ΣΕΚΕΣ: Οι επιπτώσεις του πολυνομοσχεδίου στο δημόσιο νερό, την ΕΥΔΑΠ και τους εργαζόμενους της

Με το πολυνομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή με τίτλο ««ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΩΝ ΜΑΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ», το σύνολο των μετοχών που κατέχει το δημόσιο μεταφέρονται στο Υπερτεμείο, όπως έχει ονομασθεί  η «Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας («ΕΕΣΥΠ») που συστήθηκε με το νόμο 4389/2016
Οι επιπτώσεις αν ψηφισθεί το πολυ-νομοσχέδιο και η ΕΥΔΑΠ μεταφερθεί στο Υπερταμείο είναι:

1. Η ΕΥΔΑΠ παύει να ανήκει στο δημόσιο ή ευρύτερο δημόσιο τομέα. Πλήρης αποκρατικοποίηση – πλήρης ιδιωτικοποίηση λειτουργίας – πλήρης εμπορευματοποίησης του αγαθού.
2. Εφαρμογή των κατευθύνσεων του ΟΟΣΑ.
3. Εφαρμογή των όρων της «ελεύθερης αγοράς»
4. Άμεση μεταβίβαση των μετοχών χωρίς αντάλλαγμα.
5. Ορισμός των μελών του Δ.Σ. από το Υπερταμείο
6. Κατάργηση των εκπροσώπων των εργαζομένων
7. Η εταιρία μπορεί να θέσει στόχο τη μείωση του λειτουργικού κόστους μέσω μείωσης του μισθολογικού κόστους («και με άλλους τρόπους», μειώσεις μισθών, απολύσεις κ.λ.π.)
8. Καταργείται κάθε διάταξη που περιλαμβάνεται στον ιδρυτικό νόμο ή το καταστατικό της ΕΥΔΑΠ που είναι αντίθετο με τις ειδικότερες διατάξεις του παρόντος νόμου και του κ.ν. 2190/1920 (των Ανώνυμων Εταιριών)

Ο ιδρυτικός νόμους 4389/2016 άρθρο 184 παρ. 4 του Υπερταμείου αναφέρει: «Η Εταιρεία δεν ανήκει στο δημόσιο ή ευρύτερο δημόσιο τομέα, όπως αυτός εκάστοτε ορίζεται. Οι διατάξεις που αναφέρονται σε δημόσιες επιχειρήσεις, υπό την έννοια του ν. 3429/2005 (Α’314), δεν εφαρμόζονται ως προς την Εταιρεία, εκτός αν αυτό ρητά προβλέπεται στον παρόντα νόμο»
Ας κρίνει ο καθένας ποια σχέση έχει η υπαγωγή της ΕΥΔΑΠ στο υπερταμείο με την απόφαση 1906/2014 του ΣτΕ που, μεταξύ άλλων αναφέρει:
«Ο χαρακτήρας, όμως, της δημοσίας επιχειρήσεως αναιρείται  την περίπτωση της αποξενώσεως του Ελληνικού Δημοσίου από τον έλεγχο της ανωνύμου εταιρείας δια του μετοχικού κεφαλαίου, ήτοι της αποξενώσεώς του από εκείνο το ποσοστό των μετοχών (μεγαλύτερο του 50% σύμφωνα με τις διατάξεις της νομοθεσίας και το καταστατικό) που εξασφαλίζει τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα και τη δυνατότητα εκλογής, από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων, της πλειοψηφίας των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, το οποίο είναι το ανώτατο διοικητικό όργανο της εταιρείας που διαμορφώνει τη στρατηγική και πολιτική της ανάπτυξής της και διαχειρίζεται τα περιουσιακά στοιχεία της. Στην περίπτωση αυτή η δημόσια επιχείρηση ιδιωτικοποιείται όχι μόνον τύποις, δια της υπαγωγής της στις διατάξεις του ιδιωτικού δικαίου που διέπουν τις ανώνυμες εταιρείες, αλλά και κατ’ ουσίαν, μετατρεπόμενη σε ιδιωτική επιχείρηση, διότι παρέχεται σε ιδιώτες επενδυτές η νομική δυνατότητα συγκεντρώσεως του ποσοστού του μετοχικού κεφαλαίου που εξασφαλίζει τον ιδιοκτησιακό έλεγχο και την εκλογή της πλειοψηφίας των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας. Η δε κατ’ ουσίαν μετατροπή της δημοσίας επιχειρήσεως σε ιδιωτική, που λειτουργεί με γνώμονα το κέρδος, καθιστά αβέβαιη τη συνέχεια της εκ μέρους της παροχής προσιτών υπηρεσιών κοινής ωφελείας, και δη υψηλής ποιότητας, η οποία δεν εξασφαλίζεται πλήρως με την κρατική εποπτεία»
Ενώ το άρθρο 203 του ίδιου νόμου για τα «Θέματα προσωπικού της Εταιρείας και θυγατρικών της» δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών για μόνιμες προσλήψεις και τις εργασιακές σχέσεις που θα εφαρμοστούν και αναφέρει:
«1. Η Εταιρεία και οι άμεσες θυγατρικές της μπορούν να προσλαμβάνουν προσωπικό με συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου για απασχόληση ορισμένου ή αορίστου χρόνου, με σχέση εντολής ή με σύμβαση έργου.

2. Η Εταιρεία και οι άμεσες θυγατρικές της μπορούν επίσης να καλύπτουν τις ανάγκες τους σε προσωπικό συνάπτοντας συμβάσεις δανεισμού εργαζομένων με εταιρείες του ιδιωτικού τομέα ή εταιρίες των οποίων οι μετοχές έχουν μεταφερθεί στην Εταιρεία ή σε κάποια από τις θυγατρικές της.
3. Η Εταιρεία και οι άμεσες θυγατρικές της μπορούν να αποφασίσουν τη μεταφορά εργαζομένων από την Εταιρεία στις θυγατρικές ή από μία θυγατρική σε άλλη ή στην Εταιρεία.» 

Τι αναφέρει το υπό ψήφιση νομοσχέδιο

Παρατίθενται παρακάτω αποσπάσματα του πολυνομοσχεδίου που αφορά τις ΔΕΚΟ που μεταφέρονται στο Υπερταμείο (ΕΕΣΥΠ) και υπογραμμίζονται ορισμένα εξαιρετικά κρίσιμα σημεία. 
Άρθρο 380 Τροποποιήσεις ν. 4389/2016(Α’ 94) για την ΕΕΣΥΠ

1. Στο άρθρο 185 του ν. 4389/2016, οι παράγραφοι 2 και 3 αναριθμούνται σε 3 και 4, αντίστοιχα. και προστίθεται νέα παράγραφος 2, ως εξής: «2. Στο πλαίσιο του σκοπού της, η Εταιρεία, κατέχει συμμετοχές του Δημοσίου σε επιχειρήσεις του ν.3429/2005, τις οποίες διαχειρίζεται επαγγελματικά, επαυξάνει την αξία τους και αξιοποιεί σύμφωνα με βέλτιστες διεθνείς πρακτικές και τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ, όσον αφορά την εταιρική διακυβέρνηση, την εταιρική συμμόρφωση, την εποπτεία και τη διαφάνεια των διαδικασιών, καθώς και σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές σε θέματα κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνης επιχειρηματικότητας και διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα με τις δημόσιες επιχειρήσεις μέρη. Οι δημόσιες επιχειρήσεις που ελέγχονται, σύμφωνα με το παρόν, από την Εταιρεία: (α) υπόκεινται σε κατάλληλη εποπτεία σύμφωνα με τους κανόνες της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας, (β) υλοποιούν και υποστηρίζουν τις εφαρμοστέες τομεακές πολιτικές της Κυβέρνησης, (γ) αναλαμβάνουν κατόπιν ανάθεσης την παροχή Υπηρεσιών Γενικού και Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (ΥΓΟΣ), ενδεικτικά μέσω της εκτέλεσης υποχρεώσεων δημόσιας υπηρεσίας σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, και τις κοινές αξίες της Ένωσης που περιλαμβάνονται σε αυτήν».

γ. Στην παρ. 3 του άρθρου 188, το δεύτερο και  τρίτο εδάφιο αντικαθίσταται ως εξής: «Εκτός αν προβλέπεται ρητά διαφορετική ρύθμιση στον παρόντα νόμο, καμία από τις άμεσες θυγατρικές δεν μπορεί να παρέχει επιδότηση ή άλλη οικονομική ενίσχυση σε άλλη άμεση θυγατρική. Οι συναλλαγές μεταξύ της Εταιρείας και των άμεσων θυγατρικών ή μεταξύ  των λοιπών θυγατρικών της Εταιρείας πραγματοποιούνται με διαφάνεια και όρους ελεύθερης αγοράς και υπάγονται στους κανόνες που τίθενται στον Εσωτερικό Κανονισμό του άρθρου 189».

6. Το άρθρο 197 του ν. 4398/2016, αντικαθίσταται ως εξής:

«Άρθρο 197 Ειδικές διατάξεις

1. Το σύνολο των μετοχών κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου στις δημόσιες επιχειρήσεις που απαριθμούνται στα Παραρτήματα Δ΄, Ε΄ και ΣΤ΄, τα οποία αποτελούν αναπόσπαστα μέρη του παρόντος νόμου, μεταβιβάζονται αυτοδικαίως και χωρίς αντάλλαγμα στην Εταιρεία.
2. Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας ή οποιοδήποτε άλλο εξουσιοδοτημένο από αυτό πρόσωπο διασφαλίζει ότι όλες οι ενέργειες που απαιτούνται για την ολοκλήρωση των καταχωρίσεων της παραπάνω μεταβίβασης πραγματοποιούνται χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση, συμπεριλαμβανομένης της εγγραφής της σχετικής μεταβίβασης στο βιβλίο μετόχων κάθε μίας εκ των μη εισηγμένων εταιριών, οι μετοχές των οποίων μεταβιβάζονται σύμφωνα με την παραπάνω παράγραφο και στην περίπτωση εταιριών εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών της καταχώρισης της σχετικής μεταφοράς στο Σύστημα Άυλων Τίτλων.
3. Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου των λοιπών θυγατρικών, οι μετοχές των οποίων μεταβιβάζονται κατά το παρόν άρθρο στην Εταιρεία , αλλά και των θυγατρικών αυτών, εκλέγονται από τη συνέλευση των μετόχων τους, σύμφωνα με τις διατάξεις του κ.ν. 2190/1920.Ένα μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου των λοιπών θυγατρικών, εκτός των Ο.ΣΥ. Α.Ε. και ΣΤΑ.ΣΥ. Α.Ε. προτείνεται προς εκλογή από τον Υπουργό Οικονομικών στην Εταιρεία, η οποία ασκεί τα δικαιώματα διορισμού ή ψήφου στη γενική συνέλευση των εταιρειών αυτών προς την εκλογή μελών Διοικητικού Συμβουλίου σύμφωνα με τον Κ.Ν. 2190/1920. Οι παρούσες διατάξεις σχετικά με την επιλογή των μελών των Διοικητικών Συμβουλίων των λοιπών θυγατρικών, υπερισχύουν οποιασδήποτε άλλης σχετικής διάταξης με την μεταφορά  των μετοχών των λοιπών θυγατρικών στην Εταιρεία.
4. Η Εταιρεία μπορεί να θέτει ως στόχο τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δημοσίων επιχειρήσεων, τη μείωση λειτουργικών εξόδων μέσω λύσεων που στηρίζονται στην αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας που βασίζεται στην καινοτομία, την αύξηση των εσόδων μέσω της επέκτασης της πελατειακής βάσης, τη διαφοροποίηση προϊόντων και υπηρεσιών και μέσω επενδύσεων σε νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες, καθώς και με άλλους τρόπους.
5. Το άρθρο 198 του ν. 4389/2016 τροποποιείται ως εξής:

α. Η παρ. αντικαθίσταται ως εξής: «1.Μεταβιβάζονται στην Εταιρεία αυτοδικαίως οι συμβάσεις παραχώρησης των σύμφωνα με τον παρόντα νόμο λοιπών θυγατρικών. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών δύναται να μεταβιβάζεται στην Εταιρεία η δυνατότητα να συνάπτει ή να ανανεώνει συμβάσεις παραχώρησης, οι οποίες σχετίζονται με τις δημόσιες επιχειρήσεις, οι μετοχές των οποίων μεταβιβάζονται σε αυτή. Το Ελληνικό Δημόσιο, με πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου, κατόπιν αιτιολογημένης εισήγησης της Εταιρείας,  δύναται να αποφασίζει τη συνυπογραφή εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου  ως εκ τρίτου συμβαλλόμενου, συμβάσεων παραχώρησης περιουσιακών δικαιωμάτων, άυλων δικαιωμάτων, δικαιωμάτων λειτουργίας, συντήρησης και εκμετάλλευσης υποδομών, μόνο ως προς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει το ίδιο.
«5. Από τη μεταβίβαση στην Εταιρεία των συμμετοχών του δημοσίου επί των επιχειρήσεων του ν.3429/2005, σύμφωνα με το άρθρο 197, καταργείται κάθε διάταξη που περιλαμβάνεται στον ιδρυτικό νόμο ή τα καταστατικά των επιχειρήσεων αυτών, και η οποία προβλέπει διαφορετικό τρόπο λειτουργίας ή λήψης αποφάσεων ως προς τα δικαιώματα του μετόχου, την εκλογή μελών ΔΣ, και κάθε άλλο ζήτημα σχετικό με τη λειτουργία τους και η οποία έρχεται σε αντίθεση με τις ειδικότερες διατάξεις του παρόντος νόμου ως προς τα ζητήματα αυτά και του κ.ν. 2190/1920», η παράγραφος 6 αναριθμείται σε 5 και η παράγραφος 7 καταργείται.