Ένας Ρώσος συγγραφέας έκανε πρόσφατα έναν τολμηρό ισχυρισμό, ότι η Ρωσία αναζήτησε διπλωματική λύση στον πρόσφατο γύρο μάχης μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας επειδή αναγνώρισε ότι είναι στρατιωτικά αδύναμη σε σύγκριση με την Τουρκία. Είναι ακριβής η εκτίμησή του;
Ο Alexander Zhelenin αναφέρθηκε σε τρεις μεγάλες συγκρούσεις το 2020, στις οποίες η Τουρκία και η Ρωσία έπαιξαν ρόλους σε αντίθετες πλευρές μεταξύ τους, με την πλευρά της Τουρκίας να επικρατεί κάθε φορά, σε μια ανάλυση που δημοσιεύθηκε από το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Rosbalt.
Οι συγκρούσεις ήταν η επιθετική επιστροφή των συριακών κυβερνητικών δυνάμεων στην επαρχία Idlib, η υποστηριζόμενη από την Τουρκία κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA) κατά του Εθνικού Στρατού της Λιβύης (LNA) στη Λιβύη και οι τελευταίες συγκρούσεις μεταξύ του υποστηριζόμενου από την Τουρκία Αζερμπαϊτζάν και των Αρμενίων στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
«Ο πραγματικός λόγος για τον περιορισμό της Ρωσίας (στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ) ήταν η στρατιωτική αδυναμία της Ρωσίας έναντι της Τουρκίας, όπως αποδεικνύεται στη Συρία και τη Λιβύη», έγραψε ο Ζελένιν. «Ο Πούτιν φοβόταν την τουρκική στρατιωτική δύναμη της Τουρκίας και τη μη απολογητική στάση του Ερντογάν».
«Η Μόσχα υπέστη τρεις ήττες από την Τουρκία μέσα σε ένα χρόνο», δήλωσε ο Ζελενίν. Η πιο καταστροφική από αυτές τις ήττες ήταν στο Ιντλίμπ, δεδομένου ότι η στρατιωτική παρουσία της Ρωσίας στη Συρία είναι πολύ πιο εμφανής από ό,τι στη Λιβύη, όπου βασίζεται κυρίως σε μισθοφόρους.
«Η συνέπεια του φιάσκο της Μόσχας τον Μάρτιο στη Συρία ήταν η άρνηση του Κρεμλίνου, όχι προφορικά αλλά με πραγματική συμφωνία, να υποστηρίξει τον σύμμαχό του CSTO, την Αρμενία στον πόλεμο του Καραμπάχ», δήλωσε ο Ζελένιν, αναφερόμενος σε μια στρατιωτική συμμαχία μετασοβιετικών κρατών. «Ως αποτέλεσμα, το Ερεβάν υπέστη ήττα από τον στρατό του Αζερμπαϊτζάν, υποστηριζόμενος από τον ισχυρό στρατό της Τουρκικής Δημοκρατίας, καλά εξοπλισμένο με σύγχρονα όπλα».
Η χρήση τουρκικών drones συγκεκριμένα, χάρισε αναμφίβολα στην Άγκυρα πολλές νίκες στο πεδίο της μάχης εναντίον Ρωσικών δυνάμεων καθ ‘όλη τη διάρκεια του 2020. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η Μόσχα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι είναι αδύναμη ενόψει των αυξανόμενων στρατιωτικών δυνατοτήτων της Τουρκίας.
Αναλυτές στο BlueMelange, μιας ανεξάρτητης ερευνητικής ομάδας που εδρεύει στην Άγκυρα, πιστεύουν ότι ο Ζελίνιν έχασε ένα κρίσιμο σημείο στην ανάλυσή του.
Ο τουρκικός στρατός “θα μπορούσε να εμπλακεί άμεσα σε ζώνες συγκρούσεων με δυνάμεις του καθώς και να χρησιμοποιήσει στρατιωτικές δυνάμεις “εκπροσώπων”, ενώ η Ρωσία δεν μπορούσε “λόγω διεθνούς πίεσης σε αυτό”, δήλωσε το BlueMelange στο Ahval.
«Επομένως, θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε ότι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις ενεπλάκησαν άμεσα με το στρατιωτικό της υλικό, έμπειρους χειριστές και συστήματα στην Τρίπολη, το Ιντλίμπ και το Ναγκόρνο-Καραμπάχ», ανέφερε η ομάδα. Η Ρωσία, από την άλλη πλευρά, έβλεπε ότι οι αντίστοιχοι σύμμαχοί της προσπάθησαν απεγνωσμένα να αποκρούσουν την «καλά εξοπλισμένη και εκπαιδευμένη τουρκική πολεμική μηχανή», χρησιμοποιώντας σε μεγάλο βαθμό ξεπερασμένο στρατιωτικό υλικό, ανέφερε.
Και πάλι, κανένα από αυτά δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η Ρωσία αισθάνεται στρατιωτικά ή τεχνολογικά αδύναμη σε σύγκριση με την Τουρκία.
«Η Μόσχα παίρνει στα σοβαρά την απειλή των τουρκικών drone μόνο για περιορισμένα θέματα», δήλωσε ο Tom Rehnquist, ερευνητής αναλυτής του αμερικανικού think tank Stratfor, προσθέτοντας ότι «Στις πρόσφατες συγκρούσεις της, η Ρωσία έχει επιδείξει μια έξυπνη ισορροπία ελαχιστοποίησης της έκθεσης του υλικού και των μελών της υπηρεσίας, μεγιστοποιώντας ταυτόχρονα τα γεωπολιτικά οφέλη».
Σε περιστατικά όπως το Idlib στις αρχές του 2020, τα τουρκικά drone περιπλέκουν αυτήν την ισορροπία. Ωστόσο, με τη Ρωσία να έχει εξασφαλίσει τη βάση της στις ακτές της ανατολικής Μεσογείου της Συρίας, η βοήθεια του Συριακού Προέδρου Μπασάρ Άσαντ να ανακτήσει το Ιντλίμπ ήταν «μέτριος στόχος» για τη Μόσχα. «Η παρουσία τουρκικών drone, ήταν πιθανώς διαχειρίσιμη, εάν ο στόχος ήταν αρκετά σοβαρός και διακινδύνευε τη ζωή των μελών της υπηρεσίας που έχουν αναπτυχθεί».
Ενώ τα τουρκικά drone δεν μπορούσαν να υπερασπιστούν την πόλη Idlib από μόνα τους, θα μπορούσαν να καταφέρουν να επιφέρουν «περιττή» ζημιά κατά των ρωσικών δυνάμεων, δήλωσε ο Ρενκίστ.
«Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη τις “μικτές δυνάμεις” Ρωσίας και Συρίας που υπάρχουν στην περιοχή και το γεγονός ότι οι συριακές δυνάμεις διαθέτουν περίπλοκα αντιαεροπορικά όπλα, θα είχε ως συνέπεια η Μόσχα να έθετε την προστασία των δυνάμεών της σε κακώς εκπαιδευμένα χέρια», είπε. «Επομένως, ο Πούτιν αποφάσισε να μην ανανεώσει την επίθεση».
Ένας σημαντικός επαναλαμβανόμενος παράγοντας στην επιτυχία των τούρκικων drone και στα τρία πεδία μάχης ήταν η ικανότητά τους να αντιμετωπίσουν παλαιότερες ρωσικές αεροπορικές άμυνες που χειρίζονται οι αντίπαλοί τους.
Αυτά τα συγκεκριμένα ρωσικά συστήματα ήταν «ως επί το πλείστον παλαιού τύπου και ήταν όλα ξεπερασμένα για σύγχρονο πόλεμο όπως έχουμε δει στη Λιβύη και τη Συρία», είπε το BlueMelange.
Ενώ τον εναέριο χώρο πάνω από το Idlib υπερασπίστηκαν σχετικά χαλαρά ρωσικής κατασκευής αντιαεροπορικά συστήματα εναντίον των τουρκικών drone, στη Λιβύη τα τουρκικά Bayraktar TB2 κατάφεραν να καταστρέψουν πάνω από δώδεκα συστήματα ρωσικής κατασκευής LNA Pantsir-S1.
Ακόμη, η Αρμενία έχασε πυραύλους αεροπορικής άμυνας S-300 μεγάλου βεληνεκούς στον πόλεμο Ναγκόρνο-Καραμπάχ πέρυσι, η καταστροφή τους προκλήθηκε κυρίως, εάν όχι εξ ολοκλήρου, από τα ισραηλινά περιφερόμενα πυρομαχικά Harop του Αζερμπαϊτζάν, επίσης γνωστά ως «καμικάζι» ή «drone αυτοκτονίας».
Παρ ‘όλα αυτά, ο πρόεδρος των Αζέρων Ilham Aliyev αναγνώρισε τα πρόσφατα αποκτηθέντα τουρκικά drone Bayraktars από τη χώρα του, ως “υπεύθυνα” για την καταστροφή στρατιωτικού εξοπλισμού αξίας 1 δισ. Δολαρίων των Αρμενίων.
Το Ερεβάν έχασε πάνω από 200 άρματα μάχης από τέτοιες επιθέσεις καθ ‘όλη τη διάρκεια της μάχης.
Το BlueMelange σημείωσε ότι τέτοια παλαιότερα ρωσικά συστήματα στα χέρια των Αρμενικών δυνάμεων είναι «ευάλωτα έναντι των τυποποιημένων εφαρμογών του ΝΑΤΟ και του σμήνους των drone, των οποίων η Τουρκία έχει σαφή εμπειρία λόγω του παγκοσμίου επιπέδου Electronic Warfare και της SEAD / DEAD (Suppression of Enemy Air Defence / Καταστροφής της Εχθρικής Αεράμυνας) εκπαίδευσης και ασκήσεων που έχει διεξάγει στην 3η Αεροπορική Βάση της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας στην Κόνια».
Τα χερσαία τουρκικά ηλεκτρονικά συστήματα πολέμου, όπως το KORAL, που λειτουργούν παράλληλα με αερομεταφερόμενα ηλεκτρονικά αντίμετρα μπορούν «εύκολα» να μπλοκάρουν τέτοια παλιά συστήματα, τα οποία δεν μπορούν να εντοπίσουν ούτε να εντοπίσουν στόχους χαμηλής ταχύτητας όπως τα drone TB2, ανοίγοντας το δρόμο για την καταστροφή τους, ανέφερε. .
Ένα άλλο πλεονέκτημα που είχε η Τουρκία έναντι αυτών των ρωσικών αντιαεροπορικών δυνάμεων των Αρμενίων, ήταν το γεγονός ότι πολλά από αυτά διέθεταν ραντάρ περιορισμένων δυνατοτήτων
«Βρίσκονται σοβαρά πίσω από τα συστήματα του Δυτικού ΝΑΤΟ, δεν έχουν κάλυψη 180 ή 360 μοιρών, δεν διαθέτουν δυνατότητα εμπλοκής τεχνολογίας fire and forget και δεν διαθέτουν σύγχρονα συστήματα ελέγχου και διοίκησης του ΝΑΤΟ», δήλωσε το BlueMelange.
Τα συστήματα αεροπορικής άμυνας A2 / AD (Anti Access / Area Denial) των ρωσικών αεροδιαστημικών δυνάμεων έχουν πολλές διασυνδεόμενες μονάδες πυρός μεταξύ τους, μέσω συγχώνευσης δεδομένων πεδίου μάχης και κέντρων C4I (διοίκηση, έλεγχος, επικοινωνίες, υπολογιστές και πληροφορίες) για να πάρουν μια πραγματική εικόνα του εναέριου χώροου για τον εντοπισμό απειλών », είπε, προσθέτοντας ότι “Αυτό το είδος σύγχρονων κέντρων σύντηξης δεν είναι διαθέσιμο σε συστήματα εξαγωγής.”
Ο Rehnquist επεσήμανε ότι τα drones γενικά «παρουσιάζουν μοναδικά πλεονεκτήματα» όσον αφορά το ευρύτερο πεδίο των αντιαεροπορικών αμυντικών συστημάτων
«Τα κορυφαία συστήματα όπως το S-400 έχουν σχεδιαστεί για την καταστροφή αεροσκαφών που πετούν σε μεγάλο υψόμετρο», είπε.
Τα μαχητικά που πετούν με υψηλές πτήσεις είναι στις περισσότερες περιπτώσεις τα ακριβότερα και ισχυρότερα αεροσκάφη σε οποιαδήποτε αεροπορική δύναμη, δήλωσε ο Ρενκ.
Κατά συνέπεια, τα S-400 και συγκρίσιμα συστήματα αποτελούν ισχυρό αποτρεπτικό παράγοντα εναντίον μαχητικών αεροσκαφών που πετούν πάνω από τον εχθρικό εναέριο χώρο. Αυτό δεν συμβαίνει με τα drone.
«Μια πυροβολαρχία S-400 θα πρέπει να δαπανήσει ατελείωτα πιο ακριβά βλήματα για να βγάλει εκτός μάχης ένα σμήνος drone », δήλωσε ο Ρενκίστ.
“Επιπλέον, τα drone μπορούν να πετάξουν σε χαμηλά υψόμετρα και σε πολύ μεγαλύτερους αριθμούς, μειώνοντας περαιτέρω την επίδραση των προηγμένων αντιαεροπορικών.”
Αυτή η δυναμική σίγουρα δεν σημαίνει ότι είτε η Ρωσία είτε οι Ηνωμένες Πολιτείες, που αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα, έχουν γίνει «στρατιωτικοί κατώτεροι» από τις επιθέσεις με drone, είπε.
“Εκτός από των υπαρχόντων αντιαεροπορικών τους και οι δύο χώρες αναπτύσσουν νέες αντιαεροπορικές άμυνας μικρής εμβέλειας, όπως η αμερικανική IM-SHORAD Stryker και η ρωσική Derivatsyia-PVO”, δήλωσε ο Ρενκίστ.
«Σε μια σωστή σύγκρουση στην οποία υπήρχαν πολυεπίπεδη αεροπορική άμυνα, τα drone θα είχαν αμελητέο αντίκτυπο. Ωστόσο, σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν ασύμμετρες αδυναμίες, τα drone θα συνεχίσουν να προσφέρουν φτηνές επιθέσεις, δημιουργώντας περιορισμένες τακτικές νίκες», είπε.
Τα παραπάνω πρέπει να ληφθούν πολύ σοβαρά υπόψιν, προκειμένου η αντιαεροπορική μας προστασία σε Έβρο και νησιά να είναι ενοποιημένη και πολυεπίπεδη, έχοντας πολλές διασυνδεόμενες μονάδες πυρός μεταξύ τους, μέσω συγχώνευσης δεδομένων πεδίου μάχης και κέντρων C4I (διοίκηση, έλεγχος, επικοινωνίες, υπολογιστές και πληροφορίες) για να έχουν μια πραγματική εικόνα του εναέριου χώρου για τον εντοπισμό και αντιμετώπιση εχθρικών απειλών.
