Μετά την επιβολή του 1ου μνημονίου στην Ελλάδα από την ΕΕ και το ΔΝΤ υπήρξε μια ισχυρότατη λαϊκή αντίσταση.
Γενικές απεργίες (οι πιο δυναμικές τον Μάη 2010, Ιούνη 2011, 48ωρη τον Οκτώβρη 2011, Φλεβάρη 2012 κ. ο), το κίνημα των αγανακτισμένων (Μάης-Ιούνης 2011), η λαϊκή οργή στις παρελάσεις της 28ης Οκτώβρη 2011 και μια γενική πολιτική στροφή προς τα αριστερά.
Πλατιές λαϊκές μάζες εγκατέλειψαν το ΠΑΣΟΚ και κατευθύνθηκαν κυρίως στον ΣΥΡΙΖΑ. Η ΝΔ είχε κι αυτή απώλειες, σαφώς λιγότερες από το ΠΑΣΟΚ. Ισχυροποιήθηκε η λαϊκή δεξιά (Καμμένος) και οι φασίστες της Χρυσής Αυγής.
Στις εκλογές του 2012 και περισσότερο του Γενάρη 2015 οι (αυτοαποκαλούμενες) αντιμνημονιακές δυνάμεις αυξήθηκαν πολύ και –τελικά- στο πρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ αναδείχτηκαν στην κυβέρνηση.
Μια ισχυρή μειοψηφία (35-40% των ψήφων) ψήφιζε πάντα υπέρ των ανοικτά μνημονιακών κομμάτων. Εξάλλου τα περισσότερα ΜΜΕ και η μεγάλη πλειοψηφία των «γνωστών» μεγαλοδημοσιογράφων τάσσονταν πάντα υπέρ της νεοφιλελεύθερης γραμμής και των μνημονίων.
Από την άνοιξη του 2012-έως και σήμερα!- τα περισσότερα ιδιωτικά ΜΜΕ πιέζουν και χλευάζουν τον ΣΥΡΙΖΑ παρότι ο Τσίπρας υπετάγη τον Ιούλη του 2015 και ψήφισε το 3ο μνημόνιο.
Οι μεγαλοκαπιταλιστές, μέσω των ΜΜΕ που ελέγχουν, πιέζουν και σήμερα την κυβέρνηση να πάει πιο δεξιά, ενώ υμνούν τους μεγάλους εγκληματίες : ΕΕ, ΔΝΤ, νεοφιλελεύθερη πολιτική.
Μετά την υποταγή του Τσίπρα, το αντιμνημονιακό ρεύμα, που έτσι κι αλλιώς ήταν σε υποχώρηση από τον χειμώνα 2012-2013, εξασθένησε κι άλλο.
ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΟΙΡΟΛΑΤΡΕΙΑ
Συχνά μπαίνει το καλοπροαίρετο ερώτημα: «Γιατί ο κόσμος δεν ξεσηκώνεται αφού τον πατάνε κάτω;»
Όσοι γνωρίζουν καλά την ελληνική ιστορία καταλαβαίνουν ότι το κίνημα ποτέ δεν είναι ευθύγραμμο και επηρεάζεται από εσωτερικούς και διεθνείς παράγοντες.
Π.χ. ας πάρουμε τα Ιουλιανά του 1965: όταν ο βασιλιάς Κωνσταντίνος απέλυσε τον πρωθυπουργό Γ. Παπανδρέου και μαζί με τους συνωμότες (Μητσοτάκη, Γαρουφαλιά κλπ) προσπάθησε να επιβάλλει παλατιανό πρωθυπουργό, υπήρξαν μεγαλειώδεις διαδηλώσεις για 70 μέρες. Οι πρώτες 2 βασιλικές κυβερνήσεις (Νόβας, Τσιριμώκος) καταψηφίστηκαν από τη Βουλή.
Τελικά όμως εξαγοράστηκαν κι άλλοι βουλευτές και στα τέλη Σεπτέμβρη 1965 επιβλήθηκε με 152 ψήφους η κυβέρνηση Στεφανόπουλου-ΕΡΕ. Μετά τη νομιμοποίηση της προδοσίας το λαϊκό κίνημα ξεθύμανε, ενώ οι εφημερίδες της Δεξιάς απειλούσαν με κήρυξη στρατιωτικού νόμου. Αν και ο βασιλιάς ετοίμαζε δικτατορία με τους στρατηγούς, τον πρόλαβαν οι συνταγματάρχες με το πραξικόπημα της 21ης Απρίλη 1967.
ΕΛΛΕΙΨΗ ΣΑΦΟΥΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ
Το αντιμνημονιακό στρατόπεδο από την πρώτη στιγμή που διαμορφώθηκε (άνοιξη-καλοκαίρι του 2010) ήταν διάσπαρτο, χωρίς ενιαία ηγεσία, χωρίς σαφή στρατηγική. Υπήρχε κοινή καταδίκη των αντιλαϊκών μέτρων, (δίκαιος) χλευασμός της κυβέρνησης του Γιωργάκη Παπ. και οργή εναντίον της Τρόικα και της Γερμανίας. Ωστόσο, στο ερώτημα «τι κάνουμε;» υπήρχε ποικιλία απαντήσεων.
Η Αριστερά καταδίκαζε (και σωστά!) τον νεοφιλελευθερισμό. Αρκετοί καταδίκαζαν το ευρώ και άλλοι χτυπούσαν συνολικά ΕΕ-Ευρωζώνη. Στην λαϊκή Δεξιά υπήρχαν κατάρες εναντίον «των πουλημένων πολιτικών», ενώ ακροδεξιοί αγανακτισμένοι έβριζαν το Κοινοβούλιο και την Μεταπολίτευση.
ΟΙ ΜΟΝΟΙ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΞΕΚΑΘΑΡΗ ΑΠΟΨΗ ΗΤΑΝ ΟΙ ΑΣΤΟΙ-ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΙ
Υποστήριζαν ανοιχτά ΕΕ και Ευρωζώνη αλλά και τη Δύση γενικότερα, πετούσαν «μπηχτές» εναντίον Ρωσίας και Κίνας, κατηγορούσαν τις εργατικές και λαϊκές κατακτήσεις μετά το 1974, θεωρούσαν βαρύ λάθος ακόμα και τα κεϋνσιανά αστικά ανοίγματα του Ανδρέα Παπανδρέου.
Οι νεοφιλελεύθεροι θυμούνται με απέχθεια την α’ 4ετία του ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση (1981-1985), αντίθετα συμπαθούν πολύ τον Σημίτη και τον Κων. Μητσοτάκη.
Οι περισσότεροι μεγαλοδημοσιογράφοι συντάχθηκαν με το «αφήγημα» των νεοφιλελεύθερων μνημονιακών και θαύμαζαν τη ρήση του φανατικού Πάγκαλου: «μαζί τα φάγαμε!»
Η ανυπαρξία σαφούς αντιμνημονιακής στρατηγικής διευκόλυνε και το «σπάσιμο» του Τσίπρα το 2015.
ΤΟ ΕΑΜ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ
Πολλοί δημοκρατικοί-αντιμνημονιακοί παράγοντες ζήτησαν τη δημιουργία ενός νέου ΕΑΜ (ιδίως το 2011-12, όταν η λαϊκή οργή είχε φτάσει στο κατακόρυφο).
Όμως εδώ υπήρχε μεγάλη σύγχυση:
Τότε (το 1941-42) το νεοϊδρυθέν ΕΑΜ έβαλε ξεκάθαρο στόχο την συντριβή των 3 Μεγάλων Δυνάμεων του Άξονα (Γερμανία, Ιταλία, Ιαπωνία) και τη νίκη των 3 Συμμάχων (Αγγλία, ΕΣΣΔ, ΗΠΑ).
Μέσα σ ’αυτά τα πλαίσια οργάνωσε την Αντίσταση του Λαού για το διώξιμο του κατακτητή και την Λαοκρατία.
Στα 1943 ο φασιστικός Άξονας αποτελείτο από 9-12 χώρες που μαζί με τις καταχτημένες περιοχές είχαν το 25% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 30% της παγκόσμιας βιομηχανίας.
Οι Σύμμαχοι είχαν το 65-70% της παγκόσμιας βιομηχανίας, δηλαδή βιομηχανική (και πληθυσμιακή) υπεροχή τουλάχιστον 2:1.
Οι σημερινοί αντιμνημονιακοί στην Ελλάδα δεν βάζουν (τουλάχιστον ανοικτά) κανέναν παρόμοιο στόχο: Πχ συντριβή του ΝΑΤΟ, της Ε.Ε, του ΟΟΣΑ και παγκόσμια νίκη Ρωσίας- Κίνας- Ινδίας κ.α
Αν και το G3 ( Ρωσία-Κίνα-Ινδία) και σύμμαχοι υπερέχει κατά 50%-60% στην βιομηχανία σε σχέση με την Δύση, και έχει υπεροχή 2,5:1 στις κατασκευές, ωστόσο η αντιπαράθεση είναι καλυμμένη, όχι φανερή και πολεμική όπως το 1941-42-43.
Εξ άλλου Ρωσία και Κίνα υπερισχύουν σε πυροβολικό και άρματα μάχης, όμως το ΝΑΤΟ και η Δύση εξακολουθούν να υπερέχουν στο ναυτικό και ως ένα βαθμό στην αεροπορία: 1ος Πολεμικός Στόλος παραμένει ο Αμερικανικός, 2ος ο Κινεζικός και 3ος ο Ρωσικός.
Επομένως το ΕΑΜ σήμερα, όπως το βλέπουν αρκετοί αντιμνημονιακοί, περιορίζεται σε μια ρεφορμιστική σοσιαλίζουσα προσπάθεια να εφαρμοστεί στην Ελλάδα μια κεϋνσιανή πολιτική μέσα στα πλαίσια της Δύσης. Και η έξοδος από το ευρώ, όπως την βλέπουν ορισμένοι αγωνιστές, θα έχει έναν απαραίτητο βέβαια αλλά τεχνικό χαρακτήρα και όχι ένα χαρακτήρα έναρξης της πολιτικής απόσπασης από τα δεσμά του δυτικού καπιταλισμού (G7-ΟΟΣΑ-ΝΑΤΟ κ.λπ.)
Αλλά εδώ οι ειλικρινείς αντιμνημονιακοί δημοκράτες φαίνεται να αγνοούν κάτι πολύ σοβαρό: Τα μνημόνια σε Ελλάδα, Πορτογαλία, Κύπρο κ.λ.π. είναι τμήμα της νεοφιλελεύθερης-νεοσυντηρητικής στρατηγικής της Δύσης μετά το 1979-80 (Ρηγκανοθατσερισμός) και όχι απλά ένα “καπρίτσιο” της Μέρκελ και του Σόϊμπλε. Βέβαια οι Γερμανοί ιμπεριαλιστές μέσω των μνημονίων προσπαθούν να υποδουλώσουν περισσότερο τις μεσογειακές χώρες όχι μόνο οικονομικά αλλά και πολιτικά.
Η Ελλάδα στα 37 χρόνια παραμονής στην ΕΟΚ-Ε.Ε έχει μέση ετήσια αύξηση ΑΕΠ μόνον 1% (1981-2017).
Για χρόνια χρησιμοποιήθηκε ο τραπεζικός δανεισμός για να διατηρηθεί το επίπεδο ζωής του «μέσου Έλληνα».
Και μετά ο ερχομός της Μεγάλης Κρίσης (2008-2009) ήταν σαν το ξαφνικό σταμάτημα της μουσικής στο γνωστό παιχνίδι «Μουσικές καρέκλες». Αιφνίδια ο κόσμος είδε ότι οι «καρέκλες» ήταν πολύ λιγότερες από τους όρθιους παίκτες. ‘Έτσι ήρθε το Μνημόνιο….
Το Μνημόνιο σήμανε την εμφανή χρεωκοπία του μετεμφυλιακού αστικού – δυτικού (νατοϊκού) καθεστώτος στην Ελλάδα, την χρεωκοπία της «δυτικόφρονος αφηγήσεως».
Αλλά το αντιμνημονιακό κίνημα δεν το βλέπει έτσι, τουλάχιστον στην πλειοψηφία του. Κατηγορεί την Μέρκελ, τον Σόϊμπλε, τους Γερμανούς τραπεζίτες, ίσως και το ΔΝΤ. Δεν θέτει ζήτημα εξόδου από Ε.Ε. και ΝΑΤΟ, ούτε στρατηγική συμμαχίας με Ρωσία-Κίνα. Τότε; Γιατί κατηγορεί τον Τσίπρα;
Ο Τσίπρας δεν είναι νεοφιλελεύθερος. Υπετάγη όμως στον νεοφιλελευθερισμό γιατί είναι πιστός στην Δύση, στην Ε.Ε και το ΝΑΤΟ. Και αφού η στρατηγική του δυτικού ιμπεριαλισμού είναι νεοφιλελευθερισμός και μνημόνια, ο Τσίπρας υπάκουσε. Και ο Τσίπρας και ο Άδωνις είναι με το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε.
Άλλα Ο Άδωνις εξυμνεί τον Τόμσεν και θαυμάζει τον νεοφιλελευθερισμό. Θεωρεί τον Τσίπρα “κρυπτοαριστερό”.
Ο Τσίπρας διαφωνεί με τον Τόμσεν αλλά υποτάσσεται σ΄ αυτόν γιατί δεν θέλει ρήξη με την Δύση, ούτε συμμαχία με την Ρωσία και την Κίνα. Είναι ένας Βίλλυ Μπράντ, ένας Μπερλιγκουέρ.
Αυτοί προτιμούσαν τον κεϋνσιανισμό, αλλά πρώτα απ΄όλα εχθρεύονταν το Σύμφωνο της Βαρσοβίας.
Η πραγματική εναλλακτική λύση για τους αντιμνημονιακούς προϋποθέτει ρήξη με την Δύση. Και στη Κατοχή η συντριβή του φασιστικού Άξονα ήταν άκρως απαραίτητη για να ανοίξει ο δρόμος για ριζικές κοινωνικές αλλαγές. Φυσικά αυτό είναι αναγκαίο, αλλά δεν φτάνει όπως έδειξε το 1944-45.
Αλλά αυτό είναι θέμα άλλης συζήτησης…
