιτήριο χωρίς επιστροφή και εργάζονται πια σε χώρες της Ευρώπης και όχι μόνο αγγίζει τις 200.000, με εκείνους που έφυγαν από το 2010 και μετά να ξεπερνούν τους 135.400.
Στην ολοένα πιο μακρά λίστα του ελληνικού brain drain συμπεριλαμβάνονται και οι γιατροί – ειδικευόμενοι και χωρίς ειδικότητα – που αποφασίζουν να δοκιμάσουν την τύχη τους σε κάποιο νοσοκομείο του εξωτερικού. Εκτιμάται, λοιπόν, πως τα χρόνια της κρίσης συνολικά 18.000 έλληνες γιατροί μετανάστευσαν και αυτή τη στιγμή υπηρετούν τα ξένα συστήματα Υγείας.
Επιπλέον και βάσει στοιχείων του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών (ΙΣΑ), από το 2010 έως και τα τέλη του περασμένου Οκτωβρίου εκδόθηκαν συνολικά 9.330 πιστοποιητικά για το εξωτερικό. Οπως προκύπτει από τα ίδια δεδομένα, Βρετανία και Γερμανία βρίσκονται ψηλά στις προτιμήσεις των ελλήνων γιατρών.
Και δεδομένου ότι οι απόφοιτοι των Ιατρικών Σχολών αναζητούν στην πλειονότητά τους εκτός από επαγγελματικές προοπτικές και υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης – που συναρτάται από το τεχνολογικό εξοπλισμό νέας γενιάς και τις πρωτοπόρες μεθόδους -, η πυξίδα είναι πλέον κολλημένη στο εξωτερικό.