Αλλάζει ριζικά το παγκόσμιο και περιφερειακό τοπίο
Εντυπωσιάζει η απουσία από την βαθιά ψυχροπολεμική “Δυτική συσπείρωση των ΗΠΑ-Βρετανίας-Αυστραλίας” η Γερμανο-γαλλική ΕΕ- Τι σημαίνει;
Ακόμα πιο αναβαθμισμένος και περιζήτητος ο ρόλος της Τουρκίας στις νέες συνθήκες
Εκτός ρόλου η Ελλάδα σε θέση ουραγού και επιδόρπιου στα παιχνίδια των ΗΠΑ, οι οποίες βλέπουν να χάνουν οριστικά τον ηγεμονικό τους ρόλο
Σε κοινή δήλωση, μέσω της οποίας ανακοίνωσαν τη συνεργασία τους στην περιοχή Ινδικού-Ειρηνικού ενάντια στην Κίνα, προέβησαν Τζο Μπάιντεν, Μπόρις Τζόνσον και Σκοτ Μόρισον.
Η νεοσύστατη αυτή σύμπραξη υπερδυνάμεων, που αναμένεται να διαφοροποιήσει τον γεωστρατηγικό χάρτη και τους συσχετισμούς δυνάμεων σε διεθνές επίπεδο, θα φέρει την ονομασία AUKUS, από τα αρχικά των τριών χωρών (Australia, UK, USA).
Η νέα συνεργασία των τριών χωρών στο θέμα της «εθνικής ασφάλειας», όπως είχε ανακοινωθεί μυστηριωδώς νωρίτερα, αφορά στην ανταλλαγή πληροφοριών και τεχνολογίας, με στόχο να αντιμετωπιστούν οι «ταχέως αναπτυσσόμενες απειλές», ώστε να «χτιστεί ένα ειρηνικό μέλλον».
Όπως έγινε γνωστό, μέσα από την κοινή ανακοίνωση Μπάιντεν, Τζόνσον και Μόρισον, οι τρεις υπερδυνάμεις θα συνεργαστούν στους κομβικούς τομείς, όπως η τεχνολογία, ο κυβερνοχώρος, τα υποβρύχια συστήματα, κλπ., ανταλλάσσοντας την τεχνογνωσία τους, με βασική επιδίωξη να ανακόψουν ολοένα αυξανόμενη δυναμική της Κίνας παγκοσμίως.
Μεταξύ άλλων, ο Τζο Μπάιντεν δεσμεύτηκε να βοηθήσει την Αυστραλία ώστε να αποκτήσει υποβρύχια με πυρηνική ενέργεια, τα οποία θα κατασκευαστούν στην Αδελαΐδα με την εποπτεία της νεοσύστατης AUKUS, χωρίς ωστόσο αυτά να χρησιμοποιηθούν ως πυρηνικά όπλα, όπως χαρακτηριστικά επισήμανε ο Αυστραλός πρωθυπουργός, Σκοτ Μόρισον.
Μάλιστα, παρά το γεγονός ότι στην κοινή τους ανακοίνωση δεν αναφέρθηκε άμεσα η Κίνα ως «απειλή», εντούτοις η συγκεκριμένη τριμερής σύμπραξη αποσκοπεί ευθέως στο να «φρενάρει» την άνοδο της ασιατικής υπερδύναμης.
Ο Μπόρις Τζόνσον, απ’ τη μεριά του, χαρακτήρισε καθοριστική αυτή τη συμμαχία για την υπεράσπιση των συμφερόντων των τριών χωρών.
Μόρισον: Πρώτη πρωτοβουλία, η παράδοση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων στην Αυστραλία
«Η πρώτη σημαντική πρωτοβουλία αυτού του (νέου συμφώνου που φέρει την ονομασία) AUKUS, θα είναι η παράδοση ενός στόλου πυρηνοκίνητων υποβρυχίων στην Αυστραλία», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Σκοτ Μόρισον στην τηλεδιάσκεψη με τον πρωθυπουργό Βρετανό Μπόρις Τζόνσον και τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, ο οποίος διοργάνωσε την τηλεδιάσκεψη αυτή.
Μετά την πολυσήμαντη αυτή ανακοίνωση, η οποία θα φέρει τις ΗΠΑ να μοιράζονται ιδιαίτερα ευαίσθητης τεχνολογία, η Αυστραλία θα πρέπει να ακυρώσει, σύμφωνα με τον αυστραλιανό Τύπο, μια γιγαντιαία παραγγελία συμβατικών υποβρυχίων από τη Γαλλία, ύψους δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, την οποία ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει δεσμευτεί να υπερασπιστεί.
Και δεν είναι βέβαιο ότι το Παρίσι θα παρηγορηθεί από τις καθησυχαστικές δηλώσεις του Μπάιντεν, ο οποίος διαβεβαίωσε χθες ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν «να συνεργαστούν στενά με τη Γαλλία» σε αυτήν την πολύ μεγάλης σημασίας στρατηγική ζώνη.
Το Παρίσι «είναι ένας βασικός εταίρος» των ΗΠΑ, είπε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Το διπλωματικό «κόλπο-γκρόσο» του Μπάιντεν
«Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αυστραλία και οι ΗΠΑ θα συνδεθούν ακόμη στενότερα, γεγονός που αντικατοπτρίζει το επίπεδο εμπιστοσύνης μεταξύ μας και το βάθος της φιλίας μας», δήλωσε ο Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος με αυτή τη συμφωνία καταγράφει μια διπλωματική επιτυχία στη στρατηγική του για αποφυγή διεθνούς απομόνωσης της Βρετανίας μετά το Brexit.
Υποβρύχια
«Με βάση την κοινή ναυτική ιστορία των δημοκρατιών μας, δεσμευόμαστε για μια κοινή φιλοδοξία να υποστηρίξουμε την Αυστραλία στην απόκτηση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων», υπογραμμίζει το κοινό ανακοινωθέν των τριών εταίρων.
«Η μόνη χώρα με την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μοιραστεί ποτέ αυτή την τεχνολογία πυρηνικής πρόωσης είναι με την Μεγάλη Βρετανία» από το 1958, δήλωσε νωρίτερα ένας ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου. «Αυτή είναι μια θεμελιώδης απόφαση, θεμελιώδης. Θα δεσμεύσει την Αυστραλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Μεγάλη Βρετανία για γενιές».
Δεν υπήρξε καμία αναφορά χθες στην Κίνα χθες ούτε στις προφορικές δηλώσεις, ούτε στο ανακοινωθέν, στο οποίο γινόταν λόγος για «ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή του Ινδικού-Ειρηνικού», αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η νέα συμμαχία στοχεύει πρώτα και κύρια τις περιφερειακές βλέψεις του Πεκίνου.
Ο Τζο Μπάιντεν επαναλαμβάνει μετά την εκλογή του ότι σκοπεύει να αντιμετωπίσει την Κίνα, πολιτική και του προκάτοχού του, Ντόναλντ Τραμπ, αλλά με έναν πολύ διαφορετικό τρόπο, και όχι απαραίτητα με κατά μέτωπο αντιπαράθεση.
Χθες, ο ίδιος είπε ότι θέλει «να επενδύσει στη μεγαλύτερη πηγή της δύναμης μας, τις συμμαχίες μας» και ότι επιθυμεί «αυτές να τις αναβαθμίσει για να αντιμετωπίσουν καλύτερα τις απειλές του σήμερα και του αύριο».
Το «συμβόλαιο του αιώνα» με την Γαλλία τίθεται σε απειλή
Ο Αμερικανός πρόεδρος θα δεχθεί επίσης στις 24 Σεπτεμβρίου στην Ουάσινγκτον τους πρωθυπουργούς της Αυστραλίας, της Ινδίας και της Ιαπωνίας με στόχο την αναβίωση της λεγόμενης Quad, την άτυπη τετραμερή συμμαχία των ΗΠΑ, της Αυστραλίας, της Ιαπωνίας και της Ινδίας, η οποία θεωρείται πως έχει συμπηχθεί για να αντιμετωπιστεί η αυξανόμενη ισχύς και επιρροή της Κίνας στην περιφέρεια Ινδικού-Ειρηνικού.
Ωστόσο, η χθεσινή ανακοίνωση της Τετάρτης, παρά τις προσεκτικές δηλώσεις του Μπάιντεν, κινδυνεύει να ψυχράνει μια άλλη συμμαχία, αυτή με τη Γαλλία, εάν η Αυστραλία καταγγείλει αυτή που μερικές φορές αναφέρεται ως «σύμβαση του αιώνα» για τη γαλλική αμυντική βιομηχανία.
Μια συμφωνία-πλαίσιο που υπογράφηκε το 2016 από την Αυστραλία, αλλά η οποία αντιμετωπίζει δυσκολίες, προβλέπει την κατασκευή 12 πυροκίνητων υποβρυχίων επίθεσης, σχεδιασμένων από τα γαλλικά υποβρύχια κατηγορίας Barracuda.
Το συνολικό κόστος του προγράμματος, για το οποίο αρμόδιο είναι ο γαλλικός ναυπηγικός όμιλος, ανέρχεται σε 50 δισεκατομμύρια αυστραλιανά δολάρια (31 δισεκατομμύρια ευρώ).
Ο όμιλος που ειδικεύεται στην ναυπηγική βιομηχανία άμυνας εξέφρασε την «μεγάλη απογοήτευσή» του χθες Τετάρτη.
Κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης με τον Αυστραλό πρωθυπουργό Μόρισον στα μέσα Ιουνίου, ο Εμανουέλ Μακρόν είχε επιβεβαιώσει την «πλήρη δέσμευση» της Γαλλίας για την τήρηση του δικού της μέρος της σύμβασης.
Οι πρώτες διεθνείς αντιδράσεις
Την έντονη αντίδραση της Κίνας προκάλεσε η αιφνιδιαστική κοινή ανακοίνωση για τη συμμαχία ΗΠΑ, Βρετανίας και Αυστραλίας.
Συγκεκριμένα, η πρεσβεία της Κίνας στην Ουάσινγκτον αντέδρασε στο νέο σύμφωνο ασφαλείας που ανακοίνωσαν χθες ΗΠΑ, Βρετανία και Αυστραλία, τονίζοντας ότι οι χώρες θα πρέπει να «αποτινάξουν την ψυχροπολεμική τους νοοτροπία και την ιδεολογική τους προκατάληψη, δεν πρέπει να οικοδομούν μπλοκ αποκλεισμού που στοχεύουν ή βλάπτουν τα συμφέροντα τρίτων».
Απ’ τη μεριά της, η Γαλλία εμφανίζεται ιδιαίτερα ενοχλημένη, μετά την ανακοίνωση της συμμαχίας ΗΠΑ, Βρετανίας και Αυστραλίας, θεωρώντας ότι θίγονται τα συμφέροντά της και αθετούνται οι μεταξύ τους συμφωνίες.
Η απόφαση των ΗΠΑ να παραμερίσουν τη Γαλλία από μια συμφωνία που είχε συνάψει με την Αυστραλία για την προμήθεια υποβρυχίων δείχνει έλλειψη συνοχής σε μια στιγμή που οι δύο σύμμαχοι αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, ανακοίνωσε χθες το Παρίσι.
Οι Γάλλοι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας ανέφεραν επίσης σε ανακοίνωσή τους ότι η απόφαση της Αυστραλίας να αθετήσει τη σύμβαση είναι αντίθετη με το πνεύμα συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.
Η Αυστραλία «σπάει» τη συμφωνία με την Γαλλία για τα υποβρύχια
Ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας, Σκοτ Μόρισον, επιβεβαίωσε τους φόβους του Παρισιού, αφού ακύρωσε τη γιγαντιαία σύμβαση του 2016 με τη Γαλλία, για την προμήθεια συμβατικών υποβρυχίων, προτιμώντας την κατασκευή πυρηνικών υποβρυχίων με αμερικανική και βρετανική τεχνολογία.
Η εξέλιξη αυτή ήρθε ως συνέχεια της αιφνίδιας, αλλά και βαρυσήμαντης ανακοίνωσης της τριμερούς νέας συμμαχίας ΗΠΑ-Βρετανίας-Αυστραλίας, με την ονομασία AUKUS, που μεταξύ άλλων θα βοηθήσει την Αυστραλία ώστε να αποκτήσει υποβρύχια με πυρηνική ενέργεια και στόχο έχει να ανακόψει τη δυναμική της Κίνας.
«Η απόφαση που λάβαμε να μην συνεχίσουμε με τα υποβρύχια κατηγορίας Attack και να το ακολουθήσουμε άλλο δρόμο δεν είναι αλλαγή νοοτροπίας, είναι αλλαγή ανάγκης», δήλωσε ο Μόρισον, ο οποίος ανακοίνωσε επίσης την αγορά αμερικανικών πυραύλων Tomahawk.