Οι αλλαγές που συντελούνται, πολιτικές και γεωστρατηγικές, προμηνύουν, πέραν από την ανακατανομή ισχύος στην ευρύτερη περιοχή, και διαφοροποίηση των ισορροπιών. Ενδεχομένως και των συνεργασιών. Οι εξελίξεις μπορεί να είναι και ραγδαίες, λόγω των ανοικτών μετώπων. Το τί θα γίνει στην Ουκρανία, δεν επηρεάζει μόνο τους βασικούς παίκτες, αλλά και τους μικρότερους. Συνεπώς, σε εξέλιξη βρίσκεται γεωπολιτικός σεισμός.
Επηρεάζει, ασφαλώς, την Ελλάδα και την Κύπρο. Η Κύπρος μπορεί να φαίνεται πως είναι μακριά, αλλά είναι στην πραγματικότητα αρκετά κοντά. Θα εισβάλει η Ρωσία στην Ουκρανία; Θα επέμβουν οι δυτικοί; Θα υπάρξει σύρραξη; Θα επιβληθούν κυρώσεις; Θα επηρεαστούν ρωσικά συμφέροντα στην Κύπρο; Ποια θα είναι η στάση της Κυπριακής Δημοκρατίας; Θα κρυφτεί πίσω από την “ασθενική” ΕΕ, σε μια τοποθέτηση με παραγγελία των Αμερικανών, του ΝΑΤΟ;
Ο Ερντογάν βρισκόταν προχθές στο Κίεβο. Η κατοχική Τουρκία προσφέρεται για διαμεσολάβηση μεταξύ Μόσχας και Κιέβου. Σαφώς και την εξυπηρετεί να μην υπάρξει σύγκρουση (για να κρατά και τα δυο σχοινιά), αλλά ταυτόχρονα αναζητά, διεκδικεί να έχει λόγο για ενίσχυση του περιφερειακού ρόλου της. Την ίδια ώρα, η Τουρκία συνεχίζει τα ανοίγματα προς τις χώρες της περιοχής της ανατολικής Μεσογείου.
Τουρκία και Ισραήλ και γεωπολιτικός σεισμός
Θέλει να σπάσει τις συνεργασίες Ελλάδος και Κύπρου με τα κράτη αυτά αλλά ταυτόχρονα επιδιώκει να προσεγγίσει τις χώρες με τις οποίες βρίσκεται σε αντιπαράθεση. Με την Αίγυπτο υπάρχει προσπάθεια προσέγγισης, αλλά ακόμη το Κάιρο κρατά αποστάσεις. Με το Ισραήλ, ωστόσο, φαίνεται ότι γίνονται βήματα. Ο πρόεδρος του Ισραήλ, Ιτσχάκ Χέρτζογκ, όπως προ καιρού ανακοίνωσε ο ίδιος ο Ερντογάν, θα επισκεφθεί την Άγκυρα εντός του τρέχοντος μηνός.
Θα είναι ένα πρώτο βήμα για την επαναπροσέγγιση Τουρκίας και Ισραήλ. Η νέα κυβέρνηση του Τελ Αβίβ φαίνεται να έχει άλλη αντίληψη ως προς τη στάση που πρέπει να τηρεί απέναντι στο καθεστώς Ερντογάν. Παραμένει η έλλειψη εμπιστοσύνης, αλλά προφανώς και ετοιμάζονται να ρίξουν γέφυρες συνεννόησης. Ο Ισραηλινός πρόεδρος θα μεταβεί πρώτα στην Ελλάδα, ενδεχομένως και στην Κύπρο πριν από την Άγκυρα.
Οι Ισραηλινοί φαίνεται ότι θέλουν να καθησυχάσουν Αθήνα και Λευκωσία ενόψει των ανοιγμάτων προς την Άγκυρα. Όταν γίνονται τέτοιες κινήσεις, επιχειρείται να δοθούν διαβεβαιώσεις προς συνεργάτες, “στρατηγικούς εταίρους”. Ενίοτε, όμως, ισχύει η γνωστή ρήση πως “εκεί που υπάρχει καπνός υπάρχει και φωτιά”. Κι αυτό αφορά την επαναπροσέγγιση Τουρκίας και Ισραήλ.
Η Λευκωσία κοιμάται
Γεωπολιτικός σεισμός σημαίνει λοιπόν ότι βρισκόμαστε ενώπιον αλλαγών. Σε αυτό το “νέο τοπίο”, η τουρκική πλευρά επιχειρεί να τετραγωνίσει τον κύκλο, με δικά της υλικά και προδιαγραφές. Οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν πως βασικοί παίκτες θέλουν να διατηρήσουν κανάλια επικοινωνίας και συνεργασίας με την Άγκυρα. Η Ουάσιγκτον παρά τις δυσκολίες, την κρίση στις σχέσεις της με την κατοχική δύναμη, κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να κρατήσει τα κανάλια αυτά ανοικτά, στοχεύοντας στην εξομάλυνση.
Το ίδιο και η Μόσχα, που αν και δεν εμπιστεύεται τον Ερντογάν, της είναι χρήσιμος στην αντιπαράθεσή της με τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και την επιδερμική ΕΕ, που ούτε καν ρόλο δεν αναζητά. Είναι σαφές πως η Τουρκία, έχει σχέδιο και επιχειρεί να το εφαρμόσει. Σε αυτόν τον σχεδιασμό η Κύπρος αποτελεί σημαντικό παράγοντα. Για την κατοχική δύναμη, το νησί είναι μια μεγάλη βάση, που προσφέρεται για την υλοποίηση των ηγεμονικών σχεδιασμών της στην ευρύτερη περιοχή. Γι’ αυτό άλλωστε και δεν συζητά την αποχώρησή της από την Κύπρο.
Όλα αυτά είναι γνωστά, τα βιώνουμε πολύ πριν από την ανεξαρτησία. Το ζητούμενο είναι πώς αντιδρά η Λευκωσία, όχι μόνο στους τουρκικούς σχεδιασμούς σε βάρος της, αλλά και στις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, οι οποίες πρέπει να την ενδιαφέρουν καθώς την αφορούν. Η εύκολη οδός είναι να ακολουθήσουμε την “ανύπαρκτη” ΕΕ, χωρίς να διατυπώσουμε καν θέση. Ευκολότερο είναι να παρακολουθούνται οι εξελίξεις μακρόθεν υποβαθμίζοντας τα γεγονότα, τις εξελίξεις.
Όσο δε αφορά στην τουρκική επιθετικότητα σε βάρος μας, υπάρχει ευκολότερη οδός για τους διαχειριστές του “δώσ’ τα όλα”. Προτείνοντας, φευ, για παράδειγμα, ΜΟΕ ή αναστέλλοντας ή ακυρώνοντας πολιτικές διεκδίκησης. Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μικρό κράτος. Διαθέτει γεωστρατηγική προίκα, με πολλά πλεονεκτήματα, τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν, αν και εφόσον υπάρχει πολιτική σκέψη και πολιτική βούληση. Εάν γίνει αυτό, υπάρχουν δυνατότητες για ανατροπή της μιζέριας, της ακινησίας και της προσαρμοστικότητας στις υποδείξεις τρίτων.
