Το πολωνικό πρόγραμμα “Miecznik” (Ξιφίας) προμήθειας φρεγατών πολλαπλών ρόλων έχει πολλά να ζηλέψει κανείς. Η χώρα αποφάσισε με ακρίβεια τι ακριβώς επιδιώκει στην ενίσχυση του ναυτικού της, δημιούργησε ένα πλαίσιο προδιαγραφών και οικονομικών απαιτήσεων και μετά από μελέτη, κάλεσε 3 διεθνείς ναυπηγικούς οίκους να υποβάλλουν προτάσεις. Η όλη προσπάθεια έχει στο επίκεντρο της μια κοινοπραξία, τον κρατικό όμιλο Polska Grupa Zbrojeniowa (PGZ), ο οποίος συγκεντρώνοντας το σύνολο των πολωνικών αμυντικών εταιριών, συνεργάζεται με το κράτος για την παραγωγή οπλικών συστημάτων. Έτσι η Πολωνία οργάνωσε το πρόγραμμα φρεγατών με ευθεία συμμετοχή της δικής αμυντικής βιομηχανίας, η οποία έχει κεντρικό κρατικά υποστηριζόμενο εκπρόσωπο. Οποιαδήποτε σύγκριση με την Ελλάδα είναι προφανώς απογοητευτική.
Στη συνέχεια η αναζήτηση της Πολωνίας είχε ως βασικό όρο την κατασκευή των φρεγατών στο τοπικό ναυπηγείο της Γδύνια. Το συγκεκριμένο με μεγάλη παράδοση στην κατασκευή πολεμικών σκαφών είχε αντιμετωπίσει οικονομικά προβλήματα και αγοράστηκε το 2017 από την PGZ, ώστε να διασωθεί. Και εδώ θα ήταν ενδιαφέρον να γίνει σύγκριση με το ελληνικό σκηνικό.
Τι έκανε η Πολωνία; Ζήτησε όπως είπαμε από τρία ναυπηγεία προτάσεις, την ισπανική Navantia με μια εξέλιξη της F100, τη Γερμανική ThyssenKrupp Marine Systems (TKMS) με τη ΜΕΚΟ Α-300 (πρόταση που απορρίφθηκε από την Ελλάδα από αρχικό στάδιο) και τη βρετανική Babcock με την Arrowhead 140. Και εδώ βλέπουμε ότι η πολωνική λίστα υποψηφιοτήτων έχει συνάφεια, δηλαδή τα τρία σκάφη είναι παρεμφερή σε τονάζ και δυνατότητες εξέλιξης, όλα ευρωπαϊκά (αλλά και με πολλά αμερικανικά συστήματα ως εξοπλισμό) και σύγχρονες σχεδιάσεις.
Πριν λίγες μέρες λοιπόν κυκλοφόρησαν διαδικτυακά πληροφορίες (οπότε κρατάμε μια επιφύλαξη για την ακρίβεια τους) της παρουσίασης της MEKO A-300 για την Πολωνία. Τι βλέπουμε στα σχετικά slide; Αρχικά ένα σκάφος με βαρύτατο οπλισμό, τον πιο βαρύ από ότι έχουμε δει έως σήμερα σε σχεδίαση δυτικής φρεγάτας. Κύριο πυροβόλο είναι το 127 χιλιοστών Vulcano, υπάρχουν 16 αντιπλοϊκοί πύραυλοι, 32 κελιά ΜΚ41 πλήρους μήκους για αντιαεροπορικούς πυραύλους, και ακόμη 36 κελιά επίσης για αντιαεροπορικούς πυραύλους μέσου βεληνεκούς στο μεσόστεγο (δεν κατονομάζονται). Επίσης δύο εκτοξευτές για βλήματα εγγύς άμυνας, ένας RAM (πάνω στο υπόστεγο του ελικοπτέρου) και ένας παρόμοιος (στο πρόστεγο).
Πέρα από τον κύριο οπλισμό καταγράφονται 4 πυργίσκοι, δύο με laser και δύο με μικροκυματική εκπομπή (εμπρός και πίσω ανά ζεύγη) για παρεμβολές-κατάρριψη drones και εισερχομένων βλημάτων, 2 τριπλοί τορπιλοσωλήνες, σόναρ τρόπιδας, χώρος για 4 container κάτω από το κατάστρωμα του ελικοπτέρου για ειδικό οπλισμό-εξοπλισμό (π.χ. για συρόμενο σόναρ, ναρκοθέτηση ή για τοποθέτηση εκτοξευτών τορπιλών βαρέως τύπου!), και ανάμεσα τους θέση για έως 2 σκάφη 11 μέτρων για τα οποία προβλέπεται οπίσθια θύρα με ράμπα. Τα τελευταία μπορεί να είναι επανδρωμένα ή και μη, ως ανιχνευτικά ναρκών και υποβρυχίων.
Σαν να μην έφθαναν αυτά στα σχέδια εμφανίζονται δύο πυργίσκοι με πυροβόλα 35-40 χιλιοστών εκατέρωθεν του υποστέγου του ελικοπτέρου και άλλοι δύο με πολυβόλα 12,7 χιλιοστών. Το σκάφος θα διαθέτει πακέτο αντιμέτρων, δολωμάτων, ηλεκτρονικού πολέμου κ.ο.κ. ενώ φαίνεται πως υποστηρίζεται ελικόπτερο έως 15 τόνων.
Το πλοίο -σύμφωνα με τα slide- μπορεί με το συνδυασμό των συνολικά 68 κελιών κάθετης εκτόξευσης και των RAM να αμυνθεί πολυστρωματικά, με φόρτο που φθάνει τους 196 πυραύλους και σε απόσταση έως 200 χιλιόμετρα εφόσον χρησιμοποιηθούν αντιβαλλιστικοί πύραυλοι (υποθέτουμε πως υπονοoύνται SM3/6).
Με βάση άλλες πληροφορίες που έχουν κυκλοφορήσει (αλλά δεν έχουν επιβεβαιωθεί) το κύτος αναμένεται να είναι της τάξης των 130 μέτρων μήκους, με τονάζ γύρω στους 5.500-6.000 τόνους. Ραντάρ είχε γραφεί ότι μπορεί να είναι συνδυασμός του SMART L και του APAR 2, αν και στα σχέδια που βλέπουμε δεν υπάρχει SMART L. Στα slide αναφέρεται ότι το σκάφος έχει σχεδιαστεί με λογική δύο “νησίδων” μάχης, την εμπρόσθια με το πυροβόλο και τους ΜΚ41 και το σύστημα εγγύς άμυνας, και τη μεσαία-οπίσθια με τα οπλικά συστήματα στο μεσόστεγο (αντιπλοϊκοί και αντιαεροπορικοί) και το RAM πίσω, με αντίστοιχη διασπορά παρεμβολέων κ.λπ. Έτσι ακόμη και το σκάφος να δεχθεί χτύπημα έχει σοβαρή πιθανότητα μια από τις δύο “νησίδες” όπλων και αισθητήρων να συνεχίσει να λειτουργεί. Υποθέτουμε πως κάτι τέτοιο ίσως προυποθέτει και μια δευτερεύουσα αίθουσα μάχης, ώστε να υπάρχει πλήρης διαχωρισμός ελέγχου.
Είναι άγνωστο βέβαια αν η συγκεκριμένη πρόταση (εφόσον ευσταθεί) είναι η τελική ή ενδεικτική για το που μπορεί να φτάσει το πλοίο στο μέγιστο φόρτο οπλικών συστημάτων. Αλλά και πάλι ως σχεδίαση παραμένει εντυπωσιακή καθώς, το ξαναλέμε, ξεπερνά σε πολεμική ισχύ οτιδήποτε παρόμοιο έχει εμφανιστεί ως «φρεγάτα» σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά ακόμη και αντιτορπιλικά όπως την κλάση Daring του Βρετανικού Ναυτικού και τη γαλλική Horizon (ή Orizzonte για την Ιταλία).