Πού θα κριθούν οι μεγάλες γεωπολιτικές αντιπαραθέσεις του καιρού μας; Αν κρίνουμε από την περίπτωση του Ιρανού υπουργού Εξωτερικών Μοχάμαντ Τζαβαντ Ζαρίφ, η απάντηση είναι: στο Twitter.
Η επικοινωνιακή δεξιότητα του επικεφαλής της ιρανικής διπλωματίας αποτελεί τη μόνη ερμηνεία που μπορεί να δοθεί για την αιφνιδιαστική (και πρωτοφανή) απόφαση της Ουάσιγκτον να επιβάλει κυρώσεις εναντίον του.
Έχοντας σπουδάσει σε δύο πανεπιστήμια των ΗΠΑ και έχοντας θητεύσει επί πενταετία ως εκπρόσωπος της χώρας του στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, ο Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ χειρίζεται αποτελεσματικά την αγγλική γλώσσα και γνωρίζει καλά την αμερικανική πραγματικότητα.
Οι συνεντεύξεις του σε αμερικανικά μέσα ενημέρωσης συντελούν στην αποδαιμονοποίηση της ιρανικής πλευράς, ενώ η παρουσία του στο Twitter δεν περνά διόλου απαρατήρητη. Είναι εκεί που ο Ιρανός διπλωμάτης λάνσαρε τη χρήση του όρου “Team B”, εννοώντας την αντι-ιρανική τετράδα που συγκρατούν ο Τζον Μπόλτον (σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου), Μοχάμαντ Μπιν Σαλμάν (πρίγκιπας διάδοχος και ισχυρός άνδρας της Σαουδικής Αραβίας), Μοχάμαντ Μπιν Ζάγεντ (διάδοχος των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και φερόμενος μέντορας του προηγουμένου) και Μπίμπι Νετανιάχου (πρωθυπουργός του Ισραήλ).
Ο Ζαρίφ έχει φθάσει να σχολιάζει αναρτήσεις του Ντόναλντ Τραμπ επισυνάπτοντας παλαιότερα άρθρα του Μπόλτον, για να αποδείξει ότι η κλιμάκωση των εντάσεων στον Περσικό Κόλπο ακολουθεί σενάρια επεξεργασμένα σε ανύποπτο χρόνο από νεοσυντηρητικούς κύκλους.
Ως αντικείμενο αμερικανικών κυρώσεων ο Ζαρίφ θα χρειαστεί πιθανότατα να αποχαιρετήσει τον λογαριασμό του στο Twitter. Και οπωσδήποτε οι επισκέψεις του στην αμερικανική επικράτεια, συνήθως με την ευκαιρία εργασιών του ΟΗΕ, θα προϋποθέτουν την άδεια των αρχών των ΗΠΑ, η οποία και θα κρίνεται κατά περίπτωση.
Κυρίως, όμως, η επιβολή κυρώσεων θα αποθαρρύνει όλο το δίκτυο των ακαδημαϊκών, δημοσιογράφων, αλλά και πολιτικών, όπως ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι, που αποτελούν τους συνομιλητές του Ζαρίφ, όποτε αυτός βρίσκεται στην Αμερική.
Άλλωστε, ο υπουργός Εξωτερικών της Ισλαμικής Δημοκρατίας έχει συνεργαστεί στενά με Αμερικανούς διπλωμάτες, είτε στη Διάσκεψη της Βόννης του Δεκεμβρίου 2001, οπότε έπαιξε καταλυτικό ρόλο για τη συγκρότηση αφγανικής κυβέρνησης υπό τον Χαμίντ Καρζάι, είτε στις μαραθώνιες διαβουλεύσεις του με τον Κέρι, οι οποίες κατέληξαν στην συνυπογραφή της συμφωνίας του 2015 για τον έλεγχο του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης.
Οι “τρεις μεγάλοι” της Ε.Ε. (Γαλλία, Γερμανία, Βρετανία), που από κοινού με την Ύπατη Εκπρόσωπο της ευρωπαϊκής κοινής εξωτερικής πολιτικής Φεντερίκα Μογκερίνι συμμετείχαν στη διαμόρφωση της συμφωνίας του 2015 και ακόμη την υπερασπίζονται, έσπευσαν να επικρίνουν την επιβολή κυρώσεων κατά του Ζαρίφ, τονίζοντας ότι ο δρόμος προς τη διπλωματία πρέπει να μένει ανοικτός.
Ο ίδιος, πάντως, με χιούμορ ευχαρίστησε στο Twitter όσους τον θεωρούν τόσο μεγάλη απειλή για την ατζέντα τους και γνωστοποίησε ότι δεν διαθέτει περιουσιακά στοιχεία σε αμερικανικό έδαφος που θα μπορούσαν να δεσμευθούν λόγω των κυρώσεων.
Αμερικανός μη κατονομαζόμενος αξιωματούχος, ο οποίος κλήθηκε να εξηγήσει στα διεθνή μέσα την απόφαση σχετικά με τον Ζαρίφ, υποστήριξε το προφανές ότι δηλ. ο επικεφαλής της ιρανικής διπλωματίας αποτελεί το “πρόσωπο του καθεστώτος”, και τον κατηγόρησε για διασπορά προπαγάνδας.
Ο πολιτικός του προϊστάμενος του Ζαρίφ, Χασάν Ροχανί, χαρακτήρισε, πάλι, “παιδιάστικη” την αμερικανική αντίδραση. Ο Ιρανός πρόεδρος εξήρε το διπλωματικό έργο του υπουργού και διαπίστωσε λακωνικά: “Ο υπουργός μας στοχοποιήθηκε λόγω των συνεντεύξεών του”.
Αποτελεί βεβαίως αυτό δείγμα μεγάλης νευρικότητας της κυβέρνησης Τραμπ, καθ’ οδόν και προς τις εκλογές του 2020, και ενισχύει την εκτίμηση ότι η αμερικανική πλευρά φοβάται πως χάνει τον επικοινωνιακό πόλεμο στην ιρανική κρίση.
Στην πραγματικότητα, η προσπάθεια του Ζαρίφ έγκειται στο να διασπάσει το μέτωπο των σουνιτικών μοναρχιών εναντίον του Ιράν, να αποσπάσει τις ευρωπαϊκές δυνάμεις από την αμερικανική γραμμή και να διαιρέσει την κοινή γνώμη και την ελίτ των ίδιων των ΗΠΑ. Ήδη μετά την πρώτη από το 2013 “τεχνική” συνάντηση αντιπροσωπειών των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και του Ιράν για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας στον Περσικό Κόλπο ο Ζαρίφ με ικανοποίηση διαπίστωσε ότι τα μέλη της “Team B” μειώνονται. Η επιβολή κυρώσεων κατά του προσώπου του δείχνει ότι και στο εσωτερικό μέτωπο των ΗΠΑ διασπείρει αρκετά ζιζάνια.
