Η άρνηση της Ιταλίας να βάλει την υπογραφή της σε κοινό ανακοινωθέν της Ε.Ε. στη Σύνοδο Κορυφής, χωρίς μια συμφωνία για ευρωομόλογο, υποχρέωσε τη Γερμανία και τους άλλους “αρνητές” του ευρωομολόγου να επιδιώξουν και να πετύχουν μία αναβολή δύο εβδομάδων για να βρεθεί μια πλατφόρμα συμφωνίας.
Την αποστολή αυτή ανέθεσαν στους προέδρους των Θεσμών της Ε.Ε. και τους Υπουργούς Οικονομικών του Ecofin. Η παρ΄ολίγον ρήξη όμως σημαδεύει μια εξαιρετικά κρίσιμη στιγμή για την Ευρωζώνη. Ο κ. Μακρόν παραδέχθηκε ότι αυτό που είναι πλέον στο τραπέζι είναι η επιβίωση ή μη του ευρωπαϊκού εγχειρήματος…
Το αίτημα της Ιταλίας και άλλων οκτώ χωρών, μαζί και της Ελλάδας, ήταν και παραμένει η ενεργοποίηση της έκδοσης ενός ομολόγου κοινής βάσης με στόχο την αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης του κορονοϊού.
Η αναβολή επέτρεψε να λήξει η Σύνοδος με συμφωνία όλων, αλλά και με μία εκκρεμότητα απέναντι στην οποία η εύρεση “λύσης” ήταν και παραμένει κεντρικό “υπαρξιακό” ζήτημα για την Ευρωζώνη και την Ε.Ε.
Το αίτημα αυτό για πρώτη φορά είχε την ευθεία στηριξη και της ΕΚΤ η οποία λίγα 24ωρα νωρίτερα με την ανακοίνωση του νέου Turbo – QE (2020/441) ετοιμάσθηκε για το ενδεχόμενο να αγοράσει η ίδια ενα τέτοιο ομόλογο από οποιονδήποτε ευρωπαϊκό οργανισμό αναλάμβανε να το εκδόσει.
Όμως αυτό δεν έγινε δεκτό καθώς Ολλανδία, Γερμανία, Αυστρία και άλλες χώρες της Ευρωζώνης απάντησαν με διπλό “οχι”, τόσο στο αίτημα εκδοσης ευρωομολόγου (με στόχο τον κοροναϊό), οσο και την ενεργοποίηση “εργαλείου” δανειοδότησης από τον ESM που θα ήταν απαλλαγμένο από το MoU (μνημονιο δεσμεύσεων) που συνοδεύει τα δυο ήδη εν ενεργεία εργαλεία χρηματοδότησης (PccL, EccL).
Ένα στοιχείο που φαίνεται ότι προβλημάτισε σοβαρά και προκάλεσε ισχυρή ανησυχία στους ηγέτες της Ε.Ε. μετά την αρχική άρνηση υπογραφής από τον Ιταλό Πρωθυπουργό, ήταν η δήλωσή του ότι αν η Ευρωζώνη δεν προχωρήσει μέσα στις επόμενες 10 ημέρες σε μία θετική αντιμετώπιση στο αίτημα της Ιταλίας “αυτή θα προχωρήσει μόνη της…”.
Ο Ιταλός πρωθυπουργός αν και προκλήθηκε δεν έδωσε καμία εξήγηση στο τι ακριβώς εννοεί.
Πάντως όπως έγινε γνωστό σε ιταλικά οικονομικά ΜΜΕ η κυβέρνηση Κόντε έχει ήδη δρομολογήσει απόφαση σύμφωνα με την οποία θα αυξήσει το πακέτο παρέμβασης στην οικονομία της από 25 έως και 40 δισ. ευρώ.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόφσκις “εργάζεται ήδη για μια φόρμουλα προσέγγισης” η οποία αφορά προς το παρόν το δεύτερο αίτημα της Ιταλίας ήτοι την έγκριση ενός χρηματοδοτικού εργαλείου από τον ESM που θα είναι απαλλαγμένο από προϋποθέσεις και δεσμεύσεις όπως αυτές στα ήδη διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία.
Από την πλευρά της ΕΚΤ γίνονται επίσης προσπάθειες για να ανοίξει ο δρόμος προσέγγισης για ενα “εφάπαξ” ομόλογο το οποίο θα αφορά την κάλυψη δαπανών για τη στήριξη της υγείας στην Ευρωζώνη για όσο επικρατεί η πανδημία και το οποίο θα εχει το status του ευρωομολόγου, αλλά η έκδοσή του θα είναι για μία και μόνη φορά και “δεν θα γίνει η κερκόπορτα” της αμοιβαιοποίησης του χρέους στην Ευρωζώνη.
Οι διάλογοι πάντως που έχουν λάβει χώρα όσον αφορά το θέμα αυτό σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν φτάσει σε ιδιαίτερα οξείς χαρακτηρισμούς εκατέρωθεν και – σύμφωνα με παράγοντες που εμπλέκονται στις διαδικασίες – έχουν φτάσει στο σημείο να καταλογίσουν σε κάποιους από τους “εχθρούς” του ευρωομολόγου κρυφές επιφυλάξεις για το μέλλον και την τύχη του ευρώ (!).
Σε κάθε περίπτωση η συζήτηση μέσα στις επόμενες δεκαπέντε ημέρες και η κατεύθυνση τελικά που θα πάρει θα είναι σε άμεση συνάρτηση με την επέκταση της πανδημίας στις χώρες της κεντρικής Ευρώπης και μια περισσότερο ρεαλιστική εκτίμηση για το βάθος και την έκταση της ύφεσης στην οικονομία της Ευρωζώνης το 2020.
Στην Κομισιόν αλλά και στην ΕΚΤ υποστηρίζεται ότι η Ευρωζώνη χρειάζεται ένα “πακέτο” στήριξης ανάλογων διαστάσεων εκείνου που ανακοινώθηκε προχθές από την αμερικανική Γερουσία και το οποίο δεν μπορεί παρά να χρηματοδοτηθεί με μέσα που ήδη περιέγραψε σε δημόσια παρέμβασή του ο Μάριο Ντράγκι. Ο προκάτοχος της Λαγκάρντ υποστήριξε ανοικτά ότι η ύφεση που αντιμετωπίζει η οικονομία της Ευρωζώνης θα είναι τέτοιων διαστάσεων που θα απαιτεί μία ενιαία παρέμβαση, η οποία θα καλύψει με μία χωρίς όρια διεύρυνση του δημόσιου χρέους τη διασφάλιση της “λειτουργίας” του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας, ο οποίος διαφορετικά θα είναι αδύνατο να επανεκκινήσει με δικές του δυνάμεις μετά την πανδημία…
Σε κάθε περίπτωση οι επόμενες δεκαπέντε ημέρες θα κρίνουν το κατά πόσο υπάρχουν πράγματι κάποιες χώρες στην Ευρωζώνη που πιστεύουν ότι η “εθνική” διέξοδος από την κρίση μπορεί να γίνει η δική τους επιλογή…