Ο δημόσιος λόγος περιδινείται ασκόπως σε κάθε ευκαιρία. Η δημόσια αντιπαράθεση των ημερών γέμισε τις όποιες διαθέσιμες ώρες περισυλλογής στυφή απογοήτευση. Βυθιζόμαστε στην οικειότητα των προστριβών και αποφεύγουμε τις παραγωγικές συγκρούσεις. Συντηρητικοί από συνήθεια, άτολμοι εξαιτίας ελλείψεως ιδεών. Πορευόμαστε απυξίδωτοι. Αντιπολίτευση παιδική χαρά, κυβέρνηση αλάνα. Κοινός παρονομαστής τους η έλλειψη πολιτικού βάθους και μακροϊστορικών στοχεύσεων. Ελλείψει πολιτικής φαντασίας και επινοήσεων γινόμαστε εύκολο εργαλείο στα χέρια των άλλων.
Η “σφήνα” είναι εκείνο το εργαλείο, το οποίο προορίζεται να κρατήσει μια προσωρινή σχισμή ανοικτή, ώστε να επέλθει ένα μεγαλύτερο σχίσμα, π.χ. σε ένα δένδρο, ευκολότερα. Η Ελλάς ως γερμανική “σφήνα”: τι ακριβώς υπονοούμε με ένα τέτοιο μεταφορικό σχήμα; Η παρεμβολή κάποιας “σφήνας” είναι μια παλιά καλή τακτική της πολιτικής και των διεθνοπολιτικών σχέσεων. Ιστορικώς τα παραδείγματα είναι πάμπολλα, το πιο κοντινό μας είναι η χρησιμοποίηση των Τουρκοκυπρίων από την βρετανική αποικιακή δύναμη ως “σφήνα” απέναντι στο αίτημα για ανεξαρτησία της Μεγαλονήσου. Οι Βρετανοί έχουν παράδοση σε τέτοιες πρακτικές, αν αναλογισθούμε την πρόταση για ίδρυση κράτους του Ισραήλ, πριν τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, την “σφήνα” των Προτεσταντών στην υπόθεση της ενσωμάτωσης της Βορείου Ιρλανδίας στο ιρλανδικό κράτος.
Η πρακτική αυτή είναι συνηθισμένη και δεν είναι ξένη προς την πρακτική των λεγόμενων μεγάλων δυνάμεων. Η Ελλάδα λειτουργούσε ως “σφήνα” απέναντι στην Τουρκία των υπολοίπων Ευρωπαϊκών Κρατών και, κυρίως, της Γερμανίας, με την άρνησή της για ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όταν απέσυρε η χώρα μας τις αιτιάσεις της, πρόβαλλαν ξεκάθαρες οι αντιρρήσεις των υπόλοιπων (δυτικο) Ευρωπαίων για το ενδεχόμενο εισόδου της Τουρκίας στην Ένωση. Δεν αναφέρομαι, ωστόσο, σε αυτόν τον παλιό ρόλο ως “σφήνα” απέναντι στην Τουρκία.
Η δική μου ανάγνωση της γερμανικής στάσης και της υποστήριξης των ελληνικών θέσεων είναι ότι η χώρα χρησιμοποιείται και πάλι ως “σφήνα” στις σχέσεις Γερμανίας-Τουρκίας. Οι θριαμβολογίες της κυβέρνησης, η οποία όλο και περισσότερο βυθίζεται σε αυταπάτες ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, αλλά και η κακομοιριά της αντιπολίτευσης δείχνουν ότι η χώρα αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα στην στοιχειώδη ψηλάφηση των πραγματικών διεθνοπολιτικών προβλημάτων της και των διαθέσιμων δυνατοτήτων της. Σε μια περίοδο, κατά την οποία, η τουρκική πλευρά έχει χάσει κάθε ίχνος σταθερού προσανατολισμού -η περίφημη τουρκική διπλωματία αποσυντονίζεται διαρκώς για λόγους που δεν είναι του παρόντος, αλλά και δε χρειάζεται να αναλυθούν δημοσίως- η ελληνική πλευρά ικανοποιείται στο ρόλο του ιμάντα μεταφοράς της πολιτικής άλλων κρατών. Η κυβέρνηση ζει το ευρωπαϊκό όνειρο της ερήμην της πραγματικότητας και ο πρωθυπουργός της χώρας φαντασιώνεται ότι δύναται να διαδραματίσει ο ίδιος ή η χώρα πρωτεύοντα ρόλο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η εθνική μεγαλομανία έχει καταπιεί και αυτού του είδους την Αριστερά, την αδεξιότητα της οποίας ευθυγραμμίζουν με το γάντι οι εταίροι στην κατεύθυνση των δικών τους συμφερόντων. Και, φυσικώς, ουδείς πιο δύσπιστος από έναν τυραννικό αφέντη. Από τους Τεύτονες δε λείπουν οι φόβοι της πιθανής αύξησης της πολιτικής επιρροής της Κίνας στην Ελλάδα: ο ρόλος της χώρας μας ως πύλης προς την Ευρώπη, χωρίς πολιτικές συμπληρωματικές κινήσεις, είναι φυσικό να μην ικανοποιεί τους Ασιάτες και να ανησυχεί τους Ευρωπαίους. Οι Ευρωπαίοι αφήνουν στον υψιπέτη Έλληνα πρωθυπουργό – όποιος έχει γαλουχηθεί με τα νάματα των ιδεών για κάτι μεγάλο, όταν συμβιβαστεί δε θα εγκαταλείψει τις υψηλές ηθικές στοχεύσεις, απλώς στη θέση τους θα εμφανιστεί μια κυνική μεγαλομανία, η οποία θα προσαρμόζει τα πάντα στα νέα μέτρα και σταθμά – να ονειρεύεται ρόλο εθνικού ηγέτη, ενίοτε τον βοηθούν και να σμιλέψει ανάλογη δημόσια εικόνα, αλλά εκείνο το οποίο τους ενδιαφέρει είναι να διασφαλίσουν τα μακροπρόθεσμα συμφέροντά τους. Συμπίπτουν αυτά οπωσδήποτε με εκείνα της πατρίδος μας; Κρίσιμο ερώτημα, το οποίο αποφεύγουν οι συντηρητικοί καθ΄ έξιν.
Και το δράμα της πατρίδος συμπληρώνεται από τον πανικό της αντιπολίτευσης –όλου του φάσματος – η οποία χωρίς συναίσθηση της πραγματικότητας έχει πειστεί και αυτή για τον εναγκαλισμό της Ευρώπης με την ελληνική κυβέρνηση και προσπαθεί να πλειοδοτήσει σε μια ανόητη αντίληψη “ευρωπαϊσμού”. Οι Ευρωπαίοι σμιλεύουν την εικόνα ενός εθνικού ηγέτη, χαρίζοντας στον πρωθυπουργό βραβεία χωρίς πολιτικό αντίκρισμα για τη χώρα και η αντιπολίτευση πανικοβάλλεται και μνησικακεί, θα ήθελαν να είναι άλλος στη θέση του, αντί να διερωτηθεί για τα νέα μέταλλα που χυτεύουν οι γερμανο-γαλλικές μεταλλουργίες και με τα οποία θα κατασκευαστούν οι νέες αλυσίδες και τα νέα δεσμά για το λαό και την πατρίδα μας.
Και, τέλος, ενώ το σαθρό σύστημα πληροφόρησης της χώρας και διάφοροι φοβικοί ανακαλύπτουν νέα ισλαμικά τόξα στην περιοχή, είναι η ίδια χώρα, η οποία χρησιμοποιεί την Ελλάδα ως “σφήνα”, κατά της Τουρκίας, η οποία χρησιμοποιεί άλλες χώρες ως “σφήνα” κατά της πατρίδας μας. Αν προσπαθήσει κανείς να εντοπίσει χρονικώς την έξαρση των λεονταρισμών και των εθνικιστικών ακροτήτων της αλβανικής κυβέρνησης και των διαφόρων διεκδικήσεων της, θα εκπλαγεί πολύ δυσάρεστα. Η μεθοδολογία είναι παρόμοια. Αυτά για να έχουμε το νου μας και να μην θριαμβολογούμε για ανύπαρκτες επιτυχίες.
Ο αρχαίος αθλητής, ο περίφημος Ολυμπιονίκης Μίλων ο Κροτωνιάτης, γνωστός για τη ρώμη του υπερτιμώντας τις δυνάμεις του θέλησε να σχίσει ένα δένδρο που εγκατέλειψαν με τις σφήνες στον κορμό του οι υλοτόμοι, προσπαθώντας να το ανοίξει με τα δύο χέρια του, οι σφήνες γλίστρησαν (“ολισθαίνουσί τε δη σφήνες και εχόμενος ο Μίλων υπό του ξύλου λύκοις εγένετο εύρημα”, Παυσανίας), η σχισμή έκλεισε και ο χειροδύναμος άνθρωπος παγιδεύτηκε. Στη συνέχεια, μόνος μέσα στις ερημιές, έγινε βορά στα αγρίμια του δάσους, συγκεκριμένα στους λύκους, που λέγεται ότι υπήρχαν αρκετοί στην περιοχή… Η ιστορία είναι διδακτική από κάθε άποψη. Οι “σφήνες” προστατεύουν από απροσδόκητες καταστάσεις και αποκοτιές ακόμη και τους πανίσχυρους…
Ο Όμηρος Ταχμαζίδης είναι μέλος του Ε.Γ. της “Σοσιαλιστικής Προοπτικής” (www.sopro.gr)
