Για να χαθεί ένας πόλεμος, εάν έχεις αρκετές δυνάμεις για την συμμετοχή του σε αυτόν, σε έμψυχο και άψυχο υλικό και εάν θεωρητικά γνώριζες το ενδεχόμενό του και επί πολλά έτη κάνεις προετοιμασία και εξάσκηση για την “κακιά την ώρα”, για να χαθεί λοιπόν ο πόλεμος θα πρέπει είτε να υστερείς εκπληκτικά σε επίπεδο στρατηγικής και σχεδιασμού είτε να προδοθείς.
Στην περίπτωση της ταλαίπωρης ελληνικής φύσης, των δασών της χώρας μας, των σπουδαίων οικοσυστημάτων που είτε ο Θεός είτε η θεά Τύχη μας έχουν προικίσει και κυρίως καθ΄ όσον αφορά την ελληνική ύπαιθρο χώρα, είναι κατά την πεποίθησή μου ξεκάθαρο ότι όχι μόνο δεν υπάρχει ουσιαστικός, ειλικρινής και εύστοχος σχεδιασμός, αλλά πολύ περισσότερο αυτό που κατά καιρούς παρουσιάζεται ως σχεδιασμός, μόνο ως υποκρισία και ανεπάρκεια πολλαπλή μπορεί να χαρακτηρισθεί. Τούτο φάνηκε με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο στην βιβλική καταστροφή της Βόρειας Εύβοιας.
Όμως στο παρόν κείμενο θα παρακαμφθεί το έλλειμμα στρατηγικού σχεδιασμού αντιμετώπισης περιβαλλοντικών κρίσεων και μάλιστα δασικών πυρκαγιών. Αντιθέτως όμως θα εξετασθεί η δεύτερη συνθήκη για την ήττα. Θα εξετασθεί το ενδεχόμενο προδοσίας.
Δηλαδή τίθεται το ερώτημα: ποιος μας προδίδει και με ποιο τρόπο μας προδίδει και κατ΄ έτος κλαίμε πάνω από τα αποκαΐδια και θεωρούμε τους εαυτούς μας τυχερούς εάν τα θύματα είναι λίγα ή εάν απλά καούν εκατομμύρια στρεμμάτων και εκατομμύρια ζώων αλλά είναι περιορισμένες οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Ποιο λοιπόν είναι το πλαίσιο αυτής της προδοσίας;
Λοιπόν, ξεκινώντας από χαμηλά, όλοι προδίδουμε όλους και κυρίως τον εαυτό μας. Γιατί τι άλλο κάνουμε όταν οδηγούμε ή περπατάμε στην εξοχή και πετάμε παντού σκουπίδια; Δεν μπορούμε να σκεφτούμε1 ότι αυτά είναι το υλικό που θα βοηθήσει σε μία φωτιά, αφού πρόκειται κυρίως για πλαστικά και χαρτιά, υλικά δηλαδή εύφλεκτα;
Μέσα στο πευκοδάσος, ένα χιλιόμετρο πριν την Κύμη. Εικόνα που υπάρχει παντού στην Ελλάδα…
Προδίδουμε και κοροϊδεύουμε ακόμη περισσότερο όταν έχουμε γεμίσει την χώρα, κάθε παράδρομο και ρεματιά με παραχωματερές, όταν υποκρινόμαστε ότι έχουμε κλείσει κάθε ΧΑΔΑ στην Εύβοια και όμως έχουμε μόνο ένα ΧΥΤΑ στην Χαλκίδα2. Αλήθεια τα σκουπίδια της υπόλοιπης Εύβοιας που πάνε; Μήπως τα στέλνουμε στο διάστημα; Πως εξαφανίζονται; Τα ανακυκλώσιμα που αντί της ανακύκλωσης συναποκομίζονται από τα κοινά απορριμματοφόρα και καταλήγουν στις χωματερές δεν είναι εύφλεκτα; Όλες αυτές οι χωματερές τις φωτιές δεν τις ενισχύουν, εάν κιόλας δεν τις ξεκινούν μερικές φορές3; Επιπλέον στην περίπτωση μιας ρεματιάς, με σκουπίδια εντός της, η φωτιά όχι μόνο ενισχύεται αλλά και μεταδίδεται σε αποστάσεις και καθίσταται πιο δύσκολα αντιμετωπίσιμη. Μάλιστα, σύμφωνα με αυτά που έχουμε ακούσει, στην Λίμνη (απ΄ όπου ξεκίνησε η πρόσφατη καταστροφή της Β. Εύβοιας) η φωτιά ξεκίνησε μέσα από βαθιά ρεματιά…
Και βεβαίως προδοσία είναι να έχεις πυροσβεστικά μέσα και να τα κρατάς σε απόσταση, να στέλνεις τα εναέρια μέσα στον τόπο που έχει μεγαλύτερη επικοινωνιακή βαρύτητα (πχ Βαρυμπόμπη), να μην ενημερώνεις έγκαιρα τον τοπικό πληθυσμό για τους τρόπους αντιμετώπισης της πυρκαγιάς κλπ.
Δυστυχώς όμως υπάρχουν και χειρότερα σε αυτό τον δρόμο που πήραμε και εξετάζουμε.
Γιατί εάν ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, μετά από μία συγκλονιστική και απόλυτη καταστροφή (όπως στο Μάτι το 2018) με δημόσιες δηλώσεις του, κατηγορήσει μία κυβέρνηση για πλήρη ανικανότητα και υποσχεθεί κάθαρση, τιμωρία των υπαιτίων και καθολική διόρθωση, όταν όμως αναλάβει την εξουσία και παρουσιασθεί στο βήμα του ΟΗΕ (το 2019) αποδώσει τα πάντα στην κλιματική αλλαγή και ακόμη χειρότερα, όταν ως πρωθυπουργός προαγάγει σε αρχηγό της ΠΥ τον ελεγχόμενο δικαστικά αξιωματικό4 (που φέρεται να απέτυχε στην προαναφερόμενη καταστροφή) τότε αυτό δεν θα το χαρακτηρίζατε προδοσία; Προδοσία του εκλογικού σώματος, προδοσία στην διαδικασία απονομής δικαιοσύνης, προδοσία στην προετοιμασία για αντιμετώπιση του πιο κοινού, γνωστού και συνήθους προβλήματος του περιβάλλοντος και της Ελλάδος κατά την διάρκεια κάθε καλοκαιριού.
Και ακόμη βαθύτερα. Σε ένα κράτος και σε ένα νομικό σύστημα που τις περιοχές του πανευρωπαϊκού δικτύου Natura 20005, όχι μόνο δεν τις προστατεύει ικανοποιητικά όπως έχει υποχρέωση, αλλά αντιθέτως τις θεωρεί πρόσφορες για την ανάπτυξη βαριάς βιομηχανικής δραστηριότητας (πχ ΑΣΠΗΕ, δηλαδή αυτό που συνηθίζεται να αναφέρεται κατ΄ ευφημισμόν ως αιολικά πάρκα) και πλέον μπορεί να τις κατατμήσει και προσφέρει σε ακόμη περισσότερους επενδυτές και οικονομικά συμφέροντα (βλ. άρθρο 218 του ν. 4782/2021, σε συνδυασμό και με διατάξεις του ν. 4685/2020). Συνυπολογιζομένου του γεγονότος ότι οι προστατευόμενες περιοχές είναι κυρίως δάση ή δασικές εκτάσεις (πχ θαμνώδεις με μεσογειακή μακία βλάστηση), δεν είναι τούτο μία κατάφωρη προδοσία του ιδίου του Συντάγματος της χώρας που ξεκάθαρα στο άρθρο 24 παρ. 1 προβλέπει6: “Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός. Για τη διαφύλαξή του το Κράτος έχει υποχρέωση να παίρνει ιδιαίτερα προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων. Η σύνταξη δασολογίου συνιστά υποχρέωση του Κράτους. Απαγορεύεται η μεταβολή του προορισμού των δασών και των δασικών εκτάσεων, εκτός αν προέχει για την Εθνική Οικονομία η αγροτική εκμετάλλευση ή άλλη τους χρήση, που την επιβάλλει το δημόσιο συμφέρον”.
Τι είδους προστασία του δάσους και των δασικών εκτάσεων υπάρχει όταν νομοθετείς τα προαναφερόμενα, μάλιστα ενώ υπάρχουν ήδη καταδίκες της χώρας από το Δικαστήριο της ΕΕ (C-849/19, του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, εκδοθείσα στις 17 Δεκεμβρίου 20207). Σημειώνεται ότι το ίδιο το Σύνταγμα δίνει ορισμό του δάσους και δασικής έκτασης με ερμηνευτική δήλωση. Αυτό φυσικά σημαίνει ότι ο συντακτικός νομοθέτης αντιμετώπισε με μεγάλη περίσκεψη και φροντίδα την υπόθεση δάσος. Με την συμπερίληψή του στο κεφάλαιο με τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα έδωσε τις κατευθυντήριες οδηγίες προς την Πολιτεία και τους πολίτες, προς το πολιτικό και νομικό σύστημα της χώρας. Το δικαίωμα στο περιβάλλον είναι δικαίωμα του καθενός, κάθε δασικό οικοσύστημα έχει μέγιστη αξία, η καθοριστική αρχή με την οποία πρέπει να διαχειριζόμαστε και σχετιζόμαστε με τα δάση είναι η αρχή της αειφορίας.
Εφαρμόζεται όμως η ανωτέρω συνταγματική πρόβλεψη; Τηρείται το Σύνταγμα και προστατεύεται το ατομικό μας δικαίωμα στο περιβάλλον με αυτά που συμβαίνουν στην χώρα, με τις εκκενώσεις των χωριών στις πυρκαγιές, με τις επιτρεπόμενες βιομηχανικές εγκαταστάσεις ΑΠΕ σε αναδασωτέες εκτάσεις, με τον συνεχή κατακερματισμό και παντοειδή υποβάθμιση του πλουσιότερου οικοσυστημικά τόπου της Ευρώπης;
Ή μήπως συνηθίσαμε σε αυτή την συνεχή προδοσία του τόπου μας και του εαυτού μας και έτσι απαράσκευοι και μοιραίοι οδηγούμαστε από καταστροφή σε καταστροφή;
Κύμη 2/9/2021
Δημήτριος Δούκα Σουφλέρης
Δικηγόρος
Imperial College Clean Power Professional Certificate
Επιμ/θείς στο ΕΚΠΑ στη Βιώσιμη Ανάπτυξη και το Περιβάλλον
