«Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια υπήρξε αύξηση της θνησιμότητας σε κάποιες ηλικίες και αυτό πιθανότατα σχετίζεται με τη δύσκολη οικονομική κατάσταση της χώρας. Το αποτέλεσμα ήταν να επιβραδυνθεί ο ρυθμός ανόδου του προσδόκιμου ζωής, ο οποίος υπό αυτές τις συνθήκες θα παραμείνει χαμηλός». Με αυτές τις λέξεις, ο Ελληνας επιστήμονας Βασίλης Κόντης, που έχει σπουδάσει μαθηματικά στο Cambridge, στο Bath και στο Imperial και εργάζεται ως στατιστικός αναλυτής στη Βρετανία, περιγράφει στην «Καθημερνιή» τα σημερινά δεδομένα για το προσδόκιμο ζωής στη χώρα μας.
Ο ίδιος, πριν από λίγους μήνες, πήρε μέρος σε μια πολύ σημαντική έρευνα που δημοσίευσε μία μικρή ομάδα ερευνητών του Imperial College του Λονδίνου για το προσδόκιμο σε 35 χώρες του πλανήτη, μέχρι το 2030. Ανάμεσα σε αυτές, ήταν και η Ελλάδα, που εξαιτίας της βαθιάς οικονομικής κρίσης από την οποία δοκιμάζεται τα τελευταία χρόνια, παρουσιάζει για τους επιστήμονες ειδικό ενδιαφέρον.
Ανοδική πορεία
Από το 1960 μέχρι και τις αρχές της τρέχουσας δεκαετίας, η καμπύλη που αποτυπώνει το προσδόκιμο ζωής στη χώρα μας έχει πορεία ανοδική. Τα στοιχεία για τη θνησιμότητα που είχε η ομάδα των ερευνητών στη διάθεσή της από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας έφταναν μέχρι το 2012, έτος κατά το οποίο το προσδόκιμο ζωής για τις γυναίκες ήταν περίπου στα 83 έτη και για τους άνδρες στα 78.
Αβεβαιότητα
Ο καθηγητής Βασίλης Κόντης εξηγεί, ωστόσο, πως στην περίπτωση της Ελλάδας, όπου υπάρχει αβεβαιότητα για το μέλλον, είναι δύσκολο να γίνουν ασφαλείς προβλέψεις. «Οι επιπτώσεις της κρίσης είναι σημαντικές, καθώς η Ελλάδα έχει μειώσει δραματικά τις δαπάνες για την Υγεία. Οι χώρες με γρήγορη αύξηση του προσδόκιμου ζωής είναι αυτές με ισχυρά συστήματα υγείας και επιτυχίες στους τομείς της περίθαλψης και της δημόσιας υγείας, όπως για παράδειγμα η πρόγνωση και αντιμετώπιση χρόνιων παθήσεων ή η μείωση της παχυσαρκίας και του καπνίσματος», λέει στην «Κ».
Και αν στην Ελλάδα η κατάσταση περιγράφεται έτσι, στην άλλη άκρη του πλανήτη, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Η έρευνα του Imperial College, έδειξε ότι η Νότια Κορέα είναι η χώρα που παρουσιάζει εντυπωσιακή αύξηση την τελευταία δεκαετία στο προσδόκιμο ζωής. «Αν συνεχίσει με αυτούς τους ρυθμούς θα σπάσει το φράγμα των 90 ετών στις γυναίκες, ξεπερνώντας την Ιαπωνία, χώρα που κατέχει εδώ και πολλά χρόνια την πρώτη θέση», λέει ο κ. Κόντης.
Στο πέρασμα των δεκαετιών, το προσδόκιμο της ζωής στις ανεπτυγμένες χώρες έχει διαγράψει μια πορεία σταθερά ανοδική. Η πρόοδος της ιατρικής, η πρόσβαση των πολιτών σε καλύτερη περίθαλψη, αλλά και η βελτίωση των κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών, είναι παράγοντες που έχουν συντελέσει στη μακροζωία.
Η αύξηση αυτή, εκτιμούν οι επιστήμονες του Imperial που εργάστηκαν επί ενάμιση χρόνο πάνω σε αυτή την έρευνα, αναμένεται να συνεχιστεί σε όλες τις χώρες, σε άλλες λιγότερο και σε άλλες περισσότερο, ενώ η «ψαλίδα» ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες (που ζουν περισσότερα χρόνια) θα κλείσει περισσότερο.
Μετατόπιση «βάρους»
«Οι ανεπτυγμένες χώρες», λέει ο κ. Κόντης, «έχουν αντιμετωπίσει σε μεγάλο βαθμό τη βρεφική και παιδική θνησιμότητα και το “βάρος” έχει μετατοπιστεί στα χρόνια νοσήματα που εμφανίζονται κυρίως σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Αν καταφέρουμε να προσπεράσουμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε, όπως για παράδειγμα τα υψηλά ποσοστά παχυσαρκίας, μπορούμε να ελπίζουμε ότι στο μέλλον θα ζούμε ακόμη περισσότερο».
Για να συμβεί αυτό, ωστόσο, καταλήγουν οι επιστήμονες, θα πρέπει να υπάρξουν πολιτικές που θα εξασφαλίζουν καλή ποιότητα ζωής στους ηλικιωμένους και θα βοηθήσουν να μην επιβαρυνθεί πολύ το σύστημα υγείας κάθε χώρας.