Ο Βο Βαν Θουόνγκ περιλαμβάνεται στα 19 ισχυρότερα πρόσωπα του Βιετνάμ. Είναι μέλος του Πολιτικού Γραφείου του Κομμουνιστικού Κόμματος, δηλαδή του ανώτατου οργάνου που παίρνει τις καίριες πολιτικές αποφάσεις και διευθύνει τη χώρα σε καθημερινή βάση. Ο ίδιος είναι επιφορτισμένος με τα ζητήματα της Εκπαίδευσης και της Επικοινωνίας. Με αυτή την ιδιότητα επέλεξε να επισκεφθεί την «Κ» στη διάρκεια της τετραήμερης παραμονής του στην Ελλάδα, την εβδομάδα που πέρασε. Συνοδευόμενος από πολυμελή αντιπροσωπεία, συναντήθηκε, στα γραφεία της εφημερίδας, με τον εκδότη της Θεμιστοκλή Αλαφούζο και τον διευθυντή της Αλέξη Παπαχελά. Στη συζήτηση που ακολούθησε, ο Βο Βαν Θουόνγκ και οι συνεργάτες του θέλησαν να ενημερωθούν σε βάθος για την κατάσταση των ελληνικών μίντια και τους τρόπους με τους οποίους η «Κ» προσπαθεί να απαντήσει στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο γραπτός Τύπος σε διεθνή κλίμακα.
Με αφορμή την παρουσία του στην Ελλάδα, ο Βιετναμέζος αξιωματούχος δέχθηκε να απαντήσει (γραπτώς) σε ερωτήσεις της εφημερίδας μας για τις διμερείς σχέσεις των χωρών μας, αλλά και για τις θεαματικές εξελίξεις στο Βιετνάμ και την ευρύτερη περιοχή. Οπως θα διαπιστώσει ο αναγνώστης, οι απαντήσεις του συνδυάζουν την ιδεολογική ορθοδοξία και την προσήλωση στο πολιτικό μονοπώλιο του Κ.Κ. με τον πραγματισμό, τόσο στο οικονομικό πεδίο όσο και σε εκείνο της εξωτερικής πολιτικής.
Το διεθνές εμπόριο
Είναι αρκετά γνωστό ότι το Βιετνάμ, αυτή η μεγάλη χώρα των 95 εκατομμυρίων κατοίκων, ακολούθησε με καθυστέρηση δεκαετίας και με τους δικούς της τρόπους τον κινεζικό δρόμο της οικονομικής μεταρρύθμισης υπό τον σφιχτό έλεγχο του κυβερνώντος Κ.Κ. Σήμερα, αντιπροσωπεύει μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες του κόσμου, ενώ έχει βελτιώσει θεαματικά τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ, παρότι οι φρικτές επιπτώσεις του αμερικανικού πολέμου εξακολουθούν να είναι αισθητές στη χώρα. Λιγότερο γνωστό είναι ότι το Βιετνάμ, όπως και η Κίνα, υπερασπίζεται τη φιλελευθεροποίηση του διεθνούς εμπορίου, τη στιγμή που η κυβέρνηση Τραμπ απειλεί να διαρρήξει την παγκοσμιοποίηση και να γυρίσει την ανθρωπότητα σε μια νέα εποχή εμπορικών πολέμων. Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως μας δηλώνει ο Βο Βαν Θουόνγκ, το Βιετνάμ εξακολουθεί να υποστηρίζει τη συμφωνία ελευθέρου εμπορίου στον Ειρηνικό (TTP), από την οποία απέσυρε τις ΗΠΑ ο Ντόναλντ Τραμπ, με το που εγκαταστάθηκε στον Λευκό Οίκο.
Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής:
– Τι σας φέρνει στην Ελλάδα και ποιες είναι οι προσδοκίες σας από αυτή την επίσκεψη; Πώς αναπτύσσονται οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Βιετνάμ, τόσο στο οικονομικό όσο και στο πολιτικό επίπεδο;
– Το Βιετνάμ και η Ελλάδα απολαμβάνουν μια σχέση που διαρκεί ήδη περισσότερο από 40 χρόνια, ύστερα από την αποκατάσταση διπλωματικών σχέσεων, το 1975. Οι δύο χώρες έχουν αρκετές ομοιότητες, χάρη στη μακρά ιστορία τους, τον πολιτισμό τους και τη σημαντική γεωστρατηγική θέση τους. Αν και από γεωγραφική άποψη απέχουμε πολύ, οι λαοί μας τρέφουν θετικά συναισθήματα και έχουν καλές εντυπώσεις ο ένας για τον άλλο.
Τα προηγούμενα χρόνια, οι δύο χώρες ανέπτυξαν καλές διπλωματικές – πολιτικές σχέσεις και πέτυχαν θετικά αποτελέσματα στις οικονομικές και εμπορικές τους σχέσεις. Ωστόσο, αυτά τα αποτελέσματα δεν βρίσκονται στο ύψος των δυνατοτήτων για την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων. Στη διάρκεια της επίσκεψής μας στην Ελλάδα, θα έχουμε συναντήσεις με το προεδρείο της Βουλής, υπουργεία, πολιτικά κόμματα, τοπικές αρχές και μέσα ενημέρωσης ώστε να προωθήσουμε τις καλές σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες σε πολλά επίπεδα.
Προσβλέπουμε στην ενίσχυση των πολιτικών – διπλωματικών σχέσεων με την Ελλάδα και σε περισσότερες ανταλλαγές υψηλού επιπέδου αντιπροσωπειών στο μέλλον. Στο οικονομικό και εμπορικό πεδίο, επιδιώκουμε την περαιτέρω αξιοποίηση των δυνατοτήτων των δύο χωρών ώστε να αναπτύξουμε περαιτέρω το διμερές εμπόριο και τις οικονομικές μας σχέσεις σε πεδία όπως ο τουρισμός, η ναυτιλία, οι μεταφορές, η γεωργία, η βιομηχανία τροφίμων κ.ά. Επιπλέον, πιστεύουμε ότι οι δύο χώρες οφείλουν να ενισχύσουν τη συνεργασία τους στο πεδίο της επικοινωνίας, προς όφελος της αμοιβαίας κατανόησης.
Ευχαριστούμε την Ελλάδα και ελπίζουμε ότι θα συνεχίσει να υποστηρίζει την Ενωση Βιετνάμ – Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της επικύρωσης της Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης (PCA). Επιπλέον, προσβλέπουμε στην υποστήριξη της Ελλάδας αναφορικά με την υπογραφή και εφαρμογή της Συμφωνίας Ελευθέρου Εμπορίου Ε.Ε. – Βιετνάμ (EV- FTA) όπως και σχετικά με την αναγνώριση του Βιετνάμ ως χώρας της οικονομίας της αγοράς, ώστε να γίνει δυνατή η επέκταση των εμπορικών και οικονομικών μας σχέσεων.
– Τα τελευταία χρόνια το Βιετνάμ αναδύθηκε ως «τίγρη» της Ασίας, με εκπληκτικά υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Ποιες ήταν οι κυριότερες μεταρρυθμίσεις που έκαναν δυνατό αυτό το άλμα;
– Το Κομμουνιστικό Κόμμα του Βιετνάμ ξεκίνησε και καθοδήγησε τις οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις με ισορροπημένο τρόπο, εδώ και περισσότερα από 30 χρόνια. Το κόμμα ακολουθεί μια συγκεκριμένη πολιτική, η οποία εναρμονίζεται με τους στόχους της εθνικής ανεξαρτησίας και του σοσιαλισμού, της σοσιαλιστικά προσανατολισμένης οικονομίας της αγοράς, της εκβιομηχάνισης και του εθνικού εκσυγχρονισμού. Κατ’ αυτόν τον τρόπο επιδιώκουμε να απαντήσουμε στα ζητήματα που αφορούν την αγροτική οικονομία, τους παραγωγούς και την ύπαιθρο, ώστε να διατηρήσουμε ένα ειρηνικό και σταθερό περιβάλλον. Παράλληλα, επιδιώκουμε πολυμερείς εξωτερικές σχέσεις με διάφορες χώρες, να επεξεργαστούμε ένα αποτελεσματικό νομικό πλαίσιο για τις επενδύσεις και να βελτιώσουμε το επιχειρηματικό περιβάλλον ώστε να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των επενδυτών. Στους βασικούς μας στόχους περιλαμβάνονται η διαρκής μείωση της φτώχειας και η καθολική κοινωνική ασφάλιση.
– Η χώρα σας υιοθέτησε πολιτικές φιλικές προς τις επενδύσεις και την ελεύθερη αγορά, έγινε μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και συμμετέχει στη διαδικασία της παγκοσμιοποίησης. Τι σχέση έχουν όλα αυτά με τον κομμουνισμό;
– Η οικονομία της αγοράς δεν είναι καρπός οποιουδήποτε, αλλά κοινό επίτευγμα του ανθρώπινου είδους. Το Βιετνάμ εφάρμοσε με δημιουργικό τρόπο την οικονομία της αγοράς και συνέχισε να οικοδομεί, να αναπτύσσει και να επεκτείνει μια οικονομία της αγοράς με σοσιαλιστικό προσανατολισμό ώστε να εκπληρώσει τους στόχους του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού.
– Ο λαός του Βιετνάμ, υπό την καθοδήγηση του κόμματός σας, έδωσε έναν μεγάλο αγώνα εθνικής απελευθέρωσης εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών. Πρόσφατα ένα αμερικανικό αεροπλανοφόρο επισκέφθηκε τη χώρα σας και, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, περίπου το 84% των ομοεθνών σας έχει θετική εικόνα για τις ΗΠΑ. Πώς εξηγείτε αυτή την εξέλιξη;
– Το Βιετνάμ και οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής ομαλοποίησαν τις διπλωματικές σχέσεις τους το 1995. Η σχέση μεταξύ των δύο κρατών διευρύνθηκε σημαντικά και απέκτησε χαρακτηριστικά συνεκτικότητας (comprehensiveness). Οι σχέσεις μας στο επίπεδο της ασφάλειας και της εθνικής άμυνας προς όφελος των δύο λαών, της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή είναι αναγκαίες.
– Η κυβέρνηση Τραμπ εγκατέλειψε τη συμφωνία ελευθέρου εμπορίου στον Ειρηνικό (ΤΡΡ). Πώς βλέπει το Βιετνάμ αυτή τη συμφωνία; Πιστεύετε ότι μπορεί να σωθεί έστω και χωρίς τους Αμερικανούς;
– Η συμφωνία ΤΡΡ υπόσχεται μακροπρόθεσμα οικονομικά οφέλη για όλες τις χώρες που συμμετέχουν σ’ αυτήν, συμπεριλαμβανομένου του Βιετνάμ. Σήμερα, η νέα ΤΡΡ ή CPTPP, όπως ονομάζεται μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ, έχει ήδη υπογραφεί. Ορισμένες χώρες, όπως το Μεξικό και η Ιαπωνία, την επικύρωσαν πρόσφατα. Αλλες χώρες εξέφρασαν την επιθυμία τους να ενταχθούν στην εν λόγω συμφωνία.
Η θεαματική μεταμόρφωση μιας χώρας μέσα σε τριάντα χρόνια
Για την Αριστερά των δυτικών μητροπόλεων, αλλά και για τους λαούς του Τρίτου Κόσμου, το Βιετνάμ ενσάρκωνε επί δεκαετίες το αρχέτυπο του Δαβίδ εναντίον του Γολιάθ. Ή μάλλον εναντίον αρκετών, διαδοχικών Γολιάθ. Εχοντας αγωνιστεί εναντίον της ιαπωνικής κατοχής στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Βιετναμέζοι εξεγέρθηκαν εναντίον των Γάλλων αποικιοκρατών, τους οποίους ανάγκασαν να αποσυρθούν ύστερα από την ιστορική μάχη στο Ντιεν Μπιεν Φου, το 1954. Ακολούθησε ο σκληρότατος αγώνας τους εναντίον των Αμερικανών, που διαδέχθηκαν τους Γάλλους, για να υποστούν τη χειρότερη ήττα της ιστορίας τους.
Ο εθνικός ηγέτης των Βιετναμέζων, Χο Τσι Μινχ (επαναστατικό ψευδώνυμο, που σημαίνει Φωτισμένος), ένας άνθρωπος με ευρεία μόρφωση και μυθιστορηματική ζωή, αναδείχθηκε σε κορυφαία μορφή του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος και σύμβολο για τους λαούς της περιφέρειας σε όλον τον κόσμο.
Δεν είναι καθόλου βέβαιο τι θα έλεγε ο Χο Τσι Μινχ αν ζούσε σήμερα για να δει την οβιδιακή μεταμόρφωση της πατρίδας του. Ολοι οι ηγέτες είναι παιδιά της εποχής τους και η σημερινή εποχή είναι πολύ διαφορετική από τη δική του. Το Κ.Κ. Βιετνάμ μπήκε στον δρόμο των οικονομικών μεταρρυθμίσεων το 1986, κάμποσα χρόνια μετά τη στροφή της κομμουνιστικής Κίνας επί εποχής Ντενγκ Ξιαοπίνγκ. Οι Βιετναμέζοι μιλάνε για την πολιτική του Doi Moi – ένας πολύ ευρύς όρος που χρησιμοποιείται, στη συγκεκριμένη περίπτωση, για να περιγράψει τη στροφή στην «οικονομία της αγοράς με κατεύθυνση τον σοσιαλισμό».
Στο μεικτό, βιετναμέζικο μοντέλο, το κράτος διατήρησε τον έλεγχο των στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεων και τραπεζών, όπως και το μονοπώλιο του εξωτερικού εμπορίου, ενώ συνεχίζει να καταρτίζει δεκάχρονα «πλάνα» (σχέδια) οικονομικής ανάπτυξης. Παράλληλα, όμως, άναψε το πράσινο φως για τη δημιουργία ιδιωτικών επιχειρήσεων, ενώ προσέλκυσε ξένες επενδύσεις, χάρη κυρίως στο χαμηλό κόστος εργασίας (ακόμη και σήμερα, κυμαίνεται στο μισό του κινεζικού κατά μέσον όρο). Μεγάλες πολυεθνικές, όπως η NIKE, παράγουν σήμερα τα προϊόντα τους στο Βιετνάμ, που διατηρεί πολύ υψηλά ποσοστά ανάπτυξης, της τάξης του 7%. Οι άμεσες ξένες επενδύσεις ανέρχονται σε 10-12 δισ. δολάρια τον χρόνο, ενώ το 2016 περισσότεροι από 10 εκατομμύρια τουρίστες επισκέφθηκαν τη χώρα με την εξωτική ομορφιά, τα πολιτιστικά μνημεία και την πλούσια ιστορία. Η έκρηξη των ανισοτήτων και η επέκταση της διαφθοράς ανήκουν στη σκοτεινή όψη του οικονομικού αυτού «θαύματος».
Από το 1995, η χώρα έχει αποκαταστήσει πλήρεις διπλωματικές σχέσεις με τον παλιό της εχθρό, τις ΗΠΑ. Την ίδια χρονιά, ο θρυλικός στρατηγός Γκιαπ, αρχηγός των Βιετγκόγκ στον πόλεμο με τις ΗΠΑ, υποδέχτηκε τον μεγάλο αντίπαλό του, τον Αμερικανό υπουργό Αμυνας Ρόμπερτ Μακναμάρα, σε μια υψηλού συμβολισμού συνάντηση. Το 2016 ο Μπαράκ Ομπάμα ήρε το εμπάργκο όπλων στο Βιετνάμ, επισφραγίζοντας την προσέγγιση των δύο παλιών εχθρών, την οποία εξηγεί εν πολλοίς ο ανομολόγητος, αλλά κοινός φόβος της ανερχόμενης Κίνας. Οπως συνηθίζουν να λένε οι Βιετναμέζοι (εξαιρουμένων, βεβαίως, των αξιωματούχων) όταν τους ρωτάς γι αυτή την παράδοξη προσέγγιση: «Με την Αμερική πολεμήσαμε επί δύο δεκαετίες, αλλά με την Κίνα είχαμε πρόβλημα στο μεγαλύτερο διάστημα των τελευταίων 2.000 χρόνων και βάλε».
*Πηγή: Καθημερινή
Οι εντυπωσιακοί ρυθμοί ανάπτυξης οφείλονται στα “κινέζικα” και ακόμη χαμηλότερα μεροκάματα.
Αν κάποια στιγμή μελλοντικά οι εργαζόμενοι ζητήσουν κάτι παραπάνω από ένα πιάτο ρύζι και ένα χαρτζιλίκι, οι επενδύσεις των ξένων πολυεθνικών θα μετακομίσουν εν μία νυκτί, προς άλλη φθηνότερη χώρα.
Δηλαδή οι εργαζόμενοι είναι καταδικασμένοι να δουλεύουν εσαεί ως σκλάβοι, χωρίς κάποια προοπτική.
Όσο για τον Τραμπ που προσπαθεί να ανατρέψει τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, στην ουσία προστατεύει τις αμερικάνικες θέσεις εργασίας, από το να μετακομίσουν σε πάμφθηνες ασιατικές “τίγρεις” σαν το Βιετνάμ.