Πριν από 150 χρόνια, ο Μαρξ υποστήριζε ότι η πιο αναπτυγμένη χώρα του καπιταλιστικού κόσμου αποτελεί το πρότυπο που ακολουθούν οι λιγότερο αναπτυγμένες χώρες. Τότε, η πιο αναπτυγμένη χώρα ήταν η Αγγλία, αλλά από τα μέσα του 20ού αιώνα, είναι οι ΗΠΑ.
Για τους επικοινωνιολόγους, οι καμπάνιες για τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ αποτελούν αρχέτυπα, πηγές έμπνευσης, που ανοίγουν ένα παράθυρο για το μέλλον. Οι νέες εμπειρίες από τις εκλογές στις ΗΠΑ θα αποτελέσουν σημείο αναφοράς των τάσεων και εξελίξεων της πολιτικής επικοινωνίας, τα επόμενα χρόνια.
Ο καθοριστικός παράγοντας των εκλογών της 3ης Νοεμβρίου, είναι ότι διεξάγονται εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού. Αυτή η ιδιαιτερότητα, για τον Τζο Μπάιντεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να επιτεθεί στον Ρεπουμπλικάνο αντίπαλο του σε προσωπικό επίπεδο, δεδομένου ότι ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ένας ασθενής ο οποίος εξακολουθεί να παλεύει για την υγεία του. Μία επιθετική αντιμετώπιση από τον Μπάιντεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένδειξη αδυναμίας, ως έλλειψη fair play, ασχέτως αν αυτά απουσίαζαν από το πρώτο τηλεοπτικό debate των αντιπάλων.
Αντίθετα, από το επιτελείο του Μπάιντεν έγινε η επιλογή να εμφανιστούν μικρά spots [1] στα οποία επισημαίνεται ότι ο Τραμπ είναι ο μόνος Αμερικανός πρόεδρος που δεν αγαπά τα σκυλιά, δεδομένου ότι κατά τη διάρκεια της προεδρίας του δεν θέλησε ποτέ τη συντροφιά ενός σκύλου, σε αντίθεση με όλους τους προκατόχους του. Σε άλλα προεκλογικά μηνύματα εμφανίζεται μία ομάδα κουταβιών που διαδηλώνουν υπέρ του Μπάιντεν και της Χάρρις, ζητώντας να επιστρέψει ένας σκύλος στο Λευκό Οίκο [2].
Η επιλογή αυτού του θέματος, που είναι μη πολιτικό, αλλά βαθιά συναισθηματικό, αποτελεί μία αποτελεσματική τακτική, αλλαγής πεδίου αντιπαράθεσης το οποίο είναι ευνοϊκό για τον Μπάιντεν.
Το πόσο προπολιτικό ή μεταπολιτικό είναι το μήνυμα που βασίζεται σε κοινές προτιμήσεις (lifestyle, μόδα κ.λπ.) εκλεγόντων και εκλεγόμενων, είναι κάτι σχετικό. Βρισκόμαστε ήδη στην εποχή που η πολιτική ενσωματώνει τις προσωπικές και οικογενειακές διαστάσεις των ηγετών, εξανθρωπίζοντας την εικόνα τους. Στις δημοκρατίες της Δύσης, μειώνεται συνεχώς ο αριθμός των ψηφοφόρων οι οποίοι πείθονται από τα οράματα για το μέλλον της κοινωνίας ή από την συνεκτικότητα ενός πολιτικού προγράμματος. Οι περισσότεροι ψηφοφόροι αναζητούν με περισσότερο ενδιαφέρον τα παράθυρα συναλλαγής με την εξουσία που ανοίγονται ή ενδιαφέρονται περισσότερο για τη συναισθηματική εικόνα την οποία τους προσφέρει ο πολιτικός ηγέτης.
Εάν στη μεταπολιτική ψηφίζουμε ενεργοποιώντας το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου, αυτό που καθορίζει τα συναισθήματα, τις μνήμες κ.λπ., σε αντίθεση με το αριστερό ημισφαίριο που ενεργοποιεί την οργάνωση των δραστηριοτήτων, την ορθολογικότητα, την αξιολόγηση κ.λπ., αυτό που μένει στην πολιτική επικοινωνία είναι να στέλνει απλοποιημένα και συναισθηματικά φορτισμένα μηνύματα στους ψηφοφόρους.
Το να πείσει κάποιος τους συναισθηματικά ευαίσθητους ψηφοφόρους, είναι πολύ πιο εύκολο από την άποψη των εικόνων και των λέξεων που θα χρησιμοποιήσει, από το να πείσει πολιτικοποιημένους ή ορθολογικά σκεπτόμενους ψηφοφόρους που εντρυφούν στις λεπτομέρειες ενός εκλογικού προγράμματος.
Και εδώ έρχονται τα σκυλάκια του Μπάιντεν, που εμφανίζονται σε αυτή την ιδιαίτερη φάση της εκλογικής καμπάνιας για να επιβεβαιώσουν αυτή την τάση της σύγχρονης πολιτικής επικοινωνίας. Όταν τα πράγματα δυσκολεύουν πολιτικά, αυτό που μένει είναι να μιλάει κάποιος για άλλα πράγματα. Για την οικογένεια, την αγάπη για τα ζώα (όπως κάνει ο Μπάιντεν), για τον ευατό του ως εξαιρετικό δείγμα ανθρώπου (όπως κάνει ο Τραμπ), προσπαθώντας να πείσει τους ψηφοφόρους να ταυτιστούν μαζί του.
Και παρά το γεγονός ότι υποχωρούν τα πολιτικά επιχειρήματα και ο ορθολογισμός, τα σκυλάκια έχουν πολλές πιθανότητες σε σύγκριση με το τέλειο δείγμα ανθρώπου, να αποτελέσουν τα αποτελεσματικά πολιτικά στηρίγματα της μεταπολιτικής επικοινωνίας.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
[2] https://twitter.com/HamillHimself/status/1313501108841541633
