Τα εκρηκτικά ελλείμματα εκτινάσσουν σε νέα ύψη το δημόσιο χρέος. Γρήγορα θα επιβληθεί σκληρή λιτότητα σε μισθούς και συντάξεις κάτω και από την πίεση των θεσμών για υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα.
Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ύψους 8,139 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 7,169 δισ. ευρώ.
Στα 10,8 δισ. εκτοξεύθηκε το έλλειμμα του προϋπολογισμού στην Ελλάδα την περίοδο του Ιανουαρίου – Μαΐου 2021, έναντι στόχου για έλλειμμα 9,769 δισ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2021 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021 και ελλείμματος 7,494 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2020.
Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ύψους 8,139 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 7,169 δισ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 4,843 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2020.
Η πορεία των εσόδων
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 18.275 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 274 εκατ. ευρώ ή 1,5% έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 19.919 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 296 εκατ. ευρώ ή 1,5% έναντι του στόχου.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 16.859 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 193 εκατ. ευρώ ή 1,1% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021.
Ειδικότερα, την περίοδο του Ιανουαρίου – Μαΐου 2021 αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:
α) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 10 εκατ. ευρώ ή 1,3%,
β) Φόροι επί χρηματοοικονομικών και κεφαλαιακών συναλλαγών κατά 46 εκατ. ευρώ ή 30,1%,
γ) Φόροι ταξινόμησης οχημάτων κατά 25 εκατ. ευρώ ή 25,6%,
δ) Λοιποί φόροι επί αγαθών κατά 33 εκατ. ευρώ ή 126,8%,
ε) Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 34 εκατ. ευρώ ή 6,0%,
στ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 42 εκατ. ευρώ ή 1,2%,
ζ) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 510 εκατ. ευρώ ή 91,1% εκ των οποίων : Φόροι Οχημάτων κατά 625 εκατ. ευρώ ή 600,7%,
η) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 346 εκατ. ευρώ ή 61,8% εκ των οποίων : Επιστροφές δαπανών κατά 182 εκατ. ευρώ ή 116,5%.
Μειωμένα έναντι του στόχου την ίδια περίοδο ήταν τα έσοδα στις κάτωθι βασικές κατηγορίες:
α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 84 εκατ. ευρώ ή 12,8%,
β) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 308 εκατ. ευρώ ή 5,1%,
γ) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 219 εκατ. ευρώ ή 13,6%,
δ) ΕΦΚ λοιπών προϊόντων κατά 12 εκατ. ευρώ ή 6,4%,
ε) Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 83 εκατ. ευρώ ή 17,0%,
στ) Φόροι και δασμοί επί εισαγωγών κατά 16 εκατ. ευρώ ή 13,3%,
ζ) Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 78 εκατ. ευρώ ή 11,8% εκ των οποίων : ΕΝΦΙΑ κατά 67 εκατ. ευρώ ή 10,6%,
η) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρίες (ΝΠ) κατά 102 εκατ. ευρώ ή 14,1%,
θ) Μεταβιβάσεις κατά 147 εκατ. ευρώ ή 7,2%,
ι) Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων κατά 300 εκατ. ευρώ ή 99,1%.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 1.644 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 22 εκατ. ευρώ από το στόχο (1.666 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1.683 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 254 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, τον Μάιο 2021 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 3.150 εκατ. ευρώ αυξημένο κατά 193 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 3.451 εκατ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 125 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 2.920 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 14 εκατ. ευρώ ή 0,5% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021.
Οι κυριότερες κατηγορίες εσόδων στις οποίες σημειώθηκε αύξηση έναντι του στόχου τον Μάιο 2021, είναι οι κάτωθι:
α) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 99 εκατ. ευρώ,
β) Φόροι επί χρηματοοικονομικών και κεφαλαιακών συναλλαγών κατά 12 εκατ. ευρώ,
γ) Μεταβιβάσεις κατά 105 εκατ. ευρώ,
δ) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 40 εκατ. ευρώ.
Αντίθετα, μειωμένες έναντι του στόχου ήταν τον Μάιο 2021 κυρίως οι εξής βασικές κατηγορίες εσόδων:
α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 21 εκατ. ευρώ,
β) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 48 εκατ. ευρώ,
γ) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 20 εκατ. ευρώ,
δ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρίες (ΝΠ) κατά 20 εκατ. ευρώ,
ε) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 19 εκατ. ευρώ.
Οι επιστροφές εσόδων του Μαΐου 2021 ανήλθαν σε 301 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση κατά 68 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (369 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 340 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 90 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Η πορεία των δαπανών
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Μαΐου 2021 ανήλθαν στα 29.074 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 757 εκατ. ευρώ ή 2,7% έναντι του στόχου (28.317 εκατ. ευρώ).
Η υποεκτέλεση του Τακτικού Προϋπολογισμού ύψους 733 εκατ. ευρώ οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι σημαντικό μέρος των υπό κατανομή πιστώσεων που επρόκειτο να μεταφερθούν στην κατηγορία των μεταβιβάσεων εντός της περιόδου Ιανουαρίου – Μαΐου, τελικά δεν μεταφέρθηκαν, κυρίως διότι υπήρξε μεταγενέστερη του προϋπολογισμού απόφαση, να εξυπηρετηθεί μερικώς το μέτρο της επιστρεπτέας προκαταβολής από πόρους του ΠΔΕ.
Οι ταμειακές πληρωμές που σχετίζονται με τα εξοπλιστικά προγράμματα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (κατηγορία αποκτήσεων παγίων περιουσιακών στοιχείων), κινήθηκαν αυξητικά σε σχέση με τον αρχικό στόχο κατά 688 εκατ. ευρώ, προς εξυπηρέτηση των σχετικών συμβάσεων. Ομοίως αυξητικά κινήθηκαν και οι δαπάνες τόκων κατά 221 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον αρχικό στόχο.
Το σκέλος του ΠΔΕ κινήθηκε αντίρροπα σε σχέση με τον Τακτικό Προϋπολογισμό, παρουσιάζοντας αύξηση σε σχέση με τον στόχο κατά 1.819 εκατ. ευρώ (πληρωμές 3.559 εκατ. ευρώ έναντι στόχου 1.740 εκατ. ευρώ), κυρίως λόγω των ανωτέρω αυξημένων πληρωμών του μέτρου της επιστρεπτέας προκαταβολής.
Η προσωρινή εικόνα των κυριότερων πληρωμών των μέτρων κατά της πανδημίας για την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου, έχει ως εξής:
α) η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας του COVID-19 (μισθωτών) ύψους 1.653 εκατ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),
β) η επιστρεπτέα προκαταβολή ύψους 1.618 εκατ. ευρώ από την κατηγορία των μεταβιβάσεων και 1.108 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
γ) η κρατική αποζημίωση εκμισθωτών ύψους 508 εκατ. ευρώ, λόγω μειωμένων μισθωμάτων που λαμβάνουν,
δ) η επιχορήγηση προς τον ΟΠΕΚΑ ύψους 155 εκατ. ευρώ, για την αποπληρωμή δανείων πληγέντων από την πανδημία,
ε) η ενίσχυση μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που επλήγησαν από τον COVID-19 στις Περιφέρειες ύψους 217 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
στ) η επιδότηση τόκων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ύψους 47 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ και
ζ) οι δαπάνες σχετικά με το ταμείο εγγυοδοσίας επιχειρήσεων ύψους 220 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Μαΐου 2021 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020 κατά 5.552 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των προαναφερθέντων μέτρων κατά της πανδημίας και των αυξημένων πληρωμών εξοπλιστικών προγραμμάτων και τόκων.