Από ΗΡΩΑΣ στα βουνά της Αλβανίας, συνεργάτης των Γερμανών στην κατοχή. Αποκαταστάθηκε πλήρως μετά τον εμφύλιο.
Ο Χαράλαμπος Γ. Κατσιμήτρος, Έλληνας στρατηγός του στρατού ξηράς που διακρίθηκε στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο του 1940, γεννήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1886 στο χωριό Κλειτσός, όπου παλαιότερα υπήρχε και οικισμός με το όνομα «Κατσιμητραίικα», του νομού Ευρυτανίας. Ο Στρατηγός Χ. Κατσιμήτρος ήταν ένας από τους βασικούς συντελεστές της νίκης του ελληνικού Στρατού σε βάρος των Ιταλών στα Βουνά της Αλβανίας στο έπος του 1940-1.
Στις 9 Φεβρουαρίου 1938 ανέλαβε διοικητής της 8ης Μεραρχίας Πεζικού στην περιοχή της Ηπείρου με έδρα τα Ιωάννινα, η οποία αποτελούνταν σχεδόν αποκλειστικά από Ηπειρώτες, με το σκεπτικό ότι αν χρειαζόταν θα αγωνίζονταν κυριολεκτικά «υπέρ βωμών και εστιών». Εκεί εργάστηκε μεθοδικά και ολοκλήρωσε τη γραμμή άμυνας, ώστε να αντιμετωπίσει πιθανή επίθεση της Ιταλίας, που κατείχε την Αλβανία.
Το βράδυ της 27ης Οκτωβρίου 1940, ο διοικητής της Μεραρχίας Ηπείρου Χαρ. Κατσιμήτρος έδωσε τηλεφωνικώς τις τελευταίες οδηγίες στους διοικητές των μονάδων και ιδίως των τμημάτων της μεθορίου να επαγρυπνούν για το ενδεχόμενο ιταλικών κινήσεων. Είναι περίπου η ώρα 3 μετά τα μεσάνυχτα της 28ης Οκτωβρίου, όταν ο εν Αθήναις πρέσβυς της Ιταλίας Γκράτσι έδωσε προς τον πρόεδρο της κυβερνήσεως Ιωάννη Μεταξά τελεσιγραφικήν διακοίνωση, που ισοδυναμούσε με την κήρυξη Πολέμου. Ό αρχηγός του Γεν. Επιτελείου Στρατηγός Αλ. Παπάγος, «διατάσσει όπως 8η Μεραρχία Ηπείρου αποκρούσει διά των όπλων την εισβολή των Ιταλικών Στρατευμάτων, συμμορφουμένη προς τις διαταγές, για την εκτέλεση της αποστολής της.» Ο στρατηγός Χ. Κατσιμήτρος απάντησε: «η Μεραρχία θα εκτέλεση το καθήκον της προς την πατρίδα, όπως επιβάλλει η εθνική τιμή και καθ’ όν τρόπον αυτή γνωρίζει»!
Τις πρώτες ημέρες του πολέμου, ο Υποστράτηγος Χ. Κατσιμήτρος, ως διοικητής της 8ης Μεραρχίας εξουδετέρωσε την επίθεση και διέταξε σθεναρή άμυνα στον τομέα Ελαίας-Καλαμά. Λίγες μέρες αργότερα, ο Αρχιστράτηγος Αλ. Παπάγος με την σύμφωνη γνώμη του Πρωθυπουργού Ι. Μεταξά και του Βασιλιά, τον διέταξε να εγκαταλείψει τη θέση άμυνας στην ελληνοαλβανική μεθόριο και να υποχωρήσει σταδιακά προς το νότο έως την κοιλάδα του Αράχθου και κοντά στην περιοχή της Άρτας να οργανώσει την άμυνα! Ο Χ. Κατσιμήτρος αγνόησε τη διαταγή του Αρχιστρατήγου και αποφάσισε να αμυνθεί στα σύνορα. Με την ηρωική του αντίσταση στο Καλπάκι, συντέλεσε στην τελική νίκη σε βάρος των Ιταλών. Και αργότερα ήταν ο επικεφαλής της επικής προέλασης των ελληνικών στρατευμάτων στην Αλβανία. Αν ο Χ. Κατσιμήτρος είχε υπακούσει , τότε προφανώς, η έκβαση του πολέμου θα ήταν διαφορετική. Η διαταγή του υποστράτηγου Κατσιμήτρου, να παραμείνει η 8η Μεραρχία στη θέση της αγωνιζόμενη κατά των εισβολέων, κόντρα στις «εντολές» της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, ήταν αυτή που έγραψε ιστορία οδηγώντας στο Έπος του 1940.
Η επιτελική εκτίμηση των Αθηνών ήταν, ότι ένας αγώνας απέναντι σε τόσο υπέρτερο εχθρό θα ήταν ουσιαστικά μάταιος (!), για αυτό, ο υποστράτηγος Κατσιμήτρος είχε λάβει προφορικά την «παρότρυνση», αλλά χωρίς αυτό να πάρει ποτέ τη μορφή πραγματικής στρατιωτικής διαταγής, να συμπτύξει τις γραμμές του και να προσπαθήσει να αμυνθεί βαθύτερα και πιο «αποτελεσματικά» στο ελληνικό έδαφος. Δεν το έπραξε γιατί γνώριζε πολύ καλά ότι αν συνέβαινε αυτό δεν θα μπορούσε να αναχαιτιστεί η εχθρική διείσδυση, αλλά και γιατί θα έπεφτε το ηθικό των ανδρών του που κατάγονταν από χωριά της περιοχής που θα έπεφταν στα χέρια του εχθρού..
Αντί γι’ αυτό, δηλαδή αντί για υποχώρηση, ο Στρατηγός Χ. Κατσιμήτρος στην ημερήσια διαταγή του στο προσωπικό της VIII Μεραρχίας, του ηρωικότερου ίσως σχηματισμού στρατού της σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας, καλούσε σε άμυνα μέχρις εσχάτων και δήλωνε ότι οποιαδήποτε υποχώρηση ήταν αδιανόητη και ότι εκεί, στα σύνορα, ήταν και η τελευταία γραμμή άμυνας.
Αυτός όμως ο δαφνοστεφής ΗΡΩΑΣ των Αλβανικών βουνών, μετά, διέπραξε τραγικά σφάλματα. Συνεργάστηκε με τους Γερμανούς κατακτητές!!!
Ορκίστηκε Υπουργός στις 6.30 το απόγευμα της 30ης Απριλίου 1941 στα Παλαιά Ανάκτορα, το κτήριο της Βουλής, μαζί με τους Σωτήριο Μουτούση, Παναγιώτη Δεμέστιχα και Νικόλαο Μάρκου, από τον Αρχιμανδρίτη Νικόλαο Παπαδόπουλο, ιερέα-εφημέριο της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου Καρύτση, μετά την άρνηση του Χρύσανθου Αρχιεπισκόπου Αθηνών να ορκίσει την κυβέρνηση υπό τον Γεώργιο Τσολάκογλου.
Διατέλεσε υπουργός Εργασίας και προσωρινώς υπουργός Γεωργίας από τις 30 Απριλίου 1941 έως τις 8 Μαΐου 1941, στην κυβέρνηση του Γεωργίου Τσολάκογλου.
Στις αρχές του 1945, ο τότε πρωθυπουργός στρατηγός Νικόλαος Πλαστήρας, επανέφερε τον Χ. Κατσιμήτρο στην ενεργό υπηρεσία και του ζήτησε να μεταβεί στην Κέρκυρα, να συγκεντρώσει τις ανταρτικές δυνάμεις του στρατηγού Ναπολέοντα Ζέρβα και να αναδιοργανώσει την 8η Μεραρχία. Υπήρξαν έντονες αντιδράσεις και την επομένη τον κάλεσε και του ανακοίνωσε την ματαίωση της μεταβάσεως, καθώς είχε συμπεριληφθεί στον κατάλογο των κατηγορουμένων ως δωσιλόγων. Ο Κατσιμήτρος και άλλοι 27 ανώτατοι στρατιωτικοί παραπέμφθηκαν σε δίκη στο Δικαστήριο δωσιλόγων. Η ειδική κατηγορία που τον βάρυνε αναφέρονταν στη στρατιωτική του δράση και καθόριζε ότι, «…τυγχάνοντες στρατηγοί και διοικηταί ενόπλου στρατεύματος εις ανοικτόν τόπον διεπραγματεύθησαν μετά του εχθρού την σύναψιν ανακωχής, συνθηκολογήσαντες μετ’ αυτού χωρίς προηγουμένως να πράξουν ό,τι το καθήκον και η στρατιωτική τιμή υπηγόρευε αυτοίς, εκ της τοιαύτης δε συνθηκολογήσεως κατέθεσεν τα όπλα το υπό την διοίκησιν αυτών στράτευμα…».
Η απόφαση εκδόθηκε στις 31 Μαΐου 1945, λίγο μετά την συμφωνία της Βάρκιζας, και μ’ αυτήν καταδικάστηκε «…εις ειρκτήν…» κάθειρξη 5,5 ετών «διότι γενόμενος υπουργός συνέπραξεν μετά του πρωθυπουργού εις την εκτέλεσιν των αξιοποίνων πράξεων της συνεργασίας και διευκολύνσεως..» που παρείχε στις δυνάμεις Κατοχής και αποπέμφθηκε από το στράτευμα με παράλληλη έκπτωση από το βαθμό του αντιστράτηγου, παρά την πρόταση του στρατιωτικού επιτρόπου Νικολάου Παπαδάκη, συγγενούς του Νικολάου Ασκούτση, πρώην υπουργού και εκ των ηγετικών στελεχών του Ε.Α.Μ., που ζήτησε να του επιβληθούν ισόβια δεσμά και για την έκτιση της ποινής του οδηγήθηκε και κρατήθηκε στις φυλακές Ζελιώτη.
Στις 5 Οκτωβρίου 1949 με διάταγμα του Βασιλέως Παύλου, το οποίο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως την 15η Οκτωβρίου, του χαρίστηκε το υπόλοιπο της ποινής και αποφυλακίστηκε. Το 1953 αποκαταστάθηκε στο βαθμό του (!) και προήχθη στο βαθμό του αντιστράτηγου. Παράλληλα τέθηκε σε αναδρομική αποστρατεία από το 1947, λόγω της συμπληρώσεως του ηλικιακού ορίου και του αποδόθηκαν όλα τα παράσημα του, από τον τότε πρωθυπουργό στρατάρχη Αλέξανδρο Παπάγο.
Έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του έως το 1962 σε οικία κοντά στην Πλατεία του Αγίου Παντελεήμονα στη συνοικία της Κυψέλης στην Αθήνα, όπου έκανε την καθιερωμένη καθημερινή του βόλτα. Πέθανε μόνος και ξεχασμένος από φίλους και συμπολεμιστές.
Nuntiusweb
Υπάρχει ένα βιβλίο που έγραψε ο Κατσιμήτρος με τίτλο “Η Ήπειρος προμαχούσα” (έκδοση Ηπειρωτικής Εστίας), όπου αναφέρει τα γεγονότα της προετοιμασίας και της διεξαγωγής του πολέμου στον τομέα ευθύνης του. Εκεί αναφέρει μεταξύ των άλλων την διαμάχη του με την στρατιωτική και πολιτική ηγεσία για την αποστολή της 8ης μεραρχίας. Παρότι θέτει κυρίως τεχνικά τα ζητήματα, οι αποκαλύψεις του έχουν μεγάλη πολιτική και ιστορική αξία.
Αναφέρει εκτός από τα παραπάνω περί άμυνας στον Άραχθο και ότι α) του υπεδείχθη από τον Παπάγο να φρουρεί ταυτόχρονα (!) και τις ακτές του Ιονίου Εξηγεί ότι δεν πειθάρχησε διότι έτσι θα ήταν παντού αδύναμος και επέλεξε σωστά όπως αποδείχθηκε να οργανώσει αποφασιστική άμυνα στην τοποθεσία Ελαία- Καλπάκι. β) ότι μετά τη νίκη στο Καλπάκι κι ενώ έρχονταν οι επιστρατευμένες δυνάμεις και οι αιφνιδιασμένοι από την ήττα Ιταλοί υποχωρούσαν, το ΓΕΣ του απαγόρευσε από να τους καταδιώξει (!). Εξηγεί ότι αυτό είναι στρατιωτικά θεμελιώδες σφάλμα και επέτρεψε στους Ιταλούς να οργανώσουν άμυνα και να φέρουν ενισχύσεις που εμπόδισαν την πολύ πιθανή αρχικά κατάρρευσή τους στο μέτωπο.
Πολιτικά αυτά αποκαλύπτουν ότι το καθεστώς Μεταξά είπε ένα όχι χωρίς να πιστεύει στη νίκη, κυρίως λόγω της αγγλικής εξάρτησης και αγωνιζόταν , όπως λέει κι ο Μεταξάς στο ημερολόγιό του, όχι για τη νίκη αλλά για την “τιμή” δηλ, τα προσχήματα. Ουσιαστικά ο Κατσιμήτρος, από τα μέσα επιβεβαιώνει τον Στρατηγό Στέφανο Σαράφη (ηγέτη του ΕΛΑΣ) που έκανε κριτική στην διεξαγωγή του πολέμου από το καθεστώς Μεταξά (στον πρόλογο του βιβλίου του για τον ΕΛΑΣ και στις “Ιστορικές Αναμνήσεις” του) κατηγορώντας το ότι οδήγησε σε μή αναπόφευκτη ήττα και κατάρρευση διότι για καθεστωτικούς λόγους δεν ανέλαβε σωστά στρατιωτικά ενδεικνυόμενες πρωτοβουλίες – και τ ανάλογα ρίσκα.