Προλετάριοι, οι μόνοι που έχουν πατρίδα – 170 χρόνια από το Κομμουνιστικό Μανιφέστο
Τέτοιες μέρες, πριν από 170 χρόνια, τέλη Φλεβάρη του 1848, κυκλοφορούσε ένα έργο εμβληματικό. ‘Ενα βιβλίο από εκείνα που «σημάδεψαν τον κόσμο»: Το Κομμουνιστικό Μανιφέστο.
Δυστυχώς η γενιά μας και οι γενιές που θα έρθουν έχουν την «ευκαιρία» να αντιληφθούν και να αποκωδικοποιήσουν την πυκνότητα των μηνυμάτων εκείνου του έργου με περισσότερα εργαλεία: Με τα εργαλεία της ίδιας της κοινωνικής εξαθλίωσης που επιφέρει η κρίση και η χρεοκοπία του καπιταλισμού.
Ας έρθουμε τώρα στην Ελλάδα του 2018. Η’ καλύτερα στην Ελλάδα των Μνημονίων.
Δεν υπάρχει δήλωση, διάγγελμα, συνέντευξη «αριστερού» κυβερνητικού ή δεξιού πολιτικού παράγοντα, δεν υπάρχει δημόσια εμφάνιση εκπροσώπου του ΣΕΒ, των τραπεζιτών, των εφοπλιστών, των εργολάβων, δεν υπάρχει τηλεοπτική παράσταση ή άρθρο από κάποιο παπαγαλάκι και «δημοσιογραφικό» βαποράκι όλων των προηγούμενων αποχρώσεων εδώ και οχτώ χρόνια που – είτε μιλάμε για τη Novartis, είτε για τις λίστες, είτε για τα υπουργικά επιδόματα ενοικίων, είτε για τα Ιμια και τη Μακεδονία – που να μην περιέχει όλες μαζί ή κάποια από τις λέξεις «Πατρίδα», «Έθνος», «Έλληνες», «Ελλάδα». Το μήνυμά τους είναι σαφές:
Όσα κάνουν, τα κάνουν για την «πατρίδα».
Όσα αποφασίζουν, από χαράτσια και ΕΝΦΙΑ μέχρι Υπερταμείο και 99ετές ξεπούλημα, τα κάνουν για το «έθνος».
Οι «αξιολογήσεις», οι ανακεφαλαιοποιήσεις τραπεζιτών, οι μειώσεις των συντάξεων, οι κωλοτούμπες στο ΝΑΤΟ και τον Αμερικανό πρέσβυ, είτε με ΣΥΡΙΖΑ είτε με ΝΔ, γίνονται για το καλό της «Ελλάδας».
Οι μειώσεις μισθών και τα εργασιακά απαρτχάιντ, οι πλειστηριασμοί και οι ευρωενωσιακές εξυπηρετήσεις του Λάτση στο Ελληνικό, γίνονται από αγάπη για τους «Έλληνες».
Παρεμπιπτόντως, όχι μόνο εκτός, αλλά και εντός των συνόρων, δε θα βρεις κανέναν από δαύτους να διαφωνεί ότι… «Είμαστε όλοι Έλληνες».
Από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία, που συνθέτουν την εν λόγω κομπανία, είναι ότι στην πρώτη σειρά τούτης της «πατριωτικής» πασαρέλας, πέραν του εθνικιστικού εσμού που την απαρτίζει, έχουν πιάσει στασίδι και οι άλλοι. Αυτοί που μέχρι πρότινος έβγαζαν αφρούς στο άκουσμα «παρωχημένων» εννοιών όπως «πατρίδα» κ.ο.κ.
Ο κοσμοπολιτισμός τους, βλέπετε, και η «παγκοσμιοποίησή τους» δεν άντεχαν τέτοιες αναφορές… Τώρα, αυτού του τύπου οι «διεθνιστές», που πατρίδα τους έχουν τις «αγορές», τις «Γουόλ Στριτ», τις ανά τις ηπείρους στέπες της εργασιακής εκμετάλλευσης όπου εξάγουν τα κεφάλαιά τους, τις θάλασσες της απεραντοσύνης με τις παναμέζικες σημαίες στα πλοία τους, το έχουν γυρίσει το φύλλο:
Εδώ και καιρό επιδίδονται στην… πατριδογνωσία, στην… εθνολαγνεία και επιδεικνύουν με καμάρι την… ελληνικότητά τους. Ακόμα κι όταν αυτή έχει σαν έμβλημα τον «αγγελικό» Τραμπ και την «αναβάθμιση» της Ελλάδας σε γεωπολιτικό «μεντεσέ» – κατά την ορολογία του Αμερικανού πρέσβη – της ευρωατλαντικής συμμαχίας. Γιατί άραγε;…
Κατ’ αρχάς, θα προτείναμε και στον τελευταίο Έλληνα της δουλειάς και του μόχθου, και στον τελευταίο Έλληνα του γλίσχρου μεροκάματου και της ανεργίας να κάνει μια σύγκριση:
Να συγκρίνει την… ελληνικότητα τη δική του με την ελληνικότητα των Ελλήνων μεγαλοκαταθετών της Ελβετίας, των panama papers και των paradise papers.
Πιστεύει ότι αυτές οι «ελληνικότητες» έχουν κάτι κοινό μεταξύ τους;…
Επομένως, ναι μεν «είμαστε όλοι Ελληνες», αλλά βασικότερο από αυτό είναι ότι υπάρχει «Έλληνας» κι «Έλληνας».
Όπως, αντιστοίχως, υπάρχει «Γερμανός» και «Γερμανός» (άλλος Γερμανός αυτός που συνωστίζεται στο 16% των απόκληρων της Γερμανίας κι άλλος Γερμανός αυτός που διοικεί τη «Ζήμενς»)…
Όπως, αντιστοίχως, υπάρχει «Αμερικανός» κι «Αμερικανός» (άλλος Αμερικανός αυτός που συνωστίζεται στις ουρές των 50 εκατομμυρίων κατοίκων των ΗΠΑ που ζουν με συσσίτια κι άλλος Αμερικανός ο κατέχων την «Γκόλντμαν Σακς»)…
Με άλλα λόγια, η πείνα, η φτώχεια και η ανασφάλεια έχουν τόση εθνικότητα, όση ακριβώς εθνικότητα έχει κι ο πλούτος που παράγεται πάνω στην αντίθεση κεφάλαιο – εργασία και υπεξαιρείται από την ανά τη Γη πλουτοκρατία.
Ως εκ τούτου, και για να πάμε στο δεύτερο ζήτημα, στο ζήτημα του «έθνους», είναι φανερό πως είτε μιλάμε για την Ελλάδα, είτε για τη Γερμανία, είτε για την Ταγκανίκα, το κάθε έθνος περιλαμβάνει στο εσωτερικό του
δύο έθνη:
Το ένα «έθνος» είναι μια κάστα βιομηχάνων, τραπεζιτών, εφοπλιστών και των κάθε λογής άπληστων της τάξης των καπιταλιστών, που βαφτίζει το στυγνό, το στενό, το ιδιοτελές, το βουλιμικό, το αποκρουστικό και απάνθρωπο ταξικό του συμφέρον σαν «συμφέρον όλου του Έθνους»!
Αλλά αυτό το «εθνικό συμφέρον» για το οποίο μιλούν δεν είναι παρά η επιβολή και αναπαραγωγή ενός αναίσχυντου κοινωνικού απαρτχάιντ, πίσω από το οποίο εννοείται ένα και μόνο συμφέρον:
Το συμφέρον ενός «έθνους» που το απαρτίζει μια οικτρή μειοψηφία, η οποία στέκεται πάνω από χώρες και από πατρίδες.
Πρόκειται, δηλαδή, για το συμφέρον του «έθνους» των Ελλήνων εκμεταλλευτών, που έχουν συστήσει μια διαρκή «Ιερή Συμμαχία» με τα αντίστοιχα «έθνη» των Γερμανών, Άγγλων, Γάλλων και Πορτογάλων κεφαλαιούχων.
Αυτή η «Ιερή Συμμαχία» συνιστά το ένα «έθνος» ανά τις χώρες του πλανήτη και στον πλανήτη ολόκληρο και όσο αδυσώπητοι κι αν είναι οι εσωτερικοί του ανταγωνισμοί, τόσο ενωμένο και ανελέητο στρέφεται εναντίον του άλλου «έθνους»: Του «έθνους» που επίσης απλώνεται ανά τις χώρες του πλανήτη και στον πλανήτη ολόκληρο, το «έθνος» των προλετάριων.
Η καπιταλιστική κοινωνία, λοιπόν, κάθε ταξική κοινωνία, είναι συγκροτημένη με τρόπο που χωρίζει την Ελλάδα σε «δύο Ελλάδες», τη Γερμανία σε «δύο Γερμανίες», την Αμερική σε «δύο Αμερικές» και διαπερνιέται από την ανειρήνευτη αντίθεση ανάμεσα στα δύο αυτά «έθνη» που απαρτίζουν τις «δύο Ελλάδες», τις «δύο Γερμανίες», τις «δύο Αμερικές»:
Από τη μια, το «έθνος» των αστών κι από την άλλη το «έθνος» των εργατών.
Καμία κοινότητα συμφερόντων δεν υπάρχει, και δε θα υπάρξει ποτέ, ανάμεσα σε αυτά τα δύο «έθνη». Καμία «εθνική συναίνεση», όπως την ευαγγελίζεται – πάντα – το «έθνος» των καταπιεστών δεν ωφέλησε ποτέ και πουθενά το «έθνος» των καταπιεσμένων.
Να, επομένως, γιατί ο «πατριωτισμός» των αστών (που κλέβουν όλα τα γεννήματα) δεν έχει καμία σχέση με τον πατριωτισμό των εργατών, αφού στην περίπτωση των εργατών
πατριωτισμός είναι το δικαίωμα στη δουλειά και όχι το δικαίωμα στην απόλυση
πατριωτισμός είναι η ικανοποίηση όλων των ανθρώπινων αναγκών και όχι η εκμετάλλευση της ανθρώπινης ανάγκης,
πατριωτισμός είναι μια κοινωνία σε μια πατρίδα που θα έχει απ’ όλα για όλους και όχι μια πατρίδα που θα έχει απ’ όλα για τους λίγους, τους κηφήνες και τους σφετεριστές του μόχθου των πολλών,
πατριωτισμός είναι η ειρήνη μεταξύ των λαών και όχι η αιματοχυσία των λαών στους πολέμους των ιμπεριαλιστών.
πατριωτισμός είναι το δικαίωμα στη δουλειά και όχι το δικαίωμα στην απόλυση
πατριωτισμός είναι η ικανοποίηση όλων των ανθρώπινων αναγκών και όχι η εκμετάλλευση της ανθρώπινης ανάγκης,
πατριωτισμός είναι μια κοινωνία σε μια πατρίδα που θα έχει απ’ όλα για όλους και όχι μια πατρίδα που θα έχει απ’ όλα για τους λίγους, τους κηφήνες και τους σφετεριστές του μόχθου των πολλών,
πατριωτισμός είναι η ειρήνη μεταξύ των λαών και όχι η αιματοχυσία των λαών στους πολέμους των ιμπεριαλιστών.
- Να, λοιπόν, με ποια έννοια, σε όσους απειλούν ή παραμυθιάζουν το λαό με τα πατριδοκάπηλα κηρύγματα, η απάντηση (για να γυρίσουμε στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο) είναι ότι
«οι εργάτες δεν έχουν πατρίδα».
- Να, επομένως, γιατί από τους εργάτες (όπως διαβάζουμε στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο)
«δεν μπορείς να τους πάρεις αυτό που δεν έχουν».
Γιατί, πολύ απλά, δεν μπορείς να τους πάρεις αυτό που ήδη τους το έχουν στερήσει οι απάτριδες «πατριώτες» εκμεταλλευτές τους.
Γιατί, πολύ απλά, δεν μπορείς να τους πάρεις αυτό που ήδη τους το έχουν στερήσει οι απάτριδες «πατριώτες» εκμεταλλευτές τους.
- Να γιατί ο πατριωτισμός του λαού, ο αξεδιάλυτα δεμένος με την ταξική και κοινωνική του απελευθέρωση, είναι άλλος και άλλος ο «πατριωτισμός» των εκμεταλλευτών του
«μια και το προλεταριάτο πρέπει πρώτα να κατακτήσει την πολιτική εξουσία, να ανυψωθεί σε εθνική τάξη (σ.σ.: στην αγγλική έκδοση του 1888 στο σημείο αυτό γράφει: «να ανυψωθεί σε ηγέτιδα τάξη του έθνους»), να συγκροτηθεί το ίδιο σαν έθνος, είναι και το ίδιο επίσης εθνικό, αν και σε καμιά περίπτωση με την έννοια της αστικής τάξης».1
- Να, τελικά, γιατί η «σωτηρία της πατρίδας» όπως αρέσκονται να λένε όσοι καταστρέφουν την πατρίδα, περνάει μέσα από την πάλη των προλετάριων. Των μόνων που έχουν πατρίδα, (όπως σωστά το είχε διατυπώσει ο Διονύσης Χαριτόπουλος στο άρθρο του «Μόνο οι προλετάριοι έχουν πατρίδα». Εφημερίδα των Συντακτών, 23/7/2016). Αυτών που ούτε τα «πεζούλια» τους, ούτε τα «καλύβια» τους μπορούν να τα πάνε στην Ελβετία, όπως έλεγε ο Άρης.
- Και να γιατί στο πλαίσιο του γνήσιου πατριωτισμού
«η πάλη του προλεταριάτου ενάντια στην αστική τάξη, αν όχι στο περιεχόμενο, στη μορφή, είναι στην αρχή εθνική. Φυσικά το προλεταριάτο κάθε χώρας πρέπει να ξεμπερδέψει, πριν απ’ όλα με τη δική του αστική τάξη».2
Κι επειδή η Ιστορία ως προϊόν της πάλης των τάξεων – όπως μας δίδαξε το Κομμουνιστικό Μανιφέστο – είναι αμείλικτη, ειδικά σε συνθήκες αναβίωσης του Μεσοπολέμου, ας το θυμόμαστε:
Κι επειδή η Ιστορία ως προϊόν της πάλης των τάξεων – όπως μας δίδαξε το Κομμουνιστικό Μανιφέστο – είναι αμείλικτη, ειδικά σε συνθήκες αναβίωσης του Μεσοπολέμου, ας το θυμόμαστε:
Όποτε η κοινωνία τράβηξε στο δρόμο που υπαγόρευσε ο αστικός «πατριωτισμός», αυτός στον οποίο ομνύουν τα «αριστερά» και δεξιά πολιτικά τσιράκια του «έθνους» των αστών, το αποτέλεσμα ήταν πισωγύρισμα και ανθρωπιστική καταστροφή. Σαν αυτή που βιώνει σήμερα η Ελλάδα.
1. «Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος», Κ. Μαρξ – Φρ. Ενγκελς, εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 44.
2. Ο.π., σελ. 34.
*Πηγή: imerodromos.gr
Καλά όλα αυτά κ σε γενικές γραμμές σωστά.Υπάρχει κ το ποίημα του Κώστα Βάρναλη.
Η σάρκα και τα κόκκαλα,λάσπη πολλή και φρόκαλα,Πατρίδα μου χαλάλι σου!
Σαν ειν’ οι αφέντες σου δικοί,θα ναι κ’ η ζήση σου γλυκή κι ανέγνιο το κεφαλι σου!
Το χαράτσι,τα παιδιά,μοναχός να κρίνεις,άλλο να σ’ τα παίρνουνε κι άλλο να τα δίνεις.
Με τη διαφορά,ότι ο Μαρξ ήταν υπήκοος μιας ισχυρής κ ανεξάρτητης χώρας κ δε βίωσε στο πετσί του την ξένη επικυριαρχία.Σα δε δεις τα χειρότερα…. .Στην πρώτη περίπτωση είσαι μια ζωή υποζύγιο,στη δεύτερη δε μετρά καν η ζωή σου.Γι’ αυτό εξ άλλου οι λαοί από καταβολής κόσμου στοιχίζονταν πίσω από τις ολιγαρχίες τους,στην αλληλοσφαγή μεταξύ τους
Το πρόβλημα είναι,ότι το έθνος δε διαχωρίζεται σε δυο κομμάτια,το καλό που θα κρατήσομε κ το κακό που θα πετάξομε.Είναι ένα εννοιαίο,αδιαίρετο πεδίο με δυο πόλους,την άρχουσα τάξη κ το λαό,που συνδέονται μεταξϋ τους με μια διαλεκτική-ανταγωνιστική σχέση κ το διεκδικούν.Έτσι τα συμφέροντα του ενός πόλου,μέσα από τη δική του οπτική γωνία,υπεισέρχονται στα συμφέροντα του άλλου πόλου κ συμπλέκονται μ’ αυτά αδιαχώριστα.Γι’ αυτό δυο λαοί δεν μπορούν να πουν,ότι μια αντιπαράθεση ανάμεσα στις αστικές τους τάξεις δεν τους αφορά.Άλλο,ότι αυτοί οι δυο λαοί θα διευθετούσαν αυτή την αντιπαράθεση διαφορετικά.Κατά κανόνα δεν έχουν όμως τη δυνατότητα να το κάνουν.