Η Ώρα των Πολλών, τα Κάλπικα «Μπαξίσια» και ο Εκμαυλισμός του Πολιτικού Βίου

Τώρα που κατακάθισε ο κουρνιαχτός του «θορύβου» των μέτρων «ελάφρυνσης», ας υποβληθούμε στην βάσανο της ψύχραιμης αποτίμησης τους. Ο κ. Τσίπρας εξήγγειλε τα μέτρα «ελάφρυνσης», για το τρέχον έτος αλλά και για το 2020.

Για να εκτιμηθεί το ύψος των «ελαφρύνσεων», θα πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν μας τα εξής:

α) Την ιστορικότητα του κάθε συγκεκριμένου μέτρου και

β) Την πραγματική οικονομική κατάσταση των εργαζομένων σήμερα

Α) Ιστορικότητα της «μείωσης» του ΦΠΑ

Οι απώλειες

• Το 2009 ο συντελεστής ΦΠΑ ήταν 9% για τα τρόφιμα και 19% για τα λοιπά είδη παντοπωλείου.
• Τον 4^ο του 2010 οι συντελεστές ΦΠΑ αυξήθηκαν από 9% σε 10% και από 19% σε 20%.
• Τον 7^ο του 2010 οι συντελεστές ΦΠΑ αυξήθηκαν από 10% σε 11% και από 20% σε 21%.
• Τον 1^ο του 2011 οι συντελεστές ΦΠΑ αυξήθηκαν από 11% στο 13% και από 21% σε 23%.
• Τον 9^ο του 2011 οι συντελεστές ΦΠΑ συγκεκριμένων ειδών-αναψυκτικών αυξήθηκαν από 13% σε 23%, αύξηση για συγκεκριμένα είδη-αναψυκτικά στο 23%.
• Τον 7^ο του 2015 οι συντελεστές ΦΠΑ συγκεκριμένων τροφίμων αυξήθηκαν από 13% σε 23% με την πλειοψηφία των τροφίμων (περίπου 55%) να διατηρεί συντελεστή 13%.
• Τον 7^ο του 2016 οι συντελεστές ΦΠΑ τροφίμων και λοιπών ειδών παντοπωλείου που υπάγονται σε ΦΠΑ 23% αυξήθηκαν σε 24%.

Συνολικά δηλαδή με τις αλλαγές αυτές υπήρξαν είδη με μέγιστη αύξηση του ΦΠΑ σε μία 6ετία από το 9% στο 24%, είδη με αύξηση από 9% σε 13% και είδη με αύξηση από 19% σε 24%.

Το κέρδος με τις εξαγγελίες

►Μείωση του συντελεστή Φ.Π.Α. στην εστίαση και στα τρόφιμα από το 24% στο 13%, άμεσα από τον Μάιο 2019.

Μια απλή πράξη είνια ο καλύτερος κριτής. Για ποιά ελάφρυνση μιλάνε με το θράσος που τους διακρίνει.

Μείωση του συντελεστή Φ.Π.Α. στην ενέργεια (ηλεκτρισμό, φυσικό αέριο) από το 13% στο 6% που αφορά τόσο τους ιδιώτες, όσο και τις επιχειρήσεις.Μια ανάλυση ενός λογαριασμού της ΔΕΗ (σε ετήσια βάση) θα μας δώσει τις απαντήσεις:

Με λίγα λόγια σε ένα ετήσιο λογαριασμό της ΔΕΗ αξίας 1.769,00 ευρώ, η μείωση θα είναι 42,29 ευρώ ή ποσοστό 2,39% επι του ετήσιου λογαριασμού της ΔΕΗ.

Β) Η ιστορικότητα της 13^ης , 14^ης σύνταξης στις συντάξεις με αριθμούς

Οι απώλειες

• Μάιος 2010: Με το νόμο 3845/10 περικόπτονται τα δώρα, δηλαδή η 13η και 14η σύνταξη. Υποκαθίστανται με επιδόματα, 800 συνολικά ευρώ, με εξαιρέσεις. Τα επιδόματα αυτά έμελλε να καταργηθούν πλήρως, τρία χρόνια αργότερα.
• Ιούνιος 2010: Με τους νόμους 3863/10 και 3865/10 άλλαξε ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων, φέρνοντας κλιμακωτές μειώσεις από το 2015. Στο στόχαστρο μπήκαν οι κύριες άλλα και οι επικουρικές συντάξεις.
• Ιούλιος 2011: Οι νόμοι 3986/11 και 4002/11 επιβάλλουν μειώσεις σε συνταξιούχους κάτω των 60 ετών 6%. Για κύριες συντάξεις μεγαλύτερες από 1.700 που φτάνουν το 10% για κύριες συντάξεις υψηλότερες των 3.000 ευρώ. Η μείωση είναι μεγαλύτερη καθώς επιβάλλεται επί του συνολικού ποσού και όχι επί του τμήματος που υπερβαίνει το όριο των 1.700 ευρώ.
• Σεπτέμβριος 2011: Επιβάλλεται Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων με αναδρομική ισχύ από το 2010. Αφορά τις κύριες συντάξεις, με κλιμακωτές μειώσεις 3% για ποσά άνω των 1.400 ευρώ έως 13% για συντάξεις άνω των 3.500 ευρώ. Επίσης, προέβλεπε μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις, κλιμακωτά, από 3% για ποσά άνω των 300 έως 10% για επικουρικές συντάξεις άνω των 650.
• Οκτώβριος 2011: Ο νόμος 4024/11 φέρνει περαιτέρω μειώσεις για τους νέους συνταξιούχους. Οι συνταξιούχοι κάτω των 55 ετών υπέστησαν περικοπή 40% επί της κύριας σύνταξης για ποσά άνω των 1000 ευρώ. Οι συνταξιούχοι κάτω των 60 ετών υπέστησαν μείωση 20% επί της κύριας σύνταξης για ποσά άνω των 1.200 ευρώ. Σε ότι αφορά τις επικουρικές συντάξεις για τους συνταξιούχους του ETEAΜ επιβλ μείωση 30% για ποσά άνω των 150 ευρώ. Για τα υπόλοιπα επικουρικά ταμεία του ιδιωτικού τομέα, οι μειώσεις ήταν 15%, ενώ για τους δημοσίους υπαλλήλους υπήρξε μείωση της δεύτερης επικουρικής κατά 20%.
• Μάρτιος 2012: Με το νόμο 4051/12 επιβάλλονται νέες περικοπές σε κύριες και επικουρικές συντάξεις. Ο νόμος είχε αναδρομική ισχύ από τον Ιανουάριο του 2012. Μειώνονται 12% οι κύριες συντάξεις άνω των 1300 ευρώ. Σε ότι αφορά τις επικουρικές, συντάξεις κάτω των 250 ευρώ αυτές μειώθηκαν κατά 10%. Για ποσά από 251 έως 300 ευρώ η μείωση ήταν 15% και για ποσά άνω των 300 ευρώ η μείωση ήταν 20%.
• Νοέμβριος 2012: Ο νόμος 4093/12 φέρνει μειώσεις τόσο σε κύριες όσο και σε επικουρικές συντάξεις. Ο νόμος τέθηκε σε ισχύ από τον Ιανουάριο του 2013. Αυτήν τη φορά η μείωση υπολογίστηκε επί του συνόλου του εισοδήματος του συνταξιούχου από κύρια και επικουρικές συντάξεις. Τα ποσά από 1.000-1.500 ευρώ υπέστησαν μείωση 5%, 1.500-2.000 μείωση 10%, από 2.000-3.000 μείωση 15%, και ποσά από 3.000 ευρώ και άνω μείωση 20%. Επίσης, καταργήθηκαν οριστικά τα επιδόματα δώρων στις κύριες και τα δώρα στις επικουρικές.
• Ιούλιος 2014: Εφαρμόζεται διάταξη του νόμου 4254/12 που προέβλεπε τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές συντάξεις του ΕΤΕΑ. Όσοι είχαν ενταχθεί τότε στο υπερ- επικουρικό ταμείο υπέστησαν οριζόντιες μειώσεις της τάξης του 5,2%.
• Αύγουστος 2015: Ο νόμος 4336/2015 (Τρίτο Μνημόνιο) έφερε μείωση σε κύριες και επικουρικές συντάξεις. Αυξήθηκαν οι εισφορές υπέρ ΕΟΠΥΥ στις κύριες και επιβλήθηκε εισφορά στις επικουρικές. Συγκεκριμένα, οι εισφορές αυξήθηκαν κατά 2 μονάδες (από 4% σε 6%) επί του ποσού των κύριων συντάξεων, πριν από τις περικοπές που ξεκίνησαν το 2010. Στις επικουρικές επιβλήθηκε εισφορά 6% επί του ποσού μετά των περικοπών. Στις επικουρικές βέβαια, επιβλήθηκε εισφορά υγείας και στις περιπτώσεις δεύτερης επικουρικής, καθώς και στις επικουρικές που δίνονται λόγω θανάτου.

Το ΕΚΑΣ καταργήθηκε για 158.000 χαμηλοσυνταξιούχους και η παροχή θα καταργηθεί σταδιακά το 2020 για 370.000 χαμηλοσυνταξιούχους.

Μάιος 2016: Με το νόμο 4387/2016 (Νόμος Κατρούγκαλου) το «ψαλίδι» σε αρκετές επικουρικές συντάξεις έφτασε το 50%. Εκτιμάται πως οι συνολικές μειώσεις την επταετία των μνημονίων για τις επικουρικές αγγίζουν το 76%, μετατρέποντας τες ουσιαστικά σε «χαρτζιλίκι». Περίπου 150.000 νέοι συνταξιούχοι για τα έτη 2016 και 2017 από όλες τις κατηγορίες, γήρατος αναπηρίας, χηρείας έχουν μέχρι 35% μείωση στις κύριες συντάξεις τους λόγω της αλλαγής στον τρόπο υπολογισμού.

Ιανουάριος 2019: Προβλέπονται περισσότερες περικοπές στις συντάξεις, όπως έχει υποσχεθεί η κυβέρνηση στους δανειστές. Από τις νέες περικοπές θα επηρεαστούν κυρίως οι ασφαλισμένοι με πολλά έτη ασφάλισης και υψηλές συντάξιμες αποδοχές. Εντός του καλοκαιριού του 2018, 2,3 εκατομμύρια συνταξιούχοι του ΕΦΚΑ θα πρέπει να ενημερωθούν για το ύψος της διαφοράς που προκύπτει μεταξύ του παλαιού και του νέου τρόπου υπολογισμού. Αυτή η διαφορά παλιάς και νέας σύνταξης, που θα διαπιστωθεί για τον κάθε συνταξιούχο (προσωπική διαφορά), θα συνεχίσει να καταβάλλεται έως το τέλος του 2018. Όμως από το 2019 και με βάση τη δέσμευση της κυβέρνησης απέναντι στους δανειστές, θα πρέπει να καταργηθεί αυτή η προσωπική διαφορά, τουλάχιστον έως το ποσό που αντιστοιχεί στο 18% της σύνταξης. Υπάρχει περίπτωση οι περικοπές να είναι ακόμα μεγαλύτερες λόγω της μείωσης των εισφορών για επαγγελματίες, επιστήμονες και αγρότες. Μοιραία η μείωση των εισφορών θα αλλάξει και το μίγμα των μειώσεων στις συντάξεις που καθορίστηκαν μεν με όριο το 18% αλλά είναι αμφίβολο αν θα μείνει σε αυτό το ποσοστό και δεν ανέβει στο 20%.

Η «πονεμένη» ιστορία του ΕΚΑΣ:

Το έτος 2010

üΓια ποσό εισοδήματος από 7.607,55 μέχρι 7.905,91 ευρώ, το ποσό ΕΚΑΣ θα είναι 172,50 ευρώ (ετήσιο 2.070,00 ευρώ).

üΓια ποσό εισοδήματος από 7.905,92 μέχρι 8.104,76 ευρώ, το ποσό ΕΚΑΣ θα είναι 115,00 ευρώ (ετήσιο 1.380,00 ευρώ).

üΓια ποσό εισοδήματος από 8.104,77 μέχρι 8.353,38 ευρώ το ΕΚΑΣ θα είναι 57,50 ευρώ (ετήσιο 690,00 ευρώ).

Το έτος 2016

üΕΚΑΣ 230 ευρώ το μήνα (ετήσιο 2.760,00) για όσους έχουν ετήσιο εισόδημα από συντάξεις (κύριες και επικουρικές) μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα ή βοηθήματα, μέχρι 7.216 ευρώ.

üΓια εισοδήματα από 7.216,01 ευρώ έως 7.518 ευρώ ετησίως, καταβάλλεται ΕΚΑΣ 172,5 ευρώ το μήνα (ετήσιο 2.070,00 ευρώ).

üΓια εισοδήματα από 7.518,01 ευρώ έως 7.720 ευρώ ετησίως, καταβάλλεται ΕΚΑΣ 115 ευρώ το μήνα (ετήσιο 1.380,00 ευρώ).

üΓια εισοδήματα από 7.720,01 ευρώ, έως 7.972 ευρώ καταβάλλεται ΕΚΑΣ 57,5 ευρώ το μήνα (ετήσιο 690,00 ευρώ).

Το κέρδος με τις εξαγγελίες

Άμεσα «κατανομή» της λεγόμενης 13ης σύνταξης ή το «μπαξίσι».

Η παραπάνω φράση (άμεση κατανομή) θυμίζει περισσότερο το εκλογικό σύστημα στις βουλευτικές εκλογές του 81, με την πρώτη, δεύτερη και τρίτη κατανομή των εδρών.

Άμεσα κατανομή της λεγόμενης 13ης σύνταξης. Για συντάξεις έως 500,00 θα δίνεται ισόποση 13η σύνταξη, για συντάξεις από 501- 600 ευρώ το 70% της σύνταξης, για συντάξεις από 601-1000 ευρώ το 50% και για συντάξεις άνω των 1.000, το 30%.

Γ) Η ιστορικότητα της εισφοράς «αλληλεγγύης»:

Η «μείωση» της εισφοράς αλληλεγγύης: Μέχρι το 2011 δεν επιβαλλόταν εισφορά «αλληλεγγύης». Με τις εξαγγελίες η «ελάφρυνση» θα ανέρχεται σε:

Εδώ θα πρέπει να συνοπολογισθεί και ο φόρος εισοδήματος που διαχρονικά η αύξηση του ήταν:

Παράδειγμα επιβάρυνσης: Για εισόδημα 20.000,00 ο φόρος μαζί με τη εισφορά «αλληλεγγύης» ανερχόταν το 2016 στα 2.676,00 έναντι 2.440,00 (-236,00) το 2015 και το 2010 ήταν 1.680,00

(-996,00).

Δ) Επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών για προσλήψεις νέων

Το ποσοστό επιδότησης είναι της τάξης του 80% και για προσλήψεις νέων έως 25 ετών και σε ποσοστό 25% (θα αφορά σε προσλήψεις πλήρους απασχόλησης).

Κατ’ αρχήν ό λόγος της επιδότησης των εργαζομένων, θα πρέπει να αναζητηθεί στην μείωση του αφορολογήτου το 2020. Ο νόμος έχει ψηφισθεί απο το ΣΥΡΙΖΑ και προβέπει το αφορολόγητο όριο μειώνεται από 8.636 σε 5.681 ευρώ. Παράδειγμα απο το 2020:

Ε) Ιστορικότητα των μειώσεων των μισθών

Σε όλα τα προηγούμενα θα πρέπει να συνυπολογισθούν και οι μειώσεις των μισθών:

Απο το 2010 έφτασαν οι αμοιβές στον ιδιωτικό τομέα το 2018. Σύμφωνα με τα τελευταία μηνιαία στοιχεία για την απασχόληση, τα οποία δημοσίευσε ο ΕΦΚΑ, οι μέσες αποδοχές όλων των μισθωτών, είτε αυτοί έχουν συμβάσεις πλήρους, είτε μερικής απασχόλησης έφτασαν, τον περασμένο Νοέμβριο-2018, μόλις τα 916 ευρώ /μήνα μικτά (καθαρά 769 ευρώ).

Ο δε μέσος μισθός των μισθωτών με πλήρη απασχόλησης ανήλθε στα 1.137 ευρώ/μήνα, ενώ ο μέσος μισθός όσων εργάζονται με συμβάσεις μερικής απασχόλησης έφτασε μόλις στα 384 ευρώ/μήνα μικτά. Έτσι από τα 974 ευρώ που ήταν το 2015 έπεσε όπως προαναφέρθηκε στα 916 ευρώ το 2018. Ακόμα μεγαλύτερο είναι το «χάσμα» σε σχέση με το 2010, όταν ο μέσος μισθός στον ιδιωτικό τομέα ανερχόταν σε 1.263 ευρώ. Κατά την περίοδο 2015-2018, εκτός ότι συνεχίστηκε η πτωτική τάση των μέσων αποδοχών των εργαζομένων, συνέχισαν επίσης να αυξάνονται και οι συμβάσεις μερικής απασχόλησης σαν ποσοστό του συνόλου των συμβάσεων. Συγκεκριμένα, από το 28,3% το 2015 έφτασαν στο 29,4% το 2018.

Πλέον, 649.786 μερικώς απασχολούμενοι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα αμείβονται με 384 ευρώ/μήνα μικτά (322 ευρώ/μήνα καθαρά). Αντίθετα, το 2015, σε 519.359 οι μερικώς απασχολούμενοι ενώ ο μέσος μισθός τους ανερχόταν σε 401 ευρώ. Μ΄άλλα λόγια, όχι μόνο αυξήθηκαν ως πλήθος κατά 130.427 (ή 20%), αλλά μειώθηκε και ο μέσος μισθός τους (κατά 4,2%).

Και την ειωθυίαν αξίωσιν των ονομάτων ες τα έργα αντήλλαξαν τη δικαιώσει, (άλλαξαν ακόμα και την καθιερωμένη σημασία των λέξεων, για να δικαιολογήσουν τις πράξεις τους) Θουκυδίδης.

Στα προηγούμενα να προστεθεί και ο εκμαυλισμός του πολιτικού βίου, με τις «βραζιλιάνικες» μεταγραφές βουλευτών και το επίπεδο της πολιτικής αντιπαράθεσης. Επιβιώνουν άλλωστε λόγω του κατακερματισμού της αριστεράς και των έντιμων πολιτικών δυνάμεων.

Πάντα μ’ αρέσει να περπατώ στη βροχή, έτσι κανένας δεν μπορεί να με δει που κλαίω (Τσάρλι Τσάπλιν)

*Ο Γιάννης Περάκης είναι Οικονομολόγος