Με το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι νικητές των δυο πολιτικών – γεωστρατηγικών μπλοκ, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και της τότε Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (Ρωσίας) ίδρυσαν θεσμούς, με σκοπό να διατηρηθεί η ειρήνη μέσα από τη συλλογική στρατιωτική δύναμη και την κοινή οικονομική πολιτική, όπως η Δύση το ΝΑΤΟ, την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα και εξελίχτηκε στη συνέχεια σε Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ανατολικό μπλοκ το Συμβούλιο της Βαρσοβίας.
Το μοντέλο αυτό κυριαρχεί ακόμη στη Δύση, ενώ στις χώρες του Ανατολικού μπλοκ με την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού διαλύθηκαν. Τώρα και στη Δύση ολοένα και περισσότερο γίνεται εύθραυστη η διάρκεια τους. Οι αρχές τους δοκιμάζονται από την έξαρση του οικονομικού, πολιτικού εθνικισμού και φθείρονται από τις ίδιες δυνάμεις που τους δημιούργησαν, την Ευρωπαϊκή Ένωση. .
Αντί η Ε.Ε να δημιουργήσει μια κοινή προσέγγιση των οικονομικών – κοινωνικών προβλημάτων των κρατών, που ζουν μια δοκιμασία, βάζει πάνω απ’ όλα την τιμωρητική οικονομική διαδικασία για να εξυπηρετηθούν τα εθνικά οικονομικά συμφέροντα των ισχυρών μελών της.
Η λαϊκή αμφισβήτηση παραμένει έντονη για τα κέντρα εξουσίας και των τεχνοκρατών, με τις πολιτικές που επιβάλλονται κυρίως από τη Γερμανική πολιτική.
Η συνθήκη του Μάαστριχτ, της Λισαβόνας, και άλλες δεν έχουν προχωρήσει σε εφαρμογή όλων των άρθρων όπως για την ενιαία οικονομική, εξωτερική , αμυντική πολιτική , αλλά παραμένει μια σκληρή οικονομική εθνική ένωση. Κάτι που βοηθά στην έξαρση των εθνικιστικών λαϊκιστικών κάθε τύπου κομμάτων στην Ευρώπη.
Η Βρετανία εγκατέλειψε την ΕΕ ενώ στην Ιταλία κέρδισαν τις εκλογές τα κόμματα (5 Αστέρων κεντρώο κόμμα – Λέγκα του Βορρά ακροδεξιό κόμμα) με βασικό τους σύνθημα να γυρίσουν στο εθνικό νόμισμα και να αποχωρήσουν από την ευρωζώνη. Η Πολωνία και η Ουγγαρία ζητούν δόκιμες αλλαγές της ευρωπαϊκής ένωσης. Αυτή η εκ νέου ανάδυση απολυταρχικών παρορμήσεων αποδυναμώνουν την ουσία της ευρωπαϊκής πολιτικής που δημιουργήθηκε μετά τον Πόλεμο.
Ο κοινός άξονας αυτής της στροφής είναι η δημόσια αμφισβήτηση των θεσμών, δεδομένης της αίσθησης πως οι λαοί έχουν εγκαταλειφτεί μπροστά στα οικονομικά τραπεζικά κέρδη.
Η ανεργία, οι χαμηλοί μισθοί, τα φιλοδώρημα αντί για συντάξεις, η μείωση του κοινωνικού κράτους, η εργασιακή ανασφάλεια και οι φθίνουσες βιοτικές συνθήκες μαστίζουν κυρίως τις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου, ενώ οι ηγέτες συνεχίζουν να εφαρμόζουν πολιτικές που καθιστούν τους πλούσιους πλουσιότερος . Ο Ντάγκλας Ελμέντροφ καθηγητής στο Χάρβαρντ σε άρθρο του γράφει ότι: « Αρκετοί άνθρωποι στην Ευρώπη δεν έχουν επωφεληθεί από τη γενικότερη οικονομική ανάπτυξη τις τελευταίες δεκαετίες. Αλλά η λύση δεν είναι να διαλύσεις τη μεσαία τάξη. Είναι να την ενισχύσεις με κυβερνητικές πολιτικές που θα επιτρέπουν στους ανθρώπους να μοιράζονται τα κέρδη».
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ο καθηγητής Φ. Φουκογιάμα στο πανεπιστήμιο Στάνφορντ υποστηρίζει «πως η παγκόσμια αναδιανομή της εξουσίας έχει φτάσει στο τέλος». Στις αρχές της δεκαετίας του 21ου αιώνα σε άλλο άρθρο σημειώνει: «Αυτό που συμβιώνει τώρα είναι πραγματικά ύπουλο γιατί προέρχεται μέσα από τις δημοκρατίες. Δεν είναι μόνο η Ε.Ε , οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα και η Τουρκία, όπου υπάρχει ένας δημοκρατικά εκλεγμένος ηγέτης που προσπαθεί να διαλύσει τα φιλελεύθερα μέρη της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Βλέπουμε ένα νέο τύπο απειλής, που δεν νομίζω ότι έχω δει ξανά στη ζωή μου». Ο Φουκογιάμα εννοεί ότι η οικονομική πολιτική χαράσσετε από την οικονομική τραπεζική ελίτ και όχι από τους εκλεγμένους εκπρόσωπους του λαού.
Η ιστορία βρίσκεται ακόμα υπό εξέλιξη. Οι νέοι ηγέτες ίσως καταφέρουν να διαμορφώσουν πολιτικές που θα επαναφέρουν την αξιοπιστία στην πολική και κοινωνική αξιοπρέπεια των πολιτών, κάτι που κυριαρχούσε μέχρι το τέλος του 20ου αιώνα.
