Η κρίση στην Τουρκία υποχρεώνει τον Ερντογάν να αναζητήσει στοιχεία στήριξης στην Ευρωζώνη και το Βερολίνο για να αποφύγει την επιστροφή στη “μέγγενη” του ΔΝΤ, από το οποίο ο ίδιος είχε πολιτικά ηγηθεί για να απομακρύνει τη χώρα του μετά το 2008, αποπληρώνοντας τα δάνεια προς το Ταμείο το 2012.
Σχετικά πρόσφατα μάλιστα σύμβουλος του Ερντογάν είχε αποκαλέσει “δούλο” της ΕΕ και του ΔΝΤ την Ελλάδα, λόγω των προγραμμάτων στήριξης που ολοκληρώνονται τη Δευτέρα (20/8)…
Η χθεσινή τηλεφωνική επικοινωνία με τη Μέρκελ και η επιβεβαίωση της επικείμενης στα τέλη Σεπτεμβρίου επίσκεψης του Ερντογάν στο Βερολίνο που θα προετοιμασθεί από μία συνάντηση των Υπουργών Οικονομικών και όχι Εξωτερικών, αντανακλά τις προσπάθειες της Άγκυρας να αναζητήσει οικονομική στήριξη στην Ευρωζώνη έναντι των πιέσεων από τις ΗΠΑ.
Η εξέλιξη αυτή είναι πολύ πιθανό, σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους, να αγγίξει και το προσφυγικό πρόβλημα καθώς το Βερολίνο βρίσκεται στην τελική φάση της σχετικής συμφωνίας με Ελλάδα και Ισπανία.
Το πρόβλημα όμως της Τουρκίας είναι οικονομικό και δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί βραχυπρόθεσμα.
Η αναχρηματοδότηση του τεράστιου χρέους των τουρκικών τραπεζών και επιχειρήσεων σε συνάλλαγμα, σε συνδυασμό με τους πληθωριστικά τροφοδοτούμενους ρυθμούς ανάπτυξης, αποτελεί τη βασική πληγή που οδηγεί στην κατάρρευση της τουρκικής λίρας και στην ύφεση.
Στην κρίση των αρχών της δεκαετίας του 2000 όταν είχε υποχρεωθεί να καταφύγει στο ΔΝΤ η λίρα είχε χάσει το 55% της συναλλαγματικής της ισοτιμίας με το δολάριο και σήμερα έχει απωλέσει ήδη το 45%.
Το ΔΝΤ με εκπρόσωπό του, ενώ έχει διαψεύσει ότι υπάρχουν ενδείξεις πως η Τουρκία θα προσφύγει στο ΔΝΤ, έχει συστήσει ταυτόχρονα μέτρα που ισοδυναμούν με ανατροπή της οικονομικής πολιτικής που έχει ακολουθήσει μέχρι σήμερα ο Ερντογάν, με πρώτο και κύριο τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της Κεντρικής Τράπεζας, δηλαδή της νομισματικής πολιτικής της χώρας.
Ο Ερντογάν έχει δηλώσει ότι δεν δέχεται καμία συζήτηση για αύξηση επιτοκίων που να ανατρέπει την οικονομική του πολιτική…
Η στροφή στο Βερολίνο και την Ευρωζώνη δεν αφορά όμως μόνο τον ίδιο. Ενδιαφέρει και τη Γερμανία η οποία είναι ο βασικός εμπορικός εταίρος της Άγκυρας με 37 δισ. ευρώ συναλλαγές ετησίως και 6,5 χιλ. επιχειρήσεις γερμανικής αναφοράς στην Τουρκία.
Το μεγάλο ερώτημα βέβαια είναι το πώς και με ποιές εγγυήσεις θα μπορούσε να συνδιαλλαγεί με τη Μέρκελ και τις Βρυξέλλες. Ο Ζαν Κλώντ Γιουνκέρ έχει ήδη ανεπίσημα σχολιάσει τη “δυσκολία” διαπραγμάτευσης με τον Ερντογάν τον καιρό της παντοδυναμίας του στις αρχές της προσφυγικής κρίσης.
Η Κομισιόν έχει ήδη καταβάλει βοήθεια 3 δισ. ευρώ για το προσφυγικό στην Αγκυρα και ετοιμάζει άλλα 3 δισ. ευρώ.
Το ερώτημα όμως είναι διπλό. Αν υπάρξει τρόπος συνδιαλλαγής της Ευρωζώνης με την Άγκυρα, μέσω ποιών μηχανισμών θα πρέπει να λειτουργήσει (διακρατικά ή ευρωθεσμικά) αφενός και αφετέρου με ποια “ανταλλάγματα” αυτή η βοήθεια θα μπορούσε να δοθεί, λαμβανομένης υπόψη και της έντασης στις σχέσεις με τις ΗΠΑ και κατά συνέπεια των τριβών εντός του ΝΑΤΟ.