Κάθε χρόνο στη ΔΕΘ, οι ομιλίες των αρχηγών των πολιτικών κομμάτων, φέρνουν στο επίκεντρο της πολιτικής ζωής το οικονομικό-κοινωνικό πρόβλημα. Στη φετινή ΔΕΘ, οι εκδηλώσεις είχαν εντονότερεη πολιτική χροιά λόγω «Μακεδονικού» και «εν όψει» των πολλαπλών εκλογικών αναμετρήσεων στο 2019. Οι «εξαγγελίες» Α.Τσίπρα και τελευταία του Κ.Μητσοτάκη, δημιουργούν εύλογα ερωτήματα στον κοινό πολίτη, αν τελικά υπάρχουν ουσιώδεις διαφορές στην οικονομική πολιτική μεταξύ κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Σύγκλιση ή απόκλιση;
Αν κάποιος μένει στο παραδοσιακό σχήμα «δεξιά» και «αντι-δεξιά», θα ‘λεγα η απάντηση είναι προφανής. Ωστόσο με βάση τα γεγονότα, η απάντηση είναι αντιστρίστροφη, για 3+1 βάσιμους και αληθινούς λόγους.!!
Α) Η οικονομική πολιτική της ΝΔ από την εποχή της εισόδου της χώρας στα Μνημόνια, ξεκίνησε αρχικά ως «αντιμνημονιακή» με τη γνωστή φράση του Σαμαρά ότι «θα σχίσει τα Μνημόνια». Ωστόσο το 2012, όταν σε συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ έγινε κυβέρνηση, εφάρμοσε το Β’ Μνημόνιο. Άρα μην προφασίζεται ο Κ.Μητσοτάκης τον πολιτικά «αναμάρτητο». Από την άλλη ο ΣΥΡΙΖΑ στις αρχές 2015 έγινε κυβέρνηση, με σημαία την κατάργηση των Μνημονίων. Δυστυχώς όχι μόνο δεν τα κατάργησε «με ένα νόμο» όπως έλεγε ο Α.Τσίπρας, αλλά χλευάζοντας την εντολή του ελληνικού λαού στο δημοψήφισμα της 12ης Ιουλίου ’15, εφάρμοσε ένα Γ’ Μνημόνιο και ψήφισε ένα νέο «άτυπο» Δ’ Μνημόνιο για το 2019-22. Η ΝΔ ψήφισε το 2015 το Γ’ Μνημόνιο (!) και στη συνέχεια έκανε …«αντιπολίτευση», ενώ συμφωνεί με τις βασικές επιλογές και του «άτυπου» Μνημονίου. Το συμπέρασμα που βγαίνει, είναι ότι ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ, στην πράξη στηρίζουν και εφαρμόζουν μνημομιακές πολιτικές και ο «καυγάς» γίνεται αποκλειστικά για τη νομή της εξουσίας.!
Β) Στις εξαγγελίες στη ΔΕΘ ο Α.Τσίπρας, εμφανίστηκε «τροπαιοφόρος» της εξόδου από τα Μνημόνια, αποσιωπώντας τις ευθύνες του για την εφαρμογή του Γ’ Μνημονίου και την ψήφιση ενός νέου με ορίζοντα τετραετίας. Έστησε μάλιστα κι ένα άθλιο επικοινωνιακό «σόου», εμπαίζοντας ουσιαστικά τους συνταξιούχους, ότι «τάχα» δεν θα κόψει τις συντάξεις από το 2019, τις οποίες όμως ψήφισε τον Ιούνιο ’18, για να «διαπιστώσει» δύο μήνες αργότερα, ότι «οι περικοπές δεν είναι αναγκαίες» και ότι είναι αντιαναπτυξιακές.! Να σημειώσουμε ότι ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ το 2018 προβλεπόταν σε 2,3%, όμως στο α’ εξάμηνο έτρεχε με 1,8%, γεγονός που δεν δημιουργεί ευνοϊκό «δημοσιονομικό χώρο» (αύξηση φορολογικών εσόδων κά) για αποφυγή περικοπής συντάξεων, χωρίς ανατροπή της συγκεκριμένης πολιτικής, την οποίαν τόσο ο Α.Τσίπρας, όσο και ο Κ.Μητσοτάκης, θεωρούν «ιερή και απαραβίαστη» απέναντι στους υπερεθνικούς επιτηρητές και στον «ιερό στόχο» παραμονής στο ευρώ.
Από την άλλη ο Κ.Μηστοτάκης, απέφυγε να δεσμευτεί για τη μη περικοπή των συντάξεων, υποσχόμενος κατάργηση του νόμου Κατρούγκαλου και διατήρηση της εθνικής σύνταξης ως πρώτο πυλώνα, προσθέτοντας ότι «το σύστημα θα γίνει πιο ανταποδοτικό». Τουτέστιν πιο νεοφιλελεύθερο, κάτι που δεν απέχει πολύ από το σύστημα ….Πινοσότετ της Χιλής, όπου η κύρια και η επικουρική, δημόσια ασφάλιση, πέρασαν στις ασφαλιστικές εταιρίες. Να σημειώσουμε ότι σε όσες χώρες εφαρμόστηκε το συγκεκριμένο σύστημα κατάρρευσε εντός μιας δεκαετίας. Τραγική εμπειρία είχαν οι χώρες της Αν.Ευρώπης, που με τις οδηγίες της «Παγκόσμιας Τράπεζας» («εξαδέλφη» του ΔΝΤ), υιοθέτησαν το σύστημα Πινοσέτ (Πολωνία, Ουγγαρία, Εσθονία, Βουλγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Ρουμανία, Σλοβακία, κά).
Το συμπέρασμα που βγαίνει, είναι ότι ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, στηρίζουν την περικοπή των συντάξεων, η οποία για την τρόϊκα αποτελεί κρίσιμο όρο εξασφάλισης «αιματοβαμμένων» πλεονασμάτων (3,5% του ΑΕΠ), για την πληρωμή των τοκοχρεολυσίων στους δανειστές. Γιαυτό και ο Ζ.Κ.Γιουνκέρ, εν όψει της αποχώρησης του από την προεδρία της ΕΕ, τόνισε την «τήρηση των συμφωνηθέντων» (pacta sunt servanda), ως την τελευταία «ευχή και κατάρα» …της ενασχόλησης του με το ελληνικό ζήτημα.!
Γ) Ωστόσο και οι άλλες εξαγγελίες που έγιναν στη ΔΕΘ από τους Α.Τσίπρα και Κ.Μητσοτάκη, δεν αναιρούν τις «μνημονιακές δεσμεύσεις» που απορρέουν από την συμφωνία του Eurogroup (21.6.18). Οι «εξαγγελίες» τους αφορούν δευτερεύουσες ρυθμίσεις, με δυσδιάκριτες διαφορές μεταξύ τους.
α) Ειδικότερα, Τσίπρας και Μνητσοτάκης, συμφωνούν στη μείωση της φορολογίας των εταιρικών κερδών. Ο ΣΥΡΙΖΑ εξήγγειλε μείωση κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες (από 29% σήμερα στο 25% από 1.1.19) και επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών για τους νέο-προσλαμβανόμενους μισθωτούς σε επιχειρήσεις από 1.1.20. Η ΝΔ αντίστοιχα εξήγγειλε μείωση εταιρικού φόρου από 29% στο 20% και στα μερίσματα μείωση από 15% στο 5%.! Πρόκειται για σκανδαλώδεις παροχές προς το μεγάλο κεφάλαιο, τις τράπεζες και πολυεθνικές εταιρίες, τη στιγμή μάλιστα που η κερδοφορία εταιριών (AE & EΠE), σύμφωνα με στοιχεία του ICAP, έχει κάνει άλμα τα τελευταία χρόνια.!
β) Στον ΕΝΦΙΑ, ο ΣΥΡΙΖΑ εξήγγειλε μείωση του κατά 50% και μεσοσταθμικά γύρω στο 30% σε δύο δόσεις (2019 και 2020) για 1,2 εκατ. μικρο-ιδιοκτήτες (το τελικό ποσό της ελάφρυνσης θα είναι μικρό, γύρω στα 40-45 €). Η ΝΔ από την άλλη εξήγγειλε μείωση ΕΝΦΙΑ κατά 30% τα δύο πρώτα χρόνια, προς όλους τους έλληνες πολίτες.! Βλέπεται κανείς να υπάρχει κάποια ουσιώδη διαφορά;
γ) Επίσης ο Α.Τσίπρας ανακοίνωσε οριακή μείωση ανώτατου συντελεστή ΦΠΑ από 24% στο 22% και του κατώτατου από 13% σε 12%. Όμως το μέτρο θα ισχύσει από 1/1/2021, ενώ στο τέλος του χρόνου θα καταργηθεί ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ σε πέντε Νησιά του Β.Αιγαίου. Ο Κ.Μητσοτάκης από την άλλη, εξήγγειλε μείωση ΦΠΑ στον κλάδο εστίασης από 24% σε 13% και σε συνέχεια στο 11% σε όλο το τουριστικό πακέτο εστίασης και ξενοδοχείων. Κατά τα άλλα το χρόνιο θέμα της δραστικής μείωσης των δυσβάστακτων έμμεσων φόρων στα λαϊκά στρώματα, παραμένει ανέγγιχτο.!
δ) Ο Α.Τσίπρας εξήγγειλε επίσης τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών ως 35%, των ελευθέρων επαγγελματιών και αγροτών (με εισόδημα από 7.000 και άνω), καθώς και μείωση των εισφορών για επικουρική σύνταξη και εφ’ άπαξ (γιατρών, μηχανικών, δικηγόρων). Από την άλλη ο Κ.Μητσοτάκης, μίλησε για μείωση του εισαγωγικού φορολογικού συντελεστή στο 9% φυσικών προσώπων για εισόδημα μέχρι 10.000 € από 22% που είναι σήμερα και μείωση της εισφοράς για κύρια σύνταξη στο 15%, γεγονός που θα αυξήσει το ετήσιο διαθέσιμο εισόδημα των ελευθέρων επαγγελματιών. Ωστόσο και οι δύο συμφωνούν στην εφαρμογή της δέσμευσης μείωσης του αφορολόγητου κατά 40% από 1.1.20.! Δηλ. στα 5.000 € από 12.000 € που ήταν πριν τα Μνημόνια.!
ε) Στο κρίσιμο θέμα της επαναφοράς του κατώτατου μισθού στα 751 € (μετά από τη μείωση το 2012 στα 586 € και 511 € του «υποκατώτατου» για του νέους). Ο Α.Τσίπρας εξήγγειλε την κατάργηση του «υποκατώτατου» και υποσχέθηκε αόριστα την αύξηση του κατώτατου, παραπέμποντας το ζήτημα στις ….προβλεπόμενες διαδικασίες. Από την πλευρά του ο Κ.Μητσοτάκης, εξήγγειλε την κατάργηση του «υποκατώτατου» και καθορισμό του κατώτατου «με ελεύθερες διαπραγματεύσεις» μεταξύ των εταίρων. Άραγε ποιος είναι ο πλέον …«φιλεργατικός».!
στ) Επίσης ο Α.Τσίπρας εξήγγειλε την επιδότηση ενοικίου 70-200 € το μήνα, με εισοδηματικά κριτήρια, για 300 χιλ. οικογένειες από 1.1.19, μέτρο που οριακά μπορεί να βελτιώσει τη θέση μιας λαϊκής οικογένειας. Από την άλλη ο Κ.Μητσοτάκης εξήγγειλε τη διάθεση κουπονιών 180 € το μήνα, σε όλα τα νέα ζευγάρια που δεν βρίσκουν θέση σε δημοτικούς παιδικούς σταθμούς, ώστε να έχουν πρόσβαση σε ιδιωτικούς.! Ποιος άραγε έχει μεγαλύτερη ….«κοινωνική ευαισθησία»;
ζ) Τέλος ο Α.Τσίπρας, εξήγγειλε την κατάργηση του «φόρου επιτηδεύματος» προς τους συνεταιρισμένους αγρότες, τους συνεταιρισμούς-ΚΟΙΝΣΕΠ και τις ανενεργές επιχειρήσεις (η πλειονότητα των αγροτών απαλλάσσεται ήδη από το τέλος επιτηδεύματος). Από τη μεριά του ο Κ.Μητσοτάκης, εξήγγειλε τη «σταδιακή κατάργηση» του φόρου επιτηδεύματος ενός «άδικου κεφαλικού φόρου» όπως είπε και μίλησε για στροφή στην «υγιή επιχειρηματική δράση μακριά από το σάπιο κρατικοδίαιτο καπιταλισμό». Η …πολιτική υποκρισία στο αποκορύφωμα της.!
Το συμπέρασμα που βγαίνει, από την εξέταση των συγκεκριμένων εξαγγελιών είναι ότι στην πράξη, παρά τις ιδεολογικές διαφορές σε επίπεδο «διακηρύξεων» μεταξύ των κομμάτων ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ, στο πεδίο της οικονομικής πολιτικής, δεσμεύονται να εφαρμόσουν το ίδιο πλαίσιο, το οποίο στηρίζεται στα νεοφιλελεύθερα δόγματα και δεσμεύσεις προς την τρόϊκά, στο όνομα της «πάση θυσία» παραμονής στην ευρωζώνη.
Από άποψη «ουσίας» οι εξαγγελίες Τσίπρα και Μνητσοτάκη, αποτελούν ελάσσονος σημασίας μέτρα, που δεν θίγουν τις προτεραιότητες που έχει θέσει το ιερατείο των Βρυξελών, με την αποδοχή και στήριξη της εγχώριας ελίτ, για την επίτευξη πλεονασμάτων 3,5% του ΑΕΠ και την πληρωμή των τοκοχρεολυσίων στους δανειστές. Το σενάριο της «σκληρής διαπραγμάτευσης» που υποκριτικά προβάλλει ο Α.Τσίπρας για τις συντάξεις και το «φαντασιώνεται» γενικά ο Κ.Μητσοτάκης, αποτελεί μέρος της προσπάθειας χειραγώγησης της κοινής γνώμης, με τη συνεργία των συστημικών media.
Από την άλλη οι εξαγγελίες δίνουν απάντηση στο ερώτημα, για το «ποιος συγκλίνει με ποιόν». Από προγραμματική άποψη, αυτός που συγκλίνει στη γενικότερη φιλοσοφία της ασκούμενης οικονομικής πολιτικής, είναι χωρίς αμφιβολία ο ΣΥΡΙΖΑ στις νεοφιλελεύθερες θέσεις της ΝΔ και όχι η ΝΔ στις αριστερές …«το πάλαι ποτέ», θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ.! Αυτό ας το σκεφτούν καλά, όσοι ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ.!
Κατά συνέπεια η συστηματική και η πολύμορφη καλλιέργεια του «διλήμματος» της επιλογής, μεταξύ «Τσίπρα και Μηστοτάκη», μεταξύ «δεξιάς και αντιδεξιάς», μεταξύ «προόδου και συντήρησης» ή με όποιες άλλες εκδοχές εμφανίζεται, είναι «εκ του πονηρού» και έχει στόχο τον εγκλωβισμό των εργαζόμενων και γενικά των λαϊκών στρωμάτων, σε πολιτικές που διαιωνίζουν τις πολιτικές Λιτότητας και Επιτροπείας. Αντίστοιχα το ίδιο στόχο εξυπηρετούν και εκείνες οι δυνάμεις (ΚΙΝΑΛ, Ποτάμι, Ένωση Κεντρώων, Χ.Α. κά), που ενώ βγάζουν αντιπολιτευτικές «κορώνες», ευθύνονται για την εφαρμογή ή στήριξη μνημονιακών μέτρων και αποτελούν εφεδρείες του συστήματος.
Η «Λαϊκή Ενότητα» δείχνει το δρόμο της εναλλακτικής λύσης
Η αξιολόγηση της οικονομικής πολιτικής, της κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης, δεν αφορά μόνο τις εξαγγελίες στη ΔΕΘ, αλλά και άλλες ουσιώδεις πλευρές της οικονομικής τους πολιτικής, για τις οποίες συνειδητά απέφυγαν να αναφερθούν, τόσο ο Α.Τσίπρας όσο και ο Κ.Μητσοτάκης. Πρόκειται για όλο το πλέγμα προνομίων και ασυδοσίας της ολιγαρχίας (ευνοϊκές ρυθμίσεις σε τράπεζες και μεγαλο-επιχειρηματίες, λαθρεμπόριο καυσίμων, λίστες Λαγκάρντ και Μπόγαρντς, off-shore εταιρίες κλπ), καθώς το ευρύτερο πλαίσιο μνημονιακών νόμων και ρυθμίσεων, τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς λαϊκών κατοικιών, το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, την αυξανόμενη ανισοκατανομή εισοδήματος, την κατάργηση βασικών εργασιακών δικαιωμάτων, κά. Συνεπώς η εναλλακτική λύση, πρέπει να έχει ως αφετηρία την ανάκτηση της χαμένης εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας και την εφαρμογή ενός φιλολαϊκού προγράμματος εξόδου από την κρίση, με ορίζοντα την υπέρβαση του συστήματος.
Η «Λαϊκή Ενότητα», με τις προτάσεις που παρουσίασε ο Γραμματέας της Παν.Λαφαζάνης στη ΔΕΘ και την αγωνιστική στήριξη των αντιστάσεων του ελληνικού λαού, δείχνει το δρόμο απαλλαγής της χώρας από τη μεταμνηνομιακή «Λιτότητα» και την υπερεθνική «Επιτροπεία». Ειδικότερα, η διακοπή πληρωμής του χρέους με στόχο τη βαθειά διαγραφή του, η ανάκτηση της νομισματικής κυριαρχίας με αποδέσμευση από την ευρωζώνη, η ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης μισθών και συντάξεων, η εθνικοποίηση τραπεζικού συστήματος, η κατάργηση των μνημονιακών νόμων, η ανάκτηση των εργασιακών δικαιωμάτων, η παραγωγική ανόρθωση της οικονομίας, η δραστική μείωση της ανεργίας και η πολιτική ισότιμων και αμοιβαία επωφελών σχέσεων με όλες τις χώρες, αποτελούν την αφετηρία, ώστε να ανοίξει ο δρόμος σε μια ελπιδοφόρα προοπτική για τον ελληνικό λαό, τη νεολαία και συνολικά τη χώρα.
Η στήριξη της «Λαϊκής Ενότητας» και η απόρριψη των ψευτοδιλημμάτων, Τσίπρας ή Μνητσοτάκης, ΣΥΡΙΖΑ ή ΝΔ, και η αποφυγή του «εγκλωβισμού» της διαμαρτυρίας σε πολιτικά σχήματα του ευρύτερου μνημονιακού τόξου, αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την αποτελεσματική αγωνιστική παρέμβαση στο σήμερα, εντός και εκτός της Βουλής και κρίσιμη παρακαταθήκη στην προοπτική συγκρότησης μιας φιλολαϊκής-δημοκρατικής κυβέρνησης, πραγματικής ανασυγκρότησης και αναγέννησης της χώρας.
*Ο Γιάννης Τόλιος είναι διδάκτωρ Οικονομικών, μέλος της Π.Γ. της ΛΑΕ
