Πέρα από τον προσωπικό κόπο εφήβων και γονέων για την εισαγωγή ή μη, σε πανεπιστημιακά ιδρύματα, που αναμφίβολα αξίζουν πολλά συγχαρητήρια, η πραγματικότητα είναι πικρότατη και επιβάλει να γνωρίζουμε οτι:
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΟΒΕ, για τους απόφοιτους της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από το 2011 και έπειτα, η πραγματικότητα είναι ζοφερή, με το 36% των αποφοίτων να είναι άνεργοι. Παράλληλα, σε σχέση με τους αποφοίτους παλαιότερων ετών, παρουσιάζεται αυξημένο το ποσοστό προσωρινής ή μερικής απασχόλησης, και, όπως μαρτυρούν τα στοιχεία, το 57% των εργαζομένων που απέκτησαν πτυχίο μετά το 2011 λαμβάνουν μισθό 400-800 ευρώ.
Από το 2009 με την απαρχή της κρίσης, η μεγαλύτερη αύξηση του αριθμού των ανέργων σημειώθηκε μεταξύ των αποφοίτων ανώτατης εκπαίδευσης (179,1%) και ακολούθησαν εκείνοι με εκπαίδευση λυκείου (αύξηση 138,4%) και εκείνοι με εκπαίδευση δημοτικού (αύξηση 55,6%).
Για το 2016, το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας καταγράφεται στα άτομα με μετα-δευτεροβάθμια εκπαίδευση και με απολυτήριο γυμνασίου. Στα άτομα με πανεπιστημιακή ή τεχνολογική εκπαίδευση, το ποσοστό ανεργίας, την ίδια χρονιά, αυξήθηκε κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες, από 7%, που ήταν το 2009 σε 18%.
Μάλιστα, η Ελλάδα καταγράφει αρνητική πρωτιά κατέχοντας το χαμηλότερο ποσοστό στην ΕΕ των 28, όσον αφορά την απασχόληση αποφοίτων της ανώτατης εκπαίδευσης: Στην Ελλάδα διαμορφώνεται στο 66%, με την Κροατία να ακολουθεί δεύτερη με 73%, την ώρα που ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι στο 80%.
Σε αντίθεση με αυτή την ζοφερή πραγματικότητα της ανεργίας για απόφοιτους πανεπιστημίων, ποιό είναι το κόστος των σπουδών συνολικά για οικογένειες και κράτος;
Πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση:
«Σύμφωνα με πολύπτυχη μελέτη του επίκουρου καθηγητή του ΕΜΠ Σπύρου Α. Παπαευθυμίου, προκύπτει κατ’ αρχάς από την Ερευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών (ΕΟΠ) της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για το 2015 ότι η δαπάνη των νοικοκυριών για την εκπαίδευση ανέρχεται στο 3,3-3,5% των εισοδημάτων τους, ή περίπου 47 ευρώ ανά μήνα. Σημειωτέον ότι η μέση ετήσια δαπάνη όλων των νοικοκυριών το 2015 ανήλθε σε 1.419,57 ευρώ. Αρα, ανάγοντας τη δαπάνη αυτή στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό, τον οποίο και επιβαρύνει πρωτίστως, αυτή ανέρχεται σε 1.508 ευρώ ανά έτος ή 125,67 ευρώ ανά μήνα. Και μάλιστα χωρίς σε αυτές τις δαπάνες να συμπεριλαμβάνεται η «μαύρη τρύπα» των εξόδων για ιδιαίτερα μαθήματα ή για ξένες γλώσσες ή για άλλες υπηρεσίες, που προσφέρονται χωρίς απόδειξη.
Αφαιρώντας τα κονδύλια που δίνονται για τα λειτουργικά έξοδα (μισθοδοσία κ.λπ.), καθώς και αυτά για την έρευνα, όπως αναφέρεται στη μελέτη του κ. Παπαευθυμίου, η κρατική δαπάνη για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια δημόσια εκπαίδευση επιμεριζόμενη ανά μαθητή φθάνει στα 1.347 ευρώ ετησίως. Ετσι συνολικά, 16.164 ευρώ είναι η μέση ετήσια κρατική δαπάνη για τη δωδεκαετή διαδρομή ενός νέου στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Στο ποσό των 1.347 ευρώ, αν προστεθεί στα 1.508 ευρώ της ιδιωτικής δαπάνης για εκπαίδευση, φθάνει τα 2.855 ευρώ ανά μαθητή κατ’ έτος.»
Πανεπιστήμια και ΤΕΙ
«Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, το ποσό αυξάνεται ακόμη περισσότερο. Σύμφωνα με την έκθεση του υπουργείου Παιδείας, με τίτλο «Η στρατηγική της Ανώτατης Εκπαίδευσης στην Ελλάδα, 2016-2020», οι τακτικοί φοιτητές το ακαδημαϊκό έτος 2014-15 στα πανεπιστήμια ήταν 180.480 και στα ΤΕΙ 99.391, συνολικά 279.871. Με βάση το κόστος της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης επί του ΑΕΠ (0,54%) η δαπάνη ανά φοιτητή ΑΕΙ (δηλαδή, στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ) ανέρχεται σε 3.571 ευρώ ετησίως. Το συνολικό κόστος σπουδών για κάθε πτυχιούχο –στις 17.855 ευρώ– προκύπτει αν πολλαπλασιάσουμε την ετήσια δαπάνη ανά φοιτητή επί ν+1 έτη, που αποτελεί τον μέσον όρο φοίτησης. Αν προσθέσουμε και τις 16.164 ευρώ κρατικής δαπάνης από τη 12ετή βασική εκπαίδευσή του το τελικό ποσό που δαπανάται για την εκπαίδευση ενός επιστήμονα στις τρεις βαθμίδες εκπαίδευσης φθάνει τις 34.019 ευρώ.» (Καθημερινή ηλεκτρονική έκδοση 5/2/2018)
Βrain drain.
Παράλληλα η πλειονότητα των νέων που μεταναστεύουν έχουν περάσει από πανεπιστημιακά έδρανα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της KPMG(συντηρητικά στοιχεία) με θέμα την αγορά εργασίας και τη μετανάστευση των Ελλήνων, κατέδειξε πως ο συνολικός αριθμός των Ελλήνων που έφυγαν την περίοδο 2008-2016 ανέρχεται σε περίπου 450.000.
Υπολογίζοντας τα κόστη από το brain drain, προκύπτει το εξωφρενικό ποσό των 15,3 δις ευρώ, τα οποία η Ελλάδα χάρισε στις χώρες υποδοχής Ελλήνων μεταναστών και έχασε βέβαια από την δική της, έτσι κι αλλιώς καταρρέουσα οικονομία. Ουσιαστικά η ζημιά αυτή των 15,3 δις ευρώ είναι πολύ περισσότερη, κυριολεκτικά ανυπολόγιστη, αν συμπεριλάβουμε την χαμένη παραγωγικότητα της εργασίας, που η υπεραξία της θα επενδυόταν ξανά στην ελληνική οικονομία.
Βέβαια θα μου πείτε είμαστε στο ευρώ και την ΕΕ. Τι πειράζει αν οι νέοι μεταναστεύουν στηρίζοντας ξένες οικονομίες και βυθίζοντας περαιτέρω την ελληνική. Τι πειράζει που η ανεργία στους απόφοιτους πανεπιστημίων παρουσιάζει την μεγαλλυτερη άυξηση και τα μεροκάματά τους είναι μεροκάματα πείνας. Η Ευρώπη είναι το σπίτι μας, η πατρίδα μας.
Καλά λοιπόν τα συγχαρητήρια και άξιος ο κόπος των οικογενειών. Ας ξέρουν όμως, πως τα συγχαρητήρια σε ατομικό προσωπικό επίπεδο είναι καλά, δεν είναι όμως θεμιτά, όσο συνεχίζεται η πολιτική αγυρτεία των κυβερνώντων, όσο η ανέχεια του πληθυσμού βαθαίνει, όσο συνεχίζουμε να αργοπεθαίνουμε από την οικονομική κατοχή και την μετατροπή της Ελλάδας σε δουλοπαροικία του χρέους, όσο τέλος δεν επεξεργαζόμαστε συγκροτημένα ως λαός την πλήρη αποδέσμευση κι απεμπλοκή από την μέγγενη του μη βιώσιμου, ληστρικού και παρανόμως εξυπηρετήσιμου χρέους.
