Παρά τις προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης να εμφανίσει πως διαμορφώθηκε “καλό κλίμα” με τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν, η Τουρκία δεν δείχνει διατεθειμένη να βάλει ούτε λίγο νερό στο κρασί της, συνεχίζοντας τα επικίνδυνα, όσο και προκλητικά παιχνίδια σε όλα τα ανοιχτά μέτωπα.
Χθες Σάββατο και αφού ολοκληρώθηκε η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις ΗΠΑ, στο πλαίσιο της οποία συναντήθηκαν και ο Έλληνας πρωθυπουργός με τον Τούρκο πρόεδρο, η Άγκυρα έστρεψε ξανά το βλέμμα της τόσο στην Αθήνα όσο και στη Λευκωσία, με δηλώσεις, Navtex και ανακοινώσεις.
Η προκλητική ανακοίνωση από την Τουρκία
Τελευταίο «χτύπημα» ήρθε αργά το βράδυ του Σαββάτου, όταν το τουρκικό ΥΠΕΞ αντέδρασε με έκδηλο εκνευρισμό στο κοινό ανακοινωθέν Κύπρου, Ελλάδας και Αιγύπτου, που καταδίκαζε την τουρκική επιθετικότητα στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο στο οποίο κατέληξαν μετά τη συνάντησή τους οι τρεις υπουργοί Εξωτερικών Δένδιας, Χριστοδουλίδης και Σούκρι στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη.
Το κοινό ανακοινωθέν εντάσσεται στο πλαίσιο των σχέσεων Ελλάδας-Κύπρου με την Αίγυπτο, που εμφανίζεται να αντιτάσσεται στην τουρκική εξωτερική πολιτική στην ανατολική Μεσόγειο, έστω κι αν η συμμαχία αυτή είναι εξαιρετικά επισφαλής και προσκρούει στην παράλληλη σύμπλευση Ελλάδας και Κύπρου με το Ισραήλ, ενώ συνάμα εξαρτάται και από την όλο και μειούμενη ισχύ των ΗΠΑ (που ευνοούν αυτές τις σχέσεις μεταξύ των τριών χωρών) στην περιοχή.
Με μια προκλητική ανακοίνωση, ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών Χαμί Ακσόι απέρριψε τη διακήρυξη, και επιτέθηκε σε Ελλάδα και Κύπρο. Χαρακτήρισε την Ελλάδα «ανειλικρινή» και ανέφερε ότι «στην ανατολική Μεσόγειο θα συνεχίσουμε μέχρι τέλους, να υποστηρίζουμε τα δικαιώματα μας και των Τουρκοκυπρίων».
Μάλιστα, ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών απορρίπτει τη διακήρυξη και χαρακτηρίζει «παράνομη» και «μαξιμαλιστική» την πολιτική της Ελλάδας και της Κύπρου στην ανατολική Μεσόγειο.
Τι αναφέρει η Άγκυρα στην ανακοίνωση
«Αρνούμαστε τους αβάσιμους ισχυρισμούς που συμπεριλαμβάνονται στην κοινή ανακοίνωση που εκδόθηκε μετά τη συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών της Αιγύπτου, της Ελλάδος και της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης (Κυπριακή Δημοκρατία).
Δεν έχει όφελος για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην ανατολική Μεσόγειο, η προσπάθεια της Ελλάδος και της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης να εντάξουν στις μαξιμαλιστικές και στις παράνομες πολιτικές τους και τις χώρες της Ε.Ε. αλλά και τις χώρες τις περιοχής.
Οι χώρες τις περιοχής δεν έχουν ούτε την αρμοδιότητα, ούτε την ευθύνη αλλά ούτε λόγια να πουν για τα προβλήματα του Αιγαίου ούτε στο ζήτημα της Κύπρου.
Στην ανατολική Μεσόγειο δεν έχουν καμία τύχη οι προσπάθειες που γίνονται με πολιτική σκοπιμότητα κι έχουν στόχο να αγνοούν την Τουρκία και τους Τουρκοκυπριους και να τους αφομοιώσουν.
Επίσης είναι μια απόδειξη της ανειλικρίνειας της Ελλάδος που από τη μια στέλνει μηνύματα συνεργασίας και από την άλλη για τη χώρα μας εκφράζει αβάσιμους ισχυρισμούς.
Καλούμε τις χώρες αυτές να έρθουν αντιμέτωπες με την πολιτική, οικονομική και γεωγραφική πραγματικότητα της περιοχής και να ασκήσουν πολιτική που να αρμόζει με την πραγματικότητα αυτή.
Δεν υπάρχει άλλος τρόπος σταθερότητας στην ανατολική Μεσόγειο. αλλά και δίκαιης και μόνιμης επίλυσης του Κυπριακού.
Στην περιοχή αυτή δεν θα επιρροή και ισχύ τα σχέδια τα οποία δεν θα περιλαμβάνουν την Τουρκία και τους Τουρκοκύπριους.
Στην ανατολική Μεσόγειο θα συνεχίσουμε μέχρι τέλους, να υποστηρίζουμε τα δικαιώματα μας και των Τουρκοκυπρίων».
Η ανακοίνωση που προκάλεσε τον εκνευρισμό της Άγκυρας
Η αντίδραση της Άγκυρας ήρθε για την κοινή δήλωση μετά την συνάντηση Χριστοδουλίδη, Σούκρι και Δένδια που πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών. Οι υπουργοί Εξωτερικών της Κύπρου, της Αιγύπτου και της Ελλάδος καταδίκασαν τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο με ιδιαίτερη έμφαση στις κλιμακούμενες γεωτρήσεις της Τουρκίας, τις σεισμικές έρευνες και την στρατιωτική παρουσία στις κυπριακές θαλάσσιες ζώνες.
«Οι Υπουργοί καλούν την Τουρκία να συμβάλει εποικοδομητικά και με συγκεκριμένους όρους στη συνέχιση των δομημένων και προσηλωμένων στο αποτέλεσμα διαπραγματεύσεων για μια περιεκτική και βιώσιμη λύση του κυπριακού προβλήματος βασισμένης στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Μια τέτοια λύση θα πρέπει να είναι συμβατή με την ιδιότητα της Κύπρου ως κράτος μέλος της ΕΕ και να διασφαλίζει πλήρως την ανεξαρτησία, την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και την ασφάλεια», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Τον… χαβά της και στις Navtex
Ωστόσο… μόνο έκπληξη δεν προκάλεσε η εν λόγω ανακοίνωση, μιας και από νωρίς η Τουρκία είχε δείξει την πρόθεσή της να βάλει φωτιά στο «καλό κλίμα» της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν.
Η Άγκυρα εξέδωσε, όχι μια ούτε δύο αλλά, πέντε NAVTEX δεσμεύοντας για στρατιωτικές ασκήσεις περιοχές γύρω από την Κύπρο, αλλά και μεταξύ Λήμνου και Λέσβου.
Οι τέσσερις στην Κύπρο
Τέσσερις από τις πέντε NAVTEX αφορούν σε περιοχές πέριξ της Κύπρου, στις οποίες η Τουρκία έχει επικεντρώσει το ενδιαφέρον της.
Η μία βρίσκεται στη περιοχή όπου συναντώνται οι ΑΟΖ της Αιγύπτου, της Κύπρου και της Ελλάδας (όταν αυτή καθοριστεί και ανακηρυχθεί). Στο σημείο, αυτό η Τουρκία θα κάνει ναυτικές ασκήσεις την 1 Οκτωβρίου.
Σε κοντινή περιοχή θα γίνει και άσκηση με πυροβόλα όπλα στις 2 Οκτωβρίου.
Δύο από τις NAVTEX αφορούν στην περιοχή, όπου η Άγκυρα θέτει θέμα για τμήμα του οικοπέδου 7. Εκεί, πάλι θα γίνει πολυήμερη άσκηση του τουρκικού ναυτικού με πυροβόλα όπλα.
Συγκεκριμένα, οι περιοχές αυτές θα είναι δεσμευμένες για οκτώ μέρες του Οκτωβρίου.
Και μεταξύ Λήμνου και Λέσβου
Τέλος, η Τουρκία δεσμεύει επίσης περιοχή στον θαλάσσιο χώρο μεταξύ της Λήμνου και της Λέσβου. Εκεί θα πραγματοποιηθεί στρατιωτική άσκηση στις 19 Οκτωβρίου.
«Μας πήραν στα σοβαρά μόνο όταν στείλαμε πλοία στην Κύπρο» λέει τώρα ο Τσαβούσογλου
Ωστόσο, ούτε αυτό προκάλεσε έκπληξη, αφού πέρα από τη δημοσιοποίηση των παραπάνω NAVTEX, η Τουρκία είχε φροντίσει να ανεβάσει εκ νέου τους τόνους δια στόματος του υπουργού Εξωτερικών της Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Κατά τη συνέντευξη Τύπου του, μετά το τέλος της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ, ο Τσαβούσογλου προχώρησε σε νέες προκλητικές δηλώσεις για το Κυπριακό και την Ανατολική Μεσόγειο.
Ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας έκανε λόγο για δύο ζητήματα στην Κύπρο: το ένα είναι οι πηγές υδρογονανθράκων και το άλλο οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό.
Όσον αφορά λοιπόν στο πρώτο, ο Τσαβούσογλου είπε χαρακτηριστικά: «Στέλνοντας τα πλοία μας εκεί [στην Ανατολική Μεσόγειο], αλλάξαμε τις ισορροπίες. Μέχρι σήμερα λέγαμε στην ε/κ πλευρά, στην Ελλάδα και στη διεθνή κοινότητα, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ και της εγγυήτριας χώρας Αγγλίας ότι πρέπει να σταματήσουν οι μονομερείς ενέργειες του ε/κ τομέα και ότι αυτές θα πρέπει να συνεχιστούν μόνο αφού διασφαλιστούν τα δικαιώματα του τ/κ λαού, αλλά μέχρι σήμερα οι εκκλήσεις μας δεν έχουν εισακουστεί. Μάλλον δεν μας είχαν πάρει στα σοβαρά, αλλά όταν στείλαμε τα πλοία μας, τότε κατάλαβαν πόσο σοβαροί είμαστε».
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ επανέλαβε παράλληλα τη στήριξη της Τουρκίας στην τουρκοκυπριακή πρόταση προς την κυπριακή κυβέρνηση περί ίσης κατανομής του ενεργειακού πλούτου της περιοχής. Υπογράμμισε επίσης πως αυτή η πρόταση αποτελεί «πρόταση λύσης και πρέπει να ληφθεί υπόψη».
«Η Τουρκία ενεργεί μέσα στη δική της υφαλοκρηπίδα και αυτό δεν επιδέχεται καμία αμφισβήτηση. Είναι θέμα που άπτεται της κυριαρχίας της», τόνισε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Η απάντηση Γεραπετρίτη
«Θέλω να διαβεβαιώσω ότι δεν θα υπάρξει καμία υποχωρητικότητα σε ό,τι αφορά τα ζητήματα αρχής της εθνικής μας πολιτικής τόσο στην Κύπρο όσο και στο Αιγαίο» τόνισε ο Κύπριος υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, μιλώντας στον ΣΚΑΪ στον απόηχο των τουρκικών προκλήσεων.
«Η τουρκική κυβέρνηση φαίνεται να χρησιμοποιεί τις διμερείς σχέσεις στα ελληνοτουρκικά ώστε να αποκτήσει διπλωματικά ερείσματα στην Ευρώπη για τα αιτήματα που έχει αυτή τη στιγμή» σχολίασε ο υπουργός, διαμηνύοντας ότι η Ελλάδα είναι ανοιχτή σε οποιαδήποτε συζήτηση για την απάμβλυνση της έντασης. «Είναι σαφές ότι δεν μπορούν να υπάρξουν συζητήσεις μέσα σε μια ρητορική μίσους και εχθροπάθειας» διεμήνυσε.
Σύμφωνα με τον Γιώργο Γεραπετρίτη, η πολιτική της Τουρκίας που εγκαταλείπει το διάλογο και τον ορθό λόγο είναι μια πολιτική που δεν πρόκειται να περάσει. «Από τη διμερή συνάντηση με τον κ. Ερντογάν περιμένουμε πολύ συγκεκριμένα δείγματα γραφής χωρίς αυτά δε μπορεί να υπάρξει οικοδόμηση εμπιστοσύνης» ξεκαθάρισε.