Σε τιτλοποιήσεις μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων, ύψους 6,5 δισ. ευρώ, θα προχωρήσουν οι τράπεζες μέσα στο επόμενο εξάμηνο, με την εκκίνηση να γίνεται από την τιτλοποίηση στεγαστικών NPLs 2 δισ. ευρώ της Eurobank (χαρτοφυλάκιο Pillar) που αγοράστηκε από την PIMCO.
Το μοντέλο των τιτλοποιήσεων στεγαστικών NPLs θα ακολουθήσουν και οι άλλες τράπεζες, με πρώτη την Alpha Bank, η οποία ετοιμάζει τιτλοποίηση, ύψους 2,5 δισ. ευρώ (χαρτοφυλάκιο Orion). Σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr, μέσα στο α΄ τρίμηνο του 2020, σε τιτλοποιήσεις “κόκκινων” στεγαστικών δανείων θα προχωρήσει η Τράπεζα Πειραιώς (2 δισ. ευρώ), ενώ η Εθνική Τράπεζα αναμένεται να δοκιμάσει το εργαλείο των τιτλοποιήσεων αρκετά αργότερα, το πιθανότερο το 2021. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η τράπεζα θα προχωρήσει το 2020 στην ανάθεση διαχείρισης σε servicer δύο μικρών στεγαστικών χαρτοφυλακίων 300 εκατ. ευρώ έκαστο.
Οι τιτλοποιήσεις θα αποτελέσουν “κλειδί” για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών ανοιγμάτων και δανείων των τραπεζών. Με βάση τη στοχοθεσία για την οποία έχουν δεσμευτεί στον SSM, στο τέλος Δεκεμβρίου 2019 τα μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά ανοίγματα (δηλ. δάνεια ανεξαρτήτως ημερών καθυστέρησης) θα πρέπει να έχουν υποχωρήσει στα 20,6 δισ. ευρώ (αντίστοιχος δείκτης NPE 34,9%) και τα μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια με καθυστέρηση άνω των 90 ημερών (NPLs) στα 12,9 δισ. ευρώ (δείκτης NPL στο 21,9%).
Μέχρι στιγμής, η διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων έχει αποδειχτεί ότι παρουσιάζει τις μεγαλύτερες δυσκολίες για τις τράπεζες. Για να επιτευχθούν οι στόχοι μείωσης και τα δάνεια αυτά να φύγουν από τους ισολογισμούς των τραπεζών, θα πρέπει ή να ιαθούν ή να ρευστοποιηθούν.
Στην πράξη, όμως, τόσο οι προσπάθειες θεραπείας των δανείων αυτών μέσω ρυθμίσεων, όσο και η ανάκτηση των οφειλών μέσω πλειστηριασμών, δεν έχουν αποδώσει μέχρι στιγμής. Αφενός γιατί οι ρυθμίσεις από τις τράπεζες δεν έχουν αποδειχτεί αρκετά γενναίες ώστε να επαναφέρουν τα δάνεια σε σταθερά ομαλή αποπληρωμή. Αφετέρου διότι οι πλειστηριασμοί δεν μπορούν να έχουν ως ζητούμενο ούτε να καταστήσουν τις τράπεζες συλλέκτες ακινήτων, ούτε να έχουν έκταση τέτοια που να δημιουργείται κοινωνικό πρόβλημα. Στη δυσκολία διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων πρέπει να συνυπολογιστεί ότι περίπου το 30% αυτών έχουν αιτηθεί καθεστώς προστασίας.
Την απάντηση στο πρόβλημα της διαχείρισης των “κόκκινων” στεγαστικών δανείων θα δώσουν οι τιτλοποιήσεις. Όπως αναφέρουν τραπεζίτες στο Capital.gr, μέσω των τιτλοποιήσεων οι τράπεζες θα μπορέσουν να διευθετήσουν το ζήτημα της μείωσης των στεγαστικών NPLs σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, βγάζοντας άμεσα τα δάνεια αυτά από τους ισολογισμούς τους.
Όπως αναφέρουν, η εναλλακτική της άμεσης εξόδου τους από τους ισολογισμούς των τραπεζών, η οποία θα μπορούσε θεωρητικά να ακολουθηθεί μέσω πωλήσεων, δεν είναι εφικτή ούτε συμφέρουσα. Τα δάνεια αυτά θα λάμβαναν τιμήματα στο 30% – 40% της αξίας τους και δεδομένου ότι πρόκειται για κατηγορία δανείων στην οποία οι τράπεζες δεν έχουν σχηματίσει υψηλές προβλέψεις, αυτές θα υποχρεώνονταν στη λήψη προβλέψεων για την αξία των δανείων που θα υπολειπόταν του τιμήματος.
Η εμπειρία της Ισπανίας με το μεγάλο πρόβλημα των “κόκκινων” στεγαστικών δανείων έδειξε ότι όσα δάνεια πουλήθηκαν από τις τράπεζες, μετά από 2 – 3 χρόνια που θεραπεύτηκαν, οι τράπεζες τα ξαναγόρασαν πίσω. Στο πλαίσιο αυτό, οι Έλληνες τραπεζίτες εκτιμούν ότι, αν δεν τα τιτλοποιήσουν, συμφέρει περισσότερο τις τράπεζες να κρατήσουν στα χαρτοφυλάκιά τους τα δάνεια αυτά και μέσω γενναίων ρυθμίσεων να τα θεραπεύσουν, αντί να τα πουλήσουν με πολύ μεγαλύτερο discount. Ειδικά από τη στιγμή που δημιουργούνται καλύτερες συνθήκες στην οικονομία που θα βοηθήσουν στην εξυπηρέτηση των δανείων αυτών.
Μέσω των τιτλοποιήσεων, τέλος, οι τράπεζες θα έχουν επιπλέον όφελος, αφού θα κρατήσουν κάποια από τα ομόλογα που θα εκδώσουν έναντι των στεγαστικών δανείων και θα επωφεληθούν (εισπράξεις) από την ανάκαμψη της αξίας τους κατά τη διαχείρισή τους.