«Της βροχής οι σταγόνες πάνω στο γυαλί …
σαν να ωρύονται οι χίμαιρες
της Παναγίας των Παρισιών».
Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι!
Το 1999, το Υπουργείο πολιτισμού της Γιουγκοσλαβίας, έκανε έκκληση στη «διεθνή κοινότητα» για την προστασία των μνημείων της χώρας, από τις ανθρωπιστικές βόμβες του ΝΑΤΟ.
«… απευθυνόμαστε στην Επιτροπή για την Παγκόσμια Κληρονομιά, … Απευθυνόμαστε στην κατανόηση και στα αισθήματα όλων των ανθρώπων που μπορούν να συμβάλουν για να σταματήσει και να καταδικαστεί αυτή η επίθεση…
Επαναλαμβάνουμε την πρωτοβουλία του Ιουλίου 1998, ώστε η εγγραφή της Μονής Ντέτσανι να επεκταθεί στα αξιόλογα μοναστήρια του Κόσσοβου … που πληρούν όλους τους όρους για την εγγραφή τους.
Σε όλους τους ειδικούς στον κόσμο είναι γνωστή η αξία αυτών των μνημείων και οι βλάβες που έχουν υποστεί.»
Φυσικά η έκκληση δεν εισακούστηκε. Ή μάλλον, δεν ακούστηκε ποτέ στην ευαίσθητη Δύση.
Το 2003, τον Απρίλιο, κατά την κατάληψη της Βαγδάτης από τα αμερικανικά στρατεύματα, λεηλατείται το Εθνικό Μουσείο, ένα από τα πιο σημαντικά του κόσμου, με εκθέματα από τους πολιτισμούς της Μεσοποταμίας και της Περσίας.
Συνολικά 15.000 αντικείμενα ανεκτίμητης αρχαιολογικής σημασίας χάθηκαν, ενώ ο στρατηγός Richard Myers, επικεφαλής του Γενικού Επιτελείων, δήλωνε σε όσους έκαναν κριτική στα αμερικανικά στρατεύματα και στα μέτρα φύλαξης που πήραν: « Είναι, όπως και οτιδήποτε άλλο, θέμα προτεραιοτήτων».
Κατά τη διάρκεια της ιμπεριαλιστικής επέμβασης στη Συρία, το ISIL, χρηματοδοτούμενη οργάνωση από τις ΗΠΑ και τα καθεστώτα του Κόλπου, κατεδάφισε την Παλμύρα, μεταξύ 27 Αυγούστου και 2 Σεπτεμβρίου του 2015
Κατέστρεψε επίσης την παρθική / ρωμαϊκή πόλη Dura-Europos στα ανατολικά της Συρίας, την ονομαστή « Πομπηία της ερήμου».
Ούτε τότε συγκινήθηκε κανείς στη Δύση.
Η καταστροφή Μνημείων της Παγκόσμιας Κληρονομιάς είναι μια τρομακτική εικόνα , ακριβώς γιατί, όπως σημειώνει ο Βίκτωρ Ουγκώ στην «Παναγία των Παρισίων», «… έως τον Γουτεμβέργιο, η αρχιτεκτονική είναι η κύρια, η παγκόσμια γραφή».
Για τον Ουγκώ, μέσω της αρχιτεκτονικής μπορεί να εκφραστεί η ελευθερία στην προ τυπογραφίας εποχή. «Το διάχυτο στις μάζες πνεύμα, καταπιεσμένο λόγω της φεουδαρχίας… αναδυόταν στη επιφάνεια μέσω αυτής της τέχνης».
Η έλευση της τυπογραφίας αλλάζει τα πράγματα. Πλέον η Ελευθερία μπορεί να εκφραστεί αλλιώς. Το «Αυτό», η τυπογραφία, το νέο, σκοτώνει το «Εκείνο», την αρχιτεκτονική, το παλιό. Όμως παραμένουν τα σύμβολα της Ελευθερίας, σαν ίχνος στο συλλογικό υποσυνείδητο.
Γι΄αυτό και οι ναζί θα κάψουν και το Ράιχσταγκ και τα Βιβλία. Γι’ αυτό και ο σύγχρονος καπιταλισμός αδιαφορεί (όταν δεν καταστρέφει ο ίδιος άμεσα) όταν ισοπεδώνονται η Μονή Ντέτσανι και η Παλμύρα. Γι΄αυτό και το γαλλικό κράτος ξοδεύει δισεκατομμύρια στο πόλεμο της Συρίας αλλά όχι για την προστασία του Οίκου του «όπως-όπως» (Quasi-modo).
Μέχρι το Σύγχρονο «Αυτό» να καταστρέψει το «Εκείνο».
Μέχρι η Ελευθερία να καταστρέψει το Κέρδος.
Τα μνημεία θα παραμένουν σύμβολα της παγκόσμιας, διαχρονικής προσπάθειας του ανθρώπου να στήσει λίγο ακόμη πιο ψηλά τις σκαλωσιές του.
