Στις 23 Ιουνίου πρόκειται η Τουρκία να παραλάβει το δύο πρώτα F-35A (από τα 30 συνολικά που έχει υπό παραγγελία σε πρώτη φάση) σε ειδική τελετή που θα πραγματοποιηθεί στις εγκαταστάσεις της Lockheed Martin.
Αυτό αποκάλυψε το τουρκικό υφυπουργείο αμυντικής βιομηχανίας (SSM), με την συνολική καθυστέρηση παράδοσης να φτάνει μόλις τους… δύο μήνες, αφού αρχικά ήταν να παραδοθούν τον Απρίλιο που διανύουμε.
Τα επόμενα τρία χρόνια (2021, 2022 και 2023) θα παραλαμβάνει από οκτώ αεροσκάφη κάθε χρονιά συμπληρώνοντας τον αριθμό των 30 αεροσκαφών που προβλέπει η αρχική σύμβαση.
Η πρώτη Μοίρα αναμένεται να χαρακτηριστεί επιχειρησιακή το 2021 με 16 αεροσκάφη. Να σημειώσουμε ότι το F-35, μπορεί να επιχειρήσει και κατά μόνας ή σε δυάδες και να αποτελέσει game changer, αφού πρόκειται για «σύστημα συστημάτων», όπως το είδαμε να επιχειρεί στην Συρία για λογαριασμό της ισραηλινής Αεροπορίας, όπου καθοδηγούσαν «αγέλες» F-16 και αναλαμβάνοντας την καταστροφή της εχθρικής αεράμυνας πριν την κύρια διείσδυση.
Η παράδοση των αεροσκαφών θα σηματοδοτήσει το εντατικό πρόγραμμα αξιολόγησης και εκπαίδευσης προκειμένου τα αεροσκάφη να αποκτήσουν αρχική επιχειρησιακή ικανότητα (IOC) τον Οκτώβριο του 2020. Το τελευταίο ανακοίνωσε σε ενημέρωσή του ο Αμερικανός Αντιναύαρχος Mat Winter σχετικά με την πορεία του τουρκικού προγράμματος.
Τα στοιχεία για την πορεία του προγράμματος του F-35 παρουσιάστηκαν στην έκθεση «Sea and Space 2018» που διοργανώνεται στην Ουάσινγκτον.
Με βάση τις αρχικές ανακοινώσεις της κυβέρνησης της γειτονικής χώρας η Τουρκία έχει δεσμευτεί να αγοράσει 100 F-35Α τα οποία θα παραγγελθούν σταδιακά.
Εκτός από αυτά τα αεροσκάφη η Τουρκία πρόκειται να προχωρήσει στην απόκτηση τουλάχιστον 12 αεροσκαφών F-35Β για το υπο ναυπήγηση ελαφρύ αεροπλανοφόρο TCG Anadolu (L408).
Η Άγκυρα έχει ξεκινήσει και τις προκαταρκτικές διαπραγματεύσεις για την προμήθεια των 16 μαχητικών F-35B Lightning
Τα F-35B θα επιχειρούν από το υπό ναυπήγηση πλοίο αμφίβιων επιχειρήσεων «Anadolu», το οποίο αναμένεται να ενταχθεί σε υπηρεσία το 2021.
Στόχος της Τουρκίας είναι η υπογραφή του σχετικού συμβολαίου το 2019 και η παραλαβή των πρώτων F-35B το 2022-2023 όταν δηλαδή το «Anadolu» έχει παραληφθεί και έχει χαρακτηριστεί επιχειρησιακό.
ΗΠΑ: Αντιδράσεις γερουσιαστών για τα F-35 στην Τουρκία
Την αντίθεσή τους στην απόκτηση από την Τουρκία αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών F-35, καθώς και στη μεταφορά τεχνολογίας και τεχνογνωσίας μέσω της συμπαραγωγής του εκφράζουν μέσω νομοσχεδίου που κατέθεσαν την Πέμπτη στην Ουάσιγκτον τρεις Αμερικανοί γερουσιαστές.
Η διακομματική νομοθετική πρωτοβουλία που υπογράφεται από τους γερουσιαστές Τζέιμς Λάνκφορντ (Ρεπουμπλικανός – Οκλαχόμα), Τζιν Σαΐν (Δημοκρατική – Νιου Χάμσαϊρ) και Τομ Τίλις (Ρεπουμπλικανός – Βόρεια Καρολίνα) αποσκοπεί όχι μόνο να μπλοκάρει τη μεταφορά των αεροσκαφών, αλλά και να μην επιτρέψει στην Τουρκία να φιλοξενήσει τις απαραίτητες εγκαταστάσεις για τη συντήρηση των F-35, κάτι που θα επέτρεπε τη μεταφορά ενός μεγάλου τμήματος της σχετικής τεχνογνωσίας.
Η Τουρκία συγκαταλέγεται στις χώρες που συμμετείχαν στη συμπαραγωγή του συγκεκριμένου αεροσκάφους, ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία του πολυεθνικού προγράμματος «Joint Strike Fighter» που διεξάγεται υπό την αιγίδα των ΗΠΑ, η Άγκυρα σχεδίαζε να αγοράσει περισσότερα από εκατό F-35. Μάλιστα η παραλαβή των πρώτων μαχητικών, αν όλα τελικώς προχωρήσουν, αναμένεται ότι θα πραγματοποιηθεί μέσα σε έναν χρόνο.
Στην ανακοίνωση που εξέδωσαν από κοινού τα γραφεία των τριών γερουσιαστών εκφράζεται η ανησυχία τους για την μεταφορά της τεχνογνωσίας στην Τουρκία, αλλά και η ανάγκη να σταλεί το μήνυμα πως το Κογκρέσο δεν πρόκειται να επιτρέψει να χρησιμοποιηθεί η ομηρία Αμερικανών πολιτών ως διαπραγματευτικό χαρτί σε ένα πολιτικό παζάρι, καθώς η Άγκυρα «κρατάει στη φυλακή έναν αθώο Αμερικανικό πάστορα, τον Άντριου Μπράνσον, για να τον χρησιμοποιεί ως πιόνι στις πολιτικές διαπραγματεύσεις», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Ο γερουσιαστής Λάνκφορντ σημειώνοντας τους κινδύνους που εγκυμονεί η μεταφορά της συγκεκριμένης τεχνολογίας στην Τουρκία υπογραμμίζει:
«Επικροτώ το υπουργείο Εξωτερικών για την αδιάκοπη προσπάθεια που έχει καταβάλει για τη βελτίωση των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας, αλλά ο Πρόεδρος Ερντογάν έχει συνεχίσει την πορεία μιας απερίσκεπτης διακυβέρνησης που αγνοεί το κράτος δικαίου. Οι ατομικές ελευθερίες έχουν μειωθεί ολοένα και περισσότερο, καθώς ο Ερντογάν εδραιώνει την εξουσία για τον εαυτό του και οι στρατηγικές αποφάσεις της Τουρκίας δυστυχώς όλο και περισσότερο δεν συμβαδίζουν, ή και μερικές φορές έρχονται σε αντίθεση, με τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Αυτοί οι παράγοντες καθιστούν τη μεταφορά της ευαίσθητης τεχνολογίας F-35 και δυνατοτήτων αιχμής στο καθεστώς του Ερντογάν ολοένα και πιο ριψοκίνδυνη».
Εκφράζει, δε, την ανησυχία του για την αναβάθμιση της στρατηγικής συνεργασίας ανάμεσα σε Άγκυρα και Μόσχα, ενώ παράλληλα προειδοποιεί πως η αρπαγή Αμερικανών ομήρων είναι μια εχθρική ενέργεια στην οποία οι ΗΠΑ πρέπει να απαντήσουν με το κατάλληλο «είδος των κυρώσεων».
«Επιπλέον, η τουρκική κυβέρνηση συνεχίζει να προσεγγίζει όλο και περισσότερο τη Ρωσία, καθώς κρατάει στη φυλακή έναν αθώο Αμερικανικό πάστορα, τον Άντριου Μπράνσον, για να τον χρησιμοποιεί ως πιόνι στις πολιτικές διαπραγματεύσεις. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ανταμείβουν την κατοχή ομήρων Αμερικανών πολιτών. Μια τέτοια ενέργεια αντιθέτως πρέπει να αντιμετωπιστεί με το είδος των κυρώσεων που προβλέπει αυτό το νομοσχέδιο» σημειώνεται στη δήλωση του γερουσιαστή.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι ανακοινώσεις των άλλων δύο γερουσιαστών, οι οποίοι είχαν εκτοξεύσει προειδοποιητικά πυρά εναντίον της Άγκυρας, καθώς στις 19 Απριλίου, οι Λάνκορντ και Σαήν είχαν ανακοινώσει την πρόθεσή τους να επιδιώξουν στοχευμένες κυρώσεις εναντίον Τούρκων αξιωματούχων στο νομοσχέδιο δαπανών του Δημοσίου, Εξωτερικών Επιχειρήσεων και Σχετικών Προγραμμάτων για το δημοσιονομικό έτος του 2019.