‘Οταν ένα παιδί χάνει στα καλά καθούμενα -όπως συνέβη προ ολίγων ημερών κατά τη διάρκεια σχολικής γιορτής στο Μενίδι- τη ζωή του από αδέσποτη σφαίρα, η αλήθεια είναι πως δεν μπορεί κανείς να πει πολλά πράγματα. Ούτε στην οικογένεια του, που βιώνει μια τραγική, απροσδόκητη απώλεια, ούτε στους συμμαθητές του ή στους δασκάλους του σχολείου, οι οποίοι προφανώς θα κάνουν πολύ καιρό να ξεπεράσουν το σοκ από το συγκεκριμένο τρομακτικό περιστατικό. Όπως επίσης είναι απολύτως λογικό να αισθάνεται τρομοκρατημένη η τοπική κοινωνία, εφόσον θεωρεί πια πως θα ζει υπό τον φόβο ενός μοιραίου εξοστρακισμού μιας αδέσποτης σφαίρας.
Από την άλλη, είναι δεδομένο πως η τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα στην εν λόγω περιοχή μετά από το μοιραίο συμβάν είναι κάτι παραπάνω από επικίνδυνη. Η στοχοποίηση των Ρομά, η εμφάνιση των καθιερωμένων ομάδων «αγανακτισμένων» πολιτών που διεκδικούν το «δικαίωμα» να πάρουν το νόμο στα χέρια τους και να αποδώσουν δικαιοσύνη, αλλά και η απόπειρα πολιτικής εκμετάλλευσης από συγκεκριμένους πολιτικούς χώρους και μερίδα ΜΜΕ είναι στοιχεία που μπορούν να οδηγήσουν την κατάσταση εκτός κάθε ελέγχου. Το χειρότερο είναι πως διαβλέπω μια συντονισμένη απόπειρα από συγκεκριμένα κέντρα να ρίξουν ακόμη περισσότερο «λάδι στη φωτιά».
Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά που βλέπουμε αυτήν τη στρατηγική. Δεν έχουν περάσει άλλωστε πολλά χρόνια από το ξενοφοβικό παραλήρημα που κυριάρχησε σε ένα μεγάλο τμήμα των συστημικών ΜΜΕ, μετά τη στυγνή δολοφονία του Μανώλη Καντάρη το Μάρτιο του 2011 στη συμβολή των οδών 3ης Σεπτέμβρη και Ηπείρου. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πόσο εύκολα είχαν «τσουβαλιαστεί» όλοι οι μετανάστες ως επίδοξοι μαχαιροβγάλτες, την ίδια ώρα που είχαμε καθημερινές συγκεντρώσεις «αγανακτισμένων» πολιτών στην περιοχή.
Πως έχουν αποτυπωθεί όλα τα παραπάνω σήμερα, έξι χρόνια μετά; Η περιοχή παραμένει η πλέον υποβαθμισμένη στο δήμο Αθηναίων, πολλοί από τους μετανάστες που υπήρξαν θύματα ρατσιστικών πογκρόμ εκείνες τις μέρες αισθάνονται ακόμη πιο «ξένοι» και φοβισμένοι, ενώ η ασφάλεια δεν έχει επανέλθει στην περιοχή. Προφανώς όχι επειδή δεν «εκδιώχθηκαν κλοτσηδόν οι ξένοι» από την περιοχή ή γιατί δεν ενισχύθηκε η αστυνόμευση. Αλλά γιατί αυτοί που είχαν επιλέξει στρατηγικά να υποβαθμίσουν τον Άγιο Παντελεήμονα, την πλατεία Βικτωρίας κι άλλες περιοχές στο κέντρο της Αθήνας εξακολουθούν να τις διατηρούν υποβαθμισμένες.
Κάπως έτσι φαίνεται να διαμορφώνεται η κατάσταση σήμερα και στο Μενίδι. Ο τραγικός θάνατος του 11χρονου Μάριου, αντί να αποτελέσει την απαρχή για να σκύψουν όλοι οι αρμόδιοι φορείς πάνω από μια περιοχή όπου η ακραία φτώχεια κι η περιθωριοποίηση αποτελούν κυρίαρχα γνωρίσματα, γίνεται η αφορμή προκειμένου να διχαστεί σε επικίνδυνο βαθμό η τοπική κοινωνία. Κι όσο δίνεται σε κάποιους το ελεύθερο -στη μνήμη ενός νεκρού παιδιού- να επιδίδονται σε κάθε είδους πράξεις μίσους, επιχειρώντας ακόμη και να κάψουν σπίτια Ρομά, τόσο θα βρισκόμαστε πιο κοντά σε μια ανάφλεξη στη περιοχή, με απρόβλεπτες διαστάσεις.
Δεν ξέρω βέβαια κατά πόσο έχουν αντιληφθεί όλοι πόσο κρίσιμη είναι η κατάσταση στην εν λόγω περιοχή. Υποψιάζομαι όμως πως υπάρχουν αρκετοί που ελάχιστα ενδιαφέρονται για το πώς θα δοθεί διέξοδος, προκειμένου να επανέλθει όσο το δυνατό συντομότερα και με ουσιαστικό τρόπο η κοινωνική ειρήνη. Αλλιώς δε θα επέμεναν να πετούν αναμμένα σπίρτα μέσα σε μια πυριτιδαποθήκη.
