Ασφαλώς και η ιστορία διδάσκει, αρκεί να την
μελετήσει κανείς σε βάθος, με κριτική σκέψη
και απαλλαγμένος από τα στερεότυπα.
Δεν πρόκειται προφανώς γιά την ατομική “γνώση
γιά την γνώση”, αλλά γιά άντληση συλλογικά
διδαγμάτων γιά το δραματικό παρόν και το
επίφοβο μέλλον.
1. Τ ο υ π α ρ ξ ι α κ ό ε ρ ώ τ η μ α.
Το υπαρξιακό ερώτημα που τίθεται
επιτακτικά αυτή την στιγμή είναι το εξής :
Ο εκ της Ευρώπης εκπορευόμενος άνθρωπος και
μαζί μ’αυτόν ο Ευρωγέννητος κεφαλαιοκρατικός
τρόπος παραγωγής και διανομής που έχει
επικρατήσει ή εξαρτήσει το μεγαλύτερο μέρος
της υφηλίου ,με τις τεράστιες παραγωγικές και
καταστρεπτικές δυνάμεις που αναπτύσσει, θα
οδηγηθεί στην αυτοκαταστροφή και την
καταστροφή όλου του πλανήτη , ε ί τ ε αυτό γίνει
με ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα, ε ί τ ε με έναν πιό
αργόσυρτο αλλά στο τέλος της ημέρας σίγουρο
οικολογικό όλεθρο ;
Γιά το πρώτο μπορούμε να ελπίζουμε ότι η
κοινή λογική και το ένστικτο αυτοσυντήρησης
όλου του ανθρώπινου γένους τελικά θα το
αποτρέψει,(ξεπερνώντας το πολύ πιθανό ενδεχό-
μενο ενός πολέμου από ατύχημα, καθώς και τον
πειρασμό ενός “περιορισμένου πυρηνικού πολέμου”
που θα φτάσει μέχρι το “αποθανέτω η ψυχή μου
μετά των αλλοφύλων”).Γιά το δεύτερο,η κοινή
λογική πάλι λέει ότι οι ελίτ θα σκεφτούν και θα
εφαρμόσουν σχέδια γιά την αποτροπή του ολέθρου
ο οποίος στοιχειώνει και τα δικά τους όνειρα.
Και δεν αναφέρομαι στις υποκριτικές,
ατελέσφορες και εν πάση περιπτώσει μακρόσυρτες
συμφωνίες τύπου Παρισιού, ή τα σχέδια ενός
“πράσινου καπιταλισμού” ,ή τα διάφορα τεχνολογικά
μέσα που έχουν προταθεί γιά την αποτροπή της
υπερθέρμανσης του πλανήτη , αλλά σε κάτι πιό
άμεσο και αποτελεσματικό.Τον “α π ο π λ η θ υ σ μ ό”
της γης,σε ποικίλη κλίμακα ανάλογα με τα εξεταζό-
μενα σενάρια, ώστε να μειωθεί το “οικολογικό
αποτύπωμα” της ανθρώπινης παρουσίας και
δραστηριότητας, αυτό το “άχθος αρούρης” που
έλεγαν οι αρχαίοι, το βάρος των ανθρώπων πάνω
στη γη, χωρίς να αλλάξει βέβαια, και ακριβώς γιά
να μην αλλάξει,το κεφαλαιοκρατικό παραγωγικό
πρότυπο(1).Μόνον να μεταλλαχθεί ενδυναμωνόμενο
με την λεγόμενη 4η Βιομηχανική Επανάσταση και
την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Δεν πρόκειται απλά γιά την ρομποτοποίηση των
αλυσίδων παραγωγής και διανομής, κάτι που έχει
ορισμένα όρια που έχουν να κάνουν με το ότι
η ταξική βουλημική κυριαρχία πρέπει να
ασκείται πάνω σε ανθρώπους και όχι σε μηχανές.
Πρόκειται γιά την σταδιακή ρομποτοποίηση του
ίδιου του ανθρώπου, την μετάλλαξη του σε
ετερόνομο ον, και της κοινωνίας σε κάτι
Οργουελικό που δεν μπορεί όμως να προσδιοριστεί
με ακρίβεια αυτή τη στιγμή.
Θα μας φωτίσει ίσως το βιβλίο του ιδρυτή και
προέδρου του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ
Κλάους Σβαμπ, “The Great Reset” (“Η Μεγάλη
Επανεκκίνηση”) ,που εκδόθηκε το καλοκαίρι,
και μιλάει γιά το “στενό αλλά ελπιδοφόρο”
παράθυρο ευκαιρίας που μας ανοίγει η παρούσα
“πανδημία”.
“Ευκαιρία” και γιά την αναστήλωση της κυριαρχίας
του δυτικού καπιταλισμού, που έχει διασαλευτεί
από την αναπάντεχη τροπή που πήρε η, δικής του
έμπνευσης, παγκοσμιοποίηση.
Ο “μισθωτός σκλάβος”,όπως χαρακτήριζε ο Μαρξ
τον μισθωτό εργάτη,θα παραμείνει βέβαια σκλάβος,
αλλά πρέπει να διορθωθούν ορισμένα “ελαττώματα”
που είχε μέχρι τώρα : Ότι μπορεί να σκέφτεται
αυτόνομα, να διεκδικεί και τελικά να εξεγείρεται,
ενώ στην αρχαιότητα οι εξεγέρσεις των σκλάβων
ήταν σπάνιες γιατί ήταν υπό συνεχή έλεγχο,
παρακολούθηση και καταστολή. Απαιτείται λοιπόν
ένα αστυνομικό κράτος διαρκούς κατάστασης
έκτακτης ανάγκης. Μερικά δείγματα έχουμε ήδη
δει . Έπονται κι άλλα.
Ως προς το “πλήθος”,αυτό πάντα φόβιζε και
αηδίαζε τις μισάνθρωπες ελίτ ,ταυτόχρονα
όμως το είχαν ανάγκη σαν παραγωγικό εργαλείο
και υποκείμενο ταξικής κυριαρχίας.
Γιαυτό και οι διάφορες εκφοβιστικέςθεωρίες
“υπερπληθυσμού”, αρχίζοντας από τον Μάλθους,
ο οποίος όμως στο τέλος σύστηνε στους
εργάτες να μην έχουν “υπερβολικά φρόνιμες
συνήθειες ως προςτον γάμο.”(2)
Γι αυτό και στην μακρά διάρκεια της ιστορίας
βλέπουμε πως οι διάφορες σφαγές κατακτητών
σπάνια έφταναν μέχρι “τελικής λύσεως”. Είχαν
συνήθως “παιδευτικό” χαρακτήρα παραδειγμα-
τισμού και συχνά εκδίκησης. Μετά άφηναν την
μηχανή να δουλέψει.
2. Κ α ι κ ά π ο ι ε ς υ π ε ν θ υ μ ί σ ε ι ς…
Η ιστορία δεν είναι καθόλου αισιόδοξη ως προς τη
χριστιανική ηθική των εξ Ευρώπης εκπορευόμενων
ελίτ- και όχι μόνον- απανταχού της γης.
Ο Μαρξ στο”Κεφάλαιο” (Σύγρ.Εποχή,τ.1,σ.776)
παραθέτει ένα απόσπασμα του Ου.Χόγουιτ -“που
έχει κάνει ειδικότητα του τον χριστιανισμό”-
γιά την ευρωπαική αποικιοκρατία :
“Οι βαρβαρότητες και οι ανόσιες φρικαλεότητες,
που διέπραξαν οι λεγόμενες χριστιανικές φυλές
σε όλες τις περιοχές του κόσμου και ενάντια σε
κάθε λαό που μπόρεσαν να υποδουλώσουν,δεν
έχουν το όμοιο τους σε καμιά εποχή της
παγκόσμιας ιστορίας,και σε καμιά φυλή,όσο άγρια
και αμόρφωτη, όσο ανελέητη και ξετσίπωτη κι αν
είναι.”
Και ο Μαρξ σημειώνει ότι γιά την μεταχείριση
των δούλων υπάρχει ένα καλό απάνθισμα στο έργο
του Ch.Comte :”Traite’ de la Legislation”.
“Πρέπει να μελετήσει κανείς επισταμένα αυτό το
έργο, γιά να δεί σε τί είναι ικανός ο αστός να
μετατρέψει τον εαυτό του και τον εργάτη,παντού
όπου μπορεί να μεταπλάσει ανενόχλητος τον
κόσμο κατ’ εικόνα και ομοίωση του,” προσθέτει.
Και τον εργάτη λοιπόν δηλητηριάζει ιδεολογικά,
ως ένα βαθμό.
Το είδαμε εξάλλου αυτό εμφαντικά στους δυο
Παγκόσμιους Πολέμους όπου οι εργάτες αλλη-
λοσπαράχτηκαν “γιά τ’ αφέντη το φαί” που λέει
κι Βάρναλης, ενώ στον Β’ Π.Π. την νίκη την
έδωσαν οι εργάτες και οι αγρότες που είχαν
αποτινάξει τον ζυγό του κεφαλαίου.
Στη συνέχεια ο Μαρξ δίνει ορισμένα
παραδείγματα αποικιοκρατικής κτηνωδίας :
“Οι νηφάλιοι εκείνοι βιρτουόζοι του προτεσταν-
τισμού, οι πουριτανοί της Ν. Αγγλίας,καθόρισαν
το 1703 με αποφάσεις της Συνέλευσης,
το βραβείο των 40 λιρ. γιά κάθε ινδιάνικο ‘σκαλπ’
(το πετσί του κρανίου) και γιά κάθε ερυθρόλευκο
αιχμάλωτο, το 1720 βραβείο 100 λίρ. γιά κάθε
σκάλπ, το 1744(….) γιά γυναίκες αιχμάλωτες και
παιδιά 55 λίρ., και γιά σκάλπ γυναικών και παιδιών
50 λίρ. ! ”
Βέβαια οι ιθαγενείς τους εκδικήθηκαν αργότερα με
τον ίδιο τρόπο, αλλά μόνο προσωρινά…..
Ο Jared Diamond στο έργο του “Όπλα,μικρόβια και
ατσάλι ” γράφει πως σε όλη την Αμερικανική ήπειρο
αφανίστηκαν σχεδόν 100 εκατ. άνθρωποι (χώρια οι
εκατομμύρια σκλάβοι που πέθαναν μέσα στα πλοία
που τους μετέφεραν στην Αμερική), αλλά προσθέτει
πως οι περισσότεροι πέθαναν από τα μικρόβια και
αλκοόλ που μετέφεραν μαζί τους οι Ευρωπαίοι.
Βιολογικός και ‘χημικός’ λόγω αλκοόλ,πόλεμος
κι εδώ,έστω κι αθέλητος ; Ή μήπως ηθελημένος,
τουλάχιστον ως προς το αλκοόλ ;
Εξ άλλου είναι γνωστές από την ιστορία πολλές
περιπτώσεις επιτιθεμένων που μόλυναν τα
πηγάδια των πολιορκουμένων, ή πέταξαν με
καταπέλτες μέσα στην πόλη μολυσμένα ζώα.
Πολλοί ιστορικοί υποστηρίζουν πως η πρώτη
περίπτωση αφορά και τον λοιμό της Αθήνας στον
δεύτερο χρόνο του Πελοποννησιακού πολέμου,
όταν πέθανε τουλάχιστον ο μισός πληθυσμός
της και ο ίδιος ο Περικλής.
Στην Αμερική οι εισβολείς τόσους πολλούς έστειλαν
στον άλλο κόσμο, που αναγκάστηκαν να φέρουν
σκλάβους γιά τις φυτείες από την Αφρική.
(Βέβαια οι ιθαγενείς γυναίκες τους εκδικήθηκαν
αθέλητα, με πιό πλάγιο και ερωτικό τρόπο,
μεταδίδοντας τους τη σύφιλη, ή “γαλλική ασθένεια” κατ’άλλη ονομασία.)
Ας μην ξεχνάμε τους δυό Πολέμους του Οπίου με
τους οποίους οι Εγγλέζοι επέβαλαν τον 19ο αιώνα
την ελεύθερη εισαγωγή οπίου από τις Ινδίες στην
Κίνα ,ώστε να εξουθενώσουν σωματικά και ψυχικά
τους Κινέζους ,όπως είχαν κάνει πιό πριν με τους
Ινδούς.’Χημικός’ και ψυχολογικός πόλεμος κι αυτός.
Διεξάγεται και στο εσωτερικό των καπιταλιστικών
μητροπόλεων προληπτικά,σε βάρος της εργατικής
τάξης, των μειονοτήτων και της νεολαίας.
Οι απελπισμένοι έτσι δεν εξεγείρονται.
Η αγγλική εταιρία των Ανατολικών Ινδιών,λέει ο
Μάρξ, από τον 18ο αιώνα είχε το μονοπώλιο του
εμπορίου τσαγιού και του κινεζικού εμπορίου γενικά.
Όμως το εσωτερικό εμπόριο στις Ινδίες έγινε
μονοπώλιο των ανώτερων υπαλλήλων της εταιρίας.
Στην κυριολεξία ιδιωτικοποίηση δηλαδή, ενώ η ίδια
η εταιρία ήταν ένας προάγγελος των σημερινών
πολυεθνικών.
“Τα μονοπώλια αλατιού, όπιου ,μπετέλ και άλλων
εμπορευμάτων ήταν ανεξάντλητα μεταλλεία πλούτου”
(Σήμερα το λένε ‘καρτέλ ναρκωτικών’ που είναι
κι αυτό πολυσχιδές.)
“Σύμφωνα με ένα κατάλογο που υποβλήθηκε στη βουλή,
η εταιρία και οι υπάλληλοι της, από το 1757 μέχρι το
1766 έβαλαν τους Ινδούς και τους χάρισαν 6 εκατομ.
λίρες”, μας πληροφορεί με λεπτή ειρωνία ο Μαρξ.
Και συνεχίζει μόλις συγκρατώντας την οργή του :
“Στα 1769-1770 οι εγγλέζοι προκάλεσαν λιμό,αγορά-
ζοντας όλο το ρύζι και αρνούμενοι να το ξαναπουλήσουν
παρά μόνο σε μυθικές τιμές”!! Και προσθέτει :
“Το 1866 μόνο στην επαρχία Ορίσσα πέθαναν από τη
πείνα πάνω από ένα εκατομμύριο Ινδοί. Και όμως οι
Εγγλέζοι προσπαθούσαν να πλουταίνουν το δημόσιο
ταμείο των Ινδιών, πουλώντας σε πάρα πολύ ψηλές
τιμές τα τρόφιμα στους πεινασμένους “.(ό.π. σ.777)
Τη φτώχια όμως και τη πείνα την εξυμνούσε την ίδια
εποχή ο “προτεστάντης παπάς της υψηλής προτεσταν-
τικής εκκλησίας Τάουνσεντ….σαν αναγκαίο όρο του
πλούτου”, λέει μερικές σελίδες πιό πριν ο Μαρξ (σ.669)
“Η πείνα δεν αποτελεί μόνο μιάν ειρηνική,σιωπηρή,
συνεχή πίεση, αλλά επειδή είναι το πιό φυσικό κίνητρο
της βιομηχανίας και της εργασίας,προκαλεί την πιό
μεγάλη προσπάθεια.” λέει χωρίς αιδώ ο παπάς.
Τους θανάτους από πείνα τους προσπερνάει,επειδή
ίσως οι νεκροί θα βρεθούν ευτυχείς στο Βασίλειο
του Θεού.
Αυτόν τον καθιαγιασμένο κανόνα, αποφάσισε να τον
εφαρμόσει με την υγειονομική-οικονομική κρίση,
εντελώς άτεγκτα η υψηλή ολιγαρχία το σωτήριον έτος
2020. Και βλέπουμε….
Δεν μπορώ να απαριθμίσω σ’αυτό το σύντομο κείμενο
όλα τα εγκλήματα του Ευρωγέννητου καπιταλισμού σε
βάρος της ανθρωπότητας.
Οι ανθρωποσφαγές των δύο παγκοσμίων πολέμων
με τα 70 εκατομ. νεκρούς είναι ανεξίτηλα χαραγμένες
στην συλλογική μνήμη, αν και αμφιβάλω γιά την πλήρη
γνώση τους από τη νέα γενιά.
Να αναφέρω όμως την εξολόθρευση 3 εκατομμυρίων
Κογκολέζων στις φυτείες καουτσούκ στα τέλη του
19ου αιώνα από τους Βέλγους,στον βασιλιά των οποίων
Λεοπόλδο ανήκε το Κογκό σαν προσωπική κτήση.
Ένα εκατομμύριο Αλγερινοί χάθηκαν στον πόλεμο της
ανεξαρτησίας τους από τους Γάλλους.Νίκησαν όμως
και έγιναν ανεξάρτητοι,όπως και οι Κογκολέζοι, όπως
και οι Ινδοί και τόσοι άλλοι λαοί, σαν αποτέλεσμα των
εθνικοαπελευθερωτικών και σοσιαλιστικών
επαναστάσεων που πυροδότησε η Μεγάλη Αντιφασιστική
Νίκη των λαών.
Στον πόλεμο της Κορέας στην αρχή της δεκαετίας του
1950, εξοντώθηκαν από τους Γιάγκηδες και τους
συμμάχους τους ( μεταξύ των οποίων η “μικρά και
έντιμος Ελλάς”),τρία εκατομμύρια Κορεάτες.Ωστόσο
στην τελική αντεπίθεση των πατριωτικών κορεατικών
δυνάμεων μαζί με κινεζικές εθελοντικές μονάδες
(ο τακτικός κινεζικός στρατός είχε παραμείνει στα
σύνορα),είναι αυτοί που νίκησαν και οι ειβολείς
υποχώρησαν άτακτα, αναγκαζόμενοι να ζητήσουν
ανακωχή που κατέληξε στον ορισμό των συνόρων
των δύο κρατών στον 37ο παράλληλο.(3)
Με νίκη έληξε και ο αγώνας των λαών Βιετνάμ,
Λάος και Καμπότζης ενάντια στους Γάλλους και
Αμερικάνους ιμπεριαλιστές.Οι Γιάγκηδες
αναγκάστηκαν να φύγουν ντοπιασμένοι με
ελικόπτερο από την πρεσβεία τους
στη Σαιγκόν.Τρία εκατομμύρια άμαχοι
και στρατιώτες θυσιάστηκαν στον αγώνα γιά την
εθνική ανεξαρτησία και αξιοπρέπεια.
Όποιο δρόμο ανάπτυξης ακολουθούν τώρα είναι
αποκλειστικά δική τους επιλογή.
Ο συσχετισμός δυνάμεων έχει αλλάξει παγκόσμια,
παρά το μεταμορφισμό της Κίνας–ή εξαιτίας
αυτού– πράγμα που οδηγεί τις ελίτ του ευρω-
ατλαντικού καπιταλισμού ακόμα και σε παρανοικούς
και μισάνθρωπους-αλλά όχι πρωτόγνωρους-
σχεδιασμούς. Το παιχνίδι – ή η ρωσική ρουλέτα- θα
κριθεί από το αν καταφέρουν να εντάξουν κυρίως
την Ρωσία και την Κίνα σε αυτούς. Μάλλον όχι,
δεδομένων και των ενδοιμπεριαλιστικών αντιθέσεων.
3. Σ η μ ε ι ώ σ ε ι ς
1. Με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου κάποιοι
ακροδεξιοί, αποκληθέντες αργότερα “οικολόγοι”,( ο
όρος δεν ήταν τότε εν χρήσει),και με την τρομακτική
γιά την ανθρωπότητα εμπειρία της χρήσης του
ατομικού όπλου,που μάλλον γιά αυτούς ήταν ελπιδο-
φόρα,αντιμετώπιζαν το ενδεχόμενο χρήσης του γιά
να μειωθεί ο “υπερπληθυσμός”, όταν ο παγκόσμιος
πληθυσμός ήταν μόλις δύο δισ.
Ο Φ.Όσμπορν ωστόσο θεώρησε τελικά πως πρέπει να
δωθεί μιά λύση “που να εναρμονίζεται κ ά π ω ς(!) με
τα ιδανικά της ανθρωπότητας. ( Βλ. “Το αλφαβητάριο
της οικολογίας” του Ε.Σράμ, Εκδ. Αίολος,τ.Β’,σ.108-111)
Το 1968 ο Πωλ Έλριχ επανέρχεται και βλέπει δυό
λύσεις, είτε “την πτώση του δείκτη των γεννήσεων”,
είτε “την αύξηση του δείκτη των θανάτων με τη βοήθεια
της πείνας, των πολέμων και των επιδημιών.” Συνηγορεί
υπέρ της πρώτης λύσης. “Τότε και μόνο τότε δεν θα
μας επιβληθεί η πρώτη λύση”, (από ποιούς;) (ό.π.σ.118).
Το 1974 επανέρχεται ο Χ. Κίσσινγκερ και δηλώνει πως
το πρόβλημα του υπερπληθυσμού είναι το βασικό που
πρέπει να αντιμετωπίσουν οι ΗΠΑ σε σχέση με τον Τρίτο
Κόσμο. Προφανώς όχι η διατροφή των πεινασμένων,
κυρίως με την ανάπτυξη των παραγωγικών πόρων των
χωρών τους. Το πώς θα αντιμετωπίσουν οι ΗΠΑ τον “υπερπληθυσμό” δεν μας το φανέρωνει.
Το 2005-10 επανέρχεται ο Μπ.Γκέιτς και δηλώνει
επανειλημένα πως ο παγκόσμιος πληθυσμός πρέπει
να μειωθεί τουλάχιστον κατά 1,3 δισ…..με τα εμβόλια,
προφανώς στείρωσης.
2. Βλ. Κ.Μαρξ,ό.π., σ.657.
3. Στην διάρκεια αυτού του πολέμου μεταστράφηκε
στον κομμουνισμό ο άρτι αποθανών Βρετανός
κατάσκοπος Τζόρτζ Μπλέικ. Ήταν κρατούμενος στις
φυλακές των πατριωτικών δυνάμεων ,είδε την
γενοκτονία που διεξαγόταν, άκουγε τους βομβαρδισμούς
και διάβασε και το Κεφάλαιο του Μαρξ…..
