Κάποτε ο πιο συνηθισμένος διαχωρισμός στον κόσμο της εργασίας ήταν ανάμεσα στους εργαζομένους του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, όμως σήμερα αυξάνονται οι διαβαθμίσεις στο εσωτερικό και των δύο αυτών κατηγοριών.
Είναι οι επιδοτούμενοι, οι «ωφελούμενοι», οι μαθητευόμενοι, οι ενοικιαζόμενοι, οι οκταμηνίτες, οι απλήρωτοι αλλά και οι αδήλωτοι.
Οπως επανέλαβε πρόσφατα η ΟΙΕΛΕ, το ένα τρίτο των εκπαιδευτικών στα φροντιστήρια μέσης εκπαίδευσης είτε είναι αδήλωτοι είτε «έχουν αδήλωτες ώρες».
Ο εργαζόμενος-φάντασμα πληρώνεται για τον χρόνο εργασίας του, αλλά ο χρόνος αυτός διακρίνεται σε επίσημο και ανεπίσημο, σε δηλωμένο και αδήλωτο.
Αλλοι πληρώνονται μαύρα και άλλοι ημίμαυρα. Ετσι μειώνεται το εργατικό κόστος, αφού οι εργοδοτικές εισφορές μειώνονται ή εξαφανίζονται εντελώς.
Δεν ξέρω πώς μεταφράζεται αυτό το φαινόμενο στη γλώσσα της πολιτικής οικονομίας, αν το είχαν προβλέψει οι κλασικοί, όμως υποθέτω ότι εντάσσεται σ’ αυτό που λέμε ατομική διαπραγμάτευση, στο νεοφιλελεύθερο δόγμα ότι ο καθένας πρέπει να γίνει μάνατζερ του εαυτού του.
Κάποτε το επίθετο «αδήλωτη» παρέπεμπε στην ιερόδουλη που ασκούσε το επάγγελμά της χωρίς άδεια, περίπου όπως συνέβαινε με τα πειρατικά ταξί.
Σήμερα οι αδήλωτοι δεν περιορίζονται στον χώρο των φροντιστηρίων αλλά τους συναντάμε σχεδόν σε όλο το φάσμα του ιδιωτικού τομέα.
«Υπάρχω;» λες κι ύστερα «δεν υπάρχεις!», όπως θα έλεγε ο ποιητής.
Είναι πολλοί, όπως και οι αδήλωτοι άνεργοι, οι εκτός στατιστικής.
Συμπτωματικά είδα προχθές στο Youtube τους «Αδούλωτους σκλάβους», μια ελληνική ταινία του 1946 για μια ομάδα νέων που οργανώνονται για να αντισταθούν στον Γερμανό κατακτητή.
Τεχνικά και καλλιτεχνικά η ταινία δεν λέει πολλά, όμως μας αποζημιώνουν τα νεανικά πρόσωπα των ηθοποιών –ανάμεσά τους και η εικοσάχρονη Ελλη Λαμπέτη στην πρώτη κινηματογραφική της εμφάνιση.
Ομως σήμερα πυκνώνουν οι γραμμές των αδήλωτων εργαζομένων και ταυτόχρονα αραιώνουν οι γραμμές των αδούλωτων σκλάβων καθώς συμβιβαζόμαστε με την ιδέα ότι η υποδούλωσή μας θα κρατήσει χρόνια πολλά.
Το φαινόμενο αυτό δεν οφείλεται αποκλειστικά στην εργοδοτική αυθαιρεσία. Πολλοί μικρομεσαίοι επιχειρηματίες απειλούνται με λουκέτο.
Κυρίως είναι μια φυσική συνέπεια του συνολικού και νόμιμου ευτελισμού της εργασίας τον οποίο έφεραν και φέρνουν το ένα μνημόνιο μετά το άλλο.
Αυτή η μορφή εκμετάλλευσης δεν οδηγεί κατ’ ανάγκη στον δρόμο του αγώνα, αλλά και στον συμβιβασμό, στο «πάλι καλά» αφού, όπως μας λένε, με τη συμφωνία της Μάλτας αποφύγαμε τα χειρότερα.
Ετσι, καλύτερα αδήλωτος εργαζόμενος, παρά αδούλωτος άνεργος.
*Πηγή: efsyn.gr
