Η Γαλλία είναι συνηθισμένη σε κοινωνικές αναταραχές που φέρνουν σε δυσχερή θέση τους πολιτικούς ηγέτες της. Ο Εμανουέλ Μακρόν δεν αποτελεί εξαίρεση. Στον ενάμιση χρόνο από την εγκατάστασή του στο Ελιζέ, έχει ήδη αντιμετωπίσει δύο σοβαρές κρίσεις: την πρώτη φορά με τη μεταρρύθμιση της εργασιακής νομοθεσίας και τη δεύτερη με τις αλλαγές στο καθεστώς των γαλλικών σιδηροδρόμων. Και στις δύο περιπτώσεις αντιμετώπισε απεργίες και διαδηλώσεις, οι οποίες στηρίχθηκαν από την Αριστερά και μέρος των συνδικάτων. Ωστόσο, κατάφερε να περάσει από το Κοινοβούλιο τα επίμαχα νομοσχέδια, σε αντίθεση με τους περισσότερους από τους προκατόχους του, που υποχρεώθηκαν να αναδιπλωθούν άτακτα. Εδώ και μία εβδομάδα, ο Μακρόν αντιμετωπίζει μια τρίτη κοινωνική θύελλα, πολύ διαφορετική από τις προηγούμενες. Το Σάββατο 17 Νοεμβρίου, περίπου 300.000 πολίτες, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Αστυνομίας, κατέβηκαν στους δρόμους πολλών πόλεων και κατάφεραν να μπλοκάρουν περίπου 2.000 οδικούς κόμβους, από τη μια άκρη της χώρας μέχρι την άλλη, ακόμη και σε υπερπόντιες κτήσεις. Ρόλο πυροκροτητή έπαιξε η αύξηση στην τιμή της βενζίνης και του ντίζελ (14% και 22% αντιστοίχως μέσα σε έναν χρόνο) και η πρόθεση της κυβέρνησης να αυξήσει τον «οικολογικό» φόρο στα καύσιμα από την Πρωτοχρονιά του 2019. Οι διαδηλωτές φορούσαν τα φθορίζοντα, αντανακλαστικά γιλέκα ασφαλείας που είναι υποχρεωτικά για κάθε όχημα.
Οι υποστηρικτές
Το νεότευκτο κίνημα των «Κίτρινων Γιλέκων», όπως πολιτογραφήθηκε, ξεκίνησε από πρωτοβουλία ιδιωτών, η οποία διαδόθηκε με κινηματογραφική ταχύτητα χάρη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ερήμην όλων των συνδικαλιστικών και πολιτικών ηγεσιών. Εκ των υστέρων, ο ηγέτης του κεντροδεξιού κόμματος Οι Ρεπουμπλικανοί Λοράν Βοκιέ, η επικεφαλής του ακροδεξιού Εθνικού Συναγερμού Μαρίν Λεπέν και, πιο επιφυλακτικά, ο αριστερός ηγέτης της Ανυπότακτης Γαλλίας, Ζαν-Λικ Μελανσόν εξέφρασαν την υποστήριξή τους στα «Κίτρινα Γιλέκα». Εχοντας ανέβει στο τρένο όταν αυτό είχε ήδη ξεκινήσει, δεν κατάφεραν να επηρεάσουν την εξέλιξη και την κατεύθυνση ενός κινήματος χωρίς ιδεολογικό στίγμα.
Παρ’ όλα αυτά, ή ίσως χάρη σ’ αυτά, περίπου το 70% των πολιτών εξέφραζε, στις αρχές της εβδομάδας, υποστήριξη στους διαδηλωτές.
Η απροσδόκητη κοινωνική ανάφλεξη αιφνιδίασε τους πολιτικούς αναλυτές στη Γαλλία. Ορισμένοι παραλλήλισαν το νέο κίνημα με τις jacqueries με τις βίαιες αγροτικές εξεγέρσεις του 14ου αιώνα, που δεν άφησαν πίσω τους κανένα πολιτικό αποτέλεσμα. Αλλοι βρήκαν αναλογίες με το λαϊκιστικό, μικροαστικό κίνημα του Πιερ Πουζάντ εναντίον της βαριάς φορολογίας, τη δεκαετία του 1950. Πιο κοντινοί ήταν οι παραλληλισμοί με το κίνημα των «Κόκκινων Σκούφων», που ξέσπασε στη Βρετάνη, το 2013, εναντίον του «οικολογικού φόρου» στα φορτηγά.
Ολες οι συγκρίσεις, όμως, αδυνατούν να συλλάβουν την πρωτοτυπία αυτού του κύματος, που γρήγορα ξεπέρασε την τιμή των καυσίμων και πήρε ευρύτερο χαρακτήρα κοινωνικής διαμαρτυρίας για τη διάβρωση του διαθέσιμου εισοδήματος. Η κυβέρνηση έχει δίκιο να φοβάται τη ριζοσπαστικοποίηση των διαδηλώσεων, καθώς από τις αρχές της εβδομάδας άρχισε να ακούγεται το σύνθημα «Μακρόν παραιτήσου» και να σημειώνονται περιστατικά βίας, ενώ δύο άτομα έχασαν τη ζωή τους (όχι από παρέμβαση των αστυνομικών δυνάμεων, αλλά σε δυστυχήματα).
Η αλήθεια είναι ότι στην πορεία αυτής της εβδομάδας οι αριθμοί των διαδηλωτών στα μπλόκα έβαιναν μειούμενοι. Το τσουχτερό κρύο, η κούραση των διαδηλωτών και η δυσφορία μέρους του κοινωνικού σώματος, καθώς μάλιστα πλησιάζουν οι γιορτές των Χριστουγέννων, δρουν προς όφελος του Μακρόν. Το κρίσιμο τεστ θα έρθει, κατά πάσα πιθανότητα, αυτό το Σαββατοκύριακο, καθώς τα «Κίτρινα Γιλέκα» έχουν δώσει ραντεβού στο Παρίσι. Ωστόσο, ακόμη κι αν οι κινητοποιήσεις εκφυλιστούν χωρίς απτά αποτελέσματα, είναι πιθανό να εγκαινιάσουν μια νέα, πιο δύσκολη περίοδο της προεδρίας Μακρόν, με πιο πυκνούς και επικίνδυνους, για την πολιτική του ηγεμονία, κοινωνικούς κραδασμούς.
Θυσίες στο Παρίσι, αδράνεια στο Βερολίνο
Από τη στιγμή που εγκαταστάθηκε στο Ελιζέ, ο Εμανουέλ Μακρόν βάλθηκε να κερδίσει ένα διπλό, δύσκολο στοίχημα: να προωθήσει στο εσωτερικό της χώρας επώδυνες μεταρρυθμίσεις για την ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας, με αντάλλαγμα να εξασφαλίσει τη συναίνεση της Γερμανίας στη μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης και συνολικά της Ε.Ε. Ωστόσο, η απροθυμία της Αγκελα Μέρκελ στον ενάμιση χρόνο που πέρασε καθήλωσε τις μεταρρυθμίσεις του σε νεκρό σημείο, με αποτέλεσμα οι θυσίες στις οποίες υπέβαλε σημαντικό μέρος των ομοεθνών του να μοιάζουν, για πολλούς, χωρίς αντίκρισμα. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις έφεραν τη δημοτικότητα του Μακρόν να έχει κατρακυλήσει στο 25%, με το 80% των Γάλλων να τον θεωρεί «πρόεδρο των πλουσίων» (λόγω και των φορολογικών απαλλαγών στη μεγάλη περιουσία). Αντίθετα, ο Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν, παρά την κρίση που είχε περάσει το προηγούμενο διάστημα, εμφανίζεται να ισοβαθμεί με το LREM του Μακρόν ή και να το ξεπερνάει στην πρόθεση ψήφου ενόψει των ευρωεκλογών τον Μάιο του 2019 – αν και τίποτα δεν έχει κριθεί ακόμη.
*Πηγή: kathimerini.gr
