Πρέπει να ευχαριστήσουμε τον φίλο των κίτρινων γιλέκων, όχι μόνο για την φυσική παρουσία του εδώ, αλλά και γιατί σίγουρα το κίνημα αυτό, έχει ραγίσει την ιερά συμμαχία του ευρώ και της Ε.Ε., βάζοντας στο επίκεντρο τα δύο πιο κομβικά ζητήματα, αυτό της δημοσιονομικής πειθαρχίας και λιτότητας και αυτό του ολοκληρωτισμού της Ε.Ε., θέτοντας στο προσκήνιο, τα δικαιώματα των δυνάμεων της εργασίας, παράλληλα με την συγκρότηση ενός κινήματος με λειτουργίες άμεσης δημοκρατίας, κάτι που συνεπάγεται τον πρωταγωνιστικό ρόλο του λαού στην δημιουργία της ιστορίας.
Θα γυρίσω όμως την σελίδα της συζήτησης στο 1962. Στην Ελλάδα τότε, εκδόθηκε ένα σπουδαίο βιβλίο «η Θύελλα της κοινής Αγοράς», όπου εμπεριέχεται και η ιστορική αγόρευση του Η. Ηλιού στο ελληνικό κοινοβούλιο, με τίτλο «η Ελλάς στον Λάκκο των Λεόντων». Να σημειώσω ότι κείμενα αυτού του βιβλίου, με την προσθήκη, κάποιων ακόμη χαρακτηριστικών, εκείνη της εποχής είναι υπό επανέκδοση από το Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών Δημήτρης Μπάτσης, υπό τον τίτλο: «Η Ελλάδα στον Λάκκο των Λεόντων της Ε.Ε.».
Πρόκειται για την ιστορική δικαίωση της ΕΔΑ, που το 1962 καταψήφιζε την συμφωνία σύνδεσης με την Ε.Ο.Κ. υποστηρίζοντας ότι συνιστά: «Άλμα εις το κενόν, εξώθηση της χώρας στο Λάκκο των Λεόντων, ανατίναξη στον αέρα όλων των σημερινών δεδομένων της ελληνικής οικονομίας, χάριν της αναζητήσεως υποθετικών πολιτικών κατά το πλείστον, ή άλλων τελείως ανεδαφικών πλεονεκτημάτων»… Είναι εντυπωσιακό με ποια καθαρή πολιτική σκέψη, και ακλόνητη επιστημονική επιχειρηματολογία, θεμελιώνεται η αναπόφευκτη αποψίλωση της χώρας μας από το Ευρωπαϊκό κέντρο, και η πόλωση που δημιουργείται, μέσα σε τελωνειακές ενώσεις και αργότερα στην κοινή αγορά, ανάμεσα σε ανισόμετρα ανεπτυγμένες εθνικές οικονομίες. Δυστυχώς φωτογραφίζεται από τότε, η εντός ευρώ χρεοκοπημένη και καταστραμμένη σύγχρονη Ελλάδα.
Ένα κομμάτι από μία παράγραφο του πρώην πρύτανη του Ε.Μ.Π Ν. Κιτσίκη προφητεύει: «Η θύελλα της κοινής αγοράς, θα ξεριζώσει αγροτικά νοικοκυριά, θα εξαφανίσει βιομηχανίες, βιοτεχνίες, θα πλήξει θανάσιμα τα μεσαία στρώματα, θα σκλαβώσει την χώρα μας στο ξένο κεφάλαιο, θα αυξήσει το εμπορικό έλλειμμα, θα μεταβάλει την μετανάστευση σε ασταμάτητη αιμορραγία, σε πανικό φυγής από την πατρίδα μας, που θα γίνεται μέρα με την μέρα πτωχότερη, γιατί θα παράγει λιγότερα αφού δεν θα μπορεί να αντέξει τον ανταγωνισμό, αλλά θα κατακλυσθεί από ξένα προϊόντα».
Η πόλωση όμως στον Λάκκο των Λεόντων, έλαβε ακραίες μορφές ακόμη και ανάμεσα στους Λέοντες, Π.χ.: ανάμεσα στην Γερμανία και στην Ιταλία, αλλά και εντός των Λεόντων, όπως βλέπουμε σήμερα στη Γαλλία, είτε ανάμεσα στο κέντρο του Παρισιού και τα Βόρεια προάστιά του, είτε ανάμεσα στα κερδισμένα ευρωπαϊκά κέντρα της παγκοσμιοποίησης και στις φθίνουσες ευρωπαϊκές περιφέρειες διαρθρωτικής οπισθοδρόμησης, τις χαμένες από την παγκοσμιοποίηση.
Για την ιστορία, μετά την τελωνειακή ένωση, ήρθε η απελευθέρωση της κίνησης κεφαλαίων, αργότερα η ολοκλήρωση της κοινής αγοράς και η συνθήκη του Μάαστριχτ και τέλος το ευρώ. Σταδιακά καταργήθηκε κάθε δυνατότητα κρατικής παρέμβασης στην οικονομία, κάθε οικονομική πολιτική, εμπορική, βιομηχανική, αγροτική, δημοσιονομική, νομισματική, συναλλαγματική. Τα κράτη παραδόθηκαν στις αγορές με αποκορύφωμα την ΟΝΕ, όπου πλέον δεν διαθέτουν όχι μόνο το παλιό εκδοτικό τους προνόμιο, για να καλύπτουν δημόσιες δαπάνες και επενδύσεις, αλλά ούτε καν κεντρική τράπεζα. Το ζήτημα της κατάργησης της κεντρικής τράπεζας και της απουσίας εθνικής νομισματικής πολιτικής, δεν είναι καθόλου άσχετο με την φούσκα δανείων και ακινήτων και εδώ, και στην Ισπανία, και την απαλλοτρίωση κατοικιών και περιουσιών των πολιτών που βιώνουμε σήμερα.
Στην τότε κοινοβουλευτική αγόρευση του Ηλιού διακρίνουμε επίσης και το υψηλό επίπεδο του τότε ελληνικού κοινοβουλίου, σε σχέση με το σημερινό. Κάτι βέβαια που συμβαίνει σε όλη την Ε.Ε., π.χ. πώς μπορεί να συγκριθεί ο Μακρόν με τον Μιτεράν; Και πώς να είναι αλλιώς; όταν οι αποφάσεις για την ζωή των ανθρώπων στην Ε.Ε. έχουν μεταφερθεί στις οικονομικές ελίτ, και στην γραφειοκρατία της Ε.Ε. που τις εκπροσωπεί. Είναι ενδεικτικό ότι τότε, ο Στέφανος Στεφανόπουλος, του απαντάει λέγοντας περίπου, ότι κ. Ηλιού έχετε δίκαιο, αλλά η ΕΟΚ ελπίζουμε ότι θα αλλάξει. Πέρασαν 57 χρόνια από τότε, και ακόμη και σήμερα ακούμε από πολλούς λεγόμενους ευρωπαϊστές την ίδια ακριβώς παραμυθία, ότι η Ε.Ε., και η ΟΝΕ πρέπει να (ή θα) μεταρρυθμιστούν.
Η πραγματική και υπαρκτή ΟΝΕ και Ε.Ε., όμως οδηγούν στην έκρηξη όλων των αντιθέσεων, των κοινωνικών, κέντρου και περιφέρειας, του δυισμού Βορρά και Νότου. Στο κεφαλαιοκρατικό αυτό οικοδόμημα όπου κυριαρχεί ένας οικονομικός νεοδαρβινισμός εξολόθρευσης των αδυνάτων, αναπτύσσονται ισχυρές αντίρροπες και φυγόκεντρες δυνάμεις.
Η Ε.Ε. ορθά από τον διακεκριμένο οικονομολόγο Dani Rodrik, έχει χαρακτηριστεί ως ζώνη της «υπερπαγκοσμιοποίησης», μια που η ελευθερία του εμπορίου και της αγοράς είναι καθολική. Όπως πολύ σωστά ο ίδιος επισημαίνει υπάρχει ένα πολιτικό ασύμβατο τρίλλημα. Είναι αδύνατον η εθνική κυριαρχία και η δημοκρατία, να συνυπάρξει με την οικονομική παγκοσμιοποίηση.
Στην πραγματικότητα, στην Ε.Ε., έχουμε να κάνουμε με την κατάργηση της λεγόμενης αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας που άλλωστε, δεν μπορεί να υπάρξει έξω από το έθνος-κράτος. Πρόκειται δηλαδή για την κατάργηση των φιλελευθέρων ολιγαρχιών όπως χαρακτήριζε ο Καστοριάδης τις αστικές-αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες, και το πέρασμα στον απολυταρχισμό της ευρωζώνης και της Ε.Ε.. Ο ίδιος ο Καστοριάδης, το είχε θέσει πολύ απλά το ζήτημα πριν 30 χρόνια όταν είχε ερωτηθεί σε ένα αμφιθέατρο της Νομικής, για την θέση του για την Ε.Ε… «Ο λαός που διαδηλώνει τώρα στην πλατεία Συντάγματος, έξω από το δικό του κοινοβούλιο για τα δίκια του, πρέπει αύριο να πηγαίνει στις Βρυξέλες»… «πως εγώ να είμαι με την Ε.Ε.;».
Το πολιτικό και οικονομικό συμπέρασμα για το ευρώ και την Ε.Ε. φωτογραφίζεται με τα εξής λόγια του D. Rodrik που είναι πολύ πιο επίκαιρα για την Ελλάδα: «Αποτελεί μεγάλο μύθο, με εξαιρετικά αρνητικές συνέπειες, ιδίως για τις χώρες μέσου και χαμηλού επιπέδου ανάπτυξης, ότι το έθνος-κράτος δεν μπορεί να οργανώσει την ανάπτυξη, …και ας κάνουν οι όποιες συζητήσεις περί ενίσχυσης του έθνους-κράτους πολλούς σεβαστούς διανοητές να τρέχουν, λες και κάποιος πρότεινε να ξαναζήσουμε την Μαύρη Πανώλη. Η έννοια του έθνους-κράτους μπορεί να αποτελεί ένα κειμήλιο που μας κληροδότησε η Γαλλική Επανάσταση, αλλά μέχρι στιγμής είναι ό,τι καλύτερο διαθέτουμε.»
Κλείνοντας θέλω να πω ό,τι υπάρχει κάτι «πιο καλύτερο» και είναι μια οργάνωση που τείνει προς την μορφής της άμεσης δημοκρατίας. Όλη η Ευρώπη κλυδωνίζεται από κινήσεις υπέρ της εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας, όπως την γνωρίσαμε ως σήμερα. Εκεί πάτησε το Brexit, η Καταλωνία, η πολιτική αλλαγή στην Ιταλία, το ελληνικό δημοψήφισμα και πολλά άλλα. Το κίνημα των κίτρινων γιλέκων, όπως και η δικιά μας πλατεία Συντάγματος, αλλά και πολλά κινήματα του παρελθόντος θέτουν ίσως την υπέρβαση από την δημοκρατία του έθνους-κράτους που μας κληροδότησε η Γαλλική Επανάσταση, στην μορφή της άμεσης δημοκρατίας και της εισόδου του λαού ως πρωταγωνιστή και δημιουργού που τελειώνει με τις πολιτικές ελίτ. Εδώ δεν έχουν πια θέση, οι παραδοσιακοί πολιτικοί σχηματισμοί, συμπεριλαμβανόμενων της όποιας εκδοχής των κομμουνιστικών κομμάτων που έχουν κλείσει προ-πολλού και οριστικά τον ιστορικό τους κύκλο.
Αν θέλουμε, οι ηττημένοι της «υπερπαγκοσμιοποίησης» στην Ευρώπη, και ιδίως εμείς στην Ελλάδα να επιβιώσουμε πρέπει να αποκτήσουμε την εθνική μας ανεξαρτησία και την λαϊκή κυριαρχία και φυσικά την δικιά μας οικονομική πολιτική. Η ανάγκη του Δημοκρατικού Αντινημονιακού και Πατριωτικού Μετώπου είναι αναγκαία παρά ποτέ. Είναι ζήτημα επιβίωσης. Είναι και ζήτημα απόκρουσης της ακροδεξιάς.
Αν θέλουμε να πάμε, σε ένα βαθύτερο κοινωνικό μετασχηματισμό πρέπει να δημιουργήσουμε ένα πολιτικό χώρο και ένα κίνημα άμεσης δημοκρατίας, που κάποια στιγμή μέσα από μια Συντακτική Συνέλευση θα αναγεννήσει την Δημοκρατία, όπως αυτή η έννοια ορίζεται, ως εξουσία, ως δύναμη, του Δήμου, της συνέλευσης δηλαδή των πολιτών του.
Είναι ένα στοίχημα τα παραπάνω, τόσο η δημιουργία του Μετώπου όσο και του χώρου άμεσης δημοκρατίας, για πολλούς και φυσικά και για αυτούς που οργανώνουν την σημερινή εκδήλωση, το 1-1-4, την ΛΑΕ, το Σχέδιο Β, όσο και για όσους βέβαια την παρακολουθούν.
Τα κίτρινα γιλέκα ας γίνουν η αφορμή και παράδειγμα για την ενότητα των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων της εργασίας και της δημοκρατίας στην πατρίδα μας, για ενότητα πάνω σε συγκεκριμένα «μικρά» αιτήματα που όπως βλέπουμε οδηγούν στην ενότητα και στα «μεγάλα», όχι μόνο για να δούμε έναν περήφανο και ελεύθερο λαό σε μια ελεύθερη Ελλάδα, αλλά και για να διαμορφωθεί στη Μεσόγειο, μια συνεργασία χωρών που θα έχει ως σκοπό τις κοινωνικές ανάγκες των λαών τους και όχι το κέρδος.
Όταν ξεκίνησε η ζώνη του ευρώ αντιπροσώπευε το 25% της παγκόσμιας οικονομίας, σήμερα αντιπροσωπεύει το 15% και σε λίγο θα είναι στο 10%. Αυτό δείχνει ότι το ευρώ έδωσε πλεονεκτήματα στο μεγάλο κεφάλαιο της ευρωζώνης, στις μεγάλες επιχειρήσεις, και στα ισχυρά κράτη και περιφέρειες, για να ισχυροποιηθούν στον ανταγωνισμό έναντι του υπόλοιπου κόσμου, αλλά αυτό έγινε μέσω της καταστροφής, η της στασιμότητας, για άλλα αδύναμα παραγωγικά κομμάτια, κοινωνικές ομάδες, περιφέρειες και ολόκληρες χώρες όπως η Ελλάδα. Όπως και δούμε λοιπόν τα πράγματα, η κατάσταση που διαμορφώνεται, δείχνει ότι το εγγενές όριο της ευρωπαϊκής πόλωσης-«υπερπαγκοσμιοποίησης» είναι ή ίδια.
*Το παραπάνω κείμενο αποτελεί παρέμβαση στην εκδήλωση για τα «Κίτρινα Γιλέκα» που συνδιοργάνωσαν, το 1-1-4, η ΛΑ.Ε και το Σχέδιο-Β στις 15-2-2019 στο ξενοδοχείο «ΤΙΤΑΝΙΑ».
