Tο μικροσκοπικό Μαυροβούνιο των 600.000 κατοίκων έλαβε δάνειο 809 εκατ. ευρώ, προκειμένου να χρηματοδοτήσει την κατασκευή ενός κινεζικού αυτοκινητοδρόμου.
Νέο πεδίο αντιπαράθεσης ΗΠΑ – Κίνας και μάλιστα αυτή τη φορά επί βαλκανικού εδάφους με αφορμή έναν αυτοκινητόδρομο.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters, το μικροσκοπικό Μαυροβούνιο των 600.000 κατοίκων έλαβε δάνειο 809 εκατ. ευρώ, προκειμένου να χρηματοδοτήσει την κατασκευή ενός κινεζικού αυτοκινητοδρόμου, που συνδέει το παράκτιο λιμάνι του Bar με τη συνοριακή σερβική πόλη Boljare.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, το Μαυροβούνιο έλαβε δάνειο για τη χρηματοδότηση του δύσκολου αυτού έργου παρά τις μελέτες που υποδηλώνουν ότι θα είναι πολύ δύσκολη η εξυπηρέτηση αυτού του δανείου επειδή το έργο πιθανότατα δεν θα είναι επικερδές στο επίπεδο που χρειάζεται για να γίνει αυτό.
Ένα κινεζικό δάνειο για την πρώτη φάση του έργου εκτόξευσε το χρέος του Μαυροβουνίου και αναγκάστηκε η κυβέρνηση να αυξήσει τους φόρους, να παγώσει εν μέρει τους μισθούς του δημόσιου τομέα και να τερματίσει τα κοινωνικά επιδόματα.
Παρά τα μέτρα αυτά, το χρέος του Μαυροβουνίου αναμένεται να προσεγγίσει το 80% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) φέτος ενώ το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο υποστηρίζει ότι η χώρα δεν έχει την πολυτέλεια να συνάψει άλλο δάνειο για να ολοκληρώσει το φιλόδοξο έργο της.
Ο δρόμος βρίσκεται στο επίκεντρο μιας έντονης συζήτησης για την κινεζική επιρροή στην Ευρώπη, τόσο στα κράτη μέλη της ΕΕ όσο και στις χώρες που επιθυμούν να ενταχθούν στην Ένωση όπως το Μαυροβούνιο και οι γείτονές του στα Δυτικά Βαλκάνια Σερβία, FYROM και Αλβανία.
Καθώς το Πεκίνο επεκτείνει την οικονομική του εμβέλεια στο πλαίσιο της φιλόδοξης πρωτοβουλίας Belt and Road (BRI), οι φτωχές χώρες σε όλη την Ασία και την Αφρική έχουν ενδώσει στα ελκυστικά κινεζικά δάνεια και την υπόσχεση των σημαντικών έργων υποδομής.
Αυτό τους επέτρεψε να αναπτυχθούν με τρόπους που ίσως δεν ήταν εφικτοί χωρίς πρόσβαση στα τεράστια συναλλαγματικά αποθέματα της Κίνας.
Ωστόσο, ορισμένες χώρες, όπως η Σρι Λάνκα, το Τζιμπουτί και η Μογγολία, επιβαρύνθηκαν με χρέη και να εξαρτώνται ολοένα και περισσότερο από τη γενέτειρα του Πεκίνου.
Το Μαυροβούνιο είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που βρισκόταν σε αυτή τη θέση, καθώς η κυβέρνησή του πιέζει με το σχέδιο του για ένα νέο αυτοκινητόδρομο που θα οδηγήσει το κράτος σε ένα καλύτερο μέλλον.
“Αυτός ο αυτοκινητόδρομος είναι μια μεγάλη υπόθεση στο Μαυροβούνιο. Υπενθυμίζει στους ανθρώπους τον Tito και τις ημέρες μεγάλων σοσιαλιστικών σχεδίων στην περιοχή “, δήλωσε ο ακαδημαϊκός Mladen Grgic,, αναφερόμενος στον κομμουνιστή ηγέτη της πρώην Γιουγκοσλαβίας, Josip Broz Tito.
«Αλλά είναι μια παγίδα. Τώρα που έχουν ξεκινήσει, οι πολιτικοί δεν μπορούν να το σταματήσουν – ανεξάρτητα από το πόσο βλαβερό μπορεί να είναι. Και ειλικρινά δεν θέλουν», δήλωσε ο Grgic, συγγραφέας μιας μελέτης του 2017 για τον αυτοκινητόδρομο.
Υπό μία έννοια, πρόκειται για γεωπολιτικό παράδοξο παρά, καθώς η φιλοαμερικανική κυβέρνηση του Μαυροβουνίου είναι «κλειδωμένη» θεσμικά στην «σφαίρα επιρροής» της Κίνας μέσα από τις οικονομικές συνέπειες της εθνικής οδού Bar-Boljare, η οποία μπορεί να μην είναι να είναι επωφελής για τους πολίτες της, αλλά θα μπορούσε να εξυπηρετήσει ένα μεγαλόπνοο σκοπό για την περιοχή ως σύνολο, λειτουργώντας ως εναλλακτικός διάδρομος στη θάλασσα για τη Σερβία, σύμμαχο του Πεκίνου.
Η αμερικανοκινεζική διαμάχη για την περίπτωση του Μαυροβουνίου, θα μπορούσε να αποτελέσει το έναυσμα για την εκκίνηση ενός νέου ψυχρού πολέμου στην Ευρώπη, ενώ το παράδειγμα της μικροσκοπικής χώρας είναι πιθανό να ακολουθήσει και άλλο κράτος της Βαλκανικής.
Ένα τέτοιο σενάριο δεν θα ήταν εξ ολοκλήρου άνευ προηγουμένου, καθώς κάτι παρόμοιο συμβαίνει στη γεωπολιτικά σημαντική χώρα της Ρουάντα σήμερα με τον Πρόεδρο Kagame, ο οποίος εδώ και πολύ καιρό θεωρείται ένας από τους πιο αδιάλλακτους συμμάχους των ΗΠΑ αλλά στρέφεται γρήγορα προς την Κίνα.