Αναπάντητα ερωτήματα από τη συνάντηση Μπάιντεν Ερντογάν. Κρίσιμο το επόμενο διάστημα για τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Η Αθήνα διαπραγματευτικό χαρτί στα χέρια των ΗΠΑ για την επαναπροσέγγιση της Τουρκίας στην αμερικάνικη πολιτική κατά Ρωσίας.
Παραθέτουμε όλο το ρεπορτάζ του hellasjournal για τη συνάντηση Μπάιντεν Ερντογάν:
Ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Τζο Μπάιντεν και ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συναντήθηκαν στις 11 το πρωί (ώρα Ιταλίας)στη Ρώμη. Πρόκειται για μία συνάντηση που κυριαρχήθηκε από διαφωνίες, καθώς και οι δύο πλευρές εκφράζουν παράπονα η μία για την άλλη.
Οι δύο ηγέτες στάθηκαν μπροστά από μια αμερικανική και μία τουρκική σημαία πριν από τη συνάντηση τους, η οποία κράτησε 17 λεπτά. Τα μισά λεπτά καταναλώθηκαν για τη μετάφραση.
Ο δημοσιογράφος του πρακτορείου Reuters ρώτησε εάν ο Πρόεδρος Μπάιντεν σχεδιάζει να πωλήσει τα μαχητικά F16 στην Τουρκία.
«Σχεδιάζουμε να κάνουμε μια καλή συζήτηση», απάντησε ο κ. Μπάιντεν. Όμως εξέφρασε ανησυχία για την κατοχή από την Τουρκία του ρωσικού συστήματος S-400.
Επίσης δεν απάντησε σε ερώτηση σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, που παραβιάζει ασύστολα η τουρκική κυβέρνηση. Ούτε και εάν η Τουρκία βρίσκεται πλέον πολύ κοντά στη Ρωσία.
«Ευχαριστώ», ήταν η απάντηση του προέδρου της Αμερικής.
Στην ανακοίνωση του Λευκού Οίκου αναφέρονται τα εξής:
Ο Πρόεδρος Τζόζεφ Ρ. Μπάιντεν, Τζούνιορ, συναντήθηκε σήμερα με τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν της Τουρκίας στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής της G20.
Ο Πρόεδρος Μπάιντεν υπογράμμισε την επιθυμία του να διατηρήσει εποικοδομητικές σχέσεις, να επεκτείνει τους τομείς συνεργασίας και να διαχειριστεί αποτελεσματικά τις διαφωνίες μας (με την Τουρκία). Εξέφρασε την εκτίμηση για τις σχεδόν δύο δεκαετίες συνεισφοράς της Τουρκίας στην αποστολή του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν.
Οι δύο ηγέτες συζήτησαν την πολιτική διαδικασία στη Συρία, την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε Αφγανούς που έχουν ανάγκη, τις εκλογές στη Λιβύη, την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και τις διπλωματικές προσπάθειες στον Νότιο Καύκασο.
Ο Πρόεδρος Μπάιντεν επιβεβαίωσε την αμυντική μας συνεργασία και τη σημασία της Τουρκίας ως Σύμμαχου του ΝΑΤΟ, αλλά σημείωσε τις ανησυχίες των ΗΠΑ για την κατοχή από την Τουρκία του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400.
Τόνισε επίσης τη σημασία των ισχυρών δημοκρατικών θεσμών, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου για την ειρήνη και την ευημερία.
- Ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης ενημέρωσε για τη συνάντηση
Στα εναρκτήρια σχόλια του είπε:
«Ο Πρόεδρος Μπάιντεν και ο Πρόεδρος Ερντογάν είχαν μια πολύ εποικοδομητική συνομιλία. Ο Πρόεδρος κατέστησε σαφή την επιθυμία του να έχουμε εποικοδομητικές σχέσεις με την Τουρκία και να βρούμε έναν αποτελεσματικό τρόπο διαχείρισης των διαφωνιών μας. Συζήτησαν όλο το φάσμα των θεμάτων εξωτερικής πολιτικής: Αφγανιστάν, Συρία, Λιβύη, Ανατολική Μεσόγειο, Νότιο Καύκασο – έθιξαν επίσης το κλίμα. Μίλησαν για τα F-16 με τον Πρόεδρο να ξεκαθαρίζει ότι βρισκόταν σε εξέλιξη μια διαδικασία που έπρεπε να περάσουμε. Και ο Πρόεδρος έθεσε επίσης ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, λέγοντας ότι αυτό είναι ένα σύνολο θεμάτων δημοκρατίας, κράτους δικαίου, ανθρωπίνων δικαιωμάτων που είναι σημαντικά για αυτόν. Και ότι αυτά είναι ζητήματα που θα συνεχίσει να θίγει ο ίδιος και η κυβέρνησή του».
Ερωτηθείς εάν ο Πρόεδρος υποστήριξε την παροχή F16 στην Τουρκία και εάν ο Πρόεδρος Ερντογάν τα ζήτησε, είπε:
«Εννοώ, νομίζω ότι η τουρκική κυβέρνηση και ο Ερντογάν, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων σχολίων του τις τελευταίες δύο εβδομάδες, ήταν πολύ σαφές ότι υπάρχει επιθυμία από την Τουρκία να αγοράσει τα F-16. Και ο Πρόεδρος έλαβε υπόψη την επιθυμία του να τα αγοράσει, αλλά κατέστησε πολύ σαφές ότι υπάρχει μια διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί στις ΗΠΑ και δεσμεύτηκε να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε μέσω αυτής της διαδικασίας».
Ο αξιωματούχος ρωτήθηκε αν ζήτησε ο Ερντογάν να επιστραφούν τα χρήματα που ήδη πλήρωσε η Τουρκία για τα F-35:
«Δηλαδή, νομίζω ότι είδατε αυτήν την εβδομάδα, πιστεύω ότι υπήρχε μια ομάδα από το Υπουργείο Άμυνας που ήταν στην Τουρκία για να αρχίσει να συνεργάζεται μαζί τους για το θέμα των F-35 . Άρα αυτή η διαδικασία για τα F35 βρίσκεται σε εξέλιξη».
Ζητήθηκαν περισσότερες λεπτομέρειες για τα ζητήματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδιαίτερα αυτά που έθεσε ο Πρόεδρος και ποια ήταν η απάντηση του Ερντογάν;
«Ο πρόεδρος γενικά εξέφρασε τη δέσμευσή του για τα ανθρώπινα δικαιώματα, το κράτος δικαίου και όλα αυτά τα ζητήματα και αναγνώρισε ότι αυτά είναι κάτι που τον ενδιαφέρει. Και αυτά είναι ζητήματα που πρόκειται να συνεχίσει να εγείρει και που η κυβέρνησή του πρόκειται να συνεχίσει να εγείρει».
Ερωτηθείς εάν ο Πρόεδρος ήταν συγκεκριμένος με τον Ερντογάν για το τι έκανε και τι έπρεπε να αλλάξει:
«Δεν πρόκειται να μπω σε όλες τις λεπτομέρειες για το τι μίλησαν. Αλλά ήταν ένα θέμα που έθεσε ο Πρόεδρος, εξέφρασε τη συνεχή δέσμευσή του και εστίαση σε όλα αυτά τα θέματα, καθώς και τη συνεχιζόμενη πρόθεσή του να συνεχίσει να τα θίγει».
Ερωτηθείς ξανά εάν ο Πρόεδρος εξέφρασε ανησυχίες για το τι συμβαίνει στην Τουρκία με τα ανθρώπινα δικαιώματα: «Δεν πρόκειται να προχωρήσω περισσότερο στον χαρακτηρισμό της συζήτησης».
Ερωτηθείς εάν προέκυψαν περιφερειακά ζητήματα – συγκεκριμένα το Αφγανιστάν και η Συρία: «Προσπαθώ να θυμηθώ. Θέλω να πω, ήταν μια ευρεία συζήτηση για μια σειρά πραγμάτων. Προφανώς, οι κοινές μας προσπάθειες στο παρελθόν στο Αφγανιστάν, η συνεχιζόμενη επιθυμία μας να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε στο Αφγανιστάν, ιδίως όσον αφορά τη διασφάλιση ότι λαμβάνουμε ανθρωπιστική βοήθεια στους ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Και στη Συρία, η συνεχής προσπάθεια για εργασία στην πολιτική διαδικασία και η συνεχής εστίαση στην κατάσταση των προσφύγων και εκεί».
Μπορείτε να μας πείτε κάτι πιο συγκεκριμένο για τα S400: «Πιστεύω ότι προφανώς το S400 είναι ένα θέμα που εξακολουθεί να απασχολεί το Κογκρέσο και εξακολουθεί να αποτελεί παράγοντα σε όλα αυτά τα ευρύτερα ζητήματα ως μέρος της αμυντικής μας σχέσης».
Προέκυψε κάτι για το PNG: «Δεν πρόκειται να μπω σε λεπτομέρειες σχετικά με αυτό. Αλλά και πάλι, ήταν μέρος της ευρύτερης συζήτησης για τη σημασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ζητημάτων κράτους δικαίου».
Ερωτηθείς εάν οι S400 είναι ένα ζήτημα μόνο για το Κογκρέσο και απάντησε: «Εννοώ ότι ο Πρόεδρος και η κυβέρνηση έκανε εδώ και καιρό ξεκάθαρο ότι τα S400 είναι πρόβλημα».
ΣΤΟ ΜΕΤΑΞΥ: Οι πρόσφατες συνομιλίες αξιωματούχων του Πενταγώνου με εκπροσώπους του Υπουργείου Άμυνας της Τουρκίας, στην Άγκυρα, ήταν «παραγωγικές», ανέφερε το Πεντάγωνο, ωστόσο παραμένει ασαφές εάν οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε κάτι συγκεκριμένο.
«Η συνάντηση καταδεικνύει τη δέσμευση της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών να ολοκληρώσει με σεβασμό την προηγούμενη ανάμειξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35», αναφέρεται στην ανακοίνωση του Πενταγώνου.
Ο ανώτατος διευθυντής του Υπουργείου Άμυνας για την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ, Άντριου Γουίντερνιτς, συνόδευσε στις συζητήσεις τη Μελίσα Μπένκερτ, Διευθύντρια στο γραφείο εξαγορών και υποστήριξης του Πενταγώνου.
Ο Υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Λόιντ Όστιν, και ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, Τζέικ Σάλιβαν, μίλησαν επίσης τηλεφωνικά με τους Τούρκους ομολόγους τους, στις 27 Οκτωβρίου.
Η Τουρκία απαιτεί αποζημιώσεις ύψους 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων τα οποία κατέβαλε για μια αρχική παραγγελία έως και 100 Lockheed-Martin F-35. Ωστόσο, πριν παραδοθεί οποιοδήποτε από τα αεροπλάνα, η Ουάσινγκτον απέβαλε την Τουρκία από την ομάδα των εθνών που επιτρεπόταν να αποκτήσουν το μαχητικό αεροσκάφος 5ης γενιάς αφού η Άγκυρα αγόρασε επίσης το ρωσικό σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας S-400 το 2017.
Αμερικανοί αξιωματούχοι επιμένουν ότι τα συστήματα ραντάρ των S-400 απειλούν να θέσουν σε κίνδυνο την τεχνολογία αιχμής του F-35 αλλά αξιωματούχοι στην Άγκυρα επιμένουν ότι η κυβέρνησή τους είναι ελεύθερη να αγοράζει όπλα όπως κρίνει σκόπιμο.
Ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, άφησε πρόσφατα να εννοηθεί μια επίλυσης της διαφωνίας, λέγοντας ότι η Κυβέρνηση Μπάιντεν πρότεινε την πώληση και την αναβάθμιση πολλών δεκάδων F-16 για την Τουρκία για να αντισταθμίσει η απώλεια.
Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Νεντ Πράις, έβαλε φρένο στο σχόλιο του Ερντογάν την περασμένη εβδομάδα, λέγοντας ότι η Ουάσινγκτον δεν είχε προτείνει καμία επιλογή χρηματοδότησης ως μέρος μιας πιθανής πώλησης F-16.
Αξιωματούχοι στην Ουάσιγκτον δήλωσαν ότι οι πρόσθετες αγορές σημαντικού ρωσικού στρατιωτικού υλικού από την Τουρκία θα προκαλέσουν και πρόσθετες οικονομικές κυρώσεις από τις ΗΠΑ. Μια τέτοια κίνηση θα έβλαπτε επίσης τους δεσμούς της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ.