Υπεγράφη η «αποικιακή» σύμβαση με την ισραηλινή ELBIT έναντι 1,8 δισ. ευρώ για την δημιουργία «Διεθνούς Εκπαιδευτικού Κέντρου Πτήσεων στην Καλαμάτα».
Η σύμβαση υπογράφτηκε διακρατικά ανάμεσα στις αρχές εξοπλισμών των δύο χωρών, την ελληνική ΓΔΑΕΕ και την ισραηλινή SIBAT, αλλά αφορά την ΠΑ και την ELBIT.
Το ύψος της σύμβασης ήταν 1,375 δισ. ευρώ με τιμαριθμική αναπροσαρμογή, η οποία μετά από διαπραγματεύσεις και συμφωνία πενταετούς “περιόδου χάριτος”, ορίστηκε στο 2,65% (εκκίνηση διαπραγμάτευσης από το 3,5%) και έφτασε τα 1,8 δισ. ευρώ!
Όλα αυτά να αγοράσει ως μεσάζων μερικά εκπαιδευτικά M-346 Master από την Ιταλία και να επαναφέρει σε πτητική κατάσταση περί τα 15-20 Texan II και εν συνεχεία να τα δώσει leasing στην Ελλάδα!
Της υπογραφής προηγήθηκε ενημέρωση της αρμόδιας Επιτροπής της Βουλής, καθώς επίσης και η «διά περιφοράς» έγκριση της σύμβασης από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας (ΚΥΣΕΑ).
Όπως είχε αποκαλύψει και η «ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ» από τον περασμένο Φεβρουάριο, στο τεύχος 315, η σύμβαση δεν πρόκειται να κινηθεί στο υποτιθέμενο 1,375 δισ. ευρώ που είχε ανακοινωθεί, αλλά το τελικό της κόστος θα είναι στο 1,8 δισ. ευρώ για την ακρίβεια 1,787 δισ. κάτι που δημιουργεί εύλογα ερωτήματα με ποια κριτήρια έγινε η επιλογή της Elbit, από τη στιγμή που υπήρχαν άλλες πολύ πιο οικονομικές προσφορές όπως αυτή της καναδικής CAE.
Ως αιτιολογία για την «απότομη» εκτόξευση της τιμής εμφανίζεται ότι μετά από περίοδο χάριτος πέντε ετών, υπάρχει μια «τιμαριθμική προσαρμογή» ύψους 3,5% που «εκτοξεύει» το κόστος στα 1,8 δισ. ευρώ.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η σύμβαση να περάσει ξανά από την Κεντρική Γνωμοδοτική Επιτροπή Προμηθειών (ΚΓΕΠ) με πληροφορίες να αναφέρουν ότι έχουν σημειωθεί διαφωνίες.
Σύμφωνα με το «δαιδαλώδες» σύστημα αμυντικών προμηθειών στην Ελλάδα η σύμβαση εγκρίθηκε αρχικά από το Ανώτατο Αεροπορικό Συμβούλιο (ΑΑΣ) και το Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων (ΣΑΓΕ). Στη συνέχεια το θέμα παραπέμφθηκε στη ΓΔΑΕΕ η οποία έχει την αρμοδιότητα να την εγκρίνει ή όχι και να τη στείλει στον υπουργό Εθνικής Άμυνας, ο οποίος θα ζητήσει την έγκρισή της από το ΚΥΣΕΑ για να δοθεί το πράσινο φως για την υπογραφή της.
Τώρα όμως έχει προκύψει το θέμα της νέας τιμής που δεν είναι στα 1,3 δισ.€ αλλά στο 1,8 δισ.€ και όλα αυτά τη στιγμή που η πρόταση της καναδικής CAE προσέφερε συνολική εκπαίδευση κόστους 80 εκατ. € για 20 χρόνια για ένα συνολικό κόστος 1,6 δισ.€ το οποίο είχε μειωθεί περαιτέρω στη συνέχεια κατά ακόμη 350 εκατ.€ !
Πρόβλημα η έλλειψη πιστοποίησης NATO για την Elbit
Δεν είναι όμως μόνο το κόστος το πρόβλημα για την αμφιλεγόμενη επιλογή της Elbit.
Πρέπει να σημειωθεί πως η πιστοποίηση ΝΑΤΟ είναι ένας απόλυτα κρίσιμος παράγοντας για την προσέλκυση πιλότων από άλλες χώρες, εάν η ΠΑ θέλει πραγματικά να μετατρέψει το Κέντρο σε Διεθνές, προκειμένου να αποσβέσει και ένα μέρος του κόστους.
Στις 19 Ιουνίου 11 χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ (Ελλάδα, Σκόπια, Βουλγαρία, Ισπανία, Κροατία, Μαυροβούνιο, Ουγγαρία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Τουρκία και Τσεχία) υπέγραψαν επιστολή προθέσεων (LοI), που αποτελεί σημαντικό βήμα στην πρωτοβουλία NFTE (NATO Flight Training Europe) για την εκπαίδευση χειριστών αεροσκαφών σε ένα ευρύ φάσμα (μαχητικών αεροσκαφών σταθερών πτερύγων άλλων κατηγοριών, ελικοπτέρων και ΜΕΑ).
Η LοI αποτελεί βάση δυνητικής συνεργασίας ανάμεσα στις 11 χώρες ώστε να εξετάσουν επιλογές συγκρότησης πλέγματος υποδομών εκπαίδευσης με την ενσωμάτωση υφιστάμενων εγκαταστάσεων και τη δημιουργία νέων, ώστε να λειτουργήσουν οικονομίες κλίμακας και να προωθηθεί η διεπιχειρησιακή λειτουργικότητα της Συμμαχίας. Η ένταξη του ΔΕΚ Πτήσεων Καλαμάτας στο πλαίσιο του NFTE (δυνατότητα που εγγυόταν η CAE) θα αποτελούσε μια κρίσιμη εξέλιξη για την υλοποίηση του ελληνικού στόχου για το ΔΕΚΠ.
Η ισραηλινή πλευρά αντιτείνει ότι αν και δεν έχει την πιστοποίηση από το ΝΑΤΟ , ανέλαβε ένα έργο εκπαίδευσης τον Φεβρουάριο του 2016 για το βρετανικό υπουργείο Άμυνας, μέσω της κοινοπραξίας Affinity Flying Training Services που αποτελείται από την KBR and Elbit Systems UK. Αν και το παραπάνω ισχύει εντούτοις υπάρχουν μεγάλες διαφορές από την πιστοποίηση ΝΑΤΟ για πολλούς λόγους.
Οι κυριότεροι λόγοι είναι:
Η Affinity επελέγη από την Ascent Flight Training για την παροχή υπηρεσιών στο βρετανικό υπουργείο Άμυνας και αφορά μόνο ένα συγκεκριμένο μέρος του συνολικού προγράμματος εκπαίδευσης αέρος (UK Military Flying Training System). Αυτό αφορά στο στάδιο επιλογής, το βασικό και αυτό των πολυκινητηρίων αεροσκαφών.
Υπεύθυνη για την γενική φιλοσοφία εκπαίδευσης (Training Syllabus), την τήρηση των πρωτοκόλλων ΝΑΤΟ και το σύνολο του εκπαιδευτικού έργου είναι η Ascent Flight Training η οποία είναι μια κοινοπραξία της Lockheed Martin και της Babcock International η συμφωνία της οποίας με το βρετανικό υπουργείο Άμυνας υπεγράφη το 2008 και λήγει το 2033.
Η υποχρέωση της Affinity αφορά μόνο την παροχή αεροσκαφών και την υποστήριξη για τα τρία στάδια που προαναφέρθηκαν.
Στα προσφερόμενα αεροσκάφη δεν περιέχονται εκπαιδευτικά LIFT, όπως το Μ-346. Πιο συγκεκριμένα η Affinity έχει παραδώσει 23 αεροσκάφη σταδίου επιλογής και αρχικής εκπαίδευσης Grob G 120TP ‘Prefects’, 10 αεροσκάφη Beechcraft ‘Texan’ T-6C για το βασικό στάδιο και 5 μίνι επιχειρηματικά τζετ Embraer ‘Phenom 100, για εκπαίδευση των πιλότων στα πολυκινητήρια αεροσκάφη.
Η μόνη επαφή της Elbit με αεροσκάφη σταδίου LIFT (Lead In Fighter Training) είναι με την εμπλοκή της στο πρόγραμμα της ισραηλινής Αεροπορίας, με 20 αεροσκάφη T-6 και 30 M-346.