Συντριπτικό αποδείχθηκε το πλήγμα που επέφερε στο σχέδιο ανεξαρτητοποίησης των Κούρδων η κατάληψη του Κιρκούκ από τις ιρακινές δυνάμεις, όπως φάνηκε από την ανακοίνωση της κουρδικής περιφερειακής κυβέρνησης στις 25 Οκτωβρίου να παγώσει το αποτέλεσμα του και να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις.
Για ένα λόγο μάλιστα που δεν διακρίνεται στο χάρτη, καθώς το Κιρκούκ που πέρασε υπό κουρδικό έλεγχο το 2014 όταν εκδιώχθηκε το ISIS που το είχε καταλάβει από τον ιρακινό στρατό, απέχει 32 χιλιόμετρα από τα σύνορα του Ιρακινού Κουρδιστάν, οπότε δεν παραβιάστηκαν τα σύνορα του ιρακινού Κουρδιστάν. Ενώ, ως αναπόσπαστο, εθνολογικά τμήμα του Κουρδιστάν το αναγνωρίζουν μόνο όσοι ξέρουν τη βίαιη εθνοκάθαρση σε βάρος των Κούρδων που επέβαλε ο Σαντάμ για να φτάσει σήμερα να είναι πολυεθνικό, με τους Κούρδους να αποτελούν την ισχυρότερη μεν πληθυσμιακά εθνότητα, με το 45% των κατοίκων, αλλά μειοψηφία έναντι του συνόλου των Αράβων (38%), Τουρκομάνων (15%) ακόμη και Χριστιανών (2%).
Παρόλα, αυτά η κατάληψη του Κιρκούκ τη Δευτέρα 16 Οκτωβρίου από τον ιρακινό στρατό με μια αναίμακτη επιχείρηση ισοδυναμούσε με ακύρωση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος της 25ης Σεπτεμβρίου γιατί στέρησε το ανεξάρτητο Κουρδιστάν από το άφθονο πετρέλαιο που θα του εξασφάλιζε την οικονομική βιωσιμότητα. Η οικονομική σπουδαιότητα του Κιρκούκ, ειδικά για το Κουρδιστάν, είναι εντελώς δυσανάλογη με το μέγεθος αυτής της πόλης του 1 εκ. κατοίκων. Από τα 750.000 βαρέλια πετρελαίου την ημέρα που παράγει το Κουρδιστάν τα 550.000 προέρχονται από το Κιρκούκ. Γι’ αυτόν μάλιστα το λόγο το Ιράκ σταμάτησε τις κρατικές χρηματοδοτήσεις προς την Αρμπίλ μετά το 2014, κατηγορώντας ταυτόχρονα τους Κούρδους ως κλέφτες, επειδή οικειοποιούνται πόρους που δεν τους ανήκουν! Αν ωστόσο λάβουμε υπ’ όψη μας ότι από το σύνολο της παραγωγής τα 590.000 βαρέλια εξάγονται (από έναν αγωγό μάλιστα ο οποίος διέρχεται από την Τουρκία για να καταλήξει στο μεσογειακό λιμάνι του Τσεϊχάν), εύκολα καταλαβαίνουμε ότι ο έλεγχος του Κιρκούκ από τους Κούρδους τους εντάσσει στα πετρελαιοεξαγωγικά κράτη∙ όχι προφανώς στην πρώτη και ακμάζουσα εθνική του ΟΠΕΚ, αλλά στις μικρότερες κατηγορίες. Εγγυάται με άλλα λόγια έσοδα ύψους 8 δισ. δολ. ετησίως σύμφωνα με τους New York Times, τα οποία μάλιστα πολύ σύντομα θα αυξηθούν καθώς έχουμε εισέλθει σε τροχιά ανόδου της τιμής του πετρελαίου που τώρα κυμαίνεται στα 58 περίπου δολάρια το βαρέλι, δηλαδή σε σχεδόν διπλάσια επίπεδα από τις αρχές του 2016. Απεναντίας, το πέρασμα του Κιρκούκ στο Ιράκ, εκεί όπου ανήκει και γεωγραφικά, μπορεί να μη σημαίνει σπουδαία πράγματα σε οικονομικό επίπεδο για τη Βαγδάτη που παράγει 4,5 εκ. βαρέλια την ημέρα και η παραγωγή του Κιρκούκ αποτελεί ένα μικρό της κλάσμα. Εντούτοις, με κριτήριο την εδαφική της ακεραιότητα είναι που κάνει τη διαφορά μεταξύ ενιαίου από τη μια και διασπασμένου από την άλλη Ιράκ. Κι αυτό, επειδή στερώντας το Ιράκ από την Αρμπίλ τα πετρελαϊκά έσοδα θα την κάνει να σκεφτεί ξανά και μάλλον να αναβάλλει επ’ άπειρο την προοπτική ανεξαρτητοποίησης που εξήγγειλε ο κούρδος ηγέτης Μασούντ Μπαρζανί θέλοντας να προκαταβάλλει τη νίκη του στις εκλογές που θα διεξαχθούν εντός λίγων εβδομάδων στο Κουρδιστάν…
Το μήνυμα όμως που έστειλε η Βαγδάτη, με την εντυπωσιακή αυτοκινητοπομπή του ειδικού στρατιωτικού σώματος των Λαϊκών Επιστρατευμένων Δυνάμεων που έχει κατ’ επανάληψη γραφτεί ότι στην πράξη διοικείται από τους Φρουρούς της Επανάστασης του Ιράν, πήγαινε πολύ πιο μακριά από την Αρμπίλ. Έφτανε στην Ουάσινγκτον. Κι ήταν η απάντηση του Ιράν και του επίσης σιίτικου Ιράκ στην ομιλία του Ντόναλντ Τραμπ, μόλις τρεις μέρες πριν, δηλαδή την Παρασκευή 13 Οκτωβρίου, βάσει της οποίας αμφισβητήθηκε η συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν του 2015. Επίσης ο Τραμπ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να επιβάλλει κυρώσεις στους Φρουρούς της Επανάστασης, που δεν αποτελούν απλώς και μόνο ένα στρατιωτικό σώμα επιλέκτων αλλά και την πολιτική ραχοκοκαλιά που εξασφαλίζει τη σταθερότητα και τη συνέχεια του ιρανικού συστήματος εξουσίας.
Οι ΗΠΑ είχαν διαφωνήσει με το δημοψήφισμα της 25ης Μαρτίου (όπου η πρόταση ανεξαρτησίας εγκρίθηκε από το 93% των ψηφισάντων), ενώ το Ισραήλ που δε συνδέεται μόνο με ιστορικούς δεσμούς με τους Κούρδους δεν είχε κρύψει την ικανοποίησή του. Παρόλα αυτά οι ΗΠΑ ήταν αυτές που εξασφάλισαν την αυξημένη αυτονομία (και στην πράξη ανεξαρτησία) της Κούρδικης Περιφερειακής Κυβέρνησης από το 1991, την επομένη του πρώτου πολέμου στον Κόλπο όταν μαζί με την Αγγλία επέβαλαν τη ζώνη απαγόρευσης πτήσεων επικαλούμενοι τα πέρα για πέρα πραγματικά εγκλήματα του Σαντάμ Χουσεϊν κατά των Κούρδων. Στην πράξη όμως προέβησαν στο διαμελισμό του εναέριου χώρου του Ιράκ για να προσεταιρισθούν τη στρατηγική μειονότητα των Κούρδων και να τους χρησιμοποιήσουν σαν μοχλό επαναχάραξης των συνόρων στην περιοχή. Η παρουσία των περίπου 30 εκ. Κούρδων σε τέσσερα κομβικά κράτη (Ιράκ, Τουρκία, Συρία, Ιράν) υποσχόταν υπεραποδόσεις σε εκείνη την πολιτική «επένδυση». Και για τους ίδιους τους Κούρδους επιπλέον λόγους να στρέφονται εναντίον τους όλες οι κυβερνήσεις των γειτονικών κρατών, όπως επιβεβαιώθηκε την Δευτέρα 16 Οκτωβρίου, όταν με την κατάληψη του Κιρκούκ έληξαν πρόωρα οι ελπίδες μιας εύκολης ανεξαρτησίας…
*Πηγή: Εφημερίδα Νέα Σελίδα
