Ο Μανώλης Γλέζος πλήρης ημερών πέρασε οριστικά στα χέρια της Ιστορίας. Ο θάνατός του προκάλεσε μεγάλη συγκίνηση. Το διαδίκτυο κυριολεκτικά κατακλύστηκε από πεζά κείμενα, σκίτσα και ποιήματα. Παντού κυριαρχούσε η ευγενική φυσιογνωμία του. Το γεμάτο αποφασιστικότητα βλέμμα του. Η δύναμη, η τρυφερότητα, η καθαρότητα της ματιάς του. Υπήρξαν ασφαλώς και υπερβολές. Πολλοί δημοσίευσαν φωτογραφίες με τον Μανώλη για να δείξουν ότι ήταν φίλοι, σχεδόν κολλητοί. Τον έκαναν αυτό που δεν ήταν: σταρ. Σαν να προσπαθούσαν να πάρουν ένα κομμάτι από τα ιμάτια του. Μια σπιθαμή από το λεβέντικο περπάτημά του. Μια σταγόνα από τη δόξα του. Αν ζούσε, θα τους αντιμετώπιζε όλους με κατανόηση. Όπως έκανε πάντα. Γιατί ήταν πάνω από μικρότητες και έξω από την ανθρώπινη ματαιοδοξία. Ήταν μια μορφή εμβληματική. Και έτσι θα παραμείνει στους αιώνες.
Ο Μανώλης Γλέζος έγινε χωρίς να το επιδιώξει παγκόσμιο σύμβολο. Η ηρωική του ενέργεια να κατεβάσει τη ναζιστική σημαία μαζί με τον Λάκη Σάντα από την Ακρόπολη έστειλε το μήνυμα στα πέρατα του κόσμου ότι ο φασισμός μπορεί να νικηθεί. Δήλωσε με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο ότι αυτή η μισάνθρωπη ιδεολογία δεν έχει καμιά θέση στον κόσμο μας, στα μνημεία του πολιτισμού, στην κοιτίδα της Δημοκρατίας. Τέτοιες τολμηρές πράξεις ξεπερνούν τα όρια της μιας χώρας, μιας ηπείρου και, αν υπάρχει ζωή αλλού, και του πλανήτη μας. Οραματίστηκε ένα κόσμο χωρίς φτώχεια, καταπίεση , κοινωνική αδικία, ανισότητα και αγωνίστηκε με όλες τις δυνάμεις του γι’ αυτό. Ο Μανώλης ήταν άνθρωπος πρωτίστως της δράσης.
Ήταν πολίτης της Ευρώπης. Πάλεψε για το χτίσιμο μιας άλλης Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα χαρακτηρίζεται από ισοτιμία, αλληλεγγύη, πλατύτερη δημοκρατία, κοινωνική ευημερία, συμμετοχή των πολιτών και των ευρωπαϊκών θεσμών στη λήψη των αποφάσεων. Αντιστάθηκε και ως ευρωβουλευτής και ως απλώς πολίτης να μην περάσουν οι πολιτικές της λιτότητας. Να μην ψηφιστούν τα μνημόνια που οδηγούσαν σε μεγαλύτερη εξαθλίωση την κοινωνία. Να μη μετατραπεί η Ευρώπη σε υπηρέτη και ζητιάνο της Γερμανίας. Για να αλλάξουν οι συσχετισμοί στη συντηρητική, φοβική και γερασμένη ήπειρο μας.
Ήταν πατριώτης και ιδεολόγος. Την αγάπη του για τον τόπο ούτε την έκρυψε, ούτε τη διαπραγματεύτηκε, ούτε την αντάλλαξε. Φώναξε «παρών», όταν τον κάλεσε, ήταν μπροστά, όταν τον χρειάστηκε. Και ας τον κυνήγησε αυτή η χώρα. Και ας τον ψέκασαν τα ΜΑΤ το 2010 μπροστά στον μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Έμεινε πιστός σε ό,τι πρέσβευε ως το τέλος. Εφάρμοσε ως κοινοτάρχης στην Απείρανθο ένα άλλο μοντέλο διοίκησης, την άμεση Δημοκρατία. Πρωτοστάτησε στη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών προς την Ελλάδα. Φυλακίστηκε και εξορίστηκε για τα πιστεύω του δεκαέξι ολόκληρα χρόνια. Καταδικάστηκε για τους αγώνες και τις απόψεις του είκοσι οκτώ φορές, τις τρεις σε θάνατο. Υπάρχει, άραγε, μεγαλύτερη προσφορά στην πατρίδα από το να παλεύεις να την κάνεις καλύτερη;
Ο Μανώλης πίστευε βαθιά στον διάλογο και στη Δημοκρατία. Άνοιξη του 2017. Εγκαίνια της έκθεσης που είχε ως θέμα τον Τύπο στην περίοδο της κατοχής στο Πνευματικό Κέντρο της Καλαμάτας. Κόσμος πολύς είχε μαζευτεί. Από μακριά είδαμε τον Μανώλη να έρχεται με τη σύζυγό του αγέρωχος, απλός, κοινός θνητός, χωρίς καμιά συνοδεία. Όταν ξεκίνησε η εκδήλωση και ενώ χαιρέτιζε ο κ. Κατρούγκαλος, υπουργός τότε, υπήρξαν φωνές και διαμαρτυρίες για την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Μανώλης σηκώθηκε, πήρε το μικρόφωνο και είπε σε ήρεμο τόνο: «Ελάτε. Αν έχετε κάτι να το πείτε, πείτε το από εδώ. Όχι με κραυγές και ύβρεις. Έτσι δε γίνεται διάλογος.»
Το κέντρο του ενδιαφέροντός του ήταν ο άνθρωπος. Βαθιά ανθρώπινος ο ίδιος. Δίχως ίχνος έπαρσης, χωρίς σημάδι αλαζονείας. Η δράση του και οι ιδέες του τον ανέβασαν ψηλά, πολύ ψηλά, εκεί που δύσκολα φτάνει κανείς. Εκείνος, όμως, επέμενε να είναι γήινος, σεμνός. Ένα παράδειγμα για όλους. Μια στάση ζωής για αντιγραφή. Έτσι θα τον θυμάμαι. Μια φορά τον είδα στη ζωή μου και μια του έσφιξα το χέρι. Τότε που είδα στα μάτια του τη σπίθα ενός εφήβου. Και ήταν ήδη 94 ετών. Όχι, ο Μανώλης δεν ήταν φίλος μου. Ο ήρωάς μου είναι.
*Γιάννης Ανδρουλιδάκης, εκπαιδευτικός στο 1ο Γυμνάσιο Καλαμάτας
